Smeđi patuljak

Smeđi patuljak i planete u njegovoj orbiti

Hertzsprung–Russellov dijagram

Spektralni tip

Smeđi patuljci

Bijeli patuljci

Crveni patuljci

Subpatuljci

Glavni niz
("patuljci")

Subdivovi

Divovi

Svijetli divovi

Superdivovi

Hiperdivovi

apsolutna
magni-
tuda
(M_V)

Smeđi patuljak je nebesko tijelo mnogostruko veće od planete, ali ne dovoljno masivno da bi u svom središtu pokrenulo nuklearne reakcije. Za razliku od zvijezda koja energiju stvaraju fuzijom (stapanjem) atoma vodika, a kasnije i drugih elemenata. Smeđi patuljci stvaraju energiju postupnim skupljanjem zbog jake gravitacione sile, uz potpuno vodljivu površinu i unutrašnjost bez hemijske diferencije po dubini. Na kraju, većina njih može ostvariti ograničenu fuziju, ovisno od mase. Takva tijela bi se mogla smatrati neuspjelim zvijezdama, nedovoljne mase.

Smatra se da je minimalna masa gasa potrebna za nukleranu reakciju oko 8 % mase Sunca. Smeđi patuljci su upravo ispod te granične mase, ali veće od onih gasovitih planeta. Masa smeđih patuljaka izražava se u masama planete Jupitera, tj. kao M_J. Približno imaju masu 10-70 puta veću od Jupitera te površinsku temperaturu od približno 750 do 2200 stepeni Kelvina. Spomenuta ograničena fuzija odvija se kod smeđih patuljaka čija je masa barem 13 M_J, kada dolazi do fuzije deuterijuma. Kod smeđih patuljaka sa masom većom od 65 M_J također dolazi do fuzije litijuma.

Dijele se u nekoliko spektralnih razreda (M, L, T, Y).

Zanimljivo je kako ime je prečnik usporediv sa prečnikom planeta poput Jupitera. Zrače uglavnom u infracrvenom dijelu spektra.

Prvi smeđi patuljak je Gliese 229B koji je otkriven 1995. godine.

Također pogledajte

• zvijezda
• nuklearna fuzija

Vanjski linkovi

• http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2013/02/image/a/
• http://www.bartleby.com/65/br/browndwa.html Arhivirano 14. 1. 2005. na Wayback Machine
• http://www.dwarfarchives.org/