Dinamo Zaqreb FK
GNK Dinamo Zaqreb (tam adı: Qradjyanski noqometni klub Dinamo Zaqreb (xorv. Građanski nogometni klub Dinamo Zagreb)), Dinamo Zaqreb və ya sadəcə Dinamo— Xorvatiyanın Zaqreb şəhərini təmsil edən peşəkar futbol klubu. Klub ev oyunlarını Maksimir stadionunda oynayır. "Dinamo" iyirmi beş dəfə Xorvatiya Futbol Liqasının (Prv HNL), on altı dəfə Xorvatiya Kubokunun, səkkiz dəfə Xorvatiya Super Kubokunun və bir Şəhərlərarası Yarmarka Kubokunun qalibi olaraq Xorvatiya futbolunun ən uğurlu klubudur. Klub 1946-cı ildən 1991-ci ilə qədər Yuqoslaviya Birinci Liqasının, daha sonra isə 1993-cü ildə yarandığı gündən bəri Xorvatiya Futbol Liqasının üzvü olmuşdur.
| Dinamo Zaqreb | ||||
|---|---|---|---|---|
| Dinamo Zagreb | ||||
 | ||||
| Klubun tam adı | Gradjanski nogometni klub Dinamo Zagreb (Dinamo Zaqreb vətəndaş futbol klubu) | |||
| Ölkə | ||||
| Ləqəb(lər) |
Modri, Plavi ("Mavilər") Purgeri ("Vətəndaşlar") |
|||
| Kodu | Dinamo, ZGB | |||
| Yaranma tarixi |
26 aprel 1911-ci il; "XŞK Qradjyanski" 9 iyun 1945); "FD Dinamo" |
|||
| Stadionu | Maksimir stadionu | |||
| Tutumu | 35 123 nəfər (zəlzələnin vurduğu zərər səbəbi ilə 24 851-ə enib) | |||
| Prezidenti | Velimir Zayets | |||
| Menecer | Nenad Byelitsa | |||
| Liqa | Xorvatiya Futbol Liqası | |||
| 2023–24 | 1 | |||
|
| ||||
| Rəsmi saytı | ||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | ||||
İkinci Dünya Müharibəsinin sonunda Yuqoslaviyanın yeni kommunist hökuməti "XŞK Qradjyanski" kimi Xorvat klublarını faşist və millətçi hesab edirdi. Buna səbəb bu klubların müharibə zamanı Məhvər dövlətlərinin üzvü olan keçmiş Müstəqil Xorvatiya Dövlətinin hakimiyyəti altında fəaliyyət göstərmiş olmaları idi. Beləliklə, bu bklublar rəsmi olaraq ləğv edilmiş və 1945-ci ildə "XŞK Qradjyanski"nin qeyri-rəsmi varisi kimi "FD Dinamo" futbol klubub təsis edildi. Onlar Yuqoslaviya Birinci Liqasının ilk mövsümündə, 1946-47 mövsümündə oynayaraq ikinci yeri tutdular. Klub 1947-48 mövsümünü isə Yuqoslaviya çempionu kimi başa vurdular ki, bu da onların ilk böyük kuboku idi. Klub bundan sonra liqada daha üç dəfə, Yuqoslaviya Kubokunda isə yeddi dəfə qələbə qazanıb. Yuqoslaviyanın dağılması və Xorvatiya futbol liqa sisteminin formalaşması ilə Dinamo 1991-ci ildə Yuqoslaviya liqasını tərk etdi. “Dinamo” 1966-67 Yarmarkalar Kubokunda finalda "Lids Yunayted"i məğlub edib qələbə qazanaraq bu günə qədər Avropa kubokunu qazanmış yeganə Xorvatiya klubu olmuşdur. Onlar daha əvvəl eyni turnirdə 1963-cü ildə "Valensiya"ya uduzaraq ikinci yeri tutmuşdular.
1990-cı illərin əvvəllərinə qədər klubun yaranma ili 1945-ci il hesab edilsə də, Yuqoslaviyanın parçalanması zamanı yaranan siyasi qarışıqlıqlar zamanı klub İkinci Dünya Müharibəsindən əvvəlki "Qradjyanski Zaqreb" və "XAŞK" klublarına birbaşa nəsil iddiası irəli sürməyə başladı. Bunu əks etdirmək üçün klub 1991-ci ilin iyununda "XAŞK Qradjyanski" adlandırıldı və 1993-cü ilin fevralında "Xorvatiya Zaqreb" adlandırılana qədər bu ad istifadə edildi. Klub bu dövrdə beş liqa titulu daha əldə etdi və 14 fevral 2000-ci ildə daha çox tanınan "Dinamo Zaqreb" adına geri qayıtmazdan əvvəl UEFA Çempionlar Liqasının 1998-99 və 1999-2000 sezonlarının qrup mərhələlərində bu adla iştirak etdilər. Klubun adı bir müddət gündəmdən uzaqlaşsa da, 2011-ci ildə klub rəhbərliyi yenidən "Dinamo"nun "Qradjyanski" klubunun (1911-ci ildə qurulub 1945-ci ildə ləğv edilmiş) birbaşa ardıcılı olduğunu iddia etməyə başladı və həmin ilin aprelində klubun rəsmi adının başına " Qradjyanski" ifadəsi artırıldı. Nəticədə klub indiki "GNK Dinamo" (xorv. Građanski nogometni klub Dinamo – "Dinamo vətəndaş futbol klubu") adını aldı.
Komandanın ənənəvi rəngi son dövrlərdə Avropa matçları üçün daha tünd göy ilə əvəz edilən kral mavisidir. Klubun ən böyük rəqibi Hayduk Splitdir və bu iki komanda arasındakı matçlar "Əbədi Derbi" adlanır.
Müvəffəqiyyətləri
redaktə"Dinamo Zaqreb" 25 Prva HNL titulluna sahibdir ki, bu da Xorvatiya futbolunda ən yüksək göstəricidir.[1] Klub dörd dəfə liqada ikinci olub və yalnız dörd dəfə Prva HNL mövsümünü yekun sıralamadakı ilk iki yerdən kənarda başa vurublar.[2] Komanda eyni zamanda Xorvatiya Kubokunun da ən uğurlu iştirakçısıdır. Onlar indiyə qədər Kubokun 29 mərhələli finalından 23-də oynamış və 16-də qalib gəlmişdirlər.[3] Bundan əlavə, "Dinamo" həm də Xorvatiya Superkubokunun ən çox tituluna sahib klubdur. Onlar Superkubokda on bir matç oynamış və səkkiz dəfə qalib gəlmişdirlər. Bundan əlavə, komanda 1996-1998, 2007-2009, 2011-2012, 2015-2018 və ən son 2020–2021-ci il mövsümündə həm Prva HNL çempionu, həm də Xorvatiya Kubokunun qalibi olmaqla on iki dəfə ikiqat qələbə əldə etməyi bacarıb.[4]
Dinamo Yuqoslaviya futbol liqası sistemində mübarizə apardığı dövrdə doqquz dəfə Yuqoslaviya Birinci Liqasının çempionu və səkkiz dəfə Yuqoslaviya Kubokunun qalibi olub. Klub ümumilikdə 69 rəsmi yerli titul və bir beynəlxalq turnirin qalibi olmuşdur. "Dinamo Zaqreb" "XŞK Qradjyanski" dövründə qazanılan titulları da özünkü kimi iddia edir (kursivlə qeyd olunub).
Yerli (70)
redaktəXorvatiya futbol liqası sistemi
redaktə- Xorvatiya Futbol Liqası|Prva HNL
- Qələbələr (25, rekord): 1992–93, 1995–96, 1996–97, 1997–98, 1998–99, 1999–00, 2002–03, 2005–06, 2006–07, 2007–08, 2008–09, 2009–10, 2010–11, 2011–12, 2012–13, 2013–14, 2014–15, 2015–16, 2017–18, 2018–19, 2019–20, 2020–21, 2021–22, 2022–23, 2023–24
- Xorvatiya Kuboku
- Qələbələr (17, rekord): 1993–94, 1995–96, 1996–97, 1997–98, 2000–01, 2001–02, 2003–04, 2006–07, 2007–08, 2008–09, 2010–11, 2011–12, 2014–15, 2015–16, 2017–18, 2020–21, 2023-24
- Xorvatiya Super Kuboku
- Qələbələr (8, rekord): 2002, 2003, 2006, 2010, 2013, 2019, 2022, 2023
- Xorvatiya Birinci Liqası
- Qələbələr (2): 1941,1943
- Xorvatiya Futbol Kuboku
- Qələbələr (1): 1941
Yuqoslaviya futbol liqası sistemi
redaktə- Yuqoslaviya Birinci Liqası
- Qələbələr (9): 1923, 1926, 1928, 1936–37, 1939–40, 1947–48, 1953–54, 1957–58, 1981–82
- Qələbələr (8): 1938, 1951, 1959–60, 1962–63, 1964–65, 1968–69, 1979–80, 1982–83
Beynəlxalq, kontinental (2)
redaktə- Yarmarkalar Kuboku
- Qələbələr (1): 1966–67
- İkinci yerlər (1): 1962–63
- Balkan Kuboku
- Qələbələr (1): 1976–77
İkiqat qələbələr
redaktə- Liqa və Kubok (13, rekord): 1995–96, 1996–97, 1997–98, 2006–07, 2007–08, 2008–09, 2010–11, 2011–12, 2014–15, 2015–16, 2017–18, 2020–21, 2023–24
Avropa futbolunda
redaktəGNK Dinamo ilk Avropa Kuboku matçını 1958-ci ildə Çexoslovakiyanın Dukla Praqa komandasına qarşı oynayıb. Dinamo həm yerli, həm də Avropa futbolunda ən uğurlu dövrünü 1960-cı illərdə keçirib. Klub Avropadakı Şəhərlərarası Yarmarka Kubokunda iki uğurlu oyun keçirmiş və iki dəfə finala yüksəlmişdir. O, 1963-cü ildəki finalda "Valensiya"ya uduzsa da, 1967-ci ildə İngiltərənin “Lids Yunayted” komandasına qalib gələrək kubokun sahibi olub. "Dinamo" 1960-61-ci illərdə UEFA Kuboklar Kubokunun yarımfinalında, 1964-65 və 1969-70 sezonlarında isə 1/4 finalında oynamışdır. Klub UEFA Avropa Liqasının 2020-21 sezonunda 1/4 finalına, 2018-19 sezonunda isə 1/8 finalına yüksəlib. "Dinamo" 1976-cı ildə Balkan Kubokunun da qalibi olub.
Turnirə görə
redaktəQeyd: Bu xülasəyə UEFA tərəfindən təsdiq olunmayan və UEFA-nın Avropa üçün rəsmi statistikasında nəzərə alınmayan Yarmarka Kuboku çərçivəsində keçirilmiş matçlar da daxildir.
Ləvğ edilmiş turnirlər kursivlə qeyd edilib.
O = Oynanılan oyunlar; Q = Qələbələr; H = Heç-heçələr; M = Məğlubiyyətlər; QV = Vurulan qollar; QB = Buraxılan qollar
| Turnir | O | Q | H | M | QV | QB | Oynadığı sonuncu sezon |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| UEFA Çempionlar Liqası
Avropa Kuboku |
160 | 67 | 33 | 60 | 241 | 216 | 2023–24 |
| UEFA Avropa Liqası
UEFA Kuboku |
139 | 56 | 31 | 52 | 196 | 166 | 2023–24 |
| UEFA Konfrans Liqası | 8 | 4 | 1 | 3 | 12 | 6 | 2023–24 |
| UEFA Kuboklar Kuboku | 31 | 11 | 6 | 14 | 31 | 38 | 1994–95 |
| Yarmarkalar Kuboku | 39 | 16 | 10 | 13 | 65 | 47 | 1970–71 |
| Ümumi | 377 | 154 | 81 | 142 | 545 | 473 | – |
Sonuncu dəfə 22 fevral 2024-cü ildə, GNK Dinamo 1:1 Real Betis matçından sonra yenilənib. Mənbə:UEFA.com
Məkana görə
redaktə| Ümumi | O | Q | H | M | QV | QB | QF |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ev1 | 187 | 94 | 43 | 50 | 340 | 206 | +134 |
| Səfər2 | 190 | 60 | 38 | 92 | 210 | 274 | −64 |
| Ümumi | 377 | 154 | 81 | 142 | 545 | 473 | +66 |
Sonuncu dəfə 22 fevral 2024-cü ildə, GNK Dinamo – Real Betis 1:1 matçından sonra yenilənib. Mənbə: UEFA.com
UEFA Klub reytinqində
redaktə| Sıra | Klub | Koefisent |
|---|---|---|
| 36 |  Brügge FK |
43.000 |
| 37 |  Sportinq Lissabon FK |
42.500 |
| 38 |  PSV Eyndhoven FK |
41.000 |
| 39 |  Dinamo Zaqreb |
41.000 |
| 40 |  Kopenhagen FK |
40.500 |
| 41 |  Latsio FK |
40.000 |
| 42 |  Srvena Zvezda FK |
39.000 |
Heyət
redaktəHazırki heyət
redaktə- 14 avqust 2024 tarixində yenilənib[5]
|
|
Müqavilə altında olan digər oyunçular
redaktə
|
|
İcarədə olanlar
redaktə
|
|
İstinadlar
redaktə- ↑ Purić; Herceg; Kramaršić. "Croatia – List of Champions". Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. 18 July 2013. 24 February 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 April 2014.
- ↑ "Povijest Prvenstva HNL-a" [History of the HNL Championship]. Nogometni-magazin.com (xorvat). 2006. 29 August 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 April 2014.
- ↑ Stokkermans. "Croatia – Cup Finals". Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. 3 October 2013. 14 May 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 April 2014.
- ↑ "Dosadašnji pobjednici (prvenstvo/kup/superkup)" [Past winners (championship/cup/supercup)] (xorvat). Udruga profesionalnih klubova Prve hrvatske nogometne lige. 2013. 31 March 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 April 2014.
- ↑ "Players". GNK Dinamo Zagreb. 21 December 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 February 2022.