Karnataka

Karnataka
Karnataka - ಕನಾ೯ಟಕ
Država:	Indija
Glavni grad:	Bangalor
Površina:	192.000 km²
Stanovništvo:	55.868.200 (2001)
Gustina stanovništva:	290,98 stan./km²
Jezik:	kanada
Religija:	hinduizam (83,7 %), islam (12,2 %), hrišćani (1,9%)
Veb-sajt:	www.karnataka.gov.in
Mapa

Karnataka je savezna država Indije sa površinom od 192.000 km² i 55.868.200 stanovnika (stanje: 1. jan. 2001). Karnataka se nalazi na jugu Indije na visoravni Dekan i graniči sa Maharaštrom, Goom, Andra Pradešom, Tamil Naduom i Keralom. Svojim zapadnim delom izlazi na Arapsko more. Glavni grad Karnatake Bangalor ima preko 6 miliona stanovnika. Softverska industrija Bangalorea predstavlja 35% indijskog softverskog izvoza. Karnataka je jedini izvoznik sandalovine u Indiji.

Istorija

Neolitička naselja datiraju iz drugog veka pre Hrista. Karnataka je bila u sastavu Maurja carstva, kojim je u 3. veku pre Hrista vladao Ašoka. Tokom prvog milenijuma Karnataka je bila u sastavu različitih dinastija: Kadambas, Ganga (323. -550.), Čalukjas i Raštrakutas. Na prelasku milenijuma osnovano je Hojsala carstvo, tokom koga je procvetala umetnost i arhitektura i tada su sagrađeni hramovi kao Hojsalesvara hram u Halebidu i Čenakesava hram u Beluru. Širenjem Hojsala carstva delovi Andra Pradeša i Tamil Nadua dolaze pod njihovu vlast. Vidžajanagara carstvo (1336.- 1660.) se održavalo pred muslimanskim invazijama. Poticalo je tradicije i ohrabrivalo umetnost, religiju i literaturu na sanskritu, kanada i teluga jeziku. Koalicija sultana je pobedila i srušila Vidžajanagara carstvo. Sultani su ohrabrivali urdu, persijsku literaturu i islamsku arhitekturu. Moguli su pobedili sultane i region je postao deo Mogulskog carstva. Mogulski vladar Aurangzeb je postavio Vodedžaru od Majsora kao vladara. Kasnije područjem vlada Hajder Ali, a posle njega njegov sin Tipu Sultan, poznat kao Tigar od Majsora. Tigar od Majsora se borio protiv evropske ekspanzije, tj. britanske ekspanzije. Vodili su se Anglo-Majsorski ratovi (1767. -1799. ). U zadnjem ratu Tigar od Majsora je izgubio rat i život. Majsor je postao deo Britanske Indije. Posle nezavisnosti Vodejatr maharadža je bio guverner. Delovi tadašnjih država Madras, Hajderabad i Bombaj postali su 1956. deo Majsora, a država Majsor se 1973. preimenuje u Karnataka.

Geografija

Karnataka se nalazi na visoravni Dekan i graniči se sa Arapskim morem na zapadu, Goom na severozapadu, Maharaštrom na severu, Andra Pradešom na istoku, Tamil Nadu na istoku i jugoistoku i Keralom na jugoistoku. Nalazi se na uglu, gde Zapadni Gati i Istočni Gati konvergiraju u Nilgiri planine. Država ima tri glavne fizičke zone:

Obalni pojas, između Zapadnih Gata i Arapskog mora. Taj pojas je širok 48 do 64 kilometra
Zapadni Gati, predstavljaju planinsku oblast, koja ima prosečnu visinu od 900 metara
Visoravan Dekan, koja zauzima unutrašnjost države. To područje je poprilično suho.

Hampi

Baračuki vodopadi

Ekonomija

Poljoprivreda

Karnataka je najveći proizvođač kafe u Indiji. Proizvodi se 59% indijske proizvodnje kafe i 75% indijske proizvodnje cveća. Jedini je izvoznik sandalovine u Indiji. Majsorski distrikt je poznat po proizvodnji sirove svile, a u Majsoru se proizvode čuveni svileni sariji.

Rudarstvo

Preko 90% indijske proizvodnje zlata dolazi iz južne Karnatake. U zadnje vreme vadi se ruda mangana. Većina indijske rude gvožđa dolazi iz Karnatake.

Tehnologija i servisni sektor

Džog vodopadi

Bangalor je svetski poznat po informacionim tehnologijama. Sam Bangalor izvozi 38% celokupnog indijskog izvoza sofvera, koji iznosi 9 milijardi $ za celu Indiju. Bangalor se naziva i "Silicijumska dolina Indije". Hardverska industrija Bangalora izvozi u iznosu od 500 miliona $. Biotehnologija Bangalora daje 50% svih indijskih prihoda u tom sektoru, koja iznose 500 miliona $.

Turizam

Karnataka je poznata po prirodnim lepotama, nacionalnim parkovima, spomenicima i hramovima, od kojih se mnogi nalaze na UNESKOvoj listi svetske kulturne baštine. Džog vodopadi su visoki 292 metra i predstavljaju jedne od najvećih vodopada u Aziji. Od 3600 zaštićenih spomenika u Indiji, u Karnataki se nalazi 609. Na severu Karnatake posebno je značajan Hampi, koji se prostire na 125 km² i gde se nalazi 54 svetski značajna spomenika, sa stotinama drugih od nacionalnog značaja. To je mesto bilo glavni grad Vidžajanagara carstva.