1986
añu
1986 (MCMLXXXVI) foi un añu común entamáu en miércoles del calendariu gregorianu. Foi designáu como Añu Internacional de la Paz poles Naciones Xuníes.
Añu 1986 
| |
| Años: | 1983 1984 1985 - 1986 - 1987 1988 1989 |
| Décades: | Años 1950 Años 1960 Años 1970 - Años 1980 - Años 1990 Años 2000 Años 2010 |
| sieglos: | sieglu XIX - sieglu XX - sieglu XXI |
| Calendariu gregorianu | 1986 MCMLXXXVI |
| Ab urbe condita | 2739 |
| Calendariu armeniu | 1435 |
| Calendariu chinu | 4682 – 4683 |
| Calendariu hebréu | 5746 – 5747 |
| Calendarios hindús - Vikram Samvat - Shaka Samvat |
2041 – 2042 1908 – 1909 |
| Calendariu persa | 1364 – 1365 |
| Calendariu islámicu | 1407 – 1408 |
| Calendariu rúnicu | 2236 |
Abreviatures
° : fecha de nacencia
† : fecha de la muerte
Fechos
editar- Créase la Reserva de la Biosfera de Sierra Nevada.
- 1 de xineru
- España y Portugal conviértense en miembros de la Comunidá Europea, que sería dempués la Xunión Europea.
- Aruba gana autonomía, convirtiéndose nuna entidá dixebrada de les Antilles Neerlandeses.
- 2 de xineru - El gobiernu italianu autoriza la construcción d'una ponte ente Sicilia y la península al traviés del estrechu de Messina.
- 6 de xineru - El xeneral Samuel Doe ye investíu presidente de Liberia.
- 13 de xineru - Entama la guerra civil de Yeme del Sur, qu'ha durar hasta'l 24 de xineru.
- 14 de xineru - El democristianu Vinicio Cerezo toma posesión del so cargu como presidente de Guatemala.
- 17 de xineru - Róblase, en L'Haya, el protocolu qu'establez rellaciones diplomátiques ente Israel y España.
- 19 de xineru - Entama a espardese'l primer virus informáticu, nomáu Brain.
- 20 de xineru - El Reinu Xuníu y Francia dan anuncia a los planes pa construyir l'Eurotúnel.
- 24 de xineru - La nave espacial d'Estaos Xuníos Voyager 2 pasa cerca d'Uranu, lo que permite descubrir diez nuevos satélites del planeta.
- 28 de xineru - El tresbordador espacial Challenger desintégrase 73 segundos dempués del so lanzamientu. Muerren los sos siete tripulantes.
- 29 de xineru - Yoweri Museveni, cabezaleru del grupu rebelde que consiguió facese col poder tres d'una guerra de guerrilles que duró cinco años y na que morrieron cuasi mediu millón de persones, xura'l cargu como presidente d'Uganda.
- 3 de febreru - Edwin Catmull y Alvy Ray Smith funden los estudios d'animación Pixar.
- 6 de febreru - Madrid: Atentáu d'ETA, qu'asesina a l'almirante Cristóbal Colón de Carvajal y Maroto y al so xofer.
- 7 de febreru - El presidente d'Haití, Jean-Claude Duvalier, nomáu Baby Doc, abandona'l país, finando con ello 28 años de dominiu del país pola so familia.
- 9 de febreru - El cometa Halley algama'l so periheliu, la posición más averada al Sol, no que ye la so segunda visita al Sistema Solar demientres el sieglu XX.
- 16 de febreru
- El barcu de pasaxeros soviéticu MS Mikhail Lermontov fúndese en Marlborough Sounds (Nueva Zelanda).
- Mario Soares gana la segunda ronda de les eleiciones presidenciales en Portugal.
- 17 de febreru - Róblase l'Acta Única Europea.
- 19 de febreru - La Xunión Soviética lanza al espaciu la estación espacial MIR.
- 22 de febreru - España en Filipines la Revolución EDSA, que pretende espulsar al presidente Ferdinand Marcos del cargu.
- 25 de febreru
- Entamen les sesiones del 27ᵘ Congresu del Partíu Comunista de la Xunión Soviética en Moscú. El so secretariu xeneral, Mikhaíl Gorbachov, da a conocer a l'audiencia los conceptos claves del so mandatu: Glasnost y Perestroika.
- Revolución EDSA. El presidente Marcos cola pal exiliu a Ḥawái tres de venti años nel poder. Corazón Aquino conviértese na primer muyer presidenta del país, a lo primero como presidenta interina, y Salvador Laurel ye'l so vicepresidente.
- Policíes militares exipcios que protestaben polos sos baxos sueldos entren en cuatro hoteles de luxu averaos a les pirámides, saquiándolos y prendiéndo-yos fueu.
- 28 de febreru - Estocolmu: El primer ministru suecu Olof Palme ye asesináu de la que volvía del cine pa la so casa.
- 12 de marzu - Celébrase n'España un referéndum pa decidir sobro la permanencia del país na OTAN.
- 13 de marzu - Incidente del mar Negru de 1986: El cruceru militar d'Estaos Xuníos USS Yorktown y el destructor USS Caron, reclamando'l so derechu de pasu inocente, entren nes agües territoriales soviétiques cerca del estremu meridional de la península de Crimea.
- 26 de marzu - Un artículu del The New York Times aifrma que Kurt Waldheim, antiguu secretariu xeneral de les Naciones Xuníes y candidatu a la presidencia d'Austria, pudiera tar implicáu en crímenes de guerra nazis demientres la Segunda Guerra Mundial.
- 31 de marzu - Un Boeing 727-200 de Mexicana de Aviación sufre un accidente cerca de Maravatío (Méxicu) cuando tentaba facer un aterrizaxe d'emerxencia. Morrieron los 167 pasaxeros y tripulantes que viaxaben nelli.
- 2 d'abril - Una bomba esplota nun vuelu de la compañía Trans World Airlines de Roma a Atenes. Nel incidente muerren 4 persones.
- 5 d'abril - Berlín occidental: Atentáu con bomba na discoteca La Belle, frecuentada por soldaos d'Estaos Xuníos, que causa tres muertos y 230 firíos. El gobiernu libiu ye acusáu de ser responsable del mesmu.
- 13 d'abril - El papa Xuan Pablu II visita oficialmente la Gran Sinagoga de Roma, convirtiéndose nel primer papa modernu que visita un templu xudíu.
- 15 d'abril - Operación El Dorado Canyon: Muerren polo menos 15 persones pol bombardéu d'aviones d'Estaos Xuníos d'oxetivos na capital libia, Trípoli, y na rexón de Bengasi.
- 16 d'abril
- Reinu Xuníu y Holanda roblen un tratáu de paz que fina la Guerra de los Trescientos Trenta y cinco Años, ún de los conflictos más llargos de la historia.
- El presidente arxentín Raúl Alfonsín anuncia oficialmente'l Proyeutu Patagonia, que proyectaba treslladar la capital de la nación dende la ciudá de Buenos Aires a la ciudá de Viedma.
- 26 d'abril
- Accidente de Chernóbil: Un fallu nun test de seguridá na central nuclear de Chernobyl, asitiada en Pripyat (República Socialista Soviética d'Ucraína), na URSS, mató a 4.056 personas y causó un dañu de 7.000 millones de dólares. La nube radioactiva que provocó concentrose en Bielorrusia, Ucraína y Rusia, forciando la reubicación de 350.000 persones. Tres del accidente podíen rastrexase traces de la radioactividá provocada pol accidente en cuasi tolos países del hemisferiu norte.
- Mswati III ye coronáu rei de Suazilandia.
- 2 de mayu - El pilotu de rally finlandés Henri Toivonen y el so copilotu Sergio Cresto muerren nun accidente demientres el Rallye de Córcega.
- 8 de mayu - Óscar Arias entama'l so primer mandatu como presidente de Costa Rica.
- 16 de mayu - Joaquín Balaguer ye elixíu presidente de la República Dominicana por quinta vez.
- 23 de mayu - El presidente de Somalia, Siad Barre, sofre un accidente de coche en Mogadixu, y ye hospitalizáu n'Arabia Saudita. Los grupos opositores ven esti fechu como una oportunidá pa sacalu del poder, entamando asina la guerra civil somalí.
- 26 de mayu - La Comunidá Económica Europea adopta la bandera europea.
- 8 de xunu - L'antiguu secretariu xeneral de les Naciones Xuníes Kurt Waldheim ye elixíu presidente d'Austria.
- 12 de xunu - El gobiernu de la República Sudafricana declara l'estáu d'emerxencia nacional.
- 22 de xunu
- Mundial de Fútbol: Nún de los partíos más famosos de la historia el futbolista arxentín Diego Armando Maradona marca un gol cola mano (la nomada "manu de Dios") y dribla al equipu inglés enteru pa finar la xugada marcando otru gol (el nomáu "gol del sieglu"); el resultáu final del partíu foi Arxentina 2 - Inglaterra 1.
- España: Felipe González ye reelixíu presidente al volver a consiguir el PSOE la mayoría absoluta nes eleiciones xenerales.
- 29 de xunu - Mundial de Fútbol: Na final, celebrada nel estadiu Azteca de la Ciudá de Méxicu, Arxentina derrota a Alemania Occidental por 3-2, convirtiéndose en campeona del mundu por segunda vez.
- 5 de xunetu - Reábrese al públicu, tres d'un importante reacondicionamientu pa iguala pal so centenariu, la Estatua de la Llibertá de Nueva York.
- 7 d'agostu - El lliberal Virgilio Barco Vargas toma posesión como presidente de Colombia.
- 19 d'agostu - Alcuentren nuna taquilla de la estación de la cai Spencer, en Melbourne (Australia), el cuadru de Picasso Femme en pleurs (La muyer que llora), que fora robada dos selmanes enantes.
- 20 d'agostu - Edmond (Oklahoma): L'emplegáu de correos Patrick Sherrill mata a 14 compañeros de trabayu primeru de suicidase.
- 21 d'agostu - Una erupción límnica, conocía como'l desastre del llagu Nyos, mata a cerca de 2.000 persones en Camerún.
- 4 de setiembre - Fúndase, en Vitoria, el partíu Eusko Alkartasuna.
- 5 de setiembre - El vuelu 73 de Pan American Airlines, con 358 persones a bordu, ye secuestráu por terroristes del grupu Abu Nidal nel aeropuertu internacional de Karachi.
- 6 de setiembre - Estambul: Dos terroristes del grupu Abu Nidal maten a 22 persones, y dexen a otres seis firíes, demientres la celebración del Shabbat na sinagoga Neve Shalom.
- 7 de setiembre - Desmond Tutu conviértese nel primer obispu de raza negra de la Ilesia anglicana na República Sudafricana.
- 10 d'ochobre - Un fuerte terremotu, de 7,5 graos na escala de Richter, mata a 1500 persones na ciudá de San Salvador, capital d'El Salvador.
- 16 d'ochobre - El Comité Olímpicu Internacional escueye a Albertville, en Francia, como sede de los Xuegos Olímpicos d'Iviernu de 1992, y a Barcelona como sede de los Xuegos Olímpicos de Branu d'esi añu. El COI anuncia tamién que los xuegos d'iviernu y branu han dexar de celebrase'l mesmu añu: los de branu celebraránse nos años bisiestos, entamando en 1992, y los d'iviernu nel añu par ente medies de dos xuegos de branu.
- 19 d'ochobre - L'avión nel que viaxaba Samora Machel, presidente de Mozambique, estréllase na República Sudafricana.
- 21 d'ochobre - Les Islles Márxal declárense independientes de los Estaos Xuníos.
- 1 de payares - Una fuga de productos químicos na fábrica de Sandoz cerca Basilea, en Suiza, provoca un gran desastre mediuambiental, que contamina'l ríu Rin.
- 3 de payares
- La revista libanesa Ash-Shiraa afirma que los Estaos Xuníos tuvieran vendiendo armes en secretu a Irán pa consiguir la lliberación de siete rehenes d'Estaos Xuníos secuestraos n'El Líbanu por grupos pro-iraninos.
- Los Estados Federaos de Micronesia declárense independientes d'Estaos Xuníos.
- 7 d'avientu - Un terremotu de magnitú 5,7 destrúi la ciudá búlgara de Strajica, causando dos muertos.
- 14 d'avientu - El Rutan Voyager, un avión experimental diseñáu por Burt Rutan y pilotáu por Dick Rutan y Jeana Yeager, entama'l so viaxe alredor del mundu.
- 19 d'avientu - El disidente soviéticu Andrei Sakharov puede regresar a Moscú tres de seis años d'exiliu internu.
- 23 d'avientu - El Rutan Voyager completa la primer circunnavegación aérea del mundu ensin repostar tres d'un vuelu de 9 díes, 3 minutos y 44 segundos.
- 31 d'avientu - Incendiu nel hotel Dupont Plaza de San Xuan de Puertu Ricu, nel que muerren 97 persones y otres 140 queden firíes.
Nacencies
editar- 6 de xineru - Irina Shayk, modelu rusa.
- 8 de xineru - David Silva, futbolista español.
- 24 de xineru - Mischa Barton, actriz d'Estaos Xuníos d'orixe británicu.
- 10 de febreru - Radamel Falcao, futbolista colombianu.
- 11 de febreru - Gabriel Boric, políticu chilenu.
- 28 de marzu - Lady Gaga, cantante y productora musical d'Estaos Xuníos.
- 30 de marzu - Sergio Ramos, futbolista español.
- 21 de mayu - Mario Mandžukić, futbolista croata.
- 29 de mayu - Lara Álvarez, periodista y presentadora de televisión asturiana.
- 3 de xunu - Rafael Nadal, xugador de tenis español.
- 11 de xunu – Shia LaBeouf, actor y direutor de cine d'Estaos Xuníos.
- 2 de xunetu - Lindsay Lohan, actriz, modelu y cantante d'Estaos Xuníos.
- 21 d'agostu - Usain Bolt, atleta xamaicanu.
- 14 d'ochobre - Jean-Sylvain Babin, futbolista francés.
- 22 de payares - Oscar Pistorius, atleta paralímpicu sudafricanu.
Muertes
editar- 7 de xineru - Juan Rulfo, escritor mexicanu ( ° 16 de mayu de 1917).
- 14 de xineru - Donna Reed, actriz d'Estaos Xuníos (º 1921).
- 19 de xineru - Enrique Tierno Galván, políticu español y alcalde de Madrid (º 1918).
- 24 de xineru - L. Ron Hubbard, escritor d'Estaos Xuníos, fundador de la Ilesia de la Ciencioloxía (º 1911).
- 28 de xineru - astronautes d'Estaos Xuníos del Challenger:
- Gregory Jarvis.
- Christa McAuliffe, maestra escolar.
- Ronald McNair.
- Ellison Onizuka.
- Judith Resnik.
- Dick Scobee.
- Michael J. Smith.
- 3 de febreru - Marola, pintor y dibuxante xixonés (º 3 d'avientu de 1905).
- 11 de febreru - Frank Herbert, escritor d'Estaos Xuníos de ciencia ficción.
- 19 de febreru - André Leroi-Gourhan, historiador francés (º 1911).
- 28 de febreru - Olof Palme, políticu suecu (º 1927).
- 30 de marzu - James Cagney, actor d'Estaos Xuníos (º 1899).
- 14 d'abril - Simone de Beauvoir, escritora y activista feminista francesa (º 1908).
- 15 d'abril - Jean Genet, escritor francés (º 1910).
- 23 d'abril - Otto Preminger, direutor de cine d'Estaos Xuníos nacíu n'Austria (º 1905).
- 26 d'abril - Broderick Crawford, actor d'Estaos Xuníos (º 1911).
- 23 de mayu - Sterling Hayden, actor d'Estaos Xuníos (º 1916).
- 9 de xunu - Manuel Fernández Peón, políticu socialista ya guerrilleru asturianu (º 16 de payares de 1906).
- 14 de xunu
- Alan Jay Lerner, poeta d'Estaos Xuníos (º 1918).
- Jorge Luis Borges, escritor arxentín (º 1899).
- 25 de xunetu - Vincente Minnelli, direutor de cine d'Estaos Xuníos (º 1903).
- 31 d'agostu - Urho Kekkonen, políticu finlandés, primer ministru y presidente del país (º 1900).
- 7 de setiembre - Omar Ali Saifuddien III, sultán de Brunéi (º 1914).
- 5 d'ochobre - Hal B. Wallis, productor de cine d'Estaos Xuníos (º 1898).
- 22 d'ochobre - Albert Szent-Györgyi, bioquímicu húngaru, Premiu Nobel en Fisioloxía o Medicina en 1937 (º 1893).
- 29 de payares - Cary Grant, actor británicu (º 1904).
- Artes - Luis García Berlanga
- Ciencies Sociales - José Luis Pinillos
- Comunicación y Humanidaes - Grupu de Comunicación O Globo
- Concordia - Vicaría de la Solidaridá de Chile
- Cooperación Internacional - Universidaes de Salamanca y Coimbra
- Investigación Científica y Teúnica - Antonio González González
- Lletres - Mario Vargas Llosa y Rafael Lapesa Melgar
Referencies
editarEnllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre 1986.
