Reĝimo de Vichy
La reĝimo de Vichy (france État français), en Esperanto ankaŭ foje Viŝia Francio, estas la registaro de Francio post la milita malvenko de la ŝtato kontraŭ la atakinta Tria Regno, la Okupacio de Francio kaj la sekva konstitucia ŝanĝo de la 17-a de julio 1940. La reĝimo de Vichy sekvis la Trian Respublikon de Francio kaj ekzistis ĝis la jaro 1944. Ĝi havis sian sidejon en la tradicia baneja urbeto Vichy (prononco Viŝi' ) en la franca regiono Aŭvernjo.
| Viŝia Francio | |||||||||||||
| Origina nomo: | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| État français | |||||||||||||
| |||||||||||||
|
|
| ||||||||||||
| historia lando • reĝimo • marioneta ŝtato | |||||||||||||
Geografio
| |||||||||||||
| Ĉefurbo: | Vichy, en ekzilo Sigmaringen
| ||||||||||||
| Loĝantaro | |||||||||||||
| Ŝtat-strukturo | |||||||||||||
oficiale prezidenta respubliko, fakte diktaturo
| |||||||||||||
Maréchal, nous voilà!
| |||||||||||||
Estiĝo:
|
|||||||||||||
Pereo:
|
|||||||||||||
| |||||||||||||
| Reĝimo de Vichy | ||
|---|---|---|
| État français | ||
| ||
| ||
| ||
| historia lando reĝimo (–1944) marioneta ŝtato (–1944) 
| ||
| Komenco | 10-a de julio 1940 vd | |
| Fino | 29-a de aŭgusto 1944 vd | |
| Antaŭe | Tria Respubliko de Francio vd | |
| Poste | Provizora registaro de la Franca Respubliko vd | |
| Geografia situo | 46° 10′ 0″ N, 3° 24′ 0″ O (mapo)46.1666673.4Koordinatoj: 46° 10′ 0″ N, 3° 24′ 0″ O (mapo) | |
| Lando(j) | Francio vd | |
| ||
 Reĝimo de Vichy | ||
| Lingvoj | ||
| Historio de Francio |
|---|
 |
|
Antikva epoko Mezepoko Moderna epoko 19-a / 20-a jarcentoj
Vidu ankaŭ : |
| Kronologio de Francio |
Formala suvereneco
redaktiLaŭ internacia juro la reĝimo de Vichy regis la tutan Francion kun la escepto de Alzaco kaj Loreno, kiuj estis historie je signifa parto germanlingvaj regionoj kaj dum la atako de Nazia Germanio estis okupitaj de la faŝisma armeo, kaj sekve integritaj en la Germanan Regnon. Krome eta regiono en la sudoriento de la ŝtato (kun la urboj Monako kaj Nico) estis okupita de faŝisma Italio, kvankam tiu okupo kun la registaro de nazia Germanio kaj la Francio de Vichy ne estis interkonsentita kaj de ili estis nur tolerita.
Faktaj cirkonstancoj
redakti
Fakte la regoteritorio de la registaro de Vichy nur ampleksis 60 procentojn de la teritorio de kontinenta Francio kaj la transmarajn teritoriojn. La resto de Francio estis administrata de nazie germania armeestro en Parizo, kaj la pleja nordo de la ŝtato (departementoj Nord kaj Pas-de-Calais) de germania armeestro en Bruselo. En la nazie okupita zono de Francio ĉiuj leĝoj de la reĝimo de Vichy nur ekvalidis, kiam la germana armeestro eksplicite jesis kaj subskribis ilin. Sed ankaŭ en la teritorio de la reĝimo de Vichy, la franca registaro fakte ne estis sendependa de la milite venkinta nazia Germanio: eblas nomi la Vichy-an reĝimon satelita ŝtato de Nazia Germanio.
Kiam la Aliancanoj kontraŭ nazia Germanio dum novembro 1942 ekokupis nordan Afrikon kaj la germana diktatoro Hitlero ekkalkulis per invado de lia "fortikaĵo Eŭropo" fare de la malamikoj, la faŝismaj armeoj de Germanio kaj Italio ankaŭ okupis la teritorion de la reĝimo de Vichy. Post la invado de la Aliancanoj en Normandio la nazioj enkarcerigis la anojn de la registaro de Vichy dum aŭgusto 1944 kaj transportis ilin al la urbo Sigmaringen en la (ankoraŭ) nazia Germanio.
Estro
redaktiLa nomo de Philippe Pétain, kiel ŝtatestro de la Reĝimo de Vichy, rilatas al la armistico de junio 1940 kaj al la fifama, germanfavora reĝimo, kiu subtenis nazian Germanion.