Вошы

Вошы (Anoplura) — падатрад насякомых.

Вошы
Вош галаўная (Pediculus humanus capitis)
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Жывёлы Падцарства:  Эўметазоі Без рангу:  Двухбакова-сіметрычныя Без рангу:  Першаснаротыя Без рангу:  Ecdysozoa Без рангу:  Panarthropoda Тып:  Членістаногія Падтып:  Трахейнадыхальныя Надклас:  Шасціногія Клас:  Насякомыя Падклас:  Крылатыя насякомыя Інфраклас:  Навакрылыя насякомыя Атрад:  Пухаеды і вошы Падатрад:  Вошы
Міжнародная навуковая назва
Anoplura Leach, 1815
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   103344 NCBI   30005 EOL   52209491

Апісанне

Даўжыня 0,3—6 мм. Цела пляскатае, бяскрылае, укрытае валаскамі, шчацінкамі, шыпамі, бялява-жаўтаватае з бурымі або чорнымі плямкамі. Галава прадаўгаватая, брушка авальнае. Вочы рэдукаваныя або адсутнічаюць. Ротавы апарат колюча-сысучы, ротавая адтуліна абкружана з кручкамі. Тры пары ног з адна-, двухчленікавымі лапкамі з учэпістымі кіпцюркамі.

Класіфікацыя

Сямействы:

• Echinophthiridae — Калючыя вошы
• Enderleinellidae
• Haematopinidae — Гематапініды
• Hamophthiriidae
• Hoplopleuridae
• Hybothiridae
• Linognathidae
• Microthoraciidae
• Neolinognathidae
• Pecaroecidae
• Pedicinidae
• Pediculidae — Педыкуліды
• Phthiridae
• Polyplacidae
• Ratemiidae

Пашырэнне

У сусветнай фаўне налічваецца каля 300 відаў, на Беларусі 12 відаў. Крывасмокі, спецыфічныя паразіты млекакормячых жывёл і чалавека. Найбольш вядомыя паразіты чалавека — вош плацяная (Pediculus humanus corporis), вош галаўная (Pediculus humanus capitis), вош лабковая, або плашчыца (Phthirus pubis), свіней — вош свіная (Haematopinus suis).

Асаблівасці біялогіі

Раздзельнаполыя. Развіццё з няпоўным ператварэннем. Адкладваюць да 300 яец. Самкі спецыяльным сакрэтам прыклейваюць яйцы (гніды) да валасоў, адзення або субстрату. Праз 5—19 сутак з яец развіваюцца лічынкі, якія тройчы ліняюць і ператвараюцца ў полаваспелыя асобіны. Лічынкі і дарослыя вошы жывяцца крывёю гаспадароў 2—8 разоў за суткі. Жывуць 32—46 сутак.

Шкоднасць і барацьба

Пераносяць узбуджальнікаў сыпнога і зваротнага тыфаў, ліхаманак, сібірскай язвы і іншых небяспечных хвароб. Знішчаюць вошай механічным, тэрмічным і хімічным спосабамі.

Гл. таксама

• Педыкулёз

Літаратура

• Гембіцкі А. Вошы // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 1. Ааліты — Гасцінец / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 575 с., іл. — 10 000 экз.
• Кірыленка Л. Вошы // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 4: Варанецкі — Гальфстрым / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1997. — Т. 4. — 480 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0090-0 (т. 4).