Mariya Kolesnikova: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 337: Sətir 337:


=== Sərhəddə saxlanma və cinayət təqibi ===
=== Sərhəddə saxlanma və cinayət təqibi ===
Sentyabrın 7-də mətbuatda naməlum şəxslərin Minskin mərkəzində Mariya Kolesnikovanı qaçırması xəbəri yayılıb ki, qohumları və həmkarları onunla telefonla əlaqə saxlaya bilməyiblər. Daha sonra hadisə şahidləri bildiriblər ki, mülki geyimli və maskalı şəxslər onu “Rabitə” yazılmış mikroavtobusa zorla mindiriblər. Sentyabrın 8-də səhər saatlarında Kolesnikovanı Belarusdan zorla deportasiya etməyə çalışdıqları barədə məlumat yayıldı. Ukrayna daxili işlər nazirinin müavini Anton Geraşenko daha sonra təsdiqlədi ki, “''bu, könüllü getmə deyildi. Bu, insanın öz vətənindən zorla qovulması idi''.” Belarus Respublikasının Dövlət Sərhəd Komitəsi bildirib ki, səhər saat 4-də Kolesnikova, İvan Kravtsov və Anton Rodnenkov sərhəd nəzarətindən keçərək Ukraynaya tərəf yola düşüblər. Hökumət kanalları Kolesnikovanın bacısını ziyarət etmək üçün Ukraynaya getmək istəyərkən saxlanıldığı barədə xəbərlər yayımladı. Şahidlərin sözlərinə görə, Kravtsov və Rodnenkovun sözlərinə görə, sərhəddə Kolesnikova "pasportunu cırıb, onu atıb pəncərədən çölə çıxıb, Belarus tərəfinə qayıtdı". O, yenidən saxlanılıb. Bundan xəbər tutan [[Bundestaq]]ın vitse-prezidenti Klaudiya Rot Libereco təşkilatı vasitəsilə yardım göstərərək Kolesnikovanı öz himayəsi altına alacağına söz verdi.
Sentyabrın 7-də mətbuatda naməlum şəxslərin Minskin mərkəzində Mariya Kolesnikovanı qaçırması xəbəri yayılıb ki, qohumları və həmkarları onunla telefonla əlaqə saxlaya bilməyiblər. Daha sonra hadisə şahidləri bildiriblər ki, mülki geyimli və maskalı şəxslər onu “Rabitə” yazılmış mikroavtobusa zorla mindiriblər.<ref>{{cite web
|lang = ru
|url = https://www.rbc.ru/politics/07/09/2020/5f55ed1f9a7947328be2a173
|title = СМИ сообщили о похищении в Белоруссии Колесниковой
|publisher = РБК
|date = 2020-09-07
|access-date = 2021-09-13
|archive-date = 2021-10-07
|archive-url = https://web.archive.org/web/20211007172650/https://www.rbc.ru/politics/07/09/2020/5f55ed1f9a7947328be2a173
|deadlink = no
}}</ref> Sentyabrın 8-də səhər saatlarında Kolesnikovanı Belarusdan zorla deportasiya etməyə çalışdıqları barədə məlumat yayıldı. Ukrayna daxili işlər nazirinin müavini Anton Geraşenko daha sonra təsdiqlədi ki, “''bu, könüllü getmə deyildi. Bu, insanın öz vətənindən zorla qovulması idi''.” Belarus Respublikasının Dövlət Sərhəd Komitəsi bildirib ki, səhər saat 4-də Kolesnikova, İvan Kravtsov və Anton Rodnenkov sərhəd nəzarətindən keçərək Ukraynaya tərəf yola düşüblər.<ref name=meduza/> Hökumət kanalları Kolesnikovanın bacısını ziyarət etmək üçün Ukraynaya getmək istəyərkən saxlanıldığı barədə xəbərlər yayımladı.<ref>{{cite web
|lang = ru
|url = https://www.belnovosti.by/proisshestviya/kolesnikova-obratilas-v-sk-po-faktu-pohishcheniya-i-ugroz
|title = Колесникова обратилась в СК по факту похищения и угроз
|publisher = БелНовости
|date = 2020-09-10
|access-date = 2021-09-12
|archive-date = 2021-10-07
|archive-url = https://web.archive.org/web/20211007172652/https://www.belnovosti.by/proisshestviya/kolesnikova-obratilas-v-sk-po-faktu-pohishcheniya-i-ugroz
|deadlink = no
}}</ref> Şahidlərin sözlərinə görə, Kravtsov və Rodnenkovun sözlərinə görə, sərhəddə Kolesnikova "pasportunu cırıb, onu atıb pəncərədən çölə çıxıb,<ref name="что">{{Cite web|last=Перуновская|first=Алеся|first2=Яна|last2=Карпова|date=2021-08-04|title=Та, которую не смогли запугать. За что судят Марию Колесникову?|url=https://www.dw.com/ru/za-chto-budut-sudit-mariju-kolesnikovu/a-58731770|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20211008123716/https://www.dw.com/ru/za-chto-budut-sudit-mariju-kolesnikovu/a-58731770|archive-date=2021-10-08|access-date=2021-10-10|website=|publisher=[[Deutsche Welle]]|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web
|lang = ru
|url = https://interfax.com.ua/news/general/686131.html
|title = Колесникова при попытке насильственного вывоза из Беларуси порвала свой паспорт - источник
|publisher = Interfax Украина
|date = 2020-09-08
|access-date = 2021-09-12
|archive-date = 2021-09-07
|archive-url = https://web.archive.org/web/20210907001932/https://interfax.com.ua/news/general/686131.html
|deadlink = no
}}</ref><ref>{{cite web
|lang = ru
|url = https://www.currenttime.tv/a/kolesnikova-on-the-border-interview/30827863.html
|title = "Через другое окно она выбралась и пошла в сторону белорусской границы". Как Мария Колесникова не дала вывезти себя из страны
|publisher = «Настоящее время»
|date = 2020-09-08
|access-date = 2021-09-12
|archive-date = 2021-10-07
|archive-url = https://web.archive.org/web/20211007172651/https://www.currenttime.tv/a/kolesnikova-on-the-border-interview/30827863.html
|deadlink = no
}}</ref><ref>{{cite web
|lang = ru
|url = https://www.bbc.com/russian/news-54068283
|title = "Она выкинула паспорт за окно". Что происходило с Марией Колесниковой на границе с Украиной
|publisher = BBC
|date = 2020-09-08
|access-date = 2021-09-13
|archive-date = 2021-09-06
|archive-url = https://web.archive.org/web/20210906170331/https://www.bbc.com/russian/news-54068283
|deadlink = no
}}</ref>, после чего снова была задержана<ref name=meduza>{{Cite web
|lang=ru
|url=https://meduza.io/feature/2020/09/08/mariyu-kolesnikovu-zaderzhali-na-granitse-s-ukrainoy-cherez-sutki-posle-togo-kak-ona-propala-v-minske-glavnoe
|title=Марию Колесникову задержали на границе с Украиной
|date=2020-09-08
|publisher=Meduza
|access-date=2020-09-08
|archive-date=2020-09-08
|archive-url=https://web.archive.org/web/20200908120512/https://meduza.io/feature/2020/09/08/mariyu-kolesnikovu-zaderzhali-na-granitse-s-ukrainoy-cherez-sutki-posle-togo-kak-ona-propala-v-minske-glavnoe
|deadlink=no
}}</ref> Belarus tərəfinə qayıtdı".<ref>{{Cite web|lang=ru|url=https://novayagazeta.ru/news/2020/09/08/164149-pogrankomitet-belarusi-zayavil-o-peresechenii-granitsy-s-ukrainoy-chlenami-ks-kolesnikovoy-kravtsovym-i-rodnenkovym|title=Погранкомитет Беларуси заявил о пересечении границы с Украиной членами КС Кравцовым и Родненковым. Колесникову задержали|website=Новая газета - Novayagazeta.ru|access-date=2020-09-11|archive-date=2020-10-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20201019230238/https://novayagazeta.ru/news/2020/09/08/164149-pogrankomitet-belarusi-zayavil-o-peresechenii-granitsy-s-ukrainoy-chlenami-ks-kolesnikovoy-kravtsovym-i-rodnenkovym|deadlink=no}}</ref>. O, yenidən saxlanılıb. Bundan xəbər tutan [[Bundestaq]]ın vitse-prezidenti Klaudiya Rot Libereco təşkilatı vasitəsilə yardım göstərərək Kolesnikovanı öz himayəsi altına alacağına söz verdi.<ref>{{cite web|lang=ru|url=https://p.dw.com/p/3iAB2|title=Известный немецкий политик готова взять "шефство" над Колесниковой в случае ее заключения|date=2020-09-08|publisher=[[:de:Deutsche Welle]]|access-date=2021-09-13}}</ref>


Sentyabrın 9-da Kolesnikovanın Koordinasiya Şurasındakı həmkarı, hüquqşünas Maksim Znak həbs olundu.<ref>{{cite web
Sentyabrın 9-da Kolesnikovanın Koordinasiya Şurasındakı həmkarı, hüquqşünas Maksim Znak həbs olundu. Həmin gün media Mariyanın atasından onun həbs edildiyi və cinayət işi üzrə şübhəli şəxs qismində Minskdəki 1 saylı istintaq təcridxanasında olması barədə məlumat aldı. Mariya vəkilləri vasitəsilə ayın 7-də və 8-də ona qarşı edilən təhdid və zorakılıqdan şikayətlə İstintaq Komitəsinə müraciət edib. Mariyanın dediyinə görə, DTK və QUBOPiK əməkdaşları “başına torba keçirib”, onu öldürəcəkləri və “hər halda diri və ya hissə-hissə çıxaracaqları” ilə hədələyiblər və şəxsən nazirliyin rəis müavini Daxili işlər işçisi Gennadi Kazakeviç ona deyib ki, getməsə, “25 il təhlükəsizlik qüvvələri üçün köynək tikən zonada dişsiz qalacaq”.
|lang = ru
|url = https://www.bbc.com/russian/features-58058876
|title = Белорусский юрист и оппозиционер Максим Знак в письме Би-би-си: думаю о суде, а не о тюремном заключении
|publisher = BBC
|date = 2021-08-08
|access-date = 2021-09-13
|archive-date = 2021-09-04
|archive-url = https://web.archive.org/web/20210904114744/https://www.bbc.com/russian/features-58058876
|deadlink = no
}}</ref> Həmin gün media Mariyanın atasından onun həbs edildiyi və cinayət işi üzrə şübhəli şəxs qismində Minskdəki 1 saylı istintaq təcridxanasında olması barədə məlumat aldı.<ref>{{cite web
|lang = ru
|url = https://www.rbc.ru/politics/09/09/2020/5f58a8b59a79475801fee826
|title = Отец назвал местонахождение Колесниковой
|publisher = РБК
|date = 2020-09-09
|access-date = 2021-09-13
|archive-date = 2021-10-07
|archive-url = https://web.archive.org/web/20211007172649/https://www.rbc.ru/politics/09/09/2020/5f58a8b59a79475801fee826
|deadlink = no
}}</ref><ref>{{Cite web|lang=ru|url=https://news.tut.by/economics/699879.html|title=Колесникова — подозреваемая по уголовному делу о «захвате власти»|website=TUT.BY|date=2020-09-09|access-date=2020-09-09|archive-date=2020-09-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20200910143506/https://news.tut.by/economics/699879.html|deadlink=yes}}</ref> Mariya vəkilləri vasitəsilə ayın 7-də və 8-də ona qarşı edilən təhdid və zorakılıqdan şikayətlə İstintaq Komitəsinə müraciət edib. Mariyanın dediyinə görə, DTK və QUBOPiK əməkdaşları “başına torba keçirib”, onu öldürəcəkləri və “hər halda diri və ya hissə-hissə çıxaracaqları” ilə hədələyiblər<ref>{{cite web
|lang = ru
|url = https://www.fontanka.ru/2020/09/10/69462523/
|title = «Меня все равно вывезут: живой или по частям». Колесникова рассказала о поступающих ей угрозах и попытке выдворения из страны
|publisher = «Фонтанка»
|date = 2020-09-10
|access-date = 2021-09-12
|archive-date = 2021-10-07
|archive-url = https://web.archive.org/web/20211007172650/https://www.fontanka.ru/2020/09/10/69462523/
|deadlink = no
}}</ref><ref name=interfax/> və şəxsən nazirliyin rəis müavini Daxili işlər işçisi Gennadi Kazakeviç ona deyib ki, getməsə, “25 il təhlükəsizlik qüvvələri üçün köynək tikən zonada dişsiz qalacaq”.<ref name="что"/>


10 sentyabr 2020-ci ildə “Viasna” İnsan Hüquqları Mərkəzi, Belarus Jurnalistlər Assosiasiyası, Belarus Helsinki Komitəsi və Belarus PEN Mərkəzi də daxil olmaqla on iki təşkilatın birgə bəyanatı ilə o, siyasi məhbus kimi tanınıb. 11 sentyabr 2020-ci ildə "[[Amnesty International]]" Kolesnikovanı vicdan məhbusu kimi tanıdı.<ref>{{Cite web|lang=be|url=http://spring96.org/be/news/99456|title=Патрабуем неадкладнага вызвалення Марыі Калеснікавай, Максіма Знака і Іллі Салея|website=|date=2021-09-10|publisher=[[:ru:Правозащитный центр «Весна»]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20211010081827/https://spring96.org/be/news/99456|archive-date=2021-10-10|access-date=2021-10-10|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|lang=be|url=https://www.racyja.com/palityka/kalesnikava-znak-i-salej-pryznanyya-pa/|title=Калеснікава, Знак і Салей прызнаныя палітвязнямі|first=|last=|website=|date=2020-09-10|publisher=[[:be:Радио Рация]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20211010082023/https://www.racyja.com/palityka/kalesnikava-znak-i-salej-pryznanyya-pa/|archive-date=2021-10-10|access-date=2021-10-10|url-status=live}}</ref>. 11 сентября 2020 года Международная организация [[:ru:Amnesty International]] признала Колесникову [[:ru:Узник совести|узником совести]]<ref>{{Cite web|lang=ru|url=https://eurasia.amnesty.org/2020/09/11/kak-v-belarusi-arestovali-ili-vyslali-vseh-chlenov-oppoziczionnogo-koordinaczionnogo-soveta-za-isklyucheniem-odnogo-zayavlenie-amnesty-international/|title=Заявление. Беларусь: «Похищают лучших из нас». Произвольные аресты и принудительные высылки из страны ведущих оппозиционеров|date=2020-09-11|publisher=[[:ru:Amnesty International]]|access-date=2020-09-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20201125143113/https://eurasia.amnesty.org/2020/09/11/kak-v-belarusi-arestovali-ili-vyslali-vseh-chlenov-oppoziczionnogo-koordinaczionnogo-soveta-za-isklyucheniem-odnogo-zayavlenie-amnesty-international/|archive-date=2020-11-25|date=2021-09-11}}</ref>
10 sentyabr 2020-ci ildə “Viasna” İnsan Hüquqları Mərkəzi, Belarus Jurnalistlər Assosiasiyası, Belarus Helsinki Komitəsi və Belarus PEN Mərkəzi də daxil olmaqla on iki təşkilatın birgə bəyanatı ilə o, siyasi məhbus kimi tanınıb. 11 sentyabr 2020-ci ildə "[[Amnesty International]]" Kolesnikovanı vicdan məhbusu kimi tanıdı.


Sentyabrın 12-də Kolesnikova Minsk istintaq təcridxanasından 8 saylı Jodino həbsxanasına köçürüldü. Sentyabrın 16-da Belarus İstintaq Komitəsi Kolesnikova qarşı Cinayət məcəlləsinin 3-cü hissəsi ilə ittiham irəli sürüb. Cinayət Məcəlləsinin 361-ci maddəsi: KİV və internetdən istifadə etməklə milli təhlükəsizliyə zərər vurmağa yönəlmiş hərəkətlərə çağırışdı. 8 yanvar 2021-ci ildə Kolesnikova yenidən Jodinodan Minskdəki istintaq təcridxanasına köçürüldü və onun qalma müddəti martın 8-dək uzadıldı.
Sentyabrın 12-də Kolesnikova Minsk istintaq təcridxanasından 8 saylı Jodino həbsxanasına köçürüldü.<ref>{{Cite web|lang=ru|url=https://www.vedomosti.ru/society/news/2020/09/12/839681-mariyu-kolesnikovu-pereveli-iz-minskogo-sizo-v-zhodino|title=Марию Колесникову перевели из минского СИЗО в Жодино|author=|website=vedomosti.ru|date=12 сентября 2020|publisher=Ведомости|access-date=2020-09-12|archive-date=2020-09-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20200913020859/https://www.vedomosti.ru/society/news/2020/09/12/839681-mariyu-kolesnikovu-pereveli-iz-minskogo-sizo-v-zhodino|deadlink=no}}</ref> Sentyabrın 16-da Belarus İstintaq Komitəsi Kolesnikova qarşı Cinayət məcəlləsinin 3-cü hissəsi ilə ittiham irəli sürüb. Cinayət Məcəlləsinin 361-ci maddəsi: KİV və internetdən istifadə etməklə milli təhlükəsizliyə zərər vurmağa yönəlmiş hərəkətlərə çağırışdı.<ref>{{Cite web|lang=ru|url=https://t.me/skgovby/3066|title=Следователи сегодня предъявили Марии Колесниковой обвинение|author=Следственный комитет Беларуси|website=t.me|date=12 сентября 2020|publisher=Telegram-канал СК|access-date=2020-09-16|archive-date=2020-09-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20200916142731/https://t.me/skgovby/3066|deadlink=no}}</ref> 8 yanvar 2021-ci ildə Kolesnikova yenidən Jodinodan Minskdəki istintaq təcridxanasına köçürüldü və onun qalma müddəti martın 8-dək uzadıldı.<ref>{{Cite web|lang=ru|url=https://news.tut.by/economics/714417.html|title=Колесникову перевели из Жодино в СИЗО в Минске|website=TUT.BY|date=2021-01-11|access-date=2021-01-21|archive-date=2021-01-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20210128225905/https://news.tut.by/economics/714417.html|deadlink=no}}</ref>


Kolesnikovanın həbsindən bir il sonra da onun atası ilə görüşməsinə icazə verilmədi.<ref>{{cite web
Kolesnikovanın həbsindən bir il sonra da onun atası ilə görüşməsinə icazə verilmədi. Bacısı Tatyananın dediyinə görə, Kolesnikova istintaq təcridxanasından ayda 150-dən 170-ə qədər məktub göndərib, onlardan maksimum 20-si 2021-ci ilin aprelin əvvəlindən mayın ortalarına kimi qəbul edənlərə çatmayıb. Mariyanın özünün aldığı məktublar senzuradan keçirilir və “heç bir yazışma olmasın” prinsipi ilə seçilir. Yazışmaların 5%-dən çoxu ona çatmır. Bundan əlavə, istintaq təcridxanasına uzun müddət təcrübə olmaması səbəbindən fleytasının ötürülməsinə icazə verilməyib, Kolesnikovanın peşəkar və virtuoz səviyyəsi əbədi olaraq itirilmək riski yaranıb.
|lang = ru
|url = https://www.bbc.com/russian/features-58058875
|title = "Я готова к любому приговору". В Минске начался суд над Марией Колесниковой, ей грозит до 12 лет
|publisher = BBC
|date = 2021-08-04
|access-date = 2021-09-12
|archive-date = 2021-10-07
|archive-url = https://web.archive.org/web/20211007172759/https://www.bbc.com/russian/features-58058875
|deadlink = no
}}</ref> Bacısı Tatyananın dediyinə görə, Kolesnikova istintaq təcridxanasından ayda 150-dən 170-ə qədər məktub göndərib, onlardan maksimum 20-si 2021-ci ilin aprelin əvvəlindən mayın ortalarına kimi qəbul edənlərə çatmayıb. Mariyanın özünün aldığı məktublar senzuradan keçirilir və “heç bir yazışma olmasın” prinsipi ilə seçilir. Yazışmaların 5%-dən çoxu ona çatmır.и<ref name="kommers" /> Bundan əlavə, istintaq təcridxanasına uzun müddət təcrübə olmaması səbəbindən fleytasının ötürülməsinə icazə verilməyib, Kolesnikovanın peşəkar və virtuoz səviyyəsi əbədi olaraq itirilmək riski yaranıb.<ref name="currenttime">{{cite web
|lang = ru
|url = https://www.currenttime.tv/a/pisma-kolesnikovoj/31340665.html
|title = "Мне можно присылать ноты – они так классно звучат в голове". О чем пишет Мария Колесникова из минского СИЗО
|publisher = «Настоящее время»
|date = 2021-07-05
|access-date = 2021-09-13
|archive-date = 2021-10-07
|archive-url = https://web.archive.org/web/20211007172759/https://www.currenttime.tv/a/pisma-kolesnikovoj/31340665.html
|deadlink = no
}}</ref>


27 yanvar 2021-ci ildə Kolesnikova DTK və GUBOPiK əməkdaşlarının oğurlanması, təhdid və zorakılığa məruz qalması barədə şikayəti əsasında cinayət işi başlamaqdan imtina edilib.
27 yanvar 2021-ci ildə Kolesnikova DTK və GUBOPiK əməkdaşlarının oğurlanması, təhdid və zorakılığa məruz qalması barədə şikayəti əsasında cinayət işi başlamaqdan imtina edilib.<ref name=interfax>{{cite web
|lang = ru
|url = https://www.interfax.ru/world/749057
|title = Белорусской оппозиционерке Колесниковой отказали в возбуждении дела о похищении
|publisher = Интерфакс
|date = 2021-02-02
|access-date = 2021-09-12
|archive-date = 2021-09-07
|archive-url = https://web.archive.org/web/20210907042848/https://www.interfax.ru/world/749057
|deadlink = no
}}</ref>


2021-ci ilin mayında Mariya Kolesnikova nəhayət üç cinayət maddəsi ilə ittiham olunub. Ona qarşı milli təhlükəsizliyə qarşı hərəkətə keçməyə çağırış, konstitusiyaya zidd yollarla dövlət hakimiyyətini ələ keçirmək üçün sui-qəsd və ekstremist qrup yaratmaq ittihamları irəli sürülüb. Müdafiə tərəfi təkid edirdi ki, irəli sürülən bütün ittihamlar üzrə cinayət yoxdur. İstintaq məhkəmə zamanı ittihamın təfərrüatları ictimaiyyətə açıqlamaqdan imtina edib. Təqsirləndirilən şəxsin iş materialları ilə tanış olmaq imkanı və məhkəmə prosesinə hazırlaşmaq imkanı belə olmayıb.
2021-ci ilin mayında Mariya Kolesnikova nəhayət üç cinayət maddəsi ilə ittiham olunub.<ref name=currenttime/> Ona qarşı milli təhlükəsizliyə qarşı hərəkətə keçməyə çağırış, konstitusiyaya zidd yollarla dövlət hakimiyyətini ələ keçirmək üçün sui-qəsd və ekstremist qrup yaratmaq ittihamları irəli sürülüb. Müdafiə tərəfi təkid edirdi ki, irəli sürülən bütün ittihamlar üzrə cinayət yoxdur.<ref>{{cite web
|lang = ru
|url = https://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/11364341
|title = Члену совета белорусской оппозиции Колесниковой предъявили окончательное обвинение
|publisher = ТАСС
|date = 2021-05-13
|access-date = 2021-09-13
|archive-date = 2021-10-07
|archive-url = https://web.archive.org/web/20211007172759/https://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/11364341
|deadlink = no
}}</ref><ref>{{Cite web|lang=ru|url=https://www.dw.com/ru/v-belarusi-oppozicionerke-marii-kolesnikovoj-predjavleny-obvinenija/a-57520833|title=В Беларуси оппозиционерке Марии Колесниковой предъявлены обвинения {{!}} DW {{!}} 13.05.2021|author=Deutsche Welle (www.dw.com)|website=DW.COM|access-date=2021-05-14|archive-date=2021-05-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20210514022658/https://www.dw.com/ru/v-belarusi-oppozicionerke-marii-kolesnikovoj-predjavleny-obvinenija/a-57520833|deadlink=no}}</ref><ref>{{cite web
|lang = ru
|url = https://prokuratura.gov.by/ru/media/novosti/nadzor-za-resheniyami-po-ugolovnym-i-grazhdanskim-delam/genprokuratura-v-sud-napravleno-ugolovnoe-delo-v-otnoshenii-marii-kolesnikovoy-i-maksima-znaka/
|title = Генпрокуратура: в суд направлено уголовное дело в отношении Марии Колесниковой и Максима Знака
|publisher = Генеральная прокуратура республики Беларусь
|date = 2021-06-25
|access-date = 2021-09-12
|archive-date = 2021-08-19
|archive-url = https://web.archive.org/web/20210819121127/http://prokuratura.gov.by/ru/media/novosti/nadzor-za-resheniyami-po-ugolovnym-i-grazhdanskim-delam/genprokuratura-v-sud-napravleno-ugolovnoe-delo-v-otnoshenii-marii-kolesnikovoy-i-maksima-znaka/
|deadlink = no
}}</ref> İstintaq və məhkəmə zamanı ittihamın təfərrüatları ictimaiyyətə açıqlamaqdan imtina edib.<ref>{{cite web
|lang = ru
|url = https://www.dw.com/ru/v-belarusi-delo-oppozicionerov-kolesnikovoj-i-znaka-postupilo-v-sud/a-58160778
|title = В Беларуси дело оппозиционеров Колесниковой и Знака поступило в суд
|publisher = Deutsche Welle
|date = 2021-07-05
|access-date = 2021-09-13
|archive-date = 2021-10-07
|archive-url = https://web.archive.org/web/20211007172759/https://www.dw.com/ru/v-belarusi-delo-oppozicionerov-kolesnikovoj-i-znaka-postupilo-v-sud/a-58160778
|deadlink = no
}}</ref> Təqsirləndirilən şəxsin iş materialları ilə tanış olmaq imkanı və məhkəmə prosesinə hazırlaşmaq imkanı belə olmayıb.<ref>{{cite web
|lang = ru
|url = https://www.interfax.ru/world/773864
|title = Белорусские оппозиционеры Колесникова и Знак предстанут перед судом
|publisher = Интерфакс
|date = 202-06-25
|access-date = 2021-09-13
|archive-date = 2021-09-13
|archive-url = https://web.archive.org/web/20210913000449/https://www.interfax.ru/world/773864
|deadlink = no
}}</ref>


=== Hökm ===
=== Hökm ===

13:32, 22 may 2024 tarixinə olan versiya

Mariya Kolesnikova
belar. Марыя Аляксандраўна Калеснікава
Şəxsi məlumatlar
Doğum adı Марыя Аляксандраўна Калеснікава
Doğum tarixi 24 aprel 1982(1982-04-24)[1] (42 yaş)
Doğum yeri Belarusiya SSR, SSRİ
Milliyyəti belarus
Vətəndaşlığı SSRİ SSRİ  Belarus
Partiya “Birgə” partiyası
Təhsili Belarus Dövlət Musiqi Akademiyası
Ştutqart Ali Musiqi və Teatr Kolleci
İxtisası musiqiçi, bəstəkar
Fəaliyyəti fleytaçı, siyasi fəal
Dini şərqi ortodoks xristianlıq

Təltifləri Andrey Saxarov adına "Düşüncə azadlığı" mükafatı
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Mariya Aleksandrovna Kolesnikova ( belar. Мари́я Алекса́ндровна Коле́сникова; 24 aprel 1982[1], Minsk[1]) — peşəkar musiqiçi və belaruslu siyasi fəal, siyasi məhbus. 2020-ci ildə Belarus prezident seçkilərində Viktor Babarikonun aparat rəhbəri. Svetlana Tixanovskayanın birgə qərargahının nümayəndəsi və siyasi böhranın aradan qaldırılması prosesinin təşkili üzrə Koordinasiya Şurasının rəyasət heyətinin üzvü, “Birgə” partiyasının lideri. O, 2020-ci il sentyabrın 7-də təhlükəsizlik işçiləri tərəfindən qaçırılıb və sentyabrın 8-də səhər tezdən zorla Ukrayna ilə sərhədə aparılıb. Onlar Kolesnikovanı ölkəni tərk etməyə məcbur etməyə çalışıblar, lakin o, Ukrayna ilə sərhəd-nəzarət postunun qarşısında pasportunu xırda-xırda hissələrə parçalayıb və posta aparıldığı avtomobilin pəncərəsindən qaçıb. Bundan sonra o, Belarus ərazisinə qayıdıb. Lakin dərhal həbs olunub. Ertəsi gün onun həmkarı və vəkili Maksim Znak həbs edilib.

İstintaq təcridxanasında bir il qaldıqdan sonra, 2021-ci il sentyabrın 6-da Minsk vilayət məhkəməsinin qərarı ilə o, “Dövlət hakimiyyətini konstitusiyaya zidd yollarla ələ keçirmək, ekstremist birləşmə yaratmaq və onlara rəhbərlik etmək məqsədi ilə sui-qəsd törətməkdə” təqsirli bilinib. Habelə Mariya Aleksandrovna dövlət hakimiyyətinin ələ keçirilməsinə dair açıq çağırışlarda, Belarusun milli təhlükəsizliyinə zərər vurmağa yönəlmiş digər hərəkətlərin, o cümlədən xarici dövlətə, xarici və beynəlxalq təşkilata ünvanlanmış, kütləvi informasiya vasitələrindən və internetdən istifadə etməklə vətənə xəyanətdə ittiham olunub.

Məhkəmə işi bağlı qapılar arxasında aparılıb, təqsirləndirilən şəxslərə materiallarla tanış olmaq imkanı verilməyib, vəkillərə məlumatı açıqlamamaq müqaviləsi bağlanıb. Kolesnikova 11 il ümumi rejimli islah koloniyasında, Znak - 10 il ciddi rejimli koloniyada cəza çəkməyə məhkum edilib.

Avropa İttifaqının səkkiz ölkəsi, ABŞ, KanadaBöyük Britaniya Kolesnikovanı repressiya qurbanı, vicdan məhbusu kimi tanıyıb, hökmü pisləyib və onun dərhal azadlığa buraxılmasını tələb ediblər. Hökm elan edildikdən sonra bu ölkələrin liderləri Lukaşenko rejiminə qarşı sanksiyaları sərtləşdiriblər.

Həyatı

Musiqiçi karyerası

Mariya Kolesnikova 24 aprel 1982-ci ildə Minskdə mühəndis ailəsində anadan olub.[2] Bacısı Tatyananın xatirələrinə görə, valideynlərinin musiqiyə olan ciddi həvəsi övladlarının təhsilinə və Mariyanın gələcək peşə seçiminə təsir göstərmişdir.[3][4] Kolesnikova musiqi məktəbində oxumuş, sonra Belarus Dövlət Musiqi Akademiyasını fleytaçıdirijor ixtisası üzrə bitirmişdir.[5]

Kolesnikova 17 yaşından Minskdəki gimnaziyada fleytadan dərs deyirdi. O, Opera Teatrında, Mixail Finberqin dirijorluğu ilə Belarus Respublikasının Milli Akademik Konsert Orkestrində və Belarus Respublikasının Prezident Orkestrində çalışıb.[6][7] İtaliya, LitvaPolşada qastrol səfərlərində olub.[5] 2007-ci ildə Almaniyaya köçərək Ştutqartdakı Ali Musiqi Məktəbinə daxil olub. Kolesnikova eyni vaxtda iki fakültədə - qədim və müasir musiqi fakültələrində təhsil alıb.[5][8][9]

2010-cu illərdə o, Almaniya və Belarusda konsert proqramlarında fəal iştirak etmiş və beynəlxalq mədəni layihələr təşkil etmişdir.[10][11] Məsələn, o, yeni musiqilərin ifa edildiyi "Eclat" festivalının təşkilatçıları komandasına daxil olmuşdur.[12] Belarusdakı işləri arasında: “Musiqi və Holokost”, “Böyüklər üçün musiqi dərsləri” adlı mühazirələr silsiləsi, məktəblilər üçün “Robot Orkestri” proqramı onun layihəsi olub.[13][14]

2017-ci ildə Kolesnikova Belarusda ilk "TEDxNiamiha" konfranslarından birinin iştirakçısı olub və müasir incəsənət sahəsində müxtəlif tədbirlər keçirən "Artemp"[8] yaradıcılıq birliyinin təsisçiləri arasında idi.[3] Elə həmin il o, "Ok16" mədəniyyət mərkəzinin bədii rəhbəri vəzifəsini tutub. Bu mərkəz Minsk Dəzgahları Zavodunun üç boş emalatxanasının ərazisində açılıb və mədəni və iqtisadi layihələr üçün platformaya çevrilib. "Ok16" vasitəsilə Kolesnikova bankir Viktor Babariko ilə tanış olub. Mərkəz məhz Viktor Babarikonun maliyyə dəstəyi sayəsində təşkil olunmuşdu.[3][5][15]

Siyasi aktivlik

12 may 2020-ci ildə Kolesnikova əsas müstəqil namizədlərdən biri və Aleksandr Lukaşenkonun rəqibi olan Belarus prezidentliyinə namizəd Viktor Babarikonun seçki qərargahına rəhbərlik edib. Babarikonun qeydiyyatı rədd edildikdən[16] və həbs olunduqdan sonra,[17][18] 16 iyul 2020-ci ildə Kolesnikov və digər müstəqil namizədlərin qərargahlarının rəhbərləri - Veronika Tsepkalo (Valeri Tsepkalonun həyat yoldaşı) və Svetlana Tixanovskaya (Sergey Tixanovskinin həyat yoldaşı) birləşmələrini elan etdilər.[19][20][21] Tixanovskaya hər üç komandadan əsas namizəd oldu.[22] Lukaşenko 80,1% səslə qələbə qazandığını elan etdikdə,[23] müxalifət onu kütləvi saxtakarlıqda ittiham edərək seçkinin nəticələrini qəbul etməkdən imtina etdi.[24][25] Nəticələrin legitimliyi ABŞ, Kanada, Böyük Britaniya, Ukrayna-nin digər səkkiz dövləti tərəfindən tanınmadı. Ölkədə Lukaşenkonun istefası və yenidən seçilməsi tələbi ilə küçə etirazları başladı.[26] Kütləvi etirazlar təhlükəsizlik qüvvələri tərəfindən son dərəcə vəhşicəsinə yatırıldı.[27], которые крайне жестоко подавляли силовики[28][29][30][31].

Aksiyalar zamanı Kolesnikova vurğulayıb ki, o, etiraz lideri rolunu öz üzərinə götürmür və mitinqlərin təşkilində iştirak etmir. Müxalifətin ideyası ondan ibarət idi ki, hər bir belarus etiraz lideridir və hər kəs öz ölkəsinin gələcəyi üçün məsuliyyət daşıyır.[32][33] O, fərdi vətəndaş kimi mitinqlərdə iştirak etmiş və media vasitəsilə vətəndaşları və hökumət rəsmilərini etirazların dinc xarakter daşımasını dəstəkləməyə çağırmışdı.[34][35][36] Avqustun 18-də Kolesnikova “Siyasi böhranın aradan qaldırılması prosesinin təşkili üzrə Koordinasiya Şurasının” əsas tərkibinə daxil oldu[37][38] və avqustun 19-da onun rəyasət heyətinə seçildi.[39][40][41][42]

Avqustun ortalarında hakimiyyətin təzyiqi altında Tsepkalo və Tixanovskaya Belarusu tərk etməyə məcbur oldular. Mariya Kolesnikova, həbs edilmiş və istintaq təcridxanasında qalmağa davam edən dostlarına - Viktor Babariko və oğlu Eduarda dəstək naminə şəxsi məsuliyyət hissi ilə ölkəni tərk etməkdən qəti istəksizliyini izah etdi.[43][44]. Мария объясняла своё категорическое нежелание покидать страну чувством личной ответственности перед друзьями, которые продолжали оставаться в СИЗО, арестованными Виктором Бабарико и его сыном Эдуардом[3][45] Avqustun 31-də Kolesnikova vətəndaş azadlıqları uğrunda mübarizənin demokratik alətinə çevrilə biləcək “Birgə” siyasi partiyasının yaradılmasını elan etdi.[46][47][48]

Sərhəddə saxlanma və cinayət təqibi

Sentyabrın 7-də mətbuatda naməlum şəxslərin Minskin mərkəzində Mariya Kolesnikovanı qaçırması xəbəri yayılıb ki, qohumları və həmkarları onunla telefonla əlaqə saxlaya bilməyiblər. Daha sonra hadisə şahidləri bildiriblər ki, mülki geyimli və maskalı şəxslər onu “Rabitə” yazılmış mikroavtobusa zorla mindiriblər.[49] Sentyabrın 8-də səhər saatlarında Kolesnikovanı Belarusdan zorla deportasiya etməyə çalışdıqları barədə məlumat yayıldı. Ukrayna daxili işlər nazirinin müavini Anton Geraşenko daha sonra təsdiqlədi ki, “bu, könüllü getmə deyildi. Bu, insanın öz vətənindən zorla qovulması idi.” Belarus Respublikasının Dövlət Sərhəd Komitəsi bildirib ki, səhər saat 4-də Kolesnikova, İvan Kravtsov və Anton Rodnenkov sərhəd nəzarətindən keçərək Ukraynaya tərəf yola düşüblər.[50] Hökumət kanalları Kolesnikovanın bacısını ziyarət etmək üçün Ukraynaya getmək istəyərkən saxlanıldığı barədə xəbərlər yayımladı.[51] Şahidlərin sözlərinə görə, Kravtsov və Rodnenkovun sözlərinə görə, sərhəddə Kolesnikova "pasportunu cırıb, onu atıb pəncərədən çölə çıxıb,[52][53][54][55], после чего снова была задержана[50] Belarus tərəfinə qayıtdı".[56]. O, yenidən saxlanılıb. Bundan xəbər tutan Bundestaqın vitse-prezidenti Klaudiya Rot Libereco təşkilatı vasitəsilə yardım göstərərək Kolesnikovanı öz himayəsi altına alacağına söz verdi.[57]

Sentyabrın 9-da Kolesnikovanın Koordinasiya Şurasındakı həmkarı, hüquqşünas Maksim Znak həbs olundu.[58] Həmin gün media Mariyanın atasından onun həbs edildiyi və cinayət işi üzrə şübhəli şəxs qismində Minskdəki 1 saylı istintaq təcridxanasında olması barədə məlumat aldı.[59][60] Mariya vəkilləri vasitəsilə ayın 7-də və 8-də ona qarşı edilən təhdid və zorakılıqdan şikayətlə İstintaq Komitəsinə müraciət edib. Mariyanın dediyinə görə, DTK və QUBOPiK əməkdaşları “başına torba keçirib”, onu öldürəcəkləri və “hər halda diri və ya hissə-hissə çıxaracaqları” ilə hədələyiblər[61][62] və şəxsən nazirliyin rəis müavini Daxili işlər işçisi Gennadi Kazakeviç ona deyib ki, getməsə, “25 il təhlükəsizlik qüvvələri üçün köynək tikən zonada dişsiz qalacaq”.[52]

10 sentyabr 2020-ci ildə “Viasna” İnsan Hüquqları Mərkəzi, Belarus Jurnalistlər Assosiasiyası, Belarus Helsinki Komitəsi və Belarus PEN Mərkəzi də daxil olmaqla on iki təşkilatın birgə bəyanatı ilə o, siyasi məhbus kimi tanınıb. 11 sentyabr 2020-ci ildə "Amnesty International" Kolesnikovanı vicdan məhbusu kimi tanıdı.[63][64]. 11 сентября 2020 года Международная организация ru:Amnesty International признала Колесникову узником совести[65]

Sentyabrın 12-də Kolesnikova Minsk istintaq təcridxanasından 8 saylı Jodino həbsxanasına köçürüldü.[66] Sentyabrın 16-da Belarus İstintaq Komitəsi Kolesnikova qarşı Cinayət məcəlləsinin 3-cü hissəsi ilə ittiham irəli sürüb. Cinayət Məcəlləsinin 361-ci maddəsi: KİV və internetdən istifadə etməklə milli təhlükəsizliyə zərər vurmağa yönəlmiş hərəkətlərə çağırışdı.[67] 8 yanvar 2021-ci ildə Kolesnikova yenidən Jodinodan Minskdəki istintaq təcridxanasına köçürüldü və onun qalma müddəti martın 8-dək uzadıldı.[68]

Kolesnikovanın həbsindən bir il sonra da onun atası ilə görüşməsinə icazə verilmədi.[69] Bacısı Tatyananın dediyinə görə, Kolesnikova istintaq təcridxanasından ayda 150-dən 170-ə qədər məktub göndərib, onlardan maksimum 20-si 2021-ci ilin aprelin əvvəlindən mayın ortalarına kimi qəbul edənlərə çatmayıb. Mariyanın özünün aldığı məktublar senzuradan keçirilir və “heç bir yazışma olmasın” prinsipi ilə seçilir. Yazışmaların 5%-dən çoxu ona çatmır.и[70] Bundan əlavə, istintaq təcridxanasına uzun müddət təcrübə olmaması səbəbindən fleytasının ötürülməsinə icazə verilməyib, Kolesnikovanın peşəkar və virtuoz səviyyəsi əbədi olaraq itirilmək riski yaranıb.[71]

27 yanvar 2021-ci ildə Kolesnikova DTK və GUBOPiK əməkdaşlarının oğurlanması, təhdid və zorakılığa məruz qalması barədə şikayəti əsasında cinayət işi başlamaqdan imtina edilib.[62]

2021-ci ilin mayında Mariya Kolesnikova nəhayət üç cinayət maddəsi ilə ittiham olunub.[71] Ona qarşı milli təhlükəsizliyə qarşı hərəkətə keçməyə çağırış, konstitusiyaya zidd yollarla dövlət hakimiyyətini ələ keçirmək üçün sui-qəsd və ekstremist qrup yaratmaq ittihamları irəli sürülüb. Müdafiə tərəfi təkid edirdi ki, irəli sürülən bütün ittihamlar üzrə cinayət yoxdur.[72][73][74] İstintaq və məhkəmə zamanı ittihamın təfərrüatları ictimaiyyətə açıqlamaqdan imtina edib.[75] Təqsirləndirilən şəxsin iş materialları ilə tanış olmaq imkanı və məhkəmə prosesinə hazırlaşmaq imkanı belə olmayıb.[76]

Hökm

İstinadlar

  1. 1 2 3 https://bigbookname.com/user/maria-kalesnikava-6175066.
  2. "Мария Колесникова рассказала о советах Алексиевич, об истории лозунгов кампании и совместном шопинге с Цепкало и Тихановской" (rus). «Наша Нiва». 2020-08-04. 2021-10-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-12.
  3. 1 2 3 4 Просвирова, О. "Женщина в оркестре. Как Мария Колесникова стала лидером белорусского протеста" (rus). BBC. 2020-09-17. 2021-09-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-12.
  4. "«Маша — крепкий орешек, и всегда была такой». Сестра Марии Колесниковой рассказывает о ее семье, характере и взглядах" (rus). «Настоящее время». 2020-09-10. 2021-10-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-12.
  5. 1 2 3 4 "Кто такая Мария Колесникова: флейтистка, арт-директор, глава штаба Бабарико" (rus). Office Life. 2021-08-04. 2021-10-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-12.
  6. "Мария Колесникова рассказала о советах Алексиевич, об истории лозунгов кампании и совместном шопинге с Цепкало и Тихановской". 2021-02-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-21.
  7. "Мария против Лукашенко: как флейтистка Колесникова возглавила оппозицию" (rus). «Московский комсомолец». 2020-09-05. 2021-10-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-12.
  8. 1 2 "Гульня ў класіку: інтэрв'ю з Марыяй Калеснікавай // Na Dzeya, 34mag". 2020-10-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-25.
  9. Тейзе, К., Карпова, Я. "Немецкая коллега о Колесниковой: Политик был в ней всегда" (rus). Deutsche Welle. 2021-08-05. 2021-09-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-12.
  10. "Музыкант и серфингист. Кто такая Мария Колесникова — представитель штаба Виктора Бабарико". TUT.BY (rus). 2020-07-20. 2020-07-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-18.
  11. "Кто такая Мария Колесникова — представитель штаба Виктора Бабарико. Что о ней известно?". belaruspartisan.by (rus). 2020-10-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-19.
  12. "Испорченный паспорт из Беларуси - в немецком городе Марии Колесниковой" (rus). Deutsche Welle. 2021-02-05. 2021-10-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-12.
  13. Шенкман, Я. "Ноты для Марии Колесниковой" (rus). Новая газета. 2021-09-06. 2021-09-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-12.
  14. Васильева, Д. "Gismart будет обучать школьников программировать роботов-музыкантов" (rus). Dev.by. 2019-06-04. 2021-10-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-12.
  15. "Как завод превратился в культурный центр // Е. Ерёмина, Белорусы и рынок". 2019-11-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-25.
  16. Демидова, О. "ЦИК Беларуси не зарегистрировал Виктора Бабарико кандидатом в президенты" (rus). Deutsche Welle. 2020-07-14. İstifadə tarixi: 2021-09-13.
  17. "В Минске задержан главный оппонент Лукашенко Что стало причиной и помешает ли это его участию в кампании" (rus). РБК. 2020-06-18. 2021-10-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-13.
  18. "Бывший кандидат в президенты Беларуси Виктор Бабарико выступил в суде с последним словом" (rus). BBC. 2021-06-28. 2021-10-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-13.
  19. "Время женщин". Новая газета - Novayagazeta.ru (rus). 2020-07-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-19.
  20. Белорусская оппозиция заключила тройственный союз // Коммерсантъ. 2020-08-17 tarixində arxivləşdirilib.
  21. "В Беларуси оппозиционные кандидаты объединились против Лукашенко". Украинская правда (rus). 2020-08-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-19.
  22. "Белорусское чудо - объединение штабов. Что было год назад и что будет дальше" (rus). Deutsche Welle. 2021-07-16. 2021-09-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-13.
  23. "Лукашенко опроверг фальсификации на выборах" (rus). “Известия”. 2020-08-16. 2021-10-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-13.
  24. "«Люди не проглотят нарисованную победу Лукашенко»" (rus). Meduza. 2020-08-07. 2021-10-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-13.
  25. "Сколько голосов могла в реальности набрать Светлана Тихановская" (rus). «Ведомости». 2020-09-17. 2021-10-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-13.
  26. Шаталин, В. "Госдепартамент США заявил о непризнании Лукашенко законным президентом" (rus). Deutsche Welle. 2020-09-23. İstifadə tarixi: 2021-09-13.
  27. Андрей Козенко. "Революция несбывшихся надежд". «ru:Русская служба Би-би-си». 2021-08-09. 2021-11-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-04.
  28. "Протесты в Белоруссии после выборов президента" (rus). «Коммерсант». 2020-08-10. 2021-10-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-13.
  29. Водомёты, дубинки, резиновые пули: как в ночь после выборов 9 августа силовики разгоняли протестующих в Минске // Комсомольская правда, 10.08.2020
  30. Перова, А. "Вы видели этого человека? Запускаем сервис для поиска пропавших после акций". ru:TUT.BY (rus). 2020-12-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-29.
  31. Шуманская, О. "Поисковый отряд: «Каждый день поступают сотни звонков о пропавших без вести. Раньше был один-два звонка в день»". ru:Комсомольская правда (rus). 2020-08-17. İstifadə tarixi: 2020-12-29.
  32. Азар, И. "«Я каждое утро беру лопату и копаю»" (rus). “Новая газета”. 2020-08-23. 2021-10-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-13.
  33. ""Сцена большая, места хватит всем". Мария Колесникова – о том, будет ли она новым лидером протеста в Беларуси" (rus). “Настоящее время”. 2020-09-01. 2021-10-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-13.
  34. "Протесты в Беларуси, дни 3—5" (rus). Новая газета. 2020-08-11. 2020-08-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-13.
  35. "Колесникова призвала белорусов сохранять мирный характер протестов" (rus). Interfax. 2020-08-22. 2021-10-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-13.
  36. Евгений Шуваев. "Соратница Тихановской Мария Колесникова приехала на митинг оппозиции в Минске". Известия (rus). 2020-08-16. 2021-01-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-18.
  37. "В основной состав Координационного совета белорусской оппозиции вошли 70 человек". ТАСС. 2020-08-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-19.
  38. Алеся Добыш | Сайт «Комсомольской правды». "Прошла первая пресс-конференция Координационного совета: «Светлана Тихановская планирует вернуться в Беларусь»". kp.ru — Сайт «Комсомольской правды». 2020-08-18. İstifadə tarixi: 2020-08-19.
  39. "Мария Колесникова — РБК: «Белорусы ощутили силу самим разобраться»" (rus). РБК. 2020-08-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-19.
  40. "Создание Координационного Совета: итоги пресс-конференции". Виктор Бабарико (rus). 2020-08-18. 2020-09-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-19.
  41. "Оппозиция Белоруссии избрала президиум Координационного совета". ТАСС. 2020-08-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-19.
  42. "В президиум белорусской оппозиции вошли нобелевский лауреат и экс-министр" (rus). РБК. 2020-08-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-19.
  43. "Представитель Тихановской заявила, что ее вывезли из страны власти Белоруссии" (rus). Интерфакс. 2020-08-11. 2021-10-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-13.
  44. "Год с начала протестов в Белоруссии. Что стало с противниками Лукашенко" (rus). РБК. 2021-08-09. 2021-09-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-13.
  45. "«Это будет последняя ошибка Лукашенко»: Мария Колесникова о новых целях оппозиции, переговорах с бизнесом и тревожном звонке в Москву" (rus). Forbes. 2020-08-16. 2021-10-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-13.
  46. Евгений Шуваев. "Белорусская оппозиция объявила о создании партии «Вместе»". Известия (rus). 2020-08-31. 2020-09-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-31.
  47. "Белорусская оппозиция объявила о создании политической партии "Вместе"". ТАСС. 2020-09-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-31.
  48. "Колесникова объявила о создании политической партии "Вместе"". Sputnik Беларусь (rus). 2020-09-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-31.
  49. "СМИ сообщили о похищении в Белоруссии Колесниковой" (rus). РБК. 2020-09-07. 2021-10-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-13.
  50. 1 2 "Марию Колесникову задержали на границе с Украиной" (rus). Meduza. 2020-09-08. 2020-09-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-09-08.
  51. "Колесникова обратилась в СК по факту похищения и угроз" (rus). БелНовости. 2020-09-10. 2021-10-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-12.
  52. 1 2 Перуновская, Алеся; Карпова, Яна. "Та, которую не смогли запугать. За что судят Марию Колесникову?" (rus). Deutsche Welle. 2021-08-04. 2021-10-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-10.
  53. "Колесникова при попытке насильственного вывоза из Беларуси порвала свой паспорт - источник" (rus). Interfax Украина. 2020-09-08. 2021-09-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-12.
  54. ""Через другое окно она выбралась и пошла в сторону белорусской границы". Как Мария Колесникова не дала вывезти себя из страны" (rus). «Настоящее время». 2020-09-08. 2021-10-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-12.
  55. ""Она выкинула паспорт за окно". Что происходило с Марией Колесниковой на границе с Украиной" (rus). BBC. 2020-09-08. 2021-09-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-13.
  56. "Погранкомитет Беларуси заявил о пересечении границы с Украиной членами КС Кравцовым и Родненковым. Колесникову задержали". Новая газета - Novayagazeta.ru (rus). 2020-10-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-09-11.
  57. "Известный немецкий политик готова взять "шефство" над Колесниковой в случае ее заключения" (rus). de:Deutsche Welle. 2020-09-08. İstifadə tarixi: 2021-09-13.
  58. "Белорусский юрист и оппозиционер Максим Знак в письме Би-би-си: думаю о суде, а не о тюремном заключении" (rus). BBC. 2021-08-08. 2021-09-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-13.
  59. "Отец назвал местонахождение Колесниковой" (rus). РБК. 2020-09-09. 2021-10-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-13.
  60. "Колесникова — подозреваемая по уголовному делу о «захвате власти»". TUT.BY (rus). 2020-09-09. 2020-09-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-09-09.
  61. "«Меня все равно вывезут: живой или по частям». Колесникова рассказала о поступающих ей угрозах и попытке выдворения из страны" (rus). «Фонтанка». 2020-09-10. 2021-10-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-12.
  62. 1 2 "Белорусской оппозиционерке Колесниковой отказали в возбуждении дела о похищении" (rus). Интерфакс. 2021-02-02. 2021-09-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-12.
  63. "Патрабуем неадкладнага вызвалення Марыі Калеснікавай, Максіма Знака і Іллі Салея" (belarus). ru:Правозащитный центр «Весна». 2021-09-10. 2021-10-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-10.
  64. "Калеснікава, Знак і Салей прызнаныя палітвязнямі" (belarus). be:Радио Рация. 2020-09-10. 2021-10-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-10.
  65. "Заявление. Беларусь: «Похищают лучших из нас». Произвольные аресты и принудительные высылки из страны ведущих оппозиционеров" (rus). ru:Amnesty International. 2021-09-11. 2020-11-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-09-20.
  66. "Марию Колесникову перевели из минского СИЗО в Жодино". vedomosti.ru (rus). Ведомости. 12 сентября 2020. 2020-09-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-09-12.
  67. Следственный комитет Беларуси. "Следователи сегодня предъявили Марии Колесниковой обвинение". t.me (rus). Telegram-канал СК. 12 сентября 2020. 2020-09-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-09-16.
  68. "Колесникову перевели из Жодино в СИЗО в Минске". TUT.BY (rus). 2021-01-11. 2021-01-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-21.
  69. ""Я готова к любому приговору". В Минске начался суд над Марией Колесниковой, ей грозит до 12 лет" (rus). BBC. 2021-08-04. 2021-10-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-12.
  70. Sitat səhvi: Yanlış <ref> teqi; kommers adlı istinad üçün mətn göstərilməyib
  71. 1 2 ""Мне можно присылать ноты – они так классно звучат в голове". О чем пишет Мария Колесникова из минского СИЗО" (rus). «Настоящее время». 2021-07-05. 2021-10-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-13.
  72. "Члену совета белорусской оппозиции Колесниковой предъявили окончательное обвинение" (rus). ТАСС. 2021-05-13. 2021-10-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-13.
  73. Deutsche Welle (www.dw.com). "В Беларуси оппозиционерке Марии Колесниковой предъявлены обвинения | DW | 13.05.2021". DW.COM (rus). 2021-05-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-14.
  74. "Генпрокуратура: в суд направлено уголовное дело в отношении Марии Колесниковой и Максима Знака" (rus). Генеральная прокуратура республики Беларусь. 2021-06-25. 2021-08-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-12.
  75. "В Беларуси дело оппозиционеров Колесниковой и Знака поступило в суд" (rus). Deutsche Welle. 2021-07-05. 2021-10-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-13.
  76. "Белорусские оппозиционеры Колесникова и Знак предстанут перед судом" (rus). Интерфакс. 202-06-25. 2021-09-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-13.

Xarici keçidlər