Fráncicu renanu
Fráncicu renano 'Rheinfränkisch' | |
---|---|
Faláu en | Alemaña (Renania-Palatináu, Sarre, Hesse) Francia (Mosela, Baxu Rin) |
Familia | Indoeuropéu Xermánicu |
Estatus oficial | |
Oficial en | Nengún país |
Reguláu por | Nun ta reguláu |
Códigos | |
ISO 639-1 | nengún |
ISO 639-2 | {{{iso2}}}
|
ISO 639-3 | |
Zona del fráncicu renano. (1) Hessiano, (2) Alemán palatín, (3) Fráncicu lorenés |
El fráncicu renano o franconio renano (n'alemán Rheinfränkisch) ye una familia de dialeutos del alemán central occidental. Entiende los dialeutos alemanes que se falen en rexones del oeste de los estaos de Sarre, Renania-Palatináu y Hesse, n'Alemaña. En Francia, falar na parte oriental del departamentu del Mosela, en Lorena, y nel norte del departamentu del Baxu Rin en Alsacia.
La zona del fráncicu renano llinda al norte cola llamada llinia de Sankt Goar, tamién conocida como llinia "das/dat", que lo dixebra del fráncicu moselano. Al sur llenda cola llinia del Meno o llinia de Speyer, que lo dixebra de los dialeutos altoxermánicos superiores.
Subgrupos
[editar | editar la fonte]- Hessiano (Hessisch)
- Alemán palatín (Pfälzisch)
- Westpfälzisch
- Kurpfälzisch
- Vorderpfälzisch
- Fráncicu renano de Lorena (Lothringer Platt)
- Alemán de Pennsylvania (Pennsilfaanisch Deitsch)
- Hunsrückisch (namái nel sur del Hunsrück)
Estensión xeográfica
[editar | editar la fonte]Fálense dialeutos fráncicos renanos:
- n'Alemaña:
- nel Estáu de Sarre:
- valle del Blies (Blieskastel, Homburg, Neunkirchen)
- distritu de Sarrebruck
- nel Estáu de Renania-Palatináu (palatín)
- na mayor parte del Palatináu renano (Pirmasens, Ludwigshafen)
- rexón de Mainz
- nel Estáu de Hesse (hessiano)
- nel Estáu de Sarre:
- en Francia:
- en Lorena (fráncicu renano de Lorena):
- na cuenca minera lorenesa (Forbach, Saint-Avold, Freyming-Merlebach, Creutzwald, L'Hôpital, Carling)
- nel valle del Sarre (Sarreguemines)
- nel país de Bitche
- nel país de Sarrebourg
- en Alsacia:
- Alsace Bossue (rexón de Sarre-Union, Drulingen, La Petite-Pierre)
- En Dambach y Obersteinbach
- en Lorena (fráncicu renano de Lorena):
Carauterístiques
[editar | editar la fonte]- El fráncicu renano estremar del alemánicu y del alemán estándar pol fechu que nun esperimentó la mutación consonántica que tresforma la "p" en "pf":
- Pa "mazana" y "llibra" va dicise "Appel" y "Pùnd" y non "Apfel" y "Pfund".
- Sicasí, al igual que'l so vecín alemánicu, tresformó la "p" final en "f", por casu na pallabra "ùff" ("en" o "sobre"). En fráncicu luxemburgués ye "op".
- El fráncicu renano estremar del fráncicu moselano pol fechu que nun esperimentó la mutación consonántica que tresforma la "t" en "s" a la fin de les pallabres: el pronome interrogativu "qué" dizse "was" ente qu'en fráncicu moselano dizse "wat".