رنگ (نشان‌شناسی)

منظور از رنگ در نشان‌شناسی، محدوده ای از رنگ‌ها و الگوهایی است که برای توصیف، تعریف و نویسار درست جنبه‌های مختلف یک نشان یا پرچم یا نماد از آن استفاده می‌شود.

ایجاد و گسترش در اروپا

قوانین و روش‌های اجرای رنگ‌ها برای نشان‌ها به دوران نخست ایجاد این هنر، پایان سدهٔ دوازده و آغاز سدهٔ سیزده میلادی بازمی‌گردد. در این دوران کاربرد پنج رنگ اولیه، دو گونه فلز و دو گونه خَز در کارها به چشم می‌خورد. این رنگ‌ها و مواد اولیه، استاندارد ساخت نشان و پرچم را تعیین کرد و پس از آن هرچه ساخته می‌شد ترکیب این ۹ ماده بود.

ترکیب رنگ‌ها در نشان‌های فرانسوی بیشتر دارای رنگ طلایی و لاجوردی بود در حالی که نشان‌های بریتانیایی به شدت از نقره و قرمز استفاده می‌کردند و برخلاف نشان‌های فرانسه معمولاً کمی سبز داشتند. نشان‌های آلمانی مقدار زیادی از رنگ سیاه استفاده می‌کردند و کمتر از خز و رنگ ارغوانی شاهی بهره می‌بردند.

رنگها

رنگ پوست

پنج رنگ اصلی عبارتند از:

• قرمز (Gules)، که در انگلیسی به آن گیولز گفته می‌شود و احتمال می‌رود این واژه از گل در فارسی آمده باشد.
• سیاه (Sable)، که نام لاتین آن از نام یک گونه سمور سیبری گرفته شده که برای خز تیره اش معروف است.
• لاجوردی (Azure)، که نامش از واژهٔ فارسی لاژورد گرفته شده.
• سبز (Sinople)، که نام آن از سینوپ که برای رنگ دانه‌هایش شناخته می‌شود، گرفته شده.
• ارغوانی شاهی

دیگر رنگها

رنگ خاکستر، رنگ قهوه ای که در نشان‌های آلمانی جایگزین ارغوانی شد، رنگ بنفش مایل به قرمز که در نشان‌های نظامی بوهمها استفاده می‌شد (۱۷۰۱ میلادی)، رنگی آهنی و رنگی شبیه پوست، همگی رنگ‌هایی است که بعداً اضافه شد.

خز

خز بکار رفته در نشان‌ها یکی از خز قاقم بود که خز سفید زمستانی آن کاربرد داشت و دیگری خز سنجاب قرمز بود که در بالا ترکیب رنگ آبی-خاکستری و در پایین سفید بود. از این خزها در حاشیهٔ شنل‌ها و لباس افراد نجیب‌زاده استفاده می‌شد.