siedzieć
Appearance
Old Polish
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Proto-Slavic *sěděti. First attested in 1301–1350.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]siedzieć impf
- (attested in Lesser Poland, Southern Borderlands) to sit (to be positioned on one's buttocks)
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][1], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 68, 15:
- Przeciwo mne molwili sø, gisz sedzeli we wroczech (sedebant in porta)
- [Przeciwo mnie mołwili są, jiż siedzieli we wrociech (sedebant in porta)]
- 1880-1894 [Middle of the 15th century], Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności[2], volume I, Lviv, page 89:
- Vkazaly sze gym roszny... yęzykowye yako ogyen, szyedzal na kaszdem z nych seditque supra singulos eorum (Act 2, 3)
- [Ukazały sie jim rozni... językowie jako ogień, siedział na każdem z nich seditque supra singulos eorum (Act 2, 3)]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[3], page 294:
- Ceperunt, qui simul recumbebant, szyedzely, divere in se (Luc 7, 49)
- [Ceperunt, qui simul recumbebant, siedzieli, divere in se (Luc 7, 49)]
- c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie[4], Miechów, page dv 17:
- A trece gy (sc. boga wszechmogącego) uidal [uidal] Ezechiel na uisokem stolcy sedøcego
- [A trzecie ji (sc. Boga wszechmogącego) widział Ezechyjel na wysokiem stolcy siedzącego]
- (attested in Lesser Poland) to sit; to be; to reside
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][5], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 136, 1:
- Na rzekach babylonskych tamo sedzely gesmy (super flumina Babylonis illic sedimus) y plakaly
- [Na rzekach babilońskich tamo siedzieli jesmy (super flumina Babylonis illic sedimus) i płakali]
- (attested in Greater Poland) to be settled somewhere; to lease someone else's property in exchange for the performance of specific obligations
- 1888 [1393], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV[6], Greater Poland, page 68:
- Iako praue Ondrzeyka szedzi na Margorzaczine oczcza sedliscu
- [Jako prawie Ondrzejka siedzi na Margorzacine oćca siedlisku]
- (attested in Greater Poland) to exercise power
- 1959 [1400], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 428, Poznań:
- Iacom wtenczasz szedzal na sandze ot woyewodi, kedi Smichna otsandzona poszasznich penadzy
- [Jakom wtenczas siedział na sądzie ot wojewody, kiedy Śmichna otsądzona posażnych pieniędzy]
- 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 25:
- Paknyąly iana strona... trzykrocz wezwana szą na szandze szedzączym (praesidentibus) nye postway (pro postawy)
- [Paknięli jana strona... trzykroć wezwana się na sądzie siedzącym (praesidentibus) nie postawi]
- to be deprived of freedom
- 1930 [c. 1455], “Ex”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[7], 12, 29:
- Zabyl pan wszitko pyrworodzone w szemy egipskyey, od pyrworodzonego ffar[a]onowa, ktory na stolczu gego szedzal (in solio eius sedebat) asz do pirworodzonego gego yøtey, ktorasz szedzala w czyemnyczy (erat in carcere)
- [Zabił Pan wszytko pirworodzone w ziemi ejipskiej, od pirworodzonego far[a]onowa, ktory na stolcu jego siedział (in solio eius sedebat), aż do pirworodzonego jego jętej, ktoraż siedziała w ciemnicy (erat in carcere)]
- (attested in Lesser Poland) to sit (to be placed, to be located)
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][8], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 121, 5:
- Bo tamo sø sedzely stolczowe w sødze (illic sederunt sedes in iudicio)
- [Bo tamo są siedzieli stolcowie w sądzie (illic sederunt sedes in iudicio)]
Derived terms
[edit]nouns
verbs
- dosiedzieć pf
- na robocie siedzieć impf
- nasiedzieć impf
- odsiedzieć pf
- posiedzieć pf
- siedzieć na czynszu impf
- siedzieć na śmierć impf
- siedzieć pod ręką impf
- siedzieć w ciemnicy impf
- siedzieć w silnem impf
- w kłodzie siedzieć impf
- w nadzieję siedzieć impf
- w woli siedzieć impf
- wysiedzieć pf
- zasiedzieć pf
Related terms
[edit]nouns
Descendants
[edit]- Polish: siedzieć, siedzić (Near Masovian)
- Silesian: siedzieć
References
[edit]- Boryś, Wiesław (2005) “siedzieć”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Mańczak, Witold (2017) “siedzieć”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “siedzieć”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
[edit]Alternative forms
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Old Polish siedzieć. Cognates include Latvian sēdēt, Lithuanian sėdėti and Latin sedeō.
Pronunciation
[edit]- (Middle Polish) IPA(key): /ˈɕɛ.d͡ʑɛt͡ɕ/
- (Masovia):
- (Far Masovian) IPA(key): /ˈɕɛ.d͡ʑɛt͡ɕ/
Verb
[edit]siedzieć impf
- (intransitive, of people) to sit (to be positioned on one's buttocks)
- (intransitive, of animals) to sit (to have one's weight on the buttocks or on one's hind legs)
- (intransitive, of birds or flying insects) to sit (to stop flight somewhere)
- (intransitive, of objects or plants, etc.) to sit (to be strongly fastened somewhere; to be positioned)
- (intransitive, colloquial) to hang out (to spend some time somewhere)
- Synonym: przebywać
- (intransitive, colloquial) to serve time, to be in for (to serve a prison sentence)
- Synonyms: gnić, kiblować, odsiadywać
- Za co siedzisz? ― What are you in for?
- (intransitive, colloquial) to be engaged in something [with nad (+ instrumental) ‘in what’]
- (intransitive, colloquial, law) to distrain (to seize somebody's property in place of, or to force, payment of a debt) [with dative ‘whose property’ and na (+ locative) ‘what property’]
- Synonym: zajmować
- (intransitive) to reside (to take residence somewhere permanently)
- Synonym: mieszkać
- (intransitive, colloquial) to work (to have some position somewhere)
- (intransitive, colloquial) to sit on (to have in one's possession) [with na (+ locative) ‘what’]
Conjugation
[edit]Derived terms
[edit]adjectives
nouns
phrases
proverbs
verbs
- dosiedzieć pf, dosiadywać impf
- nasiedzieć pf
- odsiedzieć pf, odsiadywać impf
- podsiedzieć pf, podsiadywać impf
- posiedzieć pf, posiadywać impf
- przesiedzieć pf, przesiadywać impf
- przysiedzieć pf, przysiadywać impf
- rozsiedzieć pf, rozsiadywać impf
- usiedzieć pf
- wysiedzieć pf, wysiadywać impf
verbs
- mieć na czym siedzieć impf
- podcinać gałąź impf, na której siedzi impf, podciąć gałąź pf, na której siedział pf
- siedzieć cicho jak mysz pod miotłą impf
- siedzieć i poganiać impf
- siedzieć jak na szpilkach impf
- siedzieć jak na tureckim kazaniu impf
- siedzieć kamieniem impf
- siedzieć na beczce prochu impf
- siedzieć na dwóch stołkach impf
- siedzieć na jajach impf
- siedzieć na karku impf
- siedzieć na ogonie impf
- siedzieć na tyłku impf, usiąść na tyłku pf
- siedzieć na walizkach impf
- siedzieć na żołądku impf, siąść na żołądku pf
- siedzieć okrakiem na barykadzie impf, usiąść okrakiem na barykadzie pf
- siedzieć po turecku impf
- siedzieć po uszy w gównie impf
- siedzieć w długach impf
- siedzieć w garach impf
- siedzieć w kącie impf
- siedzieć w kieszeni impf
- siedzieć w tej samej klasie impf
- siedzieć z nosem impf
- siedzieć z założonymi rękami impf, usiąść z założonymi rękami pf
Related terms
[edit]nouns
verbs
Trivia
[edit]According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), siedzieć is one of the most used words in Polish, appearing 3 times in scientific texts, 3 times in news, 5 times in essays, 68 times in fiction, and 71 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 150 times, making it the 383rd most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References
[edit]Further reading
[edit]- siedzieć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- siedzieć in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “siedzieć”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “SIEDZIEĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 2011 July 7
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “siedzieć”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “siedzieć”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1915), “siedzieć”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 6, Warsaw, page 100
- siedzieć in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
- Wojciech Grzegorzewicz (1894) “śedźeć”, in Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności (in Polish), volume 5, Krakow: Akademia Umiejętności, page 121
Silesian
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Old Polish siedzieć.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]siedzieć impf
- (intransitive) to sit
Conjugation
[edit]Further reading
[edit]Categories:
- Old Polish terms derived from Proto-Balto-Slavic
- Old Polish terms inherited from Proto-Balto-Slavic
- Old Polish terms derived from Proto-Indo-European
- Old Polish terms inherited from Proto-Indo-European
- Old Polish terms inherited from Proto-Slavic
- Old Polish terms derived from Proto-Slavic
- Old Polish terms with IPA pronunciation
- Old Polish lemmas
- Old Polish verbs
- Old Polish imperfective verbs
- Lesser Poland Old Polish
- Southern Borderlands Old Polish
- Old Polish terms with quotations
- Greater Poland Old Polish
- Polish terms derived from Proto-Slavic
- Polish terms inherited from Proto-Slavic
- Polish terms derived from Proto-Balto-Slavic
- Polish terms inherited from Proto-Balto-Slavic
- Polish terms derived from Proto-Indo-European
- Polish terms inherited from Proto-Indo-European
- Polish terms inherited from Old Polish
- Polish terms derived from Old Polish
- Polish 2-syllable words
- Polish terms with IPA pronunciation
- Polish terms with audio pronunciation
- Rhymes:Polish/ɛd͡ʑɛt͡ɕ
- Rhymes:Polish/ɛd͡ʑɛt͡ɕ/2 syllables
- Polish lemmas
- Polish verbs
- Polish imperfective verbs
- Polish intransitive verbs
- Polish colloquialisms
- Polish terms with usage examples
- pl:Law
- pl:Prison
- Silesian terms derived from Proto-Slavic
- Silesian terms inherited from Proto-Slavic
- Silesian terms derived from Proto-Balto-Slavic
- Silesian terms inherited from Proto-Balto-Slavic
- Silesian terms derived from Proto-Indo-European
- Silesian terms inherited from Proto-Indo-European
- Silesian terms inherited from Old Polish
- Silesian terms derived from Old Polish
- Silesian terms with IPA pronunciation
- Rhymes:Silesian/ɛd͡ʑɛt͡ɕ
- Rhymes:Silesian/ɛd͡ʑɛt͡ɕ/2 syllables
- Silesian lemmas
- Silesian verbs
- Silesian imperfective verbs
- Silesian intransitive verbs