Gruffudd ab Ieuan ap Llywelyn Fychan
Bardd ac uchelwr o ogledd-ddwyrain Cymru oedd Gruffudd ab Ieuan ap Llywelyn Fychan (c.1485-1553). Roedd yn byw ym mhlas Lleweni Fechan, ger Llanelwy.[1] Roedd ei ferch Alis Wen yn brydyddes ar y mesurau caeth hefyd.
| Gruffudd ab Ieuan ap Llywelyn Fychan | |
|---|---|
| Ganwyd | 1485  Lleweni |
| Bu farw | 1553 |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Galwedigaeth | bardd |
| Cysylltir gyda | Tudur Aled |
| Tad | Ieuan ap Llywelyn Fychan |
| Mam | Annes ferch Rhys ap Cynwrig ap Robert |
| Plant | Alis Wen, Anne Gruffudd, Thomas Griffith |
Gwaith llenyddol
golyguCymerodd ran fel comisiynydd yn Eisteddfod Caerwys, 1523, gyda Tudur Aled a thri bardd arall. Er ei fod yn feistr llwyr ar y gynghanedd a rheolau Cerdd Dafod, nid oedd yn fardd proffesiynol ond yn ŵr bonheddig a ganai er pleser. Mae'r rhan fwyaf o'i waith yn gerddi serch traddodiadol. Ond canodd ar destunau eraill hefyd, yn cynnwys cerddi gofyn a chanu ar bynciau crefyddol.[1]
Cyfansoddodd farwnad nodedig i'w gyfaill Tudur Aled lle mae'n ei gymharu â beirdd mawr y gorffennol fel Taliesin ac Iolo Goch ac yn canmol ei ddysg.[2]
Llyfryddiaeth
golygu| Mae gan Wicidestun destun sy'n berthnasol i'r erthygl hon: |
- Detholiad o waith Gruffudd ab Ieuan ap Llywelyn Fychan, gol. J. C. Morrice (Bangor, 1910)
Ceir testun marwnad Gruffudd i Tudur Aled yn:
- T. Gwynn Jones (gol.), Gwaith Tudur Aled, 2 gyfrol (Caerdydd, 1926). Atodiad.
Cyfeiriadau
golyguBedo Hafesb · Bleddyn Ddu · Cadwaladr Cesail · Casnodyn · Rhisiart Cynwal · Wiliam Cynwal · Dafydd ab Edmwnd · Dafydd Alaw · Dafydd ap Gwilym · Dafydd ap Siencyn · Dafydd Benwyn · Dafydd Ddu o Hiraddug · Dafydd Gorlech · Dafydd Llwyd o Fathafarn · Dafydd Nanmor · Dafydd y Coed · Edward Dafydd · Deio ab Ieuan Du · Lewys Dwnn · Edward Maelor · Edward Sirc · Edward Urien · Einion Offeiriad · Gronw Ddu · Gronw Gyriog · Gruffudd ab Adda ap Dafydd · Gruffudd ab Ieuan ap Llywelyn Fychan · Gruffudd ap Dafydd ap Tudur · Gruffudd ap Llywelyn Lwyd · Gruffudd ap Maredudd ap Dafydd · Gruffudd ap Tudur Goch · Gruffudd Fychan ap Gruffudd ab Ednyfed · Gruffudd Gryg · Gruffudd Hiraethog · Gruffudd Llwyd · Gruffudd Llwyd ap Llywelyn Gaplan · Guto'r Glyn · Gutun Owain · Gwerful Fychan · Gwerful Mechain · Gwilym Ddu o Arfon · Gwilym Tew · Hillyn · Huw Cae Llwyd · Huw Ceiriog · Huw Cornwy · Huw Llŷn · Huw Pennant (I) · Huw Pennant (II) · Hywel ab Einion Lygliw · Hywel ap Mathew · Hywel Cilan · Hywel Ystorm · Ieuan ap Huw Cae Llwyd · Ieuan ap Hywel Swrdwal · Ieuan Brydydd Hir · Ieuan Du'r Bilwg · Ieuan Dyfi · Ieuan Gethin · Ieuan Llwyd ab y Gargam · Ieuan Tew Ieuanc · Iocyn Ddu ab Ithel Grach · Iolo Goch · Iorwerth ab y Cyriog · Iorwerth Beli · Iorwerth Fynglwyd · Ithel Ddu · Lewis ab Edward · Lewys Daron · Lewys Glyn Cothi · Lewys Môn · Lewys Morgannwg · Llywarch Bentwrch · Llywelyn ab y Moel · Llywelyn ap Gwilym Lygliw · Llywelyn Brydydd Hoddnant · Llywelyn Ddu ab y Pastard · Llywelyn Fychan ap Llywelyn Foelrhon · Llywelyn Fychan ap Llywelyn Goch · Llywelyn Goch ap Meurig Hen · Llywelyn Goch y Dant · Llywelyn Siôn · Mab Clochyddyn · Madog Benfras · Maredudd ap Rhys · Meurig ab Iorwerth · Morus Dwyfech · Owain Gwynedd · Owain Waed Da · Prydydd Breuan · Tomos Prys · Gruffudd Phylip · Phylip Siôn Phylip · Rhisiart Phylip · Rhys Cain · Rhys Nanmor · Siôn Phylip · Siôn Tudur · Raff ap Robert · Robert ab Ifan · Robin Ddu ap Siencyn · Rhisierdyn · Rhisiart ap Rhys · Rhys ap Dafydd ab Einion · Rhys ap Dafydd Llwyd · Rhys ap Tudur · Rhys Brydydd · Rhys Goch Eryri · Sefnyn · Simwnt Fychan · Siôn ap Hywel ap Llywelyn Fychan · Siôn ap Hywel Gwyn · Siôn Brwynog · Siôn Cent · Siôn Ceri · Sypyn Cyfeiliog · Trahaearn Brydydd Mawr · Tudur Aled · Tudur ap Gwyn Hagr · Tudur Ddall · Wiliam Llŷn · Y Mab Cryg · Y Proll · Yr Ustus Llwyd