Fiat 124
FIAT 124 – samochód osobowy klasy kompaktowej produkowany pod włoską marką FIAT w latach 1966–1974 (sedan i kombi)[1], 1967–1976 (coupé)[2], 1967–1985 (spider)[3].
 FIAT 124 | |
| Inne nazwy |
Kia-Fiat 124 |
|---|---|
| Producent | |
| Okres produkcji |
1966–1985 |
| Miejsce produkcji | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane techniczne | |
| Segment | |
| Typy nadwozia |
2-drzwiowe coupé |
| Silniki |
R4 1,2 l |
| Skrzynia biegów |
4-biegowa manualna |
| Napęd | |
| Długość |
4042 mm |
| Szerokość |
1626 mm |
| Wysokość |
1416 mm |
| Rozstaw osi |
2420 mm |
| Masa własna |
755 – 1070 kg |
| Zbiornik paliwa |
38 – 45 l |
| Liczba miejsc |
5 |
| Dane dodatkowe | |
| Modele bliźniacze |
SEAT 124 |
| Pokrewne | |
Zastąpił Fiata 1300/1500. Miał wspólną płytę podłogową z modelem 125, który był jego bardziej luksusową wersją. Wyposażany był w czterocylindrowe silniki o pojemności 1197 cm³ o mocy 60 KM i 1438 cm³ o mocach 70 (wersja Special) i 80 KM (Special T). Modernizacje wersji coupé przeprowadzono w latach 1970 i 1973[2], spider zaś w latach: 1970, 1973 i 1983[3]. W plebiscycie na Europejski Samochód Roku 1967 samochód zajął 1. pozycję[4]. Fiat 124 został zastąpiony modelem 131.
124 Sport Spider
edytujFIAT 124 Sport Spider – samochód typu roadster oparty na skróconej ramie oraz wielu podzespołach mechanicznych modelu 124. Zaprezentowany w 1966 roku na targach motoryzacyjnych w Genewie. Nadwozie auta zaprojektowała i wytwarzała Pininfarina. Odkryte nadwozie opracowane zostało bezpośrednio przez Sergio Pininfarinę, który wykorzystał już gotowe projekty Chevroleta Corvette „Rondine” oraz Ferrari 275 GTS. Kilkanaście lat później w 1980r. na 50-lecie Pininfariny podkreślono ten fakt produkując pod marką Pininfarina 2000 Spider limitowany model Tributo Ferrari, który bezpośrednio nawiązywał do większego Ferrari 275 GTS. W roku 1972 na świat przyszła sportowa wersja Spidera, potrzebna do homologacji wersji rajdowej, która odniosła zresztą kilka spektakularnych sukcesów. Egzemplarze sprzedawane w salonach oznaczono symbolem 124 CSA (C-Spider-Abarth). Auto miało 128 KM. W ciągu trzech lat Fiat wyprodukował niespełna 1000 sztuk CSA przygotowanych do sprzedaży w salonach na potrzeby kierowców niewyczynowych. Jest to obok Tributo Ferrari najbardziej poszukiwana wersja przez kolekcjonerów.
124 Spider napędzany był przez silniki w technice DOHC, konstrukcji byłego inżyniera Ferrari, Aurelio Lamprediego. Pojemności skokowe tych silników są następujące:
- 1438 cm³ (1966–1970) typ AS i BS
- 1608 cm³ (1970–1974) typ BS1 i CS
- 1756 cm³ (1972–1975) typ CSA (Abarth Rally)
- 1756 cm³ (1975–1978) typ CS1
- 1995 cm³ (1979–1982) typ CS2 i CS0
- 1995 cm³ (1982–1985) typ DSO, DS1 i DS VX
Modele produkowane w okresie 1979–1982 nosiły nazwę Fiat Spider 2000. W latach 1983–1985 auto produkowane było przez Pininfarinę i z logo Pininfariny. Były o modele DS0 i DS1, w Europie zwane „Spider Europa”, a w USA – „Azurra”. W latach 1983–1985 wyprodukowano 500 sztuk modelu ze sprężarką Roots. Był to typ DX VX Volumex. Wszystkie Volumexy wyeksportowano do USA.
Jednostki napędowe konstrukcji Lamprediego uchodziły w owych czasach za innowacyjne, bowiem po raz pierwszy w masowej produkcji użyty w nich był gumowy pasek rozrządu (zamiast łańcucha). Dało to znaczne obniżenie kosztu produkcji i znacznie potaniało serwisowanie. Między innymi dzięki temu model 124 spider był najtańszym sportowym roadsterem (poza Triumphem Spitfire i MG Midget), oferował jednak znacznie więcej miejsca w środku niż jego konkurenci. Silnik DOHC uważany jest za najlepszą jednostkę napędowa w historii Fiata. Był on produkowany przez 35 lat i montowany w kilkudziesięciu wersjach do kilkunastu modeli Fiata i Lancii w tym w słynnych rajdówkach Fiat Abarth 131 Rally, Lancia Delta HF Integrale czy Lancia 037. Produkcję modelu 124 spider zakończono w roku 1985 (od 1983r. wyłącznie pod marką Pininfariny) liczbą 198 020 egzemplarzy, z których 170 720 wyeksportowano do USA. Np. z produkcji typów CS1'75-'79, CS2'79 oraz CS0'80-'82 przypadającej na okres od lipca 1975 do sierpnia 1982 w Europie zostały jedynie dwa egzemplarze tego auta(CS0 2000 fi '81). Reszta poszła na rynek amerykański. Stąd większość użytkowanych w Europie Spiderów 124 to wersje amerykańskie sprowadzone przez entuzjastów tego modelu z USA.
Fiat 124 Sport Coupe
edytuj
Fiat 124 Sport Coupe – samochód typu coupé konstrukcyjnie bazujący na modelu 124 (podwozie, podzespoły mechaniczne, silniki). Nadwozie zaprojektował, wówczas pracujący dla Fiata, Mario Boano. Samochód zaprezentowano w 1967, produkowany był do 1975, przy czym w trakcie produkcji następowały znaczące zmiany. Stąd podział na następujące serie:
- AC – 1967–1969 (silnik 1438 cm³)
- BC – 1970–1971 (silnik 1438 cm³, poważne zmiany nadwozia względem AC)
- BC1 – 1971–1972 (silnik 1608 cm³)
- CC – 1973 (silniki 1608 i 1592 cm³)
- CC1 – 1974–1975 (silnik 1756 cm³)
W sumie wyprodukowano około 280 000 Fiatów 124 Coupe. W swoich czasach samochód ten uchodził za zaawansowany technicznie, wykorzystywał bowiem m.in. hamulce tarczowe na czterech kołach, silniki DOHC, gumowy pasek rozrządu, 5-biegową skrzynię biegów.
Produkcja licencyjna
edytuj
Fiat 124, jako udana konstrukcja, wytwarzany był również pod innymi markami. Licencję na model 124 (wersje sedan i kombi) kupił Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich w 1966 roku. Produkowano go tam jako WAZ 2101/Łada 1200 Żiguli (sedan) w latach 1970–1988. Kombi o nazwie WAZ 2102/Łada 2102 powstawało w latach 1971–1986. W latach 1968–1976 model 124 i 124 Sport Coupe produkowano także w hiszpańskich zakładach SEAT jako SEAT 124 i SEAT 124 Coupe.
W latach 1971–1994 turecka firma Tofaş wyprodukowała 134 867 egzemplarzy modelu 124 pod nazwą Tofaş 124 Murat oraz Tofaş 124 Serçe.
Dane techniczne
edytuj| Wersja | Silnik: | Układ zasilania: | Średnica × skok tłoka: | St. sprężania: | Moc maksymalna: | Maks. moment obrotowy | 0-100 km/h: | V-max: |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Silniki benzynowe: | ||||||||
| 1200[5] | R4 1,2 l (1197 cm³), SOHC | gaźnik | 73,00 mm × 71,50 mm | 8,8:1 | 60 KM (44 kW) przy 5600 obr./min | 87 N•m przy 3400 obr./min | 13,3 s | 140 km/h |
| 1400[6] | R4 1,4 l (1438 cm³), DOHC | gaźnik | 80,00 mm × 71,50 mm | 8,9:1 | 81 KM (60 kW) przy 5800 obr./min | 109 N•m przy 4000 obr./min | 11,8 s | 164 km/h |
| Spider 1400[7] | R4 1,4 l (1438 cm³), DOHC | gaźnik | 80,00 mm × 71,50 mm | 8,9:1 | 91 KM (67 kW) przy 6500 obr./min | 108 N•m przy 3600 obr./min | b/d | 171 km/h |
| Spider 1600[8] | R4 1,6 l (1608 cm³), DOHC | gaźnik | 80,00 mm × 80,00 mm | 9,8:1 | 112 KM (82 kW) przy 6400 obr./min | 137 N•m przy 3800 obr./min | 12,2 s | 180 km/h |
| Special T 1600[9] | R4 1,6 l (1592 cm³), DOHC | gaźnik | 80,00 mm × 79,20 mm | 8,9:1 | 96 KM (71 kW) przy 6000 obr./min | 126 N•m przy 4000 obr./min | b/d | b/d |
| Spider 1800[10] | R4 1,8 l (1756 cm³), DOHC | gaźnik | 84,00 mm × 79,20 mm | 9,8:1 | 118 KM (87 kW) przy 6000 obr./min | 153 N•m przy 4000 obr./min | b/d | 185 km/h |
| Abarth 1800[11] | R4 1,8 l (1756 cm³), DOHC | dwa gaźniki Weber 44 IDF | 84,00 mm × 79,20 mm | 9,8:1 | 128 KM (95 kW) przy 6200 obr./min | 159 N•m przy 5200 obr./min | 7,5 s | 190 km/h |
| Spider 2000[12] | R4 2,0 l (1995 cm³), DOHC | gaźnik | 84,00 mm × 90,00 mm | 8,2:1 | 98 KM (72 kW) przy 6000 obr./min | b/d | b/d | 172 km/h |
| Spider 2000 fi[12] | R4 2,0 l (1995 cm³), DOHC | wtrysk EFi | 84,00 mm × 90,00 mm | 8,2:1 | 101 KM (75 kW) przy 5500 obr./min | b/d | b/d | 172 km/h |
Przypisy
edytuj- ↑ a b Fiat 124 Berlina-Familiare versions & types. automobile-catalog.com. [dostęp 2013-02-19]. (ang.).
- ↑ a b Fiat 124 Coupe versions & types. automobile-catalog.com. [dostęp 2013-02-19]. (ang.).
- ↑ a b Fiat 124 Spider-Spidereuropa-Rally versions & types. automobile-catalog.com. [dostęp 2013-02-19]. (ang.).
- ↑ Previous winners – Car of the Year 1967. caroftheyear.org. [dostęp 2013-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-08)]. (ang.).
- ↑ 1966 Fiat 124 1200 technical specifications. carfolio.com. [dostęp 2013-02-19]. (ang.).
- ↑ 1966 Fiat 124 Saloon technical specifications. carfolio.com. [dostęp 2013-02-19]. (ang.).
- ↑ 1966 Fiat 124 Spider 1400 technical specifications. carfolio.com. [dostęp 2013-02-19]. (ang.).
- ↑ 1969 Fiat 124 Spider 1600 technical specifications. carfolio.com. [dostęp 2013-02-19]. (ang.).
- ↑ 1970 Fiat 124 Special T technical specifications. carfolio.com. [dostęp 2013-02-19]. (ang.).
- ↑ 1972 Fiat 124 Spider 1800 technical specifications. carfolio.com. [dostęp 2013-02-19]. (ang.).
- ↑ 1972 Fiat 124 Abarth Rallye technical specifications. carfolio.com. [dostęp 2013-02-19]. (ang.).
- ↑ a b 1981 Fiat 124 Sport Spider 2000i technical specifications. carfolio.com. [dostęp 2013-02-19]. (ang.).
Bibliografia
edytuj- Zdzisław Podbielski, Pojazdy włoskie, Warszawa: WKiŁ, 1986, s. 84-89, ISBN 83-206-0540-7, OCLC 749355268.