Diferencies ente revisiones de «Caernarfon»
m iguo testu: hermanaes => hermaniaes |
m iguo testu: arrodiáu por => arrodiáu per |
||
| Llinia 42: | Llinia 42: | ||
== Personaxes destacaos == |
== Personaxes destacaos == |
||
* [[Eduardu II d'Inglaterra]] (1307-1327), príncipe de Gales y rei d'[[Inglaterra]]. |
* [[Eduardu II d'Inglaterra]] (1307-1327), príncipe de Gales y rei d'[[Inglaterra]]. |
||
* [[Lewis Jones]] (1836-1904), unu de los fundadores de la [[Colonización galesa n'Arxentina|colonia galesa]] na [[Patagonia Arxentina]].<ref>{{cita web |url=http://www.glaniad.com/index.php?lang=es&id=33614&t=2 |títulu=Lewis Jones (1836-1904) arrodiáu |
* [[Lewis Jones]] (1836-1904), unu de los fundadores de la [[Colonización galesa n'Arxentina|colonia galesa]] na [[Patagonia Arxentina]].<ref>{{cita web |url=http://www.glaniad.com/index.php?lang=es&id=33614&t=2 |títulu=Lewis Jones (1836-1904) arrodiáu per Tehuelches, ca 1867 |editorial=Glaniad}}</ref> |
||
* [[Dafydd Wigley]] (1943-), políticu del ''[[Plaid Cymru]]'' y llexislador. Reprensentó a Caernarfon ante'l [[Parllamentu Británicu]]. Ye ciudadanu pernomáu de la ciudá.<ref name=clarintw/><ref>{{cita web|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-wales-12259637|títulu=Plaid peer Dafydd Wigley to champion disability rights|editorial=BBC News|fechaaccesu=7 de mayu de 2013}}</ref> |
* [[Dafydd Wigley]] (1943-), políticu del ''[[Plaid Cymru]]'' y llexislador. Reprensentó a Caernarfon ante'l [[Parllamentu Británicu]]. Ye ciudadanu pernomáu de la ciudá.<ref name=clarintw/><ref>{{cita web|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-wales-12259637|títulu=Plaid peer Dafydd Wigley to champion disability rights|editorial=BBC News|fechaaccesu=7 de mayu de 2013}}</ref> |
||
Revisión a fecha de 16:04 27 set 2023
Wikiproyeutu:  Asturies - Cymru 
|
 Caernarfon | |
|---|---|
 | |
| Alministración | |
| País |  Reinu Xuníu |
| Nación constitutiva |  Gales |
| Área principal | Gwynedd |
| Comunidá | Caernarfon (en)  |
| Tipu d'entidá | villa |
| Nome oficial |
Caernarfon (en)[1] Caernarfon (cy)[1] |
| Nome llocal | Caernarfon (cy) |
| Códigu postal |
LL55 |
| Xeografía | |
| Coordenaes | 53°08′N 4°16′W / 53.14°N 4.27°O |
  Caernarfon Caernarfon (Reinu Xuníu)  | |
| Demografía | |
| Población | 9615 hab. (2011) |
| Porcentaxe |
100% de Caernarfon (en) |
| caernarfononline.co.uk | |
 | |
Caernarfon (tamién nes formes ingleses Caernarvon o Carnarvon) ye la capital del condáu de Gwynedd, nel noroeste de Gales. Según el censu de 2011, tenía 9.615 habitantes, de mayoría de fala galesa (más del 85-86 %).[2][3][4] La ciudá ta hermanada con Landerneau, en Francia, y Trelew, n'Arxentina.
Historia
El nome procede del galés Cayer yn Arfon ("castiellu en Arfon"), faciendo referencia a un fuerte romanu de nome Segontium. Arfon significa "(la rexón) antes d'Anglesey". Asina pos la ciudá de Caernarfon tien el so orixe'l fuerte romanu de Segontium, que les sos ruines caltener nuna llomba al sureste de la ciudá actual. Segontium foi construyíu por Cneo Julio Agrícola pola contorna del añu 77. Yera la fortaleza principal de los romanos nel norte de Gales y podía allugar un millar de soldaos d'infantería auxiliar. Taba asitiáu nun puexu con bona visibilidá sobre'l estrechu de Menai. Recibió'l so nome, probablemente, del ríu Seiont, l'estuariu del que baña'l castiellu de Caernarfon. Pasada la retirada de les tropes romanes (pola contorna del añu 385), la fortaleza pasó a manes de caudiellos llocales. Probablemente nel sieglu V construyóse una ilesia católica. El pasu de los normandos (nel sieglu XI) foi curtiu, pero marcáu pol llevantamientu d'una primer construcción defensiva na forma d'un castiellu de capellón y patiu.
Poco dempués de la conquista de Gales por Eduardu I d'Inglaterra, llevantóse un gran castiellu alredor d'un terremplén, con un pueblu cercáu axacente. L'arquiteutu del rei, James of Saint George, llevantó los murios del castiellu a imaxe de los de Constantinopla, conocedor, posiblemente del nome alternativu galés, Cayer Gystennin; amás de que'l rei Eduardo sofitaba les cruzaes. El Castiellu de Caernarfon convirtióse, de dalguna forma, nun símbolu de la dominación inglesa.
La villa, a la que se-y concedió una carta de derechos en 1284, foi designada capital de Gales del Norte, y foi'l llugar onde'l fíu d'Eduardu I, el príncipe de Gales y más tarde rei Eduardu II d'Inglaterra nacería en 1284.
El castiellu y les muralles de la ciudá tán escepcionalmente bien calteníes y convirtiéronse nun curiosu turísticu.
Demografía
Caernarfon tien el mayor porcentaxe de falantes de galés del Reinu Xuníu. De los 9.611 habitantes del censu de 2001, un 86,1% de la población falaba l'idioma galés, col mayor porcentaxe de falantes na franxa de los 10 a los 14 años, con un 97,7% de persones que la falaben frecuentemente. La ciudá ye anguaño un focu nacionalista en Gales.
Los habitantes de Caernarfon reciben l'apellativu de "Cofis". Esta pallabra tamién designa'l dialeutu local, un amiestu de pallabres y construcciones galeses ya ingleses.
Invistidures
En 1911, David Lloyd George, entós parllamentariu electu pol distritu, concibió la idea de investir al nuevu Príncipe de Gales nel Castiellu de Caernarfon, col ánimu de que'l fechu ayudara a pacificar los nacionalistes galeses, de la que potenciara'l sentimientu pro-británicu. La ceremonia fixo'l 13 de xunetu, con tola familia real nuna de les sos bien infrecuentes visites al País, y el futuru Rei Eduardu VIII foi debidamente investido.[5][6]
El 1 de xunetu de 1969, una nueva invistidura tuvo llugar nel castiellu de la ciudá, esta vegada na persona del Príncipe Carlos.[7] A pesar de les amenaces y les protestes de los sectores nacionalistes, la ceremonia trescurrió ensin incidentes. L'únicu fechu luctuoso foi la muerte de dos miembros del Mudiad Amddiffyn Cymru (Movimientu de Defensa Galés), Alwyn Jones y George Taylor, cuando esplotó prematuramente una bomba que queríen poner a la vía del tren en Abergele pa detener el convói real.[8]
Tresportes
La estación de tren de Saint Helen's Road' ye la cabecera del tren de vía estrecha Welsh Highland Railway. Caernarfon tamién foi un puertu importante cuando esportaba la cayuela de les canteres de Dyffryn Nantlle (valle del Nantlle). A 7,4 km al suroeste de la ciudá hai un aeropuertu de pequeñes dimensiones, dedicáu a vuelos de prestar y d'instrucción, y con un pequeñu muséu dedicáu a l'aviación.
Cultura
La ciudá foi sede del Eisteddfod Nacional de Gales de los años 1862, 1894, 1906, 1921, 1935, 1959 y 1979, amás de los estraoficiales de 1877 y 1880.
En 1955, Caernarfon reclamó'l títulu de "Capital de Gales" basándose n'argumentos históricos. Cardiff ganó abrumadoramente la votación que fixeron dellos entes llocales del país (136 a 11) y convirtióse, asina, na primer capital oficial de Gales.[9]
La población tien un pequeñu puertu y una sablera, gallardoniada cola Bandera Azul en Victoria Harbour. Acueye tamién el muséu del reximientu de los Fusileros Reales de Gales (Royal Welch Fusiliers).
La ciudá ye sede del equipu de fútbol Caernarfon Town Football Club.
Hermanamientos
En xineru de 2015 na Patagonia Arxentina surdió la propuesta d'hermanar la ciudá de Trelew con Caernarfon, onde nació Lewis Jones, idealizador de la colonización galesa n'Arxentina col motivu de la celebración de los 150 años de dicha colonia. L'alcuerdu quedó concretáu'l 28 de febreru ante la presencia de Dafydd Wigley, quien participó como representante de Caernarfon y presidente honorariu de la Sociedá Gales-Arxentina. Escontra fines de xineru, les autoridaes de Caernarfon yá roblaren l'alcuerdu. Este foi redactáu tantu en idioma galés como en idioma español como yeren los antiguos documentos de la colonia.[10][11]
Personaxes destacaos
- Eduardu II d'Inglaterra (1307-1327), príncipe de Gales y rei d'Inglaterra.
- Lewis Jones (1836-1904), unu de los fundadores de la colonia galesa na Patagonia Arxentina.[12]
- Dafydd Wigley (1943-), políticu del Plaid Cymru y llexislador. Reprensentó a Caernarfon ante'l Parllamentu Británicu. Ye ciudadanu pernomáu de la ciudá.[13][14]
Referencies
- ↑ 1,0 1,1 «standard forms of Welsh place-names database». Welsh Language Commissioner.
- ↑ «Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru». Swyddfa Ystadegau Gwladol. Consultáu'l 12 d'avientu de 2012.
- ↑ Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
- ↑ Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.
- ↑ Weir, Alison, Britain's Royal Families: The Complete Genealogy Revised edition, Londres: Pimlico, p. 327, ISBN 0712674489
- ↑ Windsor, HRH The Duke of (1951). A King's Story. Londres: Cassell and Co. p.78
- ↑ «The Prince of Wales — Investiture». Princeofwales.gov.uk. Consultáu'l 12 d'ochobre de 2008.
- ↑ «‘Militants’ key role in coming of devolution left ignored deliberately’».
- ↑ Cardiff as Capital of Wales: Formal Recognition by Government. The Times. 21 d'avientu de 1955.
- ↑ «ciudá natal_de_Lewis_Jones_quedaren_hermanaes Trelew y la ciudá natal de Lewis Jones van quedar hermaniaes». Diariu Xornada (25 de xineru de 2015).
- ↑ «Trelew in Patagonia and Caernarfon in Wales to be linked as 'sister-cities'» (inglés). MercoPress (28 de febreru de 2015).
- ↑ «Lewis Jones (1836-1904) arrodiáu per Tehuelches, ca 1867». Glaniad.
- ↑ Error de cita: La etiqueta
<ref>nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaesclarintw - ↑ «Plaid peer Dafydd Wigley to champion disability rights». BBC News. Consultáu'l 7 de mayu de 2013.
Enllaces esternos
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Caernarfon.- Artículu "Caernarfon" na Encyclopaedia Britannica (n'inglés)
- Información sobre Caernarfon (n'inglés)
Datos: Q428829- Multimedia: Caernarfon