Gem

Gem (ang. game, fr. un jeu) – najmniejsza część rozgrywki w meczu tenisa ziemnego, część seta.

Punktacja tenisowa

Za wygranie pojedynczej wymiany w tenisie przyznawane są punkty. Poprzez zebranie określonej ilości zdobywa się gema. Gemy natomiast są składowymi setów, a osiągnięcie dwóch lub trzech setów oznacza zwycięstwo. Pierwszy punkt w gemie liczony jest jako 15, drugi jako 30, kolejny – 40. Czwarty zdobyty punkt daje zwycięstwo w gemie pod warunkiem, że przeciwnik uzbierał nie więcej niż dwa punkty. Gdy obaj tenisiści wygrali trzy wymiany, następuje stan równowagi (ang. deuce), oznaczany na tablicy wyników jako 40:40. Od chwili osiągnięcia tego wyniku do zakończenia gema przez któregoś z zawodników potrzebne jest dwupunktowe prowadzenie nad przeciwnikiem. Jednopunktowe prowadzenie, czyli wynik Ad:40 lub 40:Ad (najpierw podaje się stan serwującego) określane jest jako przewaga (ang. advantage).

Przy stanie 40:0, zawodnik podający ma trzy piłki na gema (ang. game points). Przy wyniku 40:15 liczba piłek gemowych zmniejsza się do dwóch, a przy stanie 40:30 i Ad:40 jest to już jedna piłka gemowa. Przy wynikach 0:40, 15:40, 30:40 i 40:Ad odbierający ma kolejno trzy, dwie i jedną piłkę na przełamanie (ang. break point).

Zakończenie seta

Sześć zdobytych gemów daje zwycięstwo w secie pod warunkiem, że przeciwnik zwyciężył w nie więcej niż czterech gemach. Jeśli nastąpi stan remisu przy wyniku 5:5 w gemach, to gra toczy się do dwóch gemów przewagi (możliwe zakończenie przy stanie 7:5 lub 5:7). Jeśli nastąpi sytuacja remisu 6:6 w gemach, to rozgrywany jest tie-break, czyli specjalny gem, w którym gra toczy się do siedmiu punktów. By zakończyć tie-breaka i w konsekwencji seta, zawodnik musi posiadać dwupunktową przewagę.

W tie-breaku jako pierwszy serwuje zawodnik, który jako pierwszy serwował w secie, a następnie dwukrotnie podaje jego przeciwnik. Później na zmianę każdy z zawodników ma dwa serwisy do dyspozycji. Zmiana stron kortu tenisowego następuje co sześć rozegranych punktów, a także po zakończeniu tie-breaka.

Tie-break nie jest rozgrywany w decydującym, trzecim u kobiet i piątym u mężczyzn secie w wielkoszlemowych turniejach prócz US Open, a także w rozgrywkach męskiego Pucharu Davisa i kobiecego Pucharu Federacji. W powyższych turniejach do zakończenia spotkania potrzebne jest osiągnięcie dwugemowego prowadzenia w decydującym secie. Do 1968 roku, a więc do wprowadzenia ery open, każdy set rozgrywany był na takich zasadach. Wprowadzenie tie-breaka miało skrócić czas trwania meczu.

Specjalnym rodzajem tie-breaka jest super tie-break, rozgrywany w zawodach gry podwójnej i gry mieszanej. Rywalizacja trwa w nim do dziesięciu zdobytych punktów z zachowaniem dwóch przewagi. Grany jest w ostatnim, trzecim gemie spotkania. W mikście ma miejsce we wszystkich turniejach, a w deblu wyłączając zawody Wielkiego Szlema i turnieje drużynowe.

Zakończenie meczu

Wszystkie turnieje z udziałem kobiet (ITF Women's Circuit, WTA Challenger Tour, WTA International Series, WTA Premier Series – w tym WTA Premier, WTA Premier 5, WTA Premier Mandatory) i mężczyzn (ITF Men's Circuit, ATP Challenger Tour, ATP World Tour 250, ATP World Tour 500, ATP World Tour Masters 1000) rozgrywane są do dwóch wygranych setów. Wyjątkami u mężczyzn w grze pojedynczej są wszystkie turnieje wielkoszlemowe oraz zawody Pucharu Davisa, w których tenisiści grają do trzech wygranych setów. W grze podwójnej mężczyzn do trzech setów rywalizuje się tylko w wielkoszlemowym Wimbledonie. Ostatnim oficjalnym meczem w rozgrywkach kobiet, w którym rywalizowano do trzech wygranych setów, był finał Chase Championships w 1998 roku.

Zmiana stron i przerwy

Zmiana stron kortu przez tenisistów następuje po każdym nieparzystym gemie w secie, a także po zakończeniu seta, prócz sytuacji, jeśli liczba gemów w poprzednim secie była nieparzysta.

Po każdym nieparzystym gemie, wyłączając pierwszego, następuje przerwa trwająca maksymalnie półtorej minuty. Przerwa po zakończeniu seta trwa nie dłużej niż dwie minuty.

Zobacz też

gem lacostowski

Bibliografia

Senti: „Punkt, gem, set, mecz” – czyli Tenis w pigułce. green-trading, 2011-03-19. [dostęp 2012-08-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-08)]. (pol.).
Słownik pojęć tenisowych. tenisportal.com. [dostęp 2012-08-07]. (pol.).
Tenis ziemny – zasady gry. zasadygry.pl. [dostęp 2012-08-07]. (pol.).