Edvard Beneš

D Edvard Beneš [ˈɛdvart ˈbɛnɛʃ] aahöre^ⓘ^/? (* 28. Mai 1884 z Kožlany z Böhme; † 3. September 1948 z Sezimovo Ústí) isch en tschechoslowakische Politiker ksi, eine vo de Mitbegründer vo de Tschechoslowakei und tschechoslowakische Usseminister (1918–1935), Ministerpräsident (1921–1922) und Staatspräsident (1935–1938 und 1945–1948) sowie 1940–1945 Präsident im Exil.

Läbe

D Beneš isch als nüntes Chind vonere wohlhabende Grossfamilie uf t Wält cho. Früener hät mer im Edek kseit. Im Erste Wältchrieg hät er sich starch a de Gründig vo de Tschechoslowakei beteiligt. 1918 isch er erste Usseminister vo de Erste Republik worde. I dere Funktion hät er es Bündnis mit Rumänie und Jugoslawie usghandlet. Nachdem de alti Tomáš Garrigue Masaryk vo sinere Funktion als tschechoslowakische Staatspräsident zruckträte isch, isch de Beneš mit 60% vo de Stimme de neui Präsident worde. Er hät sis Land chöne erfolgrich us de Wältwirtschaftskrise füere. 1938 ischs zu de Sudetekrise cho und de Beneš isch nach m Münchner Abkomme zruckträte und uf Frankrich gflohe. Sin Nachfolger isch de Emil Hácha worde. Im Exil hät dr Beneš 1940 d tschechoslowakischi Exilregierig gründet und isch 1942 uf Amerika, 1943 uf Moskau und 1944 uf Ägypte greist und hät död d Wiedereerichtig vom Land organisiert. Im April 1945 isch er zruck uf Prag kehrt und isch i de Wahle vo 1946 legal zum Präsident gwählt worde. Glichzitig hät er durch d Beneš-Dekret die Dütsche us m Land vertriibe la. 1948 isch er als Teil vo de kommunistische Machtübernahm zruckträte und bald druf gstorbe.

Hüt isch er z Tschechie sehr populär und es git vo ihm zahlrichi Denkmäler.

Literatur

Jiří Gruša: Beneš jako Rakušan, Barrister & Principal, Brünn 2011, ISBN 978-8-08747-412-9; dütsch: Beneš als Österreicher, Wieser-Verlag, Klagenfurt 2012, ISBN 978-3-99029-008-8
Ota Konrád, René Küpper (Hrsg.): Edvard Beneš: Vorbild und Feindbild, politische, mediale und historiographische Deutungen. Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 2013, ISBN 978-3-525-37302-6.
Daniel Neval: Vorsehung und Auftrag. Politik und Geschichte bei Edvard Beneš. Edition Kirchhof & Franke, Leipzig / Berlin 2003, ISBN 978-3-933816-24-5.
Zbyněk Zeman, Antonín Klimek: The Life of Edvard Beneš 1884–1948: Czechoslovakia in Peace and War, Oxford University Press / Clarendon Press, Oxford, 1997, ISBN 0-19-820583-X, ISBN 978-0-19-820583-8
uf Tschechisch: Zbyněk Zeman: Edvard Beneš – politický životopis, Mladá fronta, 2000, druhé vydání 2009, ISBN 978-80-204-2062-6

Weblinks

Commons: Edvard Beneš – Sammlig vo Multimediadateie