Kodeks 0183
Kodeks 0183 (Gregory-Aland no. 0183) – grecki kodeks uncjalny Nowego Testamentu na pergaminie, paleograficznie datowany jest na VII wiek. Przechowywany jest w Wiedniu. Do czasów współczesnych zachowała się jedna karta kodeksu (we fragmentarycznym stanie). Jest cytowany w krytycznych wydaniach greckiego Nowego Testamentu.
 Kodeks 0183 (GA), tekst 1 Tes 3,6-9. | |
| Data powstania |
VII wiek |
|---|---|
| Rodzaj | |
| Numer |
0183 |
| Zawartość | |
| Język | |
| Rozmiary |
26 × 16 cm |
| Typ tekstu | |
| Kategoria |
III |
| Miejsce przechowywania | |
Opis
edytujDo dnia dzisiejszego zachowały się fragmenty jednej karty kodeksu, z tekstem 1. Listu do Tesaloniczan 3,6-9; 4,1-5. Według rekonstrukcji karta kodeksu miała rozmiary 26 na 16 cm[1][2]. Pergamin ma ciemną barwę, zachował się w tak słabej kondycji, że Karl Wessely nie był w stanie ustalić, która strona pergaminu stanowiła stronę wewnętrzną skóry zwierzęcia, a która zewnętrzną. Stanley i Wendy Porterowie również nie byli w stanie tego określić[3].
Tekst pisany jest jedną kolumną na stronę, w 28 linijkach w kolumnie[1][2]. W jednej linijce mieści się 26–31 liter. Marginesy mają około 1 cm szerokości. Litery bardzo się różnią pod względem szerokości, tau i nu są bardzo szerokie, natomiast epsilon i sigma są bardzo wąskie. Litera fi jest wielka. Dolne, poziome kreski takich liter jak iota, mi oraz delta są często z sobą połączone. Pismo nosi cechy majuskuły aleksandryjskiej (albo koptyjskiej). Stosowana jest punktacja[3]. Niektóre znaki diakrytyczne stosowane we fragmencie są niezrozumiałe dla paleografów[4].
Skryba popełnia błąd itacyzmu, nie stosuje iota adscriptum[5]. Nomina sacra (imiona święte) pisane są skrótami (ΘΥ, ΘΝ, ΚΥ, ΙΥ)[4].
Tekst
edytujTekst fragmentu reprezentuje aleksandryjską tradycję tekstualną. Kurt Aland zaklasyfikował go do kategorii III. Tekst zawiera unikalne opuszczenia niektórych słów[1]. Do III kategorii należą rękopisy ważne dla poznania historii tekstu Nowego Testamentu[6].
W linijkach 4, 5 i 6 strony recto fragment stosuje zaimki w drugiej osobie, a nie w pierwszej. W 8 linijce stosuje wariant θλιψει (ucisku) zamiast θλιψει ημων (ucisku naszego). Wariant nie został odnotowany w wydaniach Nestle-Alanda[7]. Na stronie verso, w linijce 7, przekazuje wariant krótszy θελημα θεου (wola Boga) zamiast wariantu z rodzajnikiem θελημα του θεου (wola Boga). Wariant nie został odnotowany w wydaniu Nestle-Alanda[7].
Rękopis był poprawiany przez późniejszego korektora[3].
Historia
edytuj
Paleografowie datują rękopis na VII wiek (Haelst, Aland, Porterowie)[3]. Jest to też oficjalna data szacowana przez INTF[2]. Prawdopodobnie powstał w Egipcie. Dokładna historia rękopisu nie jest znana. Karl Wessely, austriacki paleograf, przypuszczał, że pochodzi z Fajum[3].
Faksymile kodeksu opublikował Karl Wessely w 1912 roku[8]. Wessely nie odczytał wszystkich liter fragmentu[4]. Porterowie w 2008 roku opublikowali jego faksymile oraz transkrypcję tekstu. Ich odczyt jest bardziej pełny[9].
Na listę rękopisów Nowego Testamentu wciągnął go Ernst von Dobschütz w roku 1924, oznaczając go przy pomocy siglum 0183[10][11].
Fragment wykorzystywany jest w przeznaczonych dla biblistów wydaniach greckiego Nowego Testamentu Nestle-Alanda. Po raz pierwszy wykorzystany został w 26. wydaniu Nestle-Alanda (NA26)[12]. W NA27 został zaliczony do rękopisów cytowanych w pierwszej kolejności[13]. W przeznaczonych dla tłumaczy biblijnych wydaniach UBS początkowo nie był wykorzystywany (UBS3)[14]. Wykorzystany został w 4. wydaniu (UBS4)[15]. W aparacie krytycznym NA26 cytowany jest dwukrotnie, za każdym razem wspiera tekst NA26[16].
Rękopis jest przechowywany w Austriackiej Bibliotece Narodowej (Pap. G. 39785) w Wiedniu[2].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c Aland i Aland 1995 ↓, s. 132.
- ↑ a b c d INTF i Cod. 0183 ↓.
- ↑ a b c d e Porter i Porter 2008 ↓, s. 234.
- ↑ a b c Porter i Porter 2008 ↓, s. 235.
- ↑ Porter i Porter 2008 ↓, s. 234-235.
- ↑ Aland i Aland 1995 ↓, s. 167.
- ↑ a b Porter i Porter 2008 ↓, s. 237.
- ↑ Wessely 1912 ↓, s. 247.
- ↑ Porter i Porter 2008 ↓, s. 235-237.
- ↑ Aland 1963 ↓, s. 9.
- ↑ Aland i Aland 1995 ↓, s. 84.
- ↑ NA26 1991 ↓, s. 51*.
- ↑ NA27 2006 ↓, s. 61*.
- ↑ UBS3 1983 ↓, s. XVIII.
- ↑ UBS4 2009 ↓, s. 15*.
- ↑ NA26 1991 ↓, s. 535.
Bibliografia
edytuj- Krytyczne wydania Nowego Testamentu
- K. Aland (pod red.), E. Nestle: Novum Testamentum Graece. Wyd. 26. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 1991. [w skrócie NA26]
- Eberhard et Erwin Nestle, communiter ediderunt: B. et K. Aland, J. Karavidopoulos, C. M. Martini, B. M. Metzger: Novum Testamentum Graece. Wyd. 27 revisa. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 2006. ISBN 978-3-438-05100-4. [NA27]
- K. Aland, M. Black, C. M. Martini, B. Metzger, A. Wikgren: The Greek New Testament. Wyd. 3. Stuttgart: United Bible Societies, 1983. [UBS3]
- B. Aland, K. Aland, J. Karavidopoulos, C.M. Martini, B.M. Metzger, A. Wikgren: The Greek New Testament. Wyd. 4. Stuttgart: United Bible Societies, 2009. ISBN 978-3-438-05110-3. [UBS4]
- Listy rękopisów NT
- K. Aland: Kurzgefasste Liste der griechieschen Handschriften des Neuen Testaments. Berlin: Walter de Gruyter, 1963, s. 10. (niem.).
- INTF: Kodeks 0183 (GA). [w:] Liste Handschriften [on-line]. Münster Institute. [dostęp 2013-06-06].
- Introdukcje do krytyki tekstu NT
- Kurt Aland, Barbara Aland: Der Text des Neues Testaments: Einfürung in die wissenschaftlichen Ausgaben sowie Theorie und Praxis der modernen Textkritik. Wyd. 2. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 1989. ISBN 3-438-06011-6. (niem.).
- Inne
- Karl Wessely. Griechische und koptische Texte theologischen inhalts. „Studien zur Paläographie und Papyruskunde”, s. 247, 1912. Leipzig. (reprint Amsterdam 1966)
- New Testament Greek Papyri and Parchments. ed. Stanley E. Porter & Wendy J. Porter. Berlin – New York: Walter de Gruyter, 2008, s. 234–237. ISBN 978-3-11-020308-0. (ang.).
- Walter Till. Papyrussammlung der Nationalbibliothek in Wien: Katalog der Koptischen Bibelstücke. Der Pergamente. „ZNW”. 39, 1940. (niem.).