Flor de lliriu

La flor de lliriu ye, n'heráldica, una representación de la flor del lliriu. Na heráldica francesa ye un mueble bien espublizáu. Ye una de los cuatro figures más populares de la heráldica, xunto cola cruz, l'águila y el lleón.

Suelse representar en color mariellu sobre un fondu azul. Tradicionalmente, representóse un campu de flores de lliriu, dispuestes de forma ordenada. Dende la Edá Media ye considerada un símbolu de la realeza francesa.

Orixe

Unu de los primeros usos d'un símbolu similar al de la flor de lliriu paez dase na decoración de la Puerta de Istar, en Mesopotamia, construyida por Nabucodonosor II nel añu 575 e.C.

El primer usu oficial de la flor de lliriu n'Occidente remontar al sieglu V xunto a la espansión de la Ilesia católica. Los manuscritos antiguos fueron traducíos al llatín vulgar por san Jerónimo de Estridón por encargu del papa Dámaso I pa espublizar el cristianismu a la plebe. Esta traducción conocer como Vulgata, onde s'aprecia l'emblema de la flor de lliriu dibuxáu na so portada.

Esiste la lleenda de la Sagrada Angüeña, que cunta que'l día del bautismu y coronación del rei francu Clodoveo I na Catedral de Reims, llegó dende'l cielu, tresportada por un palombu hasta les manes del obispu San Remigio, la Sagrada Angüeña, con un ramillete de llirios (esto ye, flores de lliriu) conteniendo l'oleu pa unxir y santificar al rei significando asina que la so autoridá yera d'orixe divín. Darréu, nel sieglu XII, col rei Luis VII de Francia de la dinastía capeto, sería'l primer soberanu francés n'incorporala al so escudu como un campu de flores de lliriu en fondu azul. Nel sieglu XIV, pasó a formar parte del escudu de la dinastía Valois, esta vegada como tres flores de lliriu d'oru en fondu azul. Nel sieglu XVI, pasó a formar parte del escudu de la dinastía borbón, como un campu de flores de lliriu d'oru en fondu blancu.

A partir del sieglu XIV apaeció tamién como emblema de la casa de Lancaster (dinastía real inglesa), pa enfatizar la so reivindicación al tronu francés. L'escudu de la casa de Lancaster inclúi tres flores de lliriu y tres leopardos pasantes. Catalina de Lancáster (nieta de Pedro I de Castiella y güela de Sabela la Católica) foi la patrocinadora del monesteriu de Santa María la Real de Nieva na provincia de Segovia, por eso puede trate ellí'l so escudu colos trés flores de lliriu. Tamién forma parte del emblema de les families nobiliaries tales como los de Candia quien la portaben en colloráu y los Farnesio n'azul utilizando seis flores nel so escudu d'armes.

Otros usos

Yera utilizada nos mapes antiguos pa señalar el norte; davezu nes "Rosa de los vientos roses de los vientos" como símbolu del puntu cardinal norte, una tradición empecipiada por Flavio Gioja, marineru napolitanu del sieglu XIV.

Tamién ye l'emblema del modelu de Chevrolet más vendíu de la hestoria: el Chevrolet Caprice, creáu en 1966 como variante de luxu del Chevrolet Impala y construyíu hasta 1996, tomó la flor de lliriu como emblema propiu que sustituyía al clásicu de Chevrolet. Como fondu d'esa flor de lliriu plata asitióse un diamante doráu pentagonal bien esnacháu pola cara cimera, según pola punta inferior, de cuenta que la flor sobresalía especialmente percima. Esti anagrama taba presente sobre'l capó o enllastráu enriba de la rejilla frontera, anque tamién apaecía como tapa de la pesllera del maleteru en dellos modelos sedán y como decoración llateral ente les puertes traseres y les llunes posteriores en dellos modelos familiares, según en ciertos tipos de los sos tapacubos.

Heráldica

Flores de lliriu nel techu de la Sainte Chapelle de París.

Nel sieglu XII, el rei Lluis VI o'l rei Luis VII (les fontes tán en desalcuerdu) foi'l primer monarca francés n'usar la flor de lliriu nel so escudu. Los reis ingleses usaron más tarde el símbolu nes sos armes pa enfatizar los sos reclamos sobre'l tronu de Francia. Nel sieglu XIV, la flor de lliriu incorporóse de cutiu nes insinies de familia que se cosíen nel mantu del caballeru, que yera usáu pol so propietariu sobre la cota de mallas, d'ende'l términu mantu d'armes.

El propósitu orixinal d'identificación en batalla derivó nun sistema de designación social de estatus dempués de 1483, cuando'l rei Eduardu IV estableció'l Colexu d'Heráldica pa supervisar los derechos del usu de les insinies d'armes.

Escultismu

Mientres el sieglu XX el símbolu foi adoptáu pol movimientu scout, organización presente en tol mundu.

Los scouts de tol mundu representar de color blancu sobre fondu de color moráu, arrodiada por cuerda tamién blanca qu'acaba nun nuedu llanu» (nuedu de la hermandá) na so parte inferior, y con dos estrelles de cinco puntes nos pétalos esteriores (los diez puntos de la llei scout).

Escoyóse como insinia de los scouts porque señala la direición escontra lo alto, marca'l camín qu'hai que siguir pa cumplir col deber y ser útil a los asemeyaos. Los trés fueyes (o pétalos) recuerden los Trés Partes de la Promesa Scout» al igual que los trés deos de la seña scout».

Pa estremar la pertenencia d'un país a otru, n'ocasiones sobreponse un símbolu nacional a la flor de lliriu y si esi país componer d'una federación de delles asociaciones, caúna fai lo propio pa ser identificada.

Esto nótase por casu nes insinies d'Arxentina, Brasil, Colombia, Chile, Ecuador, Estaos Xuníos, Guatemala, Nicaragua, Perú y otres más. (Según el llibru Escultismu pa rapazos, del militar británicu Baden Powell, capítulu 1, fogata 3).

Magar el fundador del movimientu scout, el militar británicu Robert Baden-Powell, utilizó per primer vegada la flor de lliriu na India (1898), el so usu como símbolu del movimientu scout adoptar en 1907 mientres el campamentu de Brownsea, consideráu'l momentu formal de fundación del escultismu mundial.^[1]

Hai quien afirma que la flor de lliriu scout ye amuesa d'un supuestu venceyu que'l fundador del movimientu scout, Robert Baden-Powell tendría con loxas masóniques; sicasí la so esposa negó qu'él perteneciera enxamás a dalguna loxa.^[2]

Los alquimistas

La flor de lliriu y la conocencia que vien del cielu. Antiguu escudu de la Universidá de Paris

.

A partir del Renacimientu, segunda metá del sieglu XV, la flor de lliriu tomóse como símbolu del so bien faer y xunir a los sos blasones cuando llograben algamar gran llume (la piedra filosofal). La flor de lliriu simboliza'l árbol de la vida, la perfeición, la lluz, la resurreición y la gracia del dios qu'alluma. Thot - Hermes ye'l dios magu qu'apaez al pie d'Isis cuando esta quier devolve-y la vida a Osiris. Él vieno enseñar la grandiosa doctrina secreta de la lluz interno a los sacerdotes de los templos. Enseñólos que la lluz yera universal y que esa lluz yera dios, quien mora en tolos homes. El segundu ye Hermes Trimegisto, un famosu llexislador, sacerdote y filósofu exipciu, que vivió hacia l'añu 2630 e.C. Hermes enseñó a los homes la escritura, la música, la medicina, l'astronomía, el ceremonial pal cultu de los dioses, y tamién enseñó a ciertos discípulos les ciencies secretes (la maxa, l'alquimia, l'astroloxía).

Tola filosofía hermética basar en siete principios: el principiu del mentalismo, el principiu de correspondencia, el principiu de vibración, el principiu de polaridá, el principiu del ritmu, el principiu de causa y efeutu y el principiu de xeneración.

El símbolu de la flor de lliriu tamién foi adoptáu pola Mafia Hachel, tamién conocida como la Virxe Escribana, como emblema nel sieglu XVII. N'Alemaña, más específicamente nel conceyu de Hachelbich, realizábense les sos xuntes. Cualquier persona ayena a la Mafia Hachel qu'intentara detener el cumplimientu de los sos oxetivos terminaba brutalmente asesinada. Les sos víctimes yeren reconocíes por aciu una marca fecha con fierro ingriente col símbolu de la flor de lliriu.

Símbolu relixosu

La Cruz de Santiago, símbolu de la Orde de Santiago, tener en trés de les sos puntes: sobre ambos estremos del trazu horizontal y nel superior del vertical, escontra l'estremu inferior dibúxase una espada. La Orde Militar de Santiago crear nel sieglu XII pa defender a los pelegrinos que visitaben la tumba del apóstol Santiago en Santiago de Compostela (España), quien s'estremaben exhibiendo esti símbolu de color coloráu nes sos vistimientes y escudos.

Tamién-y la puede atopar nel escudu del papa Pablo VI (precisamente tres flores de lliriu).

La Ilesia católica usa la flor de lliriu como símbolu marianu (de la Virxe María) y ye unu de los atributos de san José, en que'l so cayáu, según diz una lleenda, floriaríen unu o trés llirios (el biltu de José).

N'ocasiones, tamién s'utiliza como representación de la Santísima Trinidá, por cuenta de los trés pétalos.

La psicoloxía

La flor de lliriu UCP Psicoloxía Güei.

En Colombia esiste la Unidá Colexal Profesional de Psicólogos, denomada Psicoloxía Güei 2005, adscrita al Colexu Colombianu de Psicólogos, fundada y presidida pol doctor Nelson Ricardo Vergara C., xestor de l'actual Llei del Psicólogu Colombianu (llei 1090 de 2006). Esta unidá colexal tien como emblema la flor de lliriu, y ye la única organización de psicólogos nel mundu qu'adopta esti símbolu. La flor de lliriu aseméyase, equí, a la forma d'una caparina, que pa los griegos representaba l'alma humana (psique). Tamién puede acomuñar a la so paecencia cola lletra griega psi (Ψ), tamién s'usa como símbolu de la psicoloxía (del términu Ψυχή -psyché-, alma).

El psicoanálisis, pela so parte, interpretó a la flor de lliriu como un símbolu fálicu o, entá más, una forma sublimada (y probablemente inconsciente) de representar los xenitales masculinos o la virilidad y la fuercia que tamién ye acomuñada cola espada, forma ésta que ye claramente visible na flor de lliriu.

Galería

Flor del lliriu o lliriu mariellu (Iris pseudacorus).
Flores de lliriu nes armes de la Casa de Borbón metanes les armes del Reinu de Francia.
Flores de lliriu na bandera de Quebec.
Flor de lliriu na bandera de Montreal.
Flor de lliriu na bandera de Saint Louis (Missouri).
Flores de lliriu na bandera de Nueva Orleans.
Flores de lliriu nel escudu de la Guayana Francesa.
Escudu d'armes de S. M. Xuan Carlos I d'España coles flores de lliriu de la Casa de Borbón.
Escudu d'armes del S. S. Paulo III. Col blasón de la familia Farnesio.
Escudu d'armes de S. S. Pablo VI.
Blasón de Vallcebre con una flor de lliriu nel centru.
Blasón de Morcín, n'Asturies, con cuatro flores de lliriu.
Blasón de Bérelles.
Blasón de Lezama.
Blasón de la Provincia de Florencia. La flor de lliriu ye l'emblema de la ciudá italiana.
Blasón de Lincoln.
Flor de lliriu na bandera de Lelystad.
Blasón de Darmstadt.
Blasón de Wiesbaden.
Blasón de Daugavpils.
Escudu de Guarromán.
Escudu del conceyu de Derio.
Escudu de la ciudá d'Elda
Flores de lliriu nel escudu de la comuña francesa de Beaufou.