Zum Inhalt springen

Rottu

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
(Witergleitet vun Rhône)
Rotte, Rhone
Rhône
Flusslöif
Flusslöif

FlusslöifVorlage:Infobox Fluss/KARTE_fehlt

Date
Gwässerkennzaal FRV---0000
Laag Schwiz, Frankriich
Flusssystem RotteVorlage:Infobox Fluss/FLUSSSYSTEM_falsch
Quelle Rhonegletscher
46° 34′ 27″ N, 8° 22′ 49″ O
Quellhöchi ca. 1'753 m ü. M.Vorlage:Infobox Fluss/NACHWEISE_fehlen
Mündig in s MittelmeerKoordinate: 43° 20′ 3″ N, 4° 50′ 39″ O
43° 20′ 3″ N, 4° 50′ 39″ O
Mündigshöchi mVorlage:Infobox Fluss/NACHWEISE_fehlen
Höchiunterschiid ca. 1753 m
Lengi 812 kmVorlage:Infobox Fluss/NACHWEISE_fehlen
Iizugsgebiet 95.500 km²Vorlage:Infobox Fluss/NACHWEISE_fehlen

Abfluss MQ
1800 m³/s
Rächti Nääbeflüss Saône
Linggi Nääbeflüss Dranse
See won er / sii duure fliesst Gämfersee
Groossstedt Lyon
Mittelgroossi Stedt Gämf, Avignon
Chliistedt Sittu, Arles
Schiffbar bis zur Mündig vo der Saône

Vorlage:Infobox Fluss/NACHWEISE_aus

Dialäkt: Wallisertitsch

Där Rottu (latiinRhodanus, franzesisch le Rhône; frankoprovenzalisch: Roûno, okzitanisch: Ròse, schrifttiitsch der Rotten odär die Rhone) isch än 812 km lange Fluss va Europa und där zweitlängschto und wassärrichschto Strom va Frankrich.

Där eiguntlicha ditscha Namu vannär Rhone, Rottu, isch numu no im Oberwallis gibrüchtä. Ds grammatikalischa Gschlächt vam Fluss isch im Latinischu („Rhodanus“), im Franzesischu („le Rhône“) und im Walserditschu („der Rottu“) männlich, was fär Fliss ehnär untypisch isch.

Na dum Fluss isch öi ds franzesischa Département Rhône binänts.

Där Rottulöif

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Där Fluss äntspringt innär Schwiiz zoberscht im Goms am Rhonegletscher und mündut z Frankrich innär Nechi va Arles und Marseille immu Deltas ins Mittelmeer.

Vam Rhonegletscher im Nordoschtu vam Wallis fliässt är afangs im Taal gägu Südweschtu bi Brig, Vischp, Siders und Sittu verby. Z Martinach machut är än grobu 90-Grad-Bogu nach rächts (z Rottuchnew) und fliässt denn Richtig Nordu. Är ärgiässt schi z Le Bouveret inu Gänfärsee, wan är z Gänf widär värlaat. Nachär fliässt är dum Jura naa gägu Südu bis Culoz, wan är du Jura na Weschtu dürbricht. Bi Gordon machut är namal äs Chnüü gägu Nordweschtu.

Va Lyon äwäg fliässt är va Nordu gägu Südu. Bi Avignon isch sis Tal zwüsche de Alpille und em Platoo am Fluss Gardon. Nerdlich va Arles zwigt än Teil gägu Weschtu in d Petit Rhône, där Höüptaaru aber fliässt als Grand Rhône weschtlich va Marseille in ds Mittlmeer. Zwischu dä beidu Mündigsarmu ligt där Camargue, bikannt fär schini wissu Pferdi, schwarzu Rindär und fär d Sumpf- und Wassärvogla (vor allum d Flamingo, d Reihära und d Ibissa).

Em Rottu naa chomund vili Obschtsorte agipflanzti, so zum Bispil Pfärsecha, Chriässini, Ämbrichi, aber öi Tomate und Ärdbeerlini.

Z Rottutelli isch öi fär schini Wiibärga bikannts.

Rottukorrektür im Wallis

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Va 1863 bis 1893 isch d erschta Rottukorrektur gmachuti cho. Där Fluss isch im Underwallis in ds Flussbett igleitä wordu, so dass d Äbni het cheni biwirtschaftut wärdu.

Inne Jahru 1930 bis 1960 hent sch di Dämm ärhecht und äs Dopplprofil agleit.

Fascht nur no bim Pfynwaald het dr Fluss es natürlichs Bett.

Na du Ubärschwämmige vam 2000 hent sch z Jahr mit dä Planige fär die drittuschta Korrektür agfangu. Ds Ziil isch d Sichärheit z ärhechu und du Fluss widär natirlichär z gstaltu. Im März 2016 hät dr Grossrot vom Wallis dr Plan vo dr 3. Rhonekorrekzioon agnoo.[1]

Gresseri Stedt am Rottu

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Wichtigi Näbufliss

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
 Commons: Rottu - Rhone - Rhône – Sammlig vo Multimediadateie
  1. Generelles Projekt und landwirtschaftliche Begleitmassnahmen Kommünike zur 3. Rhonekorrekzion uf rhone3.ch vom 31. März 2016