Razlika između verzija stranice "Genom"
| [pregledana izmjena] | [pregledana izmjena] |
mNo edit summary |
+Kategorija:Genomika; ±Kategorija:Genetika→Kategorija:Genetsko mapiranje (uz pomoć HotCat-a) |
||
| Red 31: | Red 31: | ||
{{Genetika}} |
{{Genetika}} |
||
[[Kategorija: |
[[Kategorija:Genetsko mapiranje]] |
||
[[Kategorija: |
[[Kategorija:Genomika]] |
||
Verzija na dan 7 decembar 2014 u 13:40
U modernoj molekularnoj biologiji i genetici genom je genetički materijal organizma. Kodiran je ili u DNK ili, kod RNK virusa, u RNK. Uključuje i gene i nekodirajuću DNK, nekodirane sekvence DNK/RNK. Termin genom je formulirao Hans Winkler, profesor botanike na University of Hamburg, Njemačka, 1920. godine.[1]Oxford English Dictionary sugerira da je ovo ime nastalo spajanjem riječi gen i hromosom.[2] Uz ovu, nekoliko srodnih riječi u biologiji (sa sufiksom –om) čine sistematiziranu cjelinu, kao što su: biom, rizom i savremeniji konektom.[3][4][5]
Neki organizmi imaju više kopija hromosoma: diploidni, triploidni, tetraploidni i tako dalje. U klasičnoj genetici takvo stanje je obično kod organizama sa spolnim razmnožavanjem (eukariota), kod kojih gameti imaju upola manji broj hromosoma nego somatske ćelije , a genom je kompletan set hromosoma diploidne ćelije.
Odvajanje genetičkog materijala u gamete se postiže odvajanjem rekombiniranih (crossing overom) homologa tokom mejoze.[6] U haploidnih organizama, uključujući i ćelije bakterija, arhea, a i organele (mitohondrije i hloroplaste) ili viruse, koji na sličan način sadrže gene u jednom ili nizu kružnih ili linearnih lanaca DNK (ili RNK za neke viruse). Isto tako termin genom može se primijeniti i konkretno, znači – ono što je pohranjeno u kompletnom jedru (nuklearni genom), ali također i za ono što je pohranjeno u organelama koje sadrže vlastitu DNK, kao mitohondrijski genom ili hloroplastni genom. Pored toga, genom se može sastojati i od ne-hromosomskih genetičkih elemenata, kao što su virusi, plazmidi i transpozoni.
Kad se kaže da je genom kod biseksualnih vrsta sekvenciran, to se obično odnosi na utvrđivanje sekvence jednog seta autosoma, a i sve spolne hromosome koji zajedno predstavljaju oba moguća spola. Odnosi se i na jednospolne vrste, kada se opisuje kao genom sekvenca. Kolokvijalni izraz genetička kozmetika se ponekad koristi da označi genom određenog pojedinca ili organizma.
Nauka koja proučava globalna svojstva genoma srodnih organizama naziva se genomika, koja se razlikuje od genetike , koja uglavnom proučava svojstva pojedinačnih gen a ili skupine gena. Obje procjenjuju bazne parove, a broj gena varira od jedne do druge vrste, a postoji samo gruba korelacija između ta dva poznat a kao paradoks C-vrijednosti. Trenutno, najveći poznati broj gena je oko 60.000 (protozoa, koje uzrokuju trihomonijazu) , što je tri puta više nego u ljudskom genomu.
Analogiju veličine ljudskog genoma (pohranjene DNK instruktivno je pogledati u komparaciji sa proporcijama hipotetske knjige:
- Knjiga (genom) će sadržavati 23 poglavlja (hromosoma);
- Svako poglavlje sadrži 48-250 milijuna slova (A, C, G, T), bez razmaka;
- Knjiga, dakle, ukupno sadrži više od 3,2 milijarde slova;
- Knjiga se uklapa u ćelijski nukleus veličine sićušne čestice;
- Barem jedan primjerak knjige (svih 23 poglavlja) sadržan je u većini ćelija našeg tijela. Jedini izuzetak kod ljudi su zreli eritrociti kod kojih je tokom razvoja prisutna denukleacija i stoga nemaju genom.
Također pogledajte
Reference
- ^ Winkler H. L. (1920): Verbreitung und Ursache der Parthenogenesis im Pflanzen- und Tierreiche. Fischer Verlag, Jena
- ^ "definition of Genome in Oxford dictionary". Pristupljeno 25 March 2014. CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link)
- ^ Yadav S. P. (2007): The wholeness in suffix -omics, -omes, and the word om". Journal of biomolecular techniques : JBT 18 (5): 277. PMC 2392988.PMID 18166670.
- ^ Lederberg J., McCray A. T. (2001): "'Ome Sweet 'Omics -- A Genealogical Treasury of Words" (PDF). The Scientist,15, 7 http://lhncbc.nlm.nih.gov/lhc/docs/published/2001/pub2001047.pdf
- ^ Griffiths J. F., Gelbart W. M., Lewontin R. C., Wessler S. R., Suzuki D. T., Miller J. H. (2005): Introduction to Genetic Analysis. W.H. Freeman and Co., New York, ISBN 0-7167-4939-4.
- ^ Griffiths J. F., Gelbart W. M., Lewontin R. C., Wessler S. R., Suzuki D. T., Miller J. H. (2005): Introduction to u Genetic Analisis. W. H. Freeman and Co., New York, ISBN 0-7167-4939-4 .