Μεγάλη Παρασκευή, η κορύφωση του Θείου Δράματος

 

Δεν είναι η Μεγάλη Παρασκευή, είναι το βάρος μιας Μεγάλης Παρασκευής 

που με βασανίζει σήμερα. Απομονώνομαι συνεχώς, 

αποκόπτομαι συνεχώς από τους γύρω μου. 

Νιώθω την ανάγκη να κάνω κάτι άλλο, 

ενώ εντελώς άλλα είναι τα πράγματα που με περιμένουν.

Νικηφόρος Βρεττάκος

Μεγάλη Παρασκευή σήμερα, η κορύφωση του Θείου Δράματος. Κι έξω, στην ανανεωμένη έκρηξη της φύσης, αναβλύζουν τα αρώματα της Άνοιξης: οι νερατζανθοί, οι ανθισμένες πασχαλιές με τα μοβ τσαμπιά στους κλώνους τους και οι βιολέτες. 

Όλη μέρα, οι καμπάνες των ναών χτυπούν πένθιμα. Συγκινούν βαθιά οι καμπάνες της Μεγάλης Παρασκευής. Ο ήχος τους θυμίζει το δράμα της Σταύρωσης και προκαλεί δέος και σιωπή. 

Το βράδυ οι εκκλησίες ξεχειλίζουν. Γρηγορούσα η μνήμη ξαναφέρνει εκείνες τις εκκλησιές μας, εκεί ταξιδεύει ο νους αναζητώντας… λίγο φως. Όλα ήταν λυπημένα κι όλα έλαμπαν! Τα καντήλια έκαιγαν με λάδι, τα ταπεινά κεριά της «δραχμής» δεν είχαν σχέση με τις διακοσμητικές λαμπάδες του σήμερα και το λιβάνι… μοσχομύριζε! Διαβάζω τα λόγια της μεγάλης μας ποιήτριας Κικής Δημουλά: «Στην κοπιώδη πορεία του “δεηθώμεν” / τα μεγάλα κεριά προχωρούν,/ τα κεριά της δραχμής μένουν πίσω. / Τα μικρά κεριά κουράζονται εύκολα, / λυγίζουν και διεκτραγωδούν / το αντίτιμο τους». 

Μέσα ζούμε όλη την κατάνυξη και όλη τη δραματικότητα. Οι γλυκές μελωδίες δίνουν μια άλλη διάσταση. Κάνουν την καρδιά να σκιρτά. Τα Εγκώμια: «Η ζωή εν τάφω κατετέθης, Χριστέ...». Στα μανουάλια και στα χέρια των πιστών κεριά, μικρά, ταπεινά σιγοκαίνε... «Άξιον εστί μεγαλύνειν σε τον Ζωοδότην...». Η μεθυστική μυρωδιά του λιβανιού κυριεύει τις αισθήσεις. «Αι γενεαί πάσαι ύμνον τη Ταφή σου προσφέρουσι Χριστέ μου». Η συνείδηση αποθέτει το κουράγιο της, ένας κόμπος ανεβαίνει και σταματάει στο λαιμό. Τα μονότονα: «Ω γλυκύ μου έαρ, γλυκύτατον μου Τέκνον, πού έδυ σου το κάλλος;» και «Ω φως των οφθαλμών μου...» αποπνέουν δέος, κατάνυξη, η ψυχή ξαποσταίνει κι απλά μένεις να ψάχνεις τον μελωδό. 

Τη Μεγάλη Παρασκευή κορυφώνεται η μαγεία της Μεγάλης Εβδομάδος, που μόνο στην Ελλάδα μπορούμε να τη ζήσουμε. Η αίσθηση του δράματος και του πένθους συνυπάρχουν ταυτόχρονα με το συναίσθημα αγαλλίασης στην προσμονή της προεξέχουσας, μοναδικής γιορτής. Της Λαμπρής! 

Έξω ένα γλυκό αγέρι μυρωμένο με τις ευωδιές του λιβανιού, των λεμονανθών και των ρόδων κι ο πένθιμος μονότονος ήχος της καμπάνας κλείνουν την αυλαία του πένθους.

Καλή Ανάσταση!

 

Μ’ έναν καφέ ελληνικό παρέα στο τραπέζι, περνούν όλα τα χρόνια μπροστά μου. Εκείνα που έζησα, εκείνα που περιμένω, εκείνα που ίσως δεν θα ’ρθουν ποτέ. Κοίτα να δεις πως μπόρεσαν, μ’ έναν καφέ παρέα, να μαζευτούν μαζί όλα μου τα όνειρα…

Πικρές αλήθειες…

Όλοι ήμασταν άνθρωποι μέχρι που…

η ράτσα μας αποσύνδεσε, η θρησκεία μας χώρισε,

η πολιτική μας διαίρεσε, και… το χρήμα μας ταξινόμησε…

Ιστορία αγάπης. «Αγάπη σημαίνει να αποδεχόμαστε ο ένας τον άλλον όπως είναι»…

Έτυχε να ’ναι Φεβρουάριος του ’71, ήμουν 24 ετών. Τόσο! Ένα βράδυ είδα στο σινεμά την εμβληματική ταινία «Ιστορία αγάπης». Με συνεπήρε. Έζησα –το θυμάμαι σα να ’ταν χτες– εκείνον τον έρωτα δυο νέων –όπως ήμουν κι εγώ τότε– την ηθική αίσθηση έκδηλης τρυφερότητας και απόλυτης αγάπης. Εκεί έμεινε, για πάντα αιχμάλωτη η νιότη μου. Η αγάπη και η τρυφερότητα πολύτιμο καύσιμο για τον υπόλοιπο δρόμο της ζωής μου. Της ζωής μας.

Πώς να ξεγράψει κανείς όσα ζήσαμε τότε; Συνεπαρμένοι και τρελοί, αναπνέαμε έναν αλλιώτικο αέρα. Αγαπούσαμε παράφορα τη ζωή, μ’ εκείνη την ελπιδοφόρα νεανική ορμή, συνταίριασμα ψυχής αντάρτικης, όντας νέοι, μες στην ανέμελη ζωή. Ήμασταν εικοσάρηδες! Ήταν τα χρόνια εκείνα που μαζί τους –να πάρει η ευχή– ήρθαν και χτύπησαν την πόρτα μας κι οι έρωτες… Τρέχαμε να συναντήσουμε και να βρεθούμε πιο κοντά σε κείνα τα υπέροχα πλάσματα που είχαμε διεκδικήσει, αγαπήσει… ερωτευτεί! Ήμασταν εικοσάρηδες κι αυτά ήταν τα πολύτιμα και μονάκριβα στηρίγματα στα ενδιάμεσα κενά μας. Αγκαλιές που μας χώρεσαν με τη μία. Τα ξαναφέρνω στη μνήμη μου –μέρες που ’ναι–  να ζωγραφίζουν χαμόγελα…

«Αγάπη σημαίνει να μην πρέπει ποτέ να πεις ότι λυπάσαι» το μότο της ταινίας τότε. Και τώρα στην ωριμότητα: «Αγάπη είναι να αποδεχόμαστε ο ένας τον άλλον όπως είναι».