Municipo Gulbene

	municipo Gulbene
	latve Gulbenes novads
	municipo
	Stāmeriena palaco
Flago	Blazono
Lando	Latvio
Historia regiono	Vidzeme
Ŝoseo	P27 Smiltene-Gulbene
- Ŝoseo	P37 Pļaviņas-Gulbene
- Ŝoseo	P35 Gulbene-Viļaka-Pitalovo
- Ŝoseo	P36 Rēzekne-Gulbene
Urbo	Gulbene
Riveroj	Gauja, Tirza, Pededze
Ĉefurbo	Gulbene
Plej alta punkto
- alteco	235 m s. m.
Areo	1 872 km² (187 200 ha)
Loĝantaro	19 619 (2021)
Denseco	10,48 loĝ./km²
Estiĝo	2009
Horzono	EET (UTC+2)
- somera tempo	EEST (UTC+3)
ISO 3166-2:LV	LV-033
	Vikimedia Komunejo: Gulbenes novads
	Retpaĝo: gulbene.lv

La distrikto > municipo Gulbene (latve Gulbenes novads) estas distrikto en okcidenta Latvio. La distrikto estis kreita en 2009 en la lastaj limoj de iama distrikto Gulbene (latve Gulbenes rajons). La centro de la distrikto situas en Gulbene.

Ĝiaj najbaraj distriktoj estas oriente distrikto Balvi, sude distrikto Madona, norde distrikto Alūksne kaj distrikto Smiltene, kaj okcidente distrikto Cēsis.

Historio

Komence de la 13-a jarcento, la teritorio de la distrikto apartenis al la latgalaj ŝtatoj Tālava kaj Atzele.^[2] Skribfontoj unue mencias la Gulbene kasteldistrikto (Gulbana) en la Tālava dividadinterkonsento (1224) inter Ordeno de Glavofratoj kaj la episkopo de Rigo.

De la 13-a ĝis la 16-a jarcento, la distrikto situis ĉe la latva fino de la Riga Arkidiocezo. Ekde la Livonia Milito, Gulbene kasteldistrikto en 1562 estis inkludita en la Duklando de Pārdaugava, apartenanta al la Polaj-Litovaj ŝtato. En 1629 Svedio konkeris la distrikto.

En 1772 Rusia Imperio aneksis la distrikto. En 1918 la distrikto estis inkludita en la Respubliko de Latvio.

Geografio

En la nordokcidenta parto de la distrikto troviĝas la valo Vidusgauja , okcidente - Vidzeme Centra Altebenaĵo kun altecoj superantaj 200 m super marnivelo (ĝis 235 m), en la centra parto Gulbene montetoj, larĝa 5–10 km kaj 120–170 m alta (Beļava kasteltumulo 178 m), en la sudo malgrandaj krestoj (inkluzive de Liedes montoj),^[3] en la sudoriento la Lubāna ebenaĵo. Mineraloj: argilo, sablo, gruzo, dolĉakva kalko, torfo (Lielais Mārku purvs).^[2]

Averaĝa temperaturo en januaro -6 °C, en julio +16,5 °C. Precipitaĵo 600 mm jare.^[2]

Gravaj riveroj:

Gauja baseno: Gauja, Tirza
Daŭgavo baseno: Pededze, Liede

Grandaj lagoj: Ludza (2,8 km²), Ušurs (1,6 km²).^[2]

Loĝantaro

Distrikto Gulbene havas 19 619 loĝantojn (2021) kaj la denseco estas 10,5 loĝantoj por kvadratkilometro.

La plej grandaj setlejoj
N#	Setlejo	Statuso	Paroĥo	Loĝantaro (2021)^[4]^[5]
1.	Gulbene	Urbo	-	7407
2.	Litene	Vilaĝo	Litenes	663
3.	Lizums	Vilaĝo	Lizuma	577
4.	Stāķi	Vilaĝo	Stradu	483
5.	Ranka	Vilaĝo	Rankas	461
6.	Lejasciems	Vilaĝo	Lejasciema	460
7.	Jaungulbene	Vilaĝo	Jaungulbenes	440
8.	Šķieneri	Vilaĝo	Stradu	352
9.	Stari	Vilaĝo	Daukstu	293
10.	Vecstāmeriena	Vilaĝo	Stāmerienas	249

Administraj unuoj

Urbo (pilsēta)

Gulbenes pilsēta.

Paroĥoj (pagasts)

Beļavas pagasts, Daukstu pagasts, Druvienas pagasts, Galgauskas pagasts, Jaungulbenes pagasts, Lejasciema pagasts, Litenes pagasts, Lizuma pagasts, Līgo pagasts, Rankas pagasts, Stāmerienas pagasts, Stradu pagasts, Tirzas pagasts.

Galerio

Tirza rivero.
Memorejo "Muro de Doloro" en Litene tombejo.
Fervoja stacidomo Dunduri.
Brasika kampo.
En Jaungulbene grandbieno.
Gulbene. Malnova loĝkonstruaĵo.
Gulbene fervoja stacidomo.
En Gulbene lutera preĝejo.

Referencoj

↑ stat.gov.lv
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 Latvijas Padomju Enciklopēdija - Latva Soveta Enciklopedio, pp. 3-674.
↑ Latvijas PSR Mazā Enciklopēdija - Latva Malgranda Enciklopedio, p. 1-395.
↑ PMLP.gov.lv Latvijas iedzīvotāju skaits pašvaldībās (latve)
↑ LĢIA.gov.lv Vietvārdu datubāze 29.01.2021 (latve)

Bibliotekoj

PeEnEo: 749929

[1] stat.gov.lv

[LPE-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 Latvijas Padomju Enciklopēdija - Latva Soveta Enciklopedio, pp. 3-674.

[LME-3] Latvijas PSR Mazā Enciklopēdija - Latva Malgranda Enciklopedio, p. 1-395.

[4] PMLP.gov.lv Latvijas iedzīvotāju skaits pašvaldībās (latve)

[5] LĢIA.gov.lv Vietvārdu datubāze 29.01.2021 (latve)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]