Nazaret
 | Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
Nazaret (arapski: الناصرة, an-Nāṣira; hebrejski נָצְרַת, Standardni hebrejski Náẓərat) je grad na sjeveru Izraela. Novi zavjet spominje Nazaret kao prebivalište Isusa Krista tokom njegovog djetinjstva. Danas je grad jedan od važnih kršćanskih svetišta te broji oko 70.000 stanovnika.
Etimologija
[uredi | uredi izvor]Etimologija Nazareta od Euzebija do 20. vijeka navodno potječe od riječi „netser“ koja znači „klijanje“, dok apokrifno Evanđelje po Filipu spominje riječ „Nazara“ koja znači „istina“.
Geografija
[uredi | uredi izvor]Moderni Nazaret nalazi se na visini od 350 metara iznad nivoa mora. Lociran je izmđeu 500 metara visokih brežuljaka koji formiraju većinu najjužnijih dijelova planinskog masiva Libanona. Nazaret je udaljen 25 kilometara od Galilejskog jezera te oko 9 kilometara zapadno od planine Tabor. Glavna cesta za promet između Egipta i unutrašnje Azije prolazi u blizini Nazareta te ide sjeverno prema Damasku.
Populacija Nazareta procjenjuje se na oko 70.000. Veći dio stanovništva čine Arapi, od kojih je 35 % kršćanske a 65 % muslimanske vjeroispovijesti. Zajedno sa sestrinskim gradom Natzerat Illit (Gornji Nazaret) Nazaret ima ukupno oko 120.000 stanovnika (prema procjeni za 2005. godinu). Nazaret Illit je pak nastanjen većinom Židovima.
Historija
[uredi | uredi izvor]Arheološki nalazi su pokazali da je mjesto u 1. vijeku bilo rijetko naseljeno. Pronađeni su stari grobovi, ostaci zidova terase te temelji od tri tornja. Američki arheolog James Strange je procijenio da je Nazareta tokom Isusovog razdoblja brojao samo negdje između 480 do 2.000 stanovnika, te je primijetio da ga židovski izvori ne spominju sve do 3. vijeka. I Jack Finegan je utvrdio da je Nazaret bio snažan židovski grad tokom Rimskog razdoblja. Drugi pak smatraju da Nazaret tada nije ni postojao jer se ne spominje ni u Starom zavjetu ni u Talmudu, te da iskopine ne pokazuju prisustvo vremena Asirije, Babilonije ili Rimskog carstva.
Arheološka iskopavanja iz 1960-ih godina 20. vijeka donijeli su na svjetlo dana i nazaretsko naselje s više nastambi koje su se sastojale od dijela zidanog kamenom i od dijela izdubljenog u stijeni u kojem je bilo smješteno ognjište kao i prostor za sitnu stoku. Uz kuće u stijeni su bili iskopani i silosi za pohranjivanje uroda.
Danas se ovi ostaci nalaze unutar prostora franjevačkog samostana i pod bazilikom Navještenja, gdje se prema predaji nalazi Marijina kuća. Ovdje su i ostaci judeo-kršćanske sinagoge s prelaska iz 3. u 4. vijek, te bizantske (4.-5. vijek) i velike križarske crkve (12. vijek).
Euzebije je zapisao da je Julius Africanus spomenuo Nazaret kao “malo selo Judeje” u 3. vijeku. U 6. vijeku osnovana je crkva Ukazanja kod izvora vode, znan i kao Marijino vrelo, u Nazaretu. Sveti Jeronim u 5. vijeku također spominje Nazaret kao malo selo. 637. godine Muslimani su osvojili Palestinu, što je prouzrokovalo Prvi križarski rat u 11. vijeku.
Kontrola nad Galilejom i Nazretom tokom tog se vremena mijenjala, tako da je dovelo do različitog religioznog sastava stanovništva. Tankredi je 1099. osvojio Galileju i postavio Nazaret kao njen glavni grad. 1187. Saladin je ponovno zazeo Palestinu. Nazret je nakon toga bio pod vlašću Otomanskog carstva (od 1517.), pa nakon toga 1918. pod britanskim mandatom. 1948. Nazaret je pripao Izraelu.
Moderni Nazaret
[uredi | uredi izvor]Nazaret je danas grad sa najvećom zajednicom izraelskih Arapa u Izraelu. Grad se sastoji od u starom dijelu većinom od malih, uskih ulica sa arapskom tržnicom. U blizini bazilike objave se planirala gradnja Džamije, tako da su se pojavile razmirice u stanovništvu. Natzerat Illit je pak mladi grad. Osnovan je 1957. Više od polovine stanovništva su useljenici, uglavnom iz bivšeg Sovjetskog saveza. Gradonačelnik Menachem Ariav je počasni građanin njemačkog grada Leverkuzena. Nazaret i Natzerat Illit se smatraju odvojenim gradovima sa odvojenom upravom.
Religiozna svetišta
[uredi | uredi izvor]Nazaret sadrži puno crkava koje su turističke atrakcije.
- Bazilika Navještenja najveći je kršćanski objekt na Bliskom istoku. Po katoličkom vjeorvanju, označava mjesto gdje je Gabrijel objavio rođenje Isusa Svetoj Mariji.
- Pravoslavna crkva je izgradila Crkvu Sv. Gabrijela kao alternativno mjesto objave uz Marijino vrelo.
- Grčka katolička crkva posjeduje Sinagogu koja je tradicionalno mjesto Sinagoge gdje je Isus propovijedao, premda je sam objekt iz križarskoga doba i nalazi se na mjestu gdje u 1. vijeku nije bilo naselje.
- Crkva Sv. Josipa lokacija je radionice Svetog Josipa
- Bazilika mladog Isusa se nalazi na brijegu koji nadgleda grad.
Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]