աստղ
Armenian
editAlternative forms
editEtymology
editFrom Old Armenian աստղ (astł).
Pronunciation
edit- (Eastern Armenian) IPA(key): /ˈɑstəʁ/, [ɑ́stəʁ]
- (Western Armenian) IPA(key): /ˈɑsdəʁ/, [ɑ́stəʁ]
Audio (Eastern Armenian): (file)
Noun
editաստղ • (astġ)
Declension
edit| i-type, inanimate (Eastern Armenian) | ||||
|---|---|---|---|---|
| singular | plural | |||
| nominative | աստղ (astġ) | աստղեր (astġer) | ||
| dative | աստղի (astġi) | աստղերի (astġeri) | ||
| ablative | աստղից (astġicʻ) | աստղերից (astġericʻ) | ||
| instrumental | աստղով (astġov) | աստղերով (astġerov) | ||
| locative | աստղում (astġum) | աստղերում (astġerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | աստղը/աստղն (astġə/astġn) | աստղերը/աստղերն (astġerə/astġern) | ||
| dative | աստղին (astġin) | աստղերին (astġerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | աստղս (astġs) | աստղերս (astġers) | ||
| dative | աստղիս (astġis) | աստղերիս (astġeris) | ||
| ablative | աստղիցս (astġicʻs) | աստղերիցս (astġericʻs) | ||
| instrumental | աստղովս (astġovs) | աստղերովս (astġerovs) | ||
| locative | աստղումս (astġums) | աստղերումս (astġerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | աստղդ (astġd) | աստղերդ (astġerd) | ||
| dative | աստղիդ (astġid) | աստղերիդ (astġerid) | ||
| ablative | աստղիցդ (astġicʻd) | աստղերիցդ (astġericʻd) | ||
| instrumental | աստղովդ (astġovd) | աստղերովդ (astġerovd) | ||
| locative | աստղումդ (astġumd) | աստղերումդ (astġerumd) | ||
Derived terms
edit- աստղադիտակ (astġaditak)
- աստղանիշ (astġaniš)
- աստղաֆիզիկա (astġafizika)
- գիսաստղ (gisastġ)
- համաստեղություն (hamasteġutʻyun)
Old Armenian
editEtymology
editFrom Proto-Indo-European *h₂stḗr.[1][2][3]
Noun
editաստղ • (astł)
- star
- աստղ գիշերոյ ― astł gišeroy ― star of night, the moon
- աստղ տուընջեան ― astł tuənǰean ― star of day, the sun
- աստղ առաւօտին ― astł aṙawōtin ― morning-star, Venus, Lucifer
- աստղ սլացեալ, թռիչ ― astł slacʻeal, tʻṙičʻ ― shooting, flying star
- բեւեռային, հաստատուն աստղ ― beweṙayin, hastatun astł ― polar, fixed star
- starfish
- (post-Classical) asterisk
Usage notes
editThe word has two combining forms: աստեղ- (asteł-) and աստղ- (astł-).
Declension
editr/ł-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | աստղ (astł) | աստեղք (astełkʻ) | |
| genitive | աստեղ (asteł) | աստեղց, աստեղաց (astełcʻ, astełacʻ) | |
| dative | աստեղ (asteł) | աստեղց, աստեղաց (astełcʻ, astełacʻ) | |
| accusative | աստղ (astł) | աստեղս (astełs) | |
| ablative | աստեղէ (astełē) | աստեղց, աստեղաց (astełcʻ, astełacʻ) | |
| instrumental | աստեղբ (astełb) | աստեղբք, աստեղաւք = աստեղօք (astełbkʻ, asteławkʻ = astełōkʻ) | |
| locative | աստեղ (asteł) | աստեղս (astełs) |
Derived terms
edit- այգաստղ (aygastł)
- անաստղ (anastł)
- անկաստեղ (ankasteł)
- աստեղաբան (astełaban)
- աստեղաբանակ (astełabanak)
- աստեղաբանութիւն (astełabanutʻiwn)
- աստեղաբաշխ (astełabašx)
- աստեղաբաշխական (astełabašxakan)
- աստեղաբաշխականագոյն (astełabašxakanagoyn)
- աստեղաբաշխութիւն (astełabašxutʻiwn)
- աստեղաբորբոքումն (astełaborbokʻumn)
- աստեղագէտ (astełagēt)
- աստեղագիտական (astełagitakan)
- աստեղագիտութիւն (astełagitutʻiwn)
- աստեղագիւտ (astełagiwt)
- աստեղազարդ (astełazard)
- աստեղալիր (astełalir)
- աստեղալից (astełalicʻ)
- աստեղախուռն (astełaxuṙn)
- աստեղածին (astełacin)
- աստեղական (astełakan)
- աստեղակառոյց (astełakaṙoycʻ)
- աստեղահաճ (astełahač)
- աստեղահաչ (astełahačʻ)
- աստեղահաջ (astełahaǰ)
- աստեղաձեւ (astełajew)
- աստեղաձիգք (astełajigkʻ)
- աստեղաճաճանչ (astełačačančʻ)
- աստեղաճանաչ (astełačanačʻ)
- աստեղանամ (astełanam)
- աստեղանիշ (astełaniš)
- աստեղանկար (astełankar)
- աստեղանշմար (astełanšmar)
- աստեղապէս (astełapēs)
- աստեղատեսակ (astełatesak)
- աստեղատիպ (astełatip)
- աստեղատուն (astełatun)
- աստեղափայլ (astełapʻayl)
- աստեղեայ (astełeay)
- աստեղեան (astełean)
- աստեղնագոյն (astełnagoyn)
- աստեղօրէն (astełōrēn)
- աստեղօրէնութիւն (astełōrēnutʻiwn)
- աստղաբաշխութիւն (astłabašxutʻiwn)
- աստղագէտ (astłagēt)
- աստղագիտութիւն (astłagitutʻiwn)
- աստղագուշակ (astłagušak)
- աստղալոյս (astłaloys)
- աստղակերպ (astłakerp)
- աստղահար (astłahar)
- աստղահրաւէր (astłahrawēr)
- աստղաճաճանչ (astłačačančʻ)
- աստղային (astłayin)
- աստղանկար (astłankar)
- աստղանման (astłanman)
- աստղանշան (astłanšan)
- աստղապսակ (astłapsak)
- աստղաջահընկալ (astłaǰahənkal)
- աստղավար (astłavar)
- աստղատեսակ (astłatesak)
- աստղատուն (astłatun)
- աստղացուցանեմ (astłacʻucʻanem)
- աստղաւոր (astławor)
- Աստղիկ (Astłik)
- աստղկեան (astłkean)
- աստղոռոբոն (astłoṙobon)
- բազմաստեղ (bazmasteł)
- բազմաստեղք (bazmastełkʻ)
- բազմաստղ (bazmastł)
- եօթնաստեղեան (eōtʻnastełean)
- շնաստղ (šnastł)
Descendants
edit- Armenian: աստղ (astġ)
References
edit- ^ Ačaṙyan, Hračʻya (1940) Hayocʻ lezvi patmutʻyun [History of the Armenian Language] (in Armenian), volume I, Yerevan: University Press, pages 38–39
- ^ Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “աստղ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- ^ Martirosyan, Hrach (2010) “astɫ”, in Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 120
Further reading
edit- Petrosean, Matatʻeay (1879) “աստղ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “աստղ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
Categories:
- Armenian terms inherited from Old Armenian
- Armenian terms derived from Old Armenian
- Armenian terms with IPA pronunciation
- Armenian terms with audio pronunciation
- Armenian lemmas
- Armenian nouns
- hy:Astronomy
- Old Armenian terms inherited from Proto-Indo-European
- Old Armenian terms derived from Proto-Indo-European
- Old Armenian lemmas
- Old Armenian nouns
- Old Armenian terms with usage examples
- Post-classical Old Armenian
- xcl:Astronomy