190-aj jaroj a.K.
jardeko
| 190-aj jaroj a.K. • 180-aj jaroj a.K. • 170-aj jaroj a.K. • 160-aj jaroj a.K. • 150-aj jaroj a.K. • 140-aj jaroj a.K. • 130-aj jaroj a.K. • 120-aj jaroj a.K. • 110-aj jaroj a.K. • 100-aj jaroj a.K. |
La 190-aj jaroj a.K., do la 190-aj jaroj antaŭ nia erao, ampleksis la sekvajn dek jaroj:
Eventoj
redakti- La Romia generalo Gnaeus Baebius Tamphilus atakas la insubrojn en Gaŭlio, sed perdas pli ol 6 700 soldatojn en la procezo.
- Skipio Afrika, Scipius Africanus, fariĝas censoro kaj estro de la romia senato (princeps Senatus).
- Levantenio: Antioko la 3-a, estro de la helenisma Seleŭkia Imperio, konkeris Judion kaj Sirion, de la same helenisma ptolemea Egiptio, alianciĝinta kun Romio.
- Antikva Grekio: Post lia elekto kiel konsulo, Titus Quinctius Flamininus estas elektita por anstataŭigi Publius Sulpicius Galba Maximus kiel la gvida generalo de la Romia Respubliko en historia greka regiono Makedonio. Li tiam movigas sian armeon al Makedonio. Flamininus ekkomprenas ke estonta paco dependas de rompado de la potenco de reĝo Φίλιππος, Filippos, Filipo la 5-a de Makedonio, ne simple humiligado de li. Li certigas la subtenon de la Ligo aĥea (greke Αχαϊκή Συμπολιτεία / Aĥajki Simpolitia, latine Foedus Achaicum), federacio de peloponezaj ŝtatoj ekde -208, kaj tiam malfermas pacnegocadojn kun Filipo ĉe Niceo ('Νίκαια) en la centra greka regiono Lokriso (antikve greke Λοκρίς). Kvankam pacproponoj estas prezentitaj al la Romia Senato, la interparoloj malfunkcias, kaj batalado rekomenciĝas: Fine la legio de Titus Quinctius Flamininus sukcesas puŝi la armeon de Filipon la 5-an el la plej granda parto de Antikva Grekio, krom kelkaj fortikaĵoj. Ĝi tiam venkas la soldataron de Filipon la 5-an en la batalo de la Aous de -198, proksime de moderna urbo Tepelenë en Albanio.
- Batalo de Kinocefalo (antikve greke Κυνὸς κεφαλαί, Kinos kefalai, montoĉeno en Tesalio) en kiu Makedonio estis konkerita de Romo
- Kreitaj du romiaj provincoj en orienta marborda parto de Iberio: Hispania Citerior kaj Hispania Ulterior - jen nur la komenco de la posta konkero de la tuta iberia duoninsulo.
- En la jaro 196 a.K. la helenisma urbo Bizanco iĝis aliancano de la Romia Respubliko.
- Oni kreis la Rozetoŝtonon.
- Romianoj invadis la centron de Iberio, el siaj du novaj provincoj en orienta marborda parto de la duoninsulo, Hispania Citerior kaj Hispania Ulterior, kreitaj nur 2 jarojn pli frue.
- Hanibalo, venkita de Romio, fuĝis aŭ laŭ aliaj fontoj estis ekzilita de Romio al la helenisma Seleŭkida Imperio en Levantenio.
- Aristofano iĝis estro de Biblioteko de Aleksandrio.
la antikva vojo Via Appia
La urbo Brindisi estis ligita al Romo per prilongigo de Via Appia.
