Katowice
Katowice (jen pole, germane Kattowitz) estas urbo en Pollando. Ĝi estas la administra centro de la nuna Silezia provinco. Ĝis la plebiscito en Supra Silezio en 1921 la urbo je la nomo Kattowitz apartenis al la germanlingva provinco Silezio de Prusio kaj al la Germana Regno, dum la sekvaj 17 jaroj je la nomo Kativice ĝi apartenis al Pollando, dum la Dua Mondmilito (1939-1945) denove je sia germana nomo apartenis al Germanio, post la fino de la milito en majo 1945 apartenis al la Pola Popola Respubliko (oficiale de 1952 ĝis 1989), portante sian polan nomon, krom inter 1953 kaj 1956, kiam ĝi nomiĝis Stalinogród (vidu sube), kaj ekde tiam apartenas al la postkomunisma ŝtato Pollando.
| Katowice | |||||
| germane: Kattowitz | |||||
|
|
| ||||
| Flago | Blazono | ||||
  Fotomontaĵo | |||||
| urbego • urbo • eksterdistrikta urbo en Pollando • turisma celloko • loĝloko kun urborajtoj kaj privilegioj | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| |||||
|
| |||||
 Mapo
| |||||
| Genitivo de la nomo | Katowic | ||||
| Provinco | silezia | ||||
| Distrikto-rajta | Jes | ||||
| Speco de komunumo | Urba | ||||
| Urba komunumo | Jes | ||||
| Aglomeraĵo | 3 500 000 (Górnośląskie Zagłębie Węglowe (GZW)) | ||||
| Fondita en | 16-a jarcento | ||||
| Urborajtoj | 1865 | ||||
| Koordinatoj | 50° 15′ N, 19° 0′ O (mapo)50.2519Koordinatoj: 50° 15′ N, 19° 0′ O (mapo) | ||||
| Alto super la marnivelo | 352 m | ||||
| Areo | 164,5 km² | ||||
| Loĝantaro | 279200 (en 2023) | ||||
| Loĝdenso | 1 928,38 loĝ./km² | ||||
| Poŝtkodo | 40-001 do 40-999 | ||||
| Telefona antaŭkodo | + (48) 032 | ||||
| Aŭtokodo | SK | ||||
| Estro | Marcin Krupa | ||||
| Titolo de estro | Prezidanto de urbo | ||||
| Nomo de estraro | Urząd Miasta Katowice | ||||
| Adreso de estraro | ul. Młyńska 4 | ||||
| Retpoŝto de estraro | prezydent@um.katowice.pl | ||||
| Poŝtkodo de estraro | 40-098 | ||||
| Telefono de estraro | (032) 259-39-09 | ||||
| Fakso de estraro | (032) 253-79-84 | ||||
| Poŝto de estraro | Urzad_Miasta@um.katowice.pl | ||||
| Ĝemelaj urboj | (Ĉeĥio) Ostrava (Germanio) Kolonjo (Usono) Mobile (Francio) Saint-Étienne (Danio) Odense (Hungario) Miskolc (Nederlando) Groningen (Irlando) Graflando Suda Dublino | ||||
| Komunuma retejo | http://www.um.katowice.pl | ||||
| Vikinovaĵoj | n:pl:Kategoria:Katowice | ||||
Vidindaĵoj
redaktiUrbopartoj
redaktiTransporto
redaktiTrajna transporto
redaktiKatowice havas regulan trajnan konekton kun Varsovio, Vroclavo, sed ankaŭ kun norda parto de Pollando. Tra Katowice veturas ankaŭ internaciaj EuroCity trajnoj en direkto Vieno kaj Prago. Aliaj gravaj trajnoj estas trajnoj en kategorio Express InterCity.
Internacia kunlaboro
redakti- Opava, Ĉeĥio
- Ostrava, Ĉeĥio
- Kolonjo, Germanio
- Mobile, Usono
- Sankta-Stefano, Francio
- Odense, Danio
- Miskolc, Hungario
- Groningen (urbo), Nederlando
- Suda Graflando Dublino, Irlando
- Ŝenjango, Ĉinio
- Košice, Slovakio
- Donecko, Ukrainio
Famuloj ligitaj kun la urbo
redakti- Zuzanna Bijoch, pola modelino
- Willy Fritsch, germana teatro- kaj kin-aktoro
- Wojciech Kilar, pola pianisto kaj komponisto
- Wojciech Korfanty, pola nacia gvidanto en Supra Silezio
- Jerzy Kukuczka, pola montogrimpisto kaj himalajisto
Vidu ankaŭ
redaktiEsperanto
redaktiEn 1910 Paul Tarnow, fondinto de la Esperanto-grupo en Hannover kaj konata samideano, interesigis por la esperantista movado la prezidanton de la tiea direkcio de fervojoj ŝtataj. Tiu sinjoro permesis aranĝon de instruado inter la superaj fervojaj oficistoj.
La Societo de Esperanto-Amikoj aranĝis sabate, la 10-an decembro 1932 en la salonego de „Hospiz” sian Zamenhof-Memorfeston kun riĉa programo. Tiun feston ĉeestis ĉirkaŭ 300 personoj.
Klopode de la pola konsulejo en Moravská Ostrava disaŭdigos tiea oficisto Rudolf Z. Kobiela Esperanto-prelegon pere de radiostacio en Katowice la 3-an de aprilo je la 23 h. ĝis la 23 h. 20 m. s.t. „Pol-Pomeranio kaj Gdynia”.
En 1933 Okazis publika prelego antaŭ ĉirkaŭ 250 personoj de Kola Ajayi. La prelego estis senpere tradukata en la polan kaj germanan lingvojn. Ĝi estis organizita de fratoj Fethke el Bydgoszcz.
-
Katowice, Spodek -
Katowice, Muzeo de Silezio -
Katedralo en Katowice
Dua Mondmilito
redakti30.11.1939: Marta Czernigiewicz, reveninta de Silezio al Zuriko raportis interalie pri Katowice, kie en ĉiuj loĝejoj okazis revizioj, en la malplenaj ekloĝis germanoj, arestoj okazas ĉiutage nokte kaj homoj pereas senspure, ĉiuj polaj kaj judaj vendejoj estas detruataj.
Interesaĵoj
redakti- 10.12.1956: Katowice revenis al sia nomo - de la 9-a de marto 1953 la urbo eknomiĝis Stalinogród — reveno al la historia nomo eblis post kritiko de la kulto al personeco kaj stalinismo februare 1956
