nazywać

Old Polish

Etymology

From nazwać +‎ -ać. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /nazɨvat͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /nazɨvat͡ɕ/

Verb

nazywać impf (perfective nazwać)

1. (attested in Lesser Poland) to call, to name (to give a name or term of address) [with instrumental or nominative ‘what name’]
   • 1930 [c. 1455], “Ex”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[1], 15, 23:

     Nye mogly pycz wod z Marath, przeto ysz bily welmy gorzkye. Przetoosz podobne gymyø myastu zdzyaly, nazywayøcz ge Mara (vocans illum Mara), to gest gorzkoszczy

     [Nie mogli pić wod z Marat, przeto iż były wielmi gorzkie. Przetoż podobne jimię miastu zdziali nazywając je Mara (vocans illum Mara), to jest gorzkości]

   • 1930 [c. 1455], “Lev”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[2], 23, 2:

     Tocz sø dnyowye pana, gesz to naziwacz bødzecze swyøti (quas vocabitis sanctas)

     [Toć są dniowie Pana, jeż to nazywać będziecie święty (quas vocabitis sanctas)]

   • c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie‎^[3], Miechów, page cv 24:

     Pismo togo croleuicha deuicø porochonego v troiakem mesce pisma naziua crolem luda zidowskego

     [Pismo togo krolewica dziewicą porodzonego w trojakiem mieście Pisma nazywa krolem luda żydowskiego]

Derived terms

nouns

• nazywanie

 

Descendants

• Polish: nazywać
• Silesian: nazywać

References

• Boryś, Wiesław (2005) “zwać”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “nazywać”, in Etymologiczny słownik języka polskiego (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “nazywać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish nazywać. nazwać +‎ -ać. Compare Kashubian nazewac.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /naˈzɘ.vat͡ɕ/

• (Middle Polish) IPA^(key): /naˈzɨ.vat͡ɕ/

• Audio 1; “nazywać”:

  (file)

• Audio 2; “nazywać się”:

  (file)

• Rhymes: -ɘvat͡ɕ
• Syllabification: na‧zy‧wać

Verb

nazywać impf (perfective nazwać)

1. (transitive) to call, to name (to consider as a true representative of a category) [with instrumental or nominative ‘what name’]

   Synonyms: mianować, mienić

2. (transitive) to call, to name (to give a name or term of address) [with instrumental or nominative ‘what name’]
3. (transitive, Middle Polish) to mention

   Synonyms: wspominać, wymieniać, wzmiankować

Verb

nazywać impf

1. (reflexive with się) to be called (to bear a name, title, or term of address) [with nominative ‘what name’]

   Synonyms: mienić się, zwać się

   Nazywam się James. ― My name is James.

2. (reflexive with się) to be called (to be referred to by a specific name, title, or term of address by others) [with instrumental or nominative ‘what name’]
3. (Middle Polish) The meaning of this term is uncertain.
   • 1588, A. Calepinus, Dictionarium decem linguarum‎^[4], page 83a:

     Appello ‒ Naziwąm, mianuię.

     [Appello ‒ Nazywam, mianuję.]

4. (reflexive with się, Middle Polish) to be; to last
5. (reflexive with się, Middle Polish) The meaning of this term is uncertain.
   • 1575, M. Czechowic, Rozmowy chrystyjańskie‎^[5], page 197:

     iż ták ſłowo to epikalein może być przekłádano wzywáć ábo názywáć ſie

     [iż tak słowo to epikalein może być przekładano wzywać abo nazywać się]

Conjugation

Conjugation of nazywać impf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		nazywać
present tense	1st	nazywam			nazywamy
	2nd	nazywasz			nazywacie
	3rd	nazywa			nazywają
	impersonal	nazywa się
past tense	1st	nazywałem, -(e)m nazywał	nazywałam, -(e)m nazywała	nazywałom, -(e)m nazywało	nazywaliśmy, -(e)śmy nazywali	nazywałyśmy, -(e)śmy nazywały
	2nd	nazywałeś, -(e)ś nazywał	nazywałaś, -(e)ś nazywała	nazywałoś, -(e)ś nazywało	nazywaliście, -(e)ście nazywali	nazywałyście, -(e)ście nazywały
	3rd	nazywał	nazywała	nazywało	nazywali	nazywały
	impersonal	nazywano
future tense	1st	będę nazywał, będę nazywać	będę nazywała, będę nazywać	będę nazywało, będę nazywać	będziemy nazywali, będziemy nazywać	będziemy nazywały, będziemy nazywać
	2nd	będziesz nazywał, będziesz nazywać	będziesz nazywała, będziesz nazywać	będziesz nazywało, będziesz nazywać	będziecie nazywali, będziecie nazywać	będziecie nazywały, będziecie nazywać
	3rd	będzie nazywał, będzie nazywać	będzie nazywała, będzie nazywać	będzie nazywało, będzie nazywać	będą nazywali, będą nazywać	będą nazywały, będą nazywać
	impersonal	będzie nazywać się
conditional	1st	nazywałbym, bym nazywał	nazywałabym, bym nazywała	nazywałobym, bym nazywało	nazywalibyśmy, byśmy nazywali	nazywałybyśmy, byśmy nazywały
	2nd	nazywałbyś, byś nazywał	nazywałabyś, byś nazywała	nazywałobyś, byś nazywało	nazywalibyście, byście nazywali	nazywałybyście, byście nazywały
	3rd	nazywałby, by nazywał	nazywałaby, by nazywała	nazywałoby, by nazywało	nazywaliby, by nazywali	nazywałyby, by nazywały
	impersonal	nazywano by
imperative	1st	niech nazywam			nazywajmy
	2nd	nazywaj			nazywajcie
	3rd	niech nazywa			niech nazywają
active adjectival participle		nazywający	nazywająca	nazywające	nazywający	nazywające
passive adjectival participle		nazywany	nazywana	nazywane	nazywani	nazywane
contemporary adverbial participle		nazywając
verbal noun		nazywanie

Derived terms

phrases

• to się nazywa

 

verbs

• nazywa się po mężu impf
• nazywa się z domu impf
• nazywać po imieniu impf, nazwać po imieniu pf

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), nazywać is one of the most used words in Polish, appearing 44 times in scientific texts, 2 times in news, 2 times in essays, 9 times in fiction, and 13 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 70 times, making it the 920th most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• nazywać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• nazywać się in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• nazywać in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “nazywać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “nazywać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku
• “NAZYWAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku, 21.02.2015
• “NAZYWAĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku, 18.12.2008
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “nazywać”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “nazywać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1904), “nazywać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 3, Warsaw, page 238
• nazywać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
• nazywać się in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish nazywać. By surface analysis, nazwać +‎ -ać.

Pronunciation

• IPA^(key): /naˈzɪ.vat͡ɕ/
• Rhymes: -ɪvat͡ɕ
• Syllabification: na‧zy‧wać

Verb

nazywać impf (perfective nazwać)

1. (transitive) to call, to name (to give a name or term of address)
2. (reflexive with sie) to be called

Conjugation

Conjugation of nazywać impf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		nazywać
present tense	1st	nazywōm			nazywōmy
	2nd	nazywŏsz			nazywŏcie
	3rd	nazywŏ			nazywajōm
past tense	1st	nazywołch, nazywołech, nazywoł żech	nazywałach nazywała żech	nazywałoch1) nazywało żech1)	nazywalimy, nazywalichmy	nazywałymy, nazywałychmy
	2nd	nazywołś, nazywołeś, nazywoł żeś	nazywałaś nazywała żeś	nazywałoś1) nazywało żeś1)	nazywaliście, nazywali żeście	nazywałyście, nazywały żeście
	3rd	nazywoł	nazywała	nazywało	nazywali	nazywały
future tense	1st	bydã nazywoł, bydã nazywać	bydã nazywała, bydã nazywać	bydã nazywało,1) bydã nazywać	bydymy nazywali, bydymy nazywać	bydymy nazywały, bydymy nazywać
	2nd	bydziesz nazywoł, bydziesz nazywać	bydziesz nazywała, bydziesz nazywać	bydziesz nazywało,1) bydziesz nazywać	bydziecie nazywali, bydziecie nazywać	bydziecie nazywały, bydziecie nazywać
	3rd	bydzie nazywoł, bydzie nazywać	bydzie nazywała, bydzie nazywać	bydzie nazywało, bydzie nazywać	bydōm nazywali, bydōm nazywać	bydōm nazywały, bydōm nazywać
pluperfect tense2)	1st	bōłch nazywoł, bōłech nazywoł, bōł żech nazywoł	byłach nazywała była żech nazywała	byłoch nazywało1) było żech nazywało1)	byli my nazywali, bylichmy nazywali	były my nazywały, byłychmy nazywały
	2nd	bōłś nazywoł, bōłeś nazywoł, bōł żeś nazywoł	byłaś nazywała była żeś nazywała	byłoś nazywało1) było żeś nazywało1)	byliście nazywali, byli żeście nazywali	byłyście nazywały, były żeście nazywały
	3rd	bōł nazywoł	była nazywała	było nazywało1)	były my nazywali, byłychmy nazywali	były nazywały
conditional	1st	bych nazywoł	bych nazywała	byście nazywali	by my nazywały, bychmy nazywały
	2nd	byś nazywoł	byś nazywała	byście nazywali	byście nazywały
	3rd	by nazywoł	by nazywała	by nazywało	by nazywali	by nazywały
imperative	1st	niych nazywōm			nazywejmy
	2nd	nazywej			nazywejcie
	3rd	niych nazywŏ			niych nazywajōm
active adjectival participle		nazywajōncy	nazywajōncŏ	nazywajōnce	nazywajōncy	nazywajōnce
passive adjectival participle		nazywany	nazywanŏ	nazywane	nazywani	nazywane
verbal noun		nazywanie
1) Personal neuter forms might be considered nonstandard, protological, or nonce, appearing mostly in literature to refer to grammatically neuter nouns, however might also be used for people who prefer neuter forms. 2) The pluperfect is either archaic or obsolete and now used for conditional in the past.

Related terms

nouns

• nazwa
• nazwisko

 

Further reading

• nazywać in silling.org
• nazywać_sie in silling.org
• Henryk Jaroszewicz (2022) “nazywać <sie>”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 101