Gaan na inhoud

Nan Henning

Voeg skakels by
in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Nan Henning (1910–2003) was ’n Afrikaanse skrywer.

Lewe en werk

[wysig | wysig bron]

Anna Breggie Branders was op 15 November 1910 op Dewetsdorp in die Vrystaat gebore. Sy matrikuleer op Dewetsdorp en ontvang dan verdere onderrig in klavier, orrel en sang aan die Universiteit van Stellenbosch. Hierna kry sy ook opleiding as verpleegster en werk onder meer in Bethlehem en op Dundee in hospitale. Sy trou op 3 Junie 1933 op Dundee met Pieter Hermanus Steyn Henning, later generaal-majoor in die Suid-Afrikaanse Polisie, en hulle bly vir lank in Pietermaritzburg in Natal. Hier beklee sy ’n pos as musiekonderwyseres aan die Voortrekker Hoërskool, waar sy die stadskoor van Pietermaritzburg afrig en self sanguitvoerings gee saam met die simfonie-orkes. Sy is hier ook orreliste en koorleidster van die Voortrekkerkerk. Sy tree gereeld op oor die radiosenders van die Suid-Afrikaanse Uitsaaikorporasie. In 1952 verhuis die egpaar na Pretoria. Na aftrede gaan bly hulle op Zastron in die Vrystaat. Hulle het twee kinders, ’n seun, Nicolas Johannes, en ’n dogter, Annemarie. Nan Henning is op 9 Augustus 2003 op 92-jarige leeftyd in die Stillehawe-tehuis vir bejaardes op Dewetsdorp oorlede.

Skryfwerk

[wysig | wysig bron]

Na die verhuising na Pretoria in 1952 spits sy haar toe op skryf en sy skryf uiteindelik 64 boeke, meesal liefdesverhale. Verskeie kortverhale en vervolgverhale van haar word in tydskrifte gepubliseer, onder meer in Sarie, en vier vervolgverhale van haar word oor die radio uitgesaai. Haar eerste roman is “Tel nooit die ure” (1954). “Waar die Alpe-krokus blom” (1957) skryf sy na aanleiding van haar ervarings op ’n reis deur Europa. “Versperde grense” (1958) speel in Noorweë af tydens die Tweede Wêreldoorlog. Bregitta Tequer is die mooi dogter van die burgemeester van die dorp Maugersund en sy is verlief op Thor Lindstrom. Thor is egter ’n Sweed (wat neutraal staan in die oorlog) en die vriend van die kommandant van die besettingsmagte. In “Die goue oomblik” (1961) soek die jong Duitse geneesheer Kurt en die Afrikanerdogter Tina op karnavalaand ’n pastoor om hulle te trou in die teenwoordigheid van ’n paar getuies. Tina vind egter later uit dat dit ’n skynhuwelik was en dit is vir haar ’n groot vernedering omdat iemand haar so misbruik het. Kurt keer terug na Duitsland, maar na vyf jaar keer hy weer terug om dinge te probeer regmaak. Hy sukkel om haar op te spoor en haar vriende hou haar bewegings geheim. In “Die liefde van Karlien” (1961) het die bywoner Hardus du Preez net een ideaal en dit is om Bergplaas, waar hy gebore is, te huur en daar te boer. Dries Malan hoor van sy strewe en maak dit vir hom moontlik om Bergplaas te koop en vir die eerste keer in dertien jaar kan Hardus nou ook aan liefde begin dink. “Hulle vir jou, Suid-Afrika” (1963) is ’n polisieroman. Hierdie liefdesverhaal beskryf talle gebeure wat werklik in die lewens van polisiemense plaasgevind het.

“Die wag-ʼn-bietjie-bos” (1964) het ’n bekende gedig van Totius as tema en vertel van hoogmoed wat tot ’n val kom. Dittmar se ma probeer sy lewe reël en keur nie sy verhouding met die minder gegoede Zaan goed nie. Sy stuur hom weg na Amerika en reël ’n huwelik met die welgestelde Dianna, maar Dianna ly aan oorerflike abnormaliteit. Hulle keer dan terug na Suid-Afrika en Dittmar kom in opstand teen sy ma se tirannie. Na die dood van die kinderlose oom Tienie in “Biesiesvlei se mense” (1967) wonder almal wie die spogplaas, Uithoek, sal erf. Aan die een kant was daar Herklaas Visagie, oom Tienie se neef, wat gehoop het dat sy seun, Andries, die erfgenaam sou wees, sodat die plaas in die familie bly. Aan die ander kant was daar Bertus Cronjé, boesemvriend van oom Tienie. Hy het nie verwag dat die plaas na hom sou gaan nie, maar het tog gehoop oom Tienie het voorsiening gemaak om hom op die een of ander manier deur die knellende droogte te dra. Die testament bepaal egter dat die plaas die eiendom word van Pierre de Villiers, susterskind van sy oorlede vrou, maar totaal onbekend in die buurt. Indien Pierre egter nie binne ’n jaar trou met Elsbet, dogter van Bertus Cronjé, nie, verloor hy die erfporsie. “Uit die goue skemering” (1968) is Fransa Maré se verhaal, wat reeds as jong dogtertjie na haar ma se dood die huishouding op haar skouers neem. Toe sy groter word, werk sy saam met haar pa op die plase van ryk Piet Reyneke, waar sy manswerk in die lande doen. Piet Reyneke het egter nie ’n goeie woord vir haar nie en trek haar jonger sussie Reinet voor. Terwyl haar broer verder gaan leer en haar pa oorlede is, lyk dit asof sy gedoem is tot ’n eensame bestaan van harde werk. Hugo Murray sien haar egter een dag wanneer hy by die Reynekes kuier en sy vuil en nat gesweet van die werk op haar perd aangery kom. In “Die rosekrans” (1969) kom die chirurg dokter Konrad Teichert na die hospitaal op ’n plattelandse dorpie, waar hy en die rooikopverpleegster Liza Naudé van die begin af haaks is. Hy het hierheen verhuis om weg te kom van sy verlede, maar wanneer Sonra opdaag, moet hy sy verlede in die gesig staar. In “Die arendsnes” (1971) woon die disfunksionele familie Metterkamp in die kliphuis op die rant. Jeanne Metterkamp was altyd ’n buitestaander en die skyf van haar broers en susters se venyn en dit word so erg dat sy drie jaar in die buiteland gaan werk. Haar ma, wat altyd genot geput het uit die kinders se struwelinge, is oorlede en Jeanne keer terug, maar die atmosfeer in die huis het nie veel verander nie. Jan Vermaak, wat haar altyd teen haar familie beskerm het, is steeds op die dorp, maar nou is daar ’n Sweedse meisie, Hilde Dunkel, ook op die toneel.

“Gedig in blou” (1975) is die verhaal van dokter Tinus de Vos wat in Amerika op die punt gestaan het om met Nadine Langley te trou. Hy kry egter ’n aanstelling as superintendent van die hospitaal op sy tuisdorp, Kroonlaagte, waar suster Tania Vermaak werk. Sy was in Amerika vir ’n ruk aan dieselfde kliniek as hy verbonde. “Annalien” (1976) was van kleins af maats met Johan Strauss en Dirk Nienaber. Wanneer hulle ouer word, begin die twee mans om te kompeteer om haar hand. In “Die verlore droom” (1977) is Mariet Nienaber ’n toegewyde verpleegsuster wat graag ander onder haar sorg neem, wat sy ook doen met verpleegster Susan Venter. Hierdie daad van barmhartigheid skud egter haar eie lewe tot in sy fondamente. In “Die lag van die sonneblom” (1979) kom die chirurg Dirk de Jager na twee jaar se studie in die buiteland terug huis toe. Hy soek steeds na antwoorde hoekom sy pa altyd so hatig teenoor hom was, hoekom hy en sy broer Jopie so totaal verskil van mekaar en hoekom sy fyn opgevoede ma hoegenaamd met ’n man soos sy pa getrou het. Dirk kry sy antwoorde en hy kyk met ander oë na suster Mariet Meyer, met wie hy voor sy vertrek haaks was. Die chirurg Dries Vermaak kom in “As die liefde kom” (1981) na jare se studie in Engeland terug na sy tuisdorp, wat hy na die dood van sy ouers verlaat het. Hy wonder steeds oor die onverklaarbare verwoesting van die familieplaas na sy oupa se dood en sy vader se raaiselagtige dood na ’n ongeluk. In die dorp se hospitaal is hy en die selfaangestelde hoofchirurg, Dennis Lindsey, onmiddellik aanmekaar en hy kan nie die oorsaak van hierdie uitermatige vyandigheid begryp nie. Dennis se mooi dogter, Estelle, is ook verbonde aan die hospitaal en verlief op hom. Dries onthou egter die klein rooikop Adrie Malan en wonder wat van haar geword het.

Eerbewyse

[wysig | wysig bron]

In 1963 word haar liefdesverhale op die Kaapse Uitgewers-skou bekroon. In 1979 ontvang sy die J.P. van der Walt-trofee vir ontspanningslektuur en in 1983 kry sy ’n verdere toekenning vir voortreflike skryfwerk van dieselfde uitgewer.

Publikasies

[wysig | wysig bron]
Jaar Publikasies
s.j. Keer tog terug, beminde
Roos en jasmyn
1954 ’n Lied deur die jare
In die skadu’s van Koesberg
Tel nooit die ure
1955 As die denne fluister
Die Bassons van Bassonslaer
Die blou tango
Die helder droom
Die roos van Sharron
1956 Somerstorms
1957 Waar die Alpe-krokus blom
1958 Die lied van die singende waters
Versperde grense
1959 Die nag het sterre
1960 Kromvlei se erfenis
Die ontembare hart
Twee gewels
1961 Die eensame reisiger
Die goue oomblik
Die liefde van Karlien
Die onbereikbare ster
Wees stil my hart
1963 Die eensame reisiger; Twee gewels; Waar die Alpe-krokus blom
Hermien van Alwyndrif
Hulle vir jou, Suid-Afrika
In die skadu’s van Koesberg; Tel nooit die ure; Die blou tango
Met ’n lied in die hart
Versperde grense; Die onbereikbare ster; Somerstorms
1964 Geliefde rabbedoe
Die Venesiaanse kruik
Die wag-ʼn-bietjie-bos
1966 Skadu voor die son
1967 Biesiesvlei se mense
Die nuwe matrone
1968 Uit die goue skemering
1969 Die rosekrans
Wie die sterre lees
1971 Die arendsnes
Roos en jasmyn; Skadu voor die son
1972 Soek na ’n reënboog
1975 Gedig in blou
Die nag het sterre; Hermien van Alwyndrif
1976 Annalien
1977 Die verlore droom
1979 Die lag van die sonneblom
1980 Klein erfenis
1981 As die liefde kom
1985 Blye waters

Bronnelys

[wysig | wysig bron]

Boeke

[wysig | wysig bron]
  • Kannemeyer, J.C. “Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 2” Academica, Pretoria, Kaapstad en Johannesburg Eerste uitgawe Eerste druk 1983

Tydskrifte en koerante

[wysig | wysig bron]
  • Kruger, Engela “Immergroen Nan Henning op 92 dood” “Volksblad” 12 Augustus 2003
  • Smith, Charles “Nan Henning se 65 boeke is met potlood geskryf” “Die Volksblad” 24 Julie 1996

Internet

[wysig | wysig bron]
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Nan_Henning&oldid=2439746"