przepraszać

Old Polish

Etymology

From przeprosić +‎ -ać. First attested in 1400.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /pr̝ɛpra(ː)ʃʲat͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /pr̝ɛpraʃʲat͡ɕ/, /pr̝ɛprɒʃʲat͡ɕ/

Verb

przepraszać pf (imperfective przeprosić)

1. (attested in Greater Poland) to propitiate, to appease; to bribe
   • 1888 [1400], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV‎^[1], Greater Poland, page 99:

     Eze Sulek przepraszal Groth trzemi grziwnami przes posla, ne bilo roku y na they dzedzine yma Groth polpanty grziwny

     [Eże Sułek przepraszał Grot trzemi grzywnami przez posła, nie było roku i na tej dziedzinie ima Grot połpięty grzywny]

Related terms

nouns

• przeproszenie

 

Descendants

• Polish: przepraszać
• Silesian: przeprŏszać

References

• Bańkowski, Andrzej (2000) “przepraszać”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “przepraszać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish przepraszać. By surface analysis, prze- +‎ praszać. Compare Kashubian przeprôszac.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /pʂɛˈpra.ʂat͡ɕ/

• (Middle Polish) IPA^(key): (16^th c.) /pr̝ɛˈpra.ʂat͡ɕ/, (17^th–18^th c.) /pʂɛˈpra.ʂat͡ɕ/, (16^th c.) /pr̝ɛˈprɒ.ʂat͡ɕ/, (17^th–18^th c.) /pʂɛˈprɒ.ʂat͡ɕ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -aʂat͡ɕ
• Syllabification: prze‧pra‧szać

Verb

przepraszać impf (perfective przeprosić)

1. (transitive) to apologize to, to be sorry (to make an apology; to express regret) [with za (+ accusative) ‘for what’]

   Dziecko przeprasza matkę za błąd. ― The child apologizes to his mother for his mistake.

   Przepraszam! ― I'm sorry!

2. (reflexive with się) to apologize to each other [with z (+ instrumental)]
3. (reflexive with się, colloquial) to calm down; to forgive (to stop feeling resentment)
4. (reflexive with się, humorous) to start using something that one has not used in a long time [with z (+ instrumental)]

Conjugation

Conjugation of przepraszać impf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		przepraszać
present tense	1st	przepraszam			przepraszamy
	2nd	przepraszasz			przepraszacie
	3rd	przeprasza			przepraszają
	impersonal	przeprasza się
past tense	1st	przepraszałem, -(e)m przepraszał	przepraszałam, -(e)m przepraszała	przepraszałom, -(e)m przepraszało	przepraszaliśmy, -(e)śmy przepraszali	przepraszałyśmy, -(e)śmy przepraszały
	2nd	przepraszałeś, -(e)ś przepraszał	przepraszałaś, -(e)ś przepraszała	przepraszałoś, -(e)ś przepraszało	przepraszaliście, -(e)ście przepraszali	przepraszałyście, -(e)ście przepraszały
	3rd	przepraszał	przepraszała	przepraszało	przepraszali	przepraszały
	impersonal	przepraszano
future tense	1st	będę przepraszał, będę przepraszać	będę przepraszała, będę przepraszać	będę przepraszało, będę przepraszać	będziemy przepraszali, będziemy przepraszać	będziemy przepraszały, będziemy przepraszać
	2nd	będziesz przepraszał, będziesz przepraszać	będziesz przepraszała, będziesz przepraszać	będziesz przepraszało, będziesz przepraszać	będziecie przepraszali, będziecie przepraszać	będziecie przepraszały, będziecie przepraszać
	3rd	będzie przepraszał, będzie przepraszać	będzie przepraszała, będzie przepraszać	będzie przepraszało, będzie przepraszać	będą przepraszali, będą przepraszać	będą przepraszały, będą przepraszać
	impersonal	będzie przepraszać się
conditional	1st	przepraszałbym, bym przepraszał	przepraszałabym, bym przepraszała	przepraszałobym, bym przepraszało	przepraszalibyśmy, byśmy przepraszali	przepraszałybyśmy, byśmy przepraszały
	2nd	przepraszałbyś, byś przepraszał	przepraszałabyś, byś przepraszała	przepraszałobyś, byś przepraszało	przepraszalibyście, byście przepraszali	przepraszałybyście, byście przepraszały
	3rd	przepraszałby, by przepraszał	przepraszałaby, by przepraszała	przepraszałoby, by przepraszało	przepraszaliby, by przepraszali	przepraszałyby, by przepraszały
	impersonal	przepraszano by
imperative	1st	niech przepraszam			przepraszajmy
	2nd	przepraszaj			przepraszajcie
	3rd	niech przeprasza			niech przepraszają
active adjectival participle		przepraszający	przepraszająca	przepraszające	przepraszający	przepraszające
passive adjectival participle		przepraszany	przepraszana	przepraszane	przepraszani	przepraszane
contemporary adverbial participle		przepraszając
verbal noun		przepraszanie

Derived terms

adjective

• przepraszający

 

Related terms

adverb

• przepraszająco

 

noun

• przeprosiny

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), przepraszać is one of the most used words in Polish, appearing 0 times in scientific texts, 0 times in news, 4 times in essays, 12 times in fiction, and 66 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 82 times, making it the 785th most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• przepraszać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• przepraszać się in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• przepraszać in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “przepraszać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “PRZEPRASZAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 23.02.2009
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “przepraszać”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “przepraszać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1912), “przepraszać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 5, Warsaw, page 170
• przepraszać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego