C.F. Kies
Charles Frederick Kies (1885–1968) was 'n predikant en hoof van die Sendinginstituut van die NG Kerk op Wellington. Hy is die skrywer van veral godsdienstige boeke en avontuurverhale vir die jeug.
Lewe en werk
[wysig | wysig bron]
Charles Frederick Kies was op 20 Oktober 1885 op Harrismith gebore. Sy vader was ’n Duitse immigrant wat op Harrismith beland na ’n loopbaan as sakeman in sy geboortestad Stuttgart en daarna in Parys in Frankryk, vanwaar hy in 1870 vlug weens die gevaar om as ’n spioen aangesien te word tydens die uitbreek van die Frans-Duitse oorlog. Hiervandaan gaan hy na Londen en dan na Suid-Afrika. Sy moeder was die tweede dogter van majoor Warden, die stigter van Bloemfontein. Die jong Charles ontvang sy eerste skoolopleiding op Harrismith.
Tydens die Anglo-Boereoorlog word die dorp deur die Engelse ingeneem en hy vlug oor Durban en Kaapstad na Stellenbosch. Daar matrikuleer hy in 1902 en behaal die hoogste punte in die Kaapprovinsie. Hy studeer dan verder aan die Victoria Kollege op Stellenbosch, waar hy in 1905 die B.A.-graad behaal en die beste student in sy jaar is. Hierna studeer hy verder aan die Teologiese Kweekskool. Die persentasie wat hy in die kandidaat-eksamen aan die Kweekskool behaal, word eers vyftig jaar later oortref.
In 1909 tree hy met Hermine Krige in die huwelik. Hy skryf in by die Kings College in Londen en behaal na ses maande die B.D.-graad, waarna hy ’n reis deur Europa onderneem. Met sy terugkeer in Londen studeer hy verder in die medisyne. In 1911 is hy terug na Suid-Afrika en word in 1912 op Stellenbosch as predikant georden. Hy dien op ’n paar plekke as hulpprediker, waarna hy en sy vrou vyf jaar in Njassaland (tans Malawi) as sendelinge diens doen. In 1917 keer hulle terug na Suid-Afrika en hy is tydelik werksaam by gemeentes op Carnarvon en Cradock, waarna hy in 1919 na Harrismith beroep word. Vanaf 1920 tot 1932 is hy lid van die kommissie wat die Bybel in Afrikaans vertaal.
Hy bly tot 1933 in Harrismith, wanneer hy ’n aanstelling as dosent aan die Sendinginstituut van die NG Kerk op Wellington kry. Hier werk hy onder andere saam met dr. G.B.A. Gerdener. In 1939 word hy as hoogleraar van die Instituut aangestel en hy beklee hierdie posisie tot met sy aftrede in 1962, wanneer die Instituut ook gesluit word. Die Sinode het naamlik reeds in 1957 besluit om die verskil tussen predikante en sendelinge op te hef en hierna het die Instituut slegs voortbestaan om alle bestaande studente die geleentheid te gee om af te studeer.
In 1940 word hy aangestel op die Kaapse Algemene Sendingkommissie en word as lid daarvan in 1944 uitgestuur na Morgenster in Masjonaland in Rhodesië (tans Zimbabwe). In 1945 tree hy uit die kommissie en hervat as ere-professor sy lesings oor die Nuwe Testament, Grieks en Eksegese, Kerkgeskiedenis en Praktiese Teologie aan die Sendinginstituut op Wellington. Hy is in hierdie tyd ook deeltyds betrokke by Friedenheim, die Bybelkollege wat in 1904 gestig is en later saamgesmelt het met die Hugenote Kollege op Wellington. Hy lewer ’n groot bydrae met die stigting van die Teologiese Skool vir Kleurlinge. Benewens sy rol as Bybelvertaler dien hy op verskeie ander kerklike kommissies. Na sy vrou oorlede is, trou hy met mevrou Johanna Aletta Maria Smit. Hy is op 5 Augustus 1968 in Wellington oorlede.
Skryfwerk
[wysig | wysig bron]Vakkundige artikels van hom verskyn in verskeie tydskrifte, insluitende Kerkbode, Gereformeerde Vaandel en Op die horison. In die godsdienstige novelle “Die doolhof” beskryf hy die geestelike ondervindings van Hendrik van Houtenbeck. Op fiksie gebied publiseer hy kortverhale in Die Huisgenoot en die Landbouweekblad. Sy eerste publikasie is die Nederlandse “Japie Muller van Kwaggasnek”. Hy publiseer ook ’n aantal avontuurverhale wat veral op die jeug toegespits is, insluitende “Die tempel van Ofis” en “Velskoenspore”. “Die vreemde voorval van kaptein Silas” word onder die skuilnaam C.F.K. gepubliseer. Die onderwyser Charles Howett koop ’n plaas en ontdek in ’n geheimsinnige boskloof toevallig ’n verborge grot, wat ’n laag gas bevat. In die grot vind Howett die bewustelose liggaam van 'n 17de-eeuse seerower, wat ná ’n bietjie eerstehulp in die vars lug weer lewendig word. Die eienaardige gas was naamlik ’n ontsmettingsmiddel, wat al die kieme van bederf geweer het. Die vermaaklike pogings van kaptein Silas om hom by sy veranderde omgewing aan te pas en die avontuurlike verhale uit sy eerste lewenstydperk vorm die tema van die verhaal
Publikasies
[wysig | wysig bron]| Jaar | Publikasies |
|---|---|
| 1917 | Japie Muller van Kwaggasnek |
| 1924 | Die doolhof: Die geestelike ondervindings van Hendrik van Houtenbeck |
| 1926 | Die vreemde voorval van Kaptein Silas |
| 1938 | Die tempel van Ofis |
| 1948 | Velskoenspore |
| 1951 | Die brief aan die Galáte |
Bronnelys
[wysig | wysig bron]Boeke
[wysig | wysig bron]- Dekker, G. “Afrikaanse Literatuurgeskiedenis” Nasou Beperk Kaapstad Elfde druk 1970
- Nienaber, P.J. “Hier is ons skrywers!” Afrikaanse Pers-Boekhandel Johannesburg Eerste uitgawe 1949
- Schoonees, P.C. “Die prosa van die tweede Afrikaanse beweging” J.H. de Bussy, Pretoria / Hollandsch-
- Afrikaansche Uitgevers Maatschappij v/h J. Dusseau & Co, Kaapstad 1939 (derde druk)
Tydskrifte en koerante
[wysig | wysig bron]- Anoniem “Prof. Kies van N.G. Sending oorlede” “Die Burger” 6 Augustus 1968
Internet
[wysig | wysig bron]- Digitale Bibliotheek voor Nederlandse Letteren: http://www.dbnl.org/tekst/scho120pros02_01/scho120pros02_01_0043.php
Ongepubliseerde dokumente
[wysig | wysig bron]- Nasionale Afrikaanse Letterkundige Museum en Navorsingsentrum (NALN) Bloemfontein “Kies, prof. Charles Frederick – Biografie”