Wallonische Sprache: Unterschid zwische dr Versione

'''Wallonisch''' (Eigebezeichnig ''Walon'') isch e Sprooch us dr Familie vo dr [[Langues d'oïl|Langue d'oïl]], wuu z [[Belgien|Belgie]], z [[Frankreich|Frankriich]] un im Nordweste vum [[USA|US-amerikanische]] Bundesstaat [[Wisconsin]] gschwätzt wird. Es isch vu de [[Französische Sprache|französischsprochige]] Gmeinschaft vu Belgie als endogeni [[Minderheitensprache|Minderheitesproch]] aaerkännt un isch z Belgie d'Minderheitesproch mit de meiste Bedüttig. An Variante gitt's in erschter Linie vier großi Dialäktgruppe un e Standardsproch. D'Sprächer heiße ùff Wallonisch ''walon-cåzant''.

Sitt 1100 wird s Wallonisch in geographische Eigenämme, bim nidere Gricht un ùff de [[Notariat]] gschribe. Di genaui Usssproch isch nit allewil uss em Schriftbild ersichtlig, esoo cha e ''u'' ändwäder als ''u'' odder als ''ü'' ussgsproche worre sii. Scho sällemols hän sich gwüssi typisch wallonischi Schribbwisse usebildet wie ''xh'' für e ''h'', ''ea'' un ''eie''. S ''xh'' isch au im 17. Johrhundert no in Verwändig gsìì. Im 19. Johrhundert degege hän eigeni Schribbwisse vorghèrrscht, während für einzelni Regione (Liège, preußischs Wallonie, Namur) scho Schribbvorschleg veröffentligt worre sin. Im 19. Johrhundert isch s Feller-System entstande, wuu vor allem ùff di genaui Usssproch vum Wort Wärt glèggt hät. Markant sin d'Kumbinatione ''dj'' un ''tch'', d'Halbvokäl ''w'' un ''y'' wie au d'Zeiche ''î'' (langs ''i''), ''oû'' (langs ''ou'', ussgsproche als ''u''), ''ô'' ùn ''å''.