Wikipedia

Alde Zaharra (Iruñea)

Iruñeko auzoa

Alde Zaharra (Alde Zarra lehen eta Iruña Zaharra deitua) Iruñeko hiru burgu historikoen multzoa da: Nabarreria, San Nikolas eta San Zernin. Hiriaren eta Iruñerriaren erdian dago, Iruñeko goi-ordokiaren goialdean. Hiriko monumentu gehienak biltzen ditu, besteak beste, Andre Maria Erreginaren katedrala, Iruñeko udaletxea, Gazteluko enparantza eta Iruñeko harresiak.

Alde Zaharra
Iruñea,  Nafarroa Garaia

Bandera


Armarria

Map
Izen ofiziala Alde Zaharra/Casco Viejo[1]
SorreraK.a. 74
Kokapena
UdalerriaIruñea
Probintzia Nafarroa Garaia
Herrialdea Euskal Herria
Altuera450 m
Azalera0,65 km²
Demografia
Biztanleria11.532 (2020)
5.574 (48%)
5.958 (52%)
Dentsitatea17 741,54 bizt/km2
AuzotarraIruindar
Posta kodea31001
AuzuneakNabarreria
San Zernin
San Nikolas

Auzo eta hirigune zenbaitek inguratzen dute: iparraldean Arrotxapea auzoa eta Arantzadi eremua, Arga ibaiak egiten duen meandroa, ekialdean Magdalena auzoa eta haratago Txantrea auzoa, hego-mendebaldean Iruñeko Lehen Zabalgunea eta Iruñeko Bigarren Zabalgunea, eta mendebaldean Takonera eremua.

2020ko maiatzean 11 532 biztanle erregistratu zituen, horietatik 5 574 gizonezkoak eta 5 958 emakumezkoak.

Burguak

aldatu

Iruñeko hiriak hiru burgu izan zituen Erdi Aroan:

1423ko Batasun Pribilegioaren ondoren, gaur egun Alde Zaharra bezala ezagutzen dugun horretan batu ziren hiru hauek, Karlos III.a Noblearen aginduz.

Hala ere, laugarren burgu bat egon zen, San Migel burgua, Nabarreriako Gerran suntsitua eta Nabarreria burguari erantsia izan zena. Era berean, judutegi bat egon zen Iruñean, Auzo Berria izenez ezaguna juduak Nafarroako erresumatik kanporatu ondoren bezala ere ezaguna eta Nabarrerian ere sartua.

Kokapena

aldatu

Alde Zaharra hiriaren erdigunean eta hiria beraren zati handi bat dagoen ordokia eta Iruñerriaren gain kokatua dago. Gainontzeko auzo berriekin ongi komunikatua dago, Billabesa hiri-autobus zerbitzuaren linea gehienak auzoaren mugetan geltokiak baidituzte (nagusiki Sarasate pasealekuan), 14. linea alde zaharrean barneratzen delarik (Iruñeko udaletxearen atzealdean geltokia baitu). Gaur egun linea batzuk Alderdi Zaharrera hurbiltzeko egitasmoaren hausnarketa ere badago, auzoko dendariek hala eskatuta.

Alde Zaharra oinezkoen gunea da, horregatik bertara garbiketa, mantenimendu edo garraio ibilgailuak edota auzoaren barnean aparkalekua duten auto pribatuak bakarrik sar daitezke. Gainontzeko ibilgailu eta autoentzat sarrera galerazi edo debekatua dago, auzoa oinezkoentzako gunea izan dadin

Historia

aldatu
 
Barskunes txanpoi bat, Bengodakoa

Herrixka baskoia

aldatu
Artikulu nagusia: «Bengoda»

Duela 75 000 mila urtetik hona, giza kokalekuen aztarnak daude Iruñerrian. Arga ibaiko terrazetan, Arantzadin adibidez, harrizko tresnak aurkitu zituzten. 2001 eta 2003 artean Gazteluko enparantzan egindako indusketa batean menhir bat aurkitu zuen. Hala ere, ikerketa guztiak egin arren, ikertzaileek ez zuten euren antzinatasunaren testigantzarik eman.[2]

Gaur egungo katedralaren inguruan herri baskoi bat zegoela ezagutzen da, Bengoda, eta haren gainean sortu zen Pompaelo hiri erromatarra. Badira hori baieztatzen duten Burdin Aroko aztarnak. Gainera, bere puntu gorenean, oinplano karratuko etxeak izango lituzke, ziuraski adobez eraikiak, harriztatutako kaleren bat, lubakiak bezalako defentsa-elementuak eta harresi edo oholesi bat. Bengoda etengabeko kontaktuan Zeltikorekin, beren kokapen estrategiko eta komertzialagatik.[3]

 
Gazteluko enparantzako indusketetan aurkitutako Teseoko mosaikoa, Pompaeloko termetatik datorrena

Hiri erromatarra

aldatu
Artikulu nagusia: «Pompaelo»

Ponpeiok, Pompaelo hiria, K. a. 75 eta K. a. 74 bitartean sortu zuen. Sertorioren gaineko bere garaipena formalizatzeko eta eskualdean bere bezeroak gehitzeko, aurretik existitzen zen antzinako baskoi herrixka bat berrizendatuz: Iruña edo Bengoda. Badirudi arkeologiak azken puntu hori berresten duela, erromatarren aurreko eta Italiako aztarnak baitaude.[4]

Erromatarrek Galia Akitania antolatu zutenetik, bere garrantzia ez zen gutxitzen, eta bere udal garapena, bere jatorri ponpeiorragatik atxilotua egon ahal izan zen. Beste aldetik, baskoien lurraldean hiririk garrantzitsuena bezala kokatu zen, honela bere hiriburu bihurtuz. Ordutik, bere hiriburutza denboran zehar mantendu du, bai Iruñeko erresuman, bai Nafarroako erresuman, Nafarroan eta Euskal Herrian.

Burguetako hiria

aldatu
 
Maiatzaren Bia kalea, Nabarreria burguan

Nabarreria

aldatu
Artikulu nagusia: «Nabarreria»

IX. mende hasieran Iruñea populazio txikiko hiri gotortua zen. Aldiz, XI. mende amaieran, Iruñeko Erregeak hiriko bizitza berritzeko eta indartzeko asmoz, iparraldeko jendeari etortzera dei egin zien haiei pribilegioak aitortuz. Franko direlakoak (gehienean Tolosa Okzitaniako inguruko herritarrak) merkatari eta artisauak ziren batez ere eta San Zernin burguan bildu ziren. Gero, berriz, San Nikolas burgua sortu zen.

Bada, jatorrizko herritarrek (nafarrak) Iruñeko hirigune zaharrean bizitzen jarraitu zuten, eta harrezkero Nabarreria izena izan zuen. Kultura-desberdintasunak ez ezik, nafarren ofizioak xumeak ziren gehienean: etxeko laguntzaileak, abeltzainak, nekazariak... Errege-aginduz, debekatua zuten frankoen ofiziorik ikastea (artisautza eta merkataritza-trebetasunak).

 
Jarauta kalea, San Zernin burguan

San Zernin burgua

aldatu
Artikulu nagusia: «San Zernin»

San Zernin burgua Nabarreria burgutik kanpo sortu zen auzo bat da, hasiera batean Petri Rodezkoa gotzainaren babespean 1100. eta 1115 urteen artean. Belaunaldi bakar baten ondoren, Alfontso Borrokalariak, burges berriaren erregimena agindu zuen, bere bizilagunengana Jakako forua hedatuz 1129n, gotzainaren prerrogatibei kalterik egin gabe, hau da, herriaren jaun zuzena eta bere biztanleei. Barrutiaren barruan infantzoiak, elizgizonak eta nafarrak instalatzea debekatu zen, horien hermetismoa gero berretsi zelarik, behar ziren ñabardurekin eta, gainera, Frankoren seme-alabak ziren bizilagun burgesentzat erreserbatutako jarduera profesionalak zehaztuz.[5]

Bere hiri-eskemak, formatu hexagonal eta simetrikoan, bi kale perpendikularrek gurutzatua, hirigintza-planteamendu global batean pentsarazten du. Gainera, harresiz kanpo handitu zen, Merkatuko Herri Berriarekin (gaur egungo Takonera parkea) eta Frantziskotar eta Mesedeetako komentuarekin (gaur egungo Basotxoa).[6]

Ildo beretik, pixkanaka areagotu zen haien arteko lehia, bai hiri zaharreko bizilagun nafarrekin, batez ere haiek juridikoki haiekin parekatu zituztenetik, bai San Nikolas. Etsaitasunaren ondorioz, liskar bortitzak izan ziren, baita gerra bat ere, zeinetatik, Antso VII.a Azkarraren laguntzarekin, burtsa irabazi zuen 1222n.

 
Zapateria kalea, San Nikolas burguan

San Nikolas burgua

aldatu
Artikulu nagusia: «San Nikolas (Iruñea)»

Poblazion edo Herria ere deitua, San Zernin burguaren hegoaldean sortu zen XII. mendearen bigarren erdian Antso VI.a Jakituna, oinplano angeluzuzenera egokituz, San Nikolaseko kale nagusian (egungo Zapateria kalea) eta Burdinola kalea (egungo San Anton kalea) ekialdetik mendebaldera egindako bastidak bezala. Torredonda kalea (egungo San Gregorio kalea) eta Tezenderien kalea (egungo San Nikolas kalea) paraleloak ziren. Harategi erruak ekialdetik zeharka zeharkatzen zuen auzoa, baita erdialdean, gaur egun San Migel kalean, mozten zuen belena ere.

Zapateria kalea burgu horretako kale nagusia izan zen, eta, ondoren, Salineria eta Zapateria izeneko zatiak, gatz-dorrea eta zapatarien taldea, hurrenez hurren. XIX. mendean Zapateria izena eman zitzaion kale osoari.[7]

 
Compañia kalea, San Migel burguan

San Migel burgua

aldatu
Artikulu nagusia: «San Migel (Iruñea)»

Antso III.a Gartzeitz Nabarreria burgori babesa eman zion, bere biztanleria, han, 1010 aldiz handitzea eragin zuena. Gainera, auzo berri bat sortzeko baimena eman zuen hegoaldera: San Migel burgua. Erromesen aterpetxe batean eta Iruñeko Andre Maria Erreginaren katedralaren menpeko ospitale batean sortu zen, eta nortasun propioa izatera iritsi ziren.

Antso VI.a Jakitunaren erregealdian, 150 urte beranduago, auzo hau, 1154. urteko gaitzespenean, burgu bihurtu zen, San Migelen mendebaldean eta Nabarreriaren hegoaldean judutegi bat eratzen den urtean: Iruñeko judutegia.

Nabarreriako Gerran, frantziarrak Nabarreriako burgua erasotzea erabaki zuten. Frantziako tropek ez zuten inolako erresistentziarik aurkitu, arpilatze metodiko bat hasiz, aberastasun eta indarkeria irrika. Hil eta bortxatu egin zen, nekatu arte, Nabarreriako bazter guztietatik, erabat suntsituak izan zirelarik, San Migel burgua eta Iruñeko judutegia.[8]

San Migel burgua ez zen inoiz bere hondakinetatik berpiztu, eta, horregatik, bere lurrak Nabarreria burgua eman zitzaizkion, eta honi buruzko ia dokumenturik ez da kontserbatzen. Gainera, ia berrogeita hamar urte igaro behar izan ziren Nabarreria burgua berreraiki eta berriz bizitzeko, baina hori ez zen gertatu 1324an, Karlos II.a Burusoila Nafarroako erregeak horretarako beharrezko baimena eman zuen arte.

 
Dormitaleria kalea, Auzo Berrian

Judutegia edo Auzo Berria

aldatu
Artikulu nagusia: «Iruñeko judutegia»

Nafarroako Artxibo Orokorrako Nafarroako Kontuen Ganberaren dokumentuei esker, Xabierko jaitsieran, Mesede kalean, Joanes Albretekoa kalean, Barbatza ingurubidearen zati batean, Santa Maria Erreala enparantzan eta Dormitaleria kalean kokatu ahal izango dugu.

Zenbait agirik, gainera, judutegia harresi batez inguratua zegoela baieztatzen digute, Karlos II.a Burusoilaren garaian harrigarriro altxatua, ez juduak isolatzeko, kristauen gorrototik babesteko baizik. Jakina da XV. mendean zehar judu batzuek banaketa-hesia gainditu zutela eta kristauen artean bizi zirela, ondorioz, auzokoen arteko gatazkarekin.

Juduek kristauek ez bezalako merkatua zuten, eta Alkatetzaren inguruan zegoen, nahiz eta ez den ezagutzen Iruñean non zegoen zehazki. Jakina da salmenta astelehenetan, asteartetan eta asteazkenetan egiten zela. Alkatetzaren ondoan okinak eta azokako postuak zeuden. Sinagoga egon zen lekuak ez du inolako zalantzarik onartzen: egungo apaiz erretiroaren orubea eta Santa Maria Erreala enparantzaren zati bat.

1063an jada judutegi bat zegoela jakin zen. Antso VI.a Jakituna erregeak, 1154an, pribilegio bat eman zion Elizari, Iruñean eta beste toki batzuetan juduak onar zitzan baimenduz, eta bere mesedetan geratu ziren bizileku berriek sortzen zituzten diru-sarrerak. 1276ko Nabarreriako Gerra odoltsuan, Nabarreriarekin batera suntsitua izan zen, 1320tik aurrera berreraiki zen arte. Karlos II.a Burusoilak 1324an emandako Nabarreria Birpopulatzeko Gutunean, erregeak beretzat gordetako eskubideen artean, bertan judutegi bat izatea zegoen. Juduak Nafarroatik kanporatzea 1498an dekretatu zuten Joanes III.a Nafarroakoa eta Katalina I. Nafarroakoa erregeek, eta berehala Judutegi auzoaren izena aldatu eta Auzo Berria jarri zioten. XVI. mendearen erdialdean, izen hau Judutegiko erruarekin txandakatzen zen, egungo Merced kalea zena. Antzinako Judutegia kanpoaldera irekitzen zuten bi atariak ageri dira: Ibaiko Atea, zeinaren kokapena bat datorren artzapezpiku-jauregiaren izkinarekin, zeinak Barbazanaren erronda ematen baitu eta Garci-Marra errotara zeraman bidearen hasiera baitzen, gaur egun Kaparrotsuko errota bezala ezagutzen dena, baita Juduen hilerria ere, hiriko kanpoko harresietatik kanpo kokatua, baratzeetarantz. Beste ataria, Iturri Zaharrekoa bezala ezagutzen zen, eta egungo Merced kalearen edo Judutegiko antzinako erruaren amaieran zegoen. Izena Labrit pilotalekutik gertu zegoen iturri batetik zetorkion.[9]

 
Iruñeko burguen lotura-puntua

Batasun Pribilegioa

aldatu
Artikulu nagusia: «Batasun Pribilegioa»

Hurrengo urteetan, Nabarreriak gorputza hartu zuen berriz ere eta, XV. mendean, aldameneko burguak beren esklusibotasuna eta hizkuntza bera galduz joan ziren. 1423an, Batasun Pribilegioa eman zen eta, haren bidez, hiru burguek bat egin zuten eta elkarren arteko mugak legez behintzat hautsi egin ziren, Iruñeko udal bakarra eratuz.

Elkartzearen ondorioen artean, Nabarreria, San Zernin eta San Nikolas burguetatik banatzen zuten mendebaldeko harresiak bota ziren. Gainera, Mercaderes kalea, Merkatu kalea edo Xabier kalea sortu ziren, orain bateratuta dauden burgu ezberdinak elkarlotzeko. San Nikolas eta Nabarreria artean Gazteluko enparantza eraiki zen, San Zernin eta Nabarreria artean Udal plaza eta San Nikolas eta San Zernin artean San Frantzisko enparantza.[10]

Demografia

aldatu

Auzo honetako herria Iruña izan zen, besteak uzkurtu ziren arte, Arrotxapeatik hasita. Gaur egun, 11 000 biztanle inguru ditu, hiru burgoen artean banatuta.[11]

Grafiko hau ezin da une honetan ikusi, software arazo bat dela eta. Lanean ari gara ahalik eta lasterren grafikoak berriro erakutsi ahal izateko.
Grafiko hau ezin da une honetan ikusi, software arazo bat dela eta. Lanean ari gara ahalik eta lasterren grafikoak berriro erakutsi ahal izateko.
Urtea 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003
Biztanleria 11 246 11 317 11 564 11 778 12 028 12 183 11 659 11 910 12 000 11 824 11 795 10 066 10 549 10 847 11 338 11 599 11 980 12 244
Urtea 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020  
Biztanleria 12 645 12 541 12 412 12 075 11 783 11 743 11 626 11 267 11 448 11 267 11 011 10 855 10 781 10 781 11 059 11 260 11 529

Hirigintza

aldatu

Alde Zaharra multzo heterogeneoa da. Begi hutsez kale guztiak berdinak edo oso antzekoak direla dirudien arren, egia esan, burgo ezberdinetakoak dira. Auzoa airetik begiratuz gero, argi eta garbi ikus dezakegu lau eremu desberdin daudela: Nabarreria, San Nikolas, San Zernin eta burguartean. Lehena ondo identifika daitezkeen bi zatitan banatzen da: Nabarreria zaharra eta Auzo Berria edo judutegia, juduak kanporatu ondoren Nabarreriak xurgatu zuena.

Lehenengoa lurraren arabera antolatzen da eta Karmen eta Nabarreria kaleen inguruan sortzen da, euskal herri tradizionalak bezala. Bigarrena, geroagokoa, bastidako lauki batean garatzen da, San Zernin burgua imitatuz. Bigarrena San Zerninen antzeko estiloari jarraituz eraiki zen, baina espazio gutxiago eta plano angeluzuzen bat erabiliz, bastida ez zena. Hirugarrena Gares, Lizarra, Biana, Bastida Errioxa edo Bastida Arberoa bezala, bastida bat da. Iruñeko ordokiko lautada batean dago finkatuta, harresiaren eta Arga ibaiaren eta San Nikolas burguaren artean. Kale nahiko zuzenak dira oro har, kurbaduraren bat dute burguen muturretan eta plaza zabalak barnealdean. Azkena oinarrizko helburu batekin eraiki zen: burguak lotzea. Horretarako, hainbat kale elkarren artean elkartu arte luzatu ziren. Gainera, Udaletxe edo Gaztelu bezalako plazak sortu ziren.

Plazak

aldatu

Auzoak hamalau plaza ditu:

Kaleak

aldatu

Politika

aldatu

Nafarroako Foru hauteskundeak

aldatu

Alde Zaharra Alde Zaharra hautes-barrutia da, Iruñeko barrutian. Hauek dira hauteskunde-barruti horren emaitzak azken foru-hauteskundeetan:

2019ko Nafarroako hauteskundeak Alde Zaharran[12]
Alderdia Bozak %
Euskal Herria Bildu 1 737 %30,49
Geroa Bai 1 339 %23,50
Navarra Suma 1 268 %22,26
Nafarroako Alderdi Sozialista 619 %10,87
Ahal Dugu 323 %5,67
Izquierda-Ezkerra 255 %4,48
Vox 50 %0,88
Equo 45 %0,19
Nafarroako Ordezkaritza Kannabikoa 15 %0,26
Sain 9 %0,16
Libertate Nafarra 8 %0,14
Guztira 5 713 %100
2015ko Nafarroako hauteskundeak Alde Zaharran[13]
Alderdia Bozak %
Euskal Herria Bildu 1 567 %26,60
Geroa Bai 1 283 %21,78
Nafar Herriaren Batasuna 1 041 %17,67
Ahal Dugu 947 %16,08
Nafarroako Alderdi Sozialista 308 %5,23
Izquierda-Ezkerra 267 %4,53
Nafarroako Alderdi Popularra 144 %2,44
Herritarrak - Herritarron Alderdia 102 %1,73
Equo 40 %0,68
Animalien Tratu Txarren Kontrako Alderdia 33 %0,56
Sain 31 %0,53
Nafarroako Ordezkaritza Kannabikoa 30 %0,51
Batasuna, Aurrerapena eta Demokrazia 22 %0,37
Libertate Nafarra 14 %0,24
Guztira 5 923 %100
2011ko Nafarroako hauteskundeak Alde Zaharran[13]
Alderdia Bozak %
Euskal Herria Bildu 1 483 %26,11
Nafar Herriaren Batasuna 1 289 %22,69
Nafarroa Bai 1 276 %22,46
Izquierda-Ezkerra 537 %9,45
Nafarroako Alderdi Sozialista 457 %8,05
Nafarroako Alderdi Popularra 211 %3,71
Ekologistak Martxan 100 %1,76
Nafarroako Ordezkaritza Kannabikoa 90 %1,58
Nafarroako Demokraten Elkargunea 46 %0,81
Sain 36 %0,63
Batasuna, Aurrerapena eta Demokrazia 32 %0,56
IXN 21 %0,37
Naparra ta Españico Escuñe 12 %0,21
Guztira 5 590 %100

Garraioa

aldatu

Autobusa

aldatu

Auzo honetan Eskualdeko Hiri Garraioaren 20 linea daude:

   Eskualdeko Hiri Garraioa
Alde Zaharra 
Eguneko Zerbitzua
Gaueko Zerbitzua

Bizikleta

aldatu
Artikulu nagusia: «Iruñeko Bidegorrien sarea»

Bizikletek galtzada erabiltzen dute, autoek eta oinezkoek bezala, azken horiek kale guztiak oinezkoentzat jarrita dauden auzo batean baitute lehentasuna.

Aparkalekua

aldatu

Kale guztiak oinezkoentzat egokituta daudenez, debekatuta dago bertan aparkatzea. Gainera, Iruñeko Udalak kudeatutako sarbide-kontrol automatikoko sistema baten bidez baimendutako ibilgailuek baino ezin dute zirkulatu.

Monumentu eta leku interesgarriak

aldatu
 
Iruñeko Andra Maria Errealaren katedrala
 
San Zernin eliza
 
San Nikolas eliza
 
Atari Berria
 
Iruñeko harresiak eta Frantziako atea edo Zumalakarregiren atea
 
Zaldi Zuriaren zokoa
 
La Agricola eraikina

Iruñeko Alde Zaharreko monumentu eta eraikin garrantzitsuenak honakoak dira:

Barnealdean, Karlos III.a Noblea bera eta bere emazte Leonor Trastamarakoaren mausoleo bikaina dago (Jean Lomme de Tournairen lana, 1416), errezelpean dauden bi irudi jesarriez eta 28 iruditxo erregutzailez osatua, guztia polikromia eta metalezko xehetasunekin apaindurik.
Absideko kaperak XV. mendeko aurrealdeko aldarea eta 1530. urteko harlanduzko bikainezko korua du. Klaustrora «Ate Ederrean» barna gurutzaduraren eskuinaldetik sartzen da, mainelean historiatutako hiru txapitel eta Ama Birjina ditu, eta tinpanoan XIV. mendeko Maria Lotiaren irudi polikromatua.
Klaustro gotikoa, gotiko estiloaren maisu lana da (XIV-XV. mendea). Zulodun trazeriazko arku laukoitz dotoreak ditu. Hainbat kapera eta Iruñeko Elizbarrutiko Museoa.

Jaiak

aldatu

Irudiak

aldatu

Erreferentziak

aldatu
  1. ↑ https://web.archive.org/web/20201001172537/https://www.pamplona.es/eu/node/15378
  2. ↑ (Galizieraz) «Iruñeko enigmak: historian izan duen ibilbidea» Pontevedra Viva (Noiz kontsultatua: 2020-11-21).
  3. ↑ (Gaztelaniaz) Iruñeko urruneko historia. (Noiz kontsultatua: 2020-11-21).
  4. ↑ Amela, 200, 17. orria
  5. ↑ Nafarroako Entziklopedia Handia | Iruñeko San Zernin. (Noiz kontsultatua: 2020-11-20).
  6. ↑ (Gaztelaniaz) Molins Mugueta, José Luis. «San Zernin Burgua Erdi Aroan» www.unav.edu (Nafarroako Unibertsitatea) (Noiz kontsultatua: 2020-11-20).
  7. ↑ «Nafarroako Erresumaren Erdi Aroko Historia» www.lebrelblanco.com (Noiz kontsultatua: 2020-11-20).
  8. ↑ Saldise Alda, Iñigo. (). «Iruña, gerran dagoen hiriburua» Nabarralde (Noiz kontsultatua: 2020-11-20).
  9. ↑ (Gaztelaniaz) «Badakizu non zegoen Iruñeko Judutegia?» Sociedad Civil Navarra 2018-02-19 (Noiz kontsultatua: 2020-11-20).
  10. ↑ «Iruña Harresiak dira» Iruñeko Udala (Noiz kontsultatua: 2020-11-20).
  11. ↑ «Biztanleria / Hiri Behatokia» Iruñeko Udala (Noiz kontsultatua: 2020-06-20).
  12. ↑ (Gaztelaniaz) «Udal eta Autonomia Hauteskundeak 2019 - Foru Hauteskundeak - Alde Zaharra barrutia - Iruña» Libertad Digital (Noiz kontsultatua: 2020-06-20).
  13. ↑ a b (Gaztelaniaz) «Udal eta Autonomia Hauteskundeak 2015 - Foru Hauteskundeak - Alde Zaharra barrutia - Iruña» Libertad Digital (Noiz kontsultatua: 2020-06-20).

Ikus, gainera

aldatu

Kanpo estekak

aldatu
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Alde_Zaharra_(Iruñea)&oldid=9813347"(e)tik eskuratuta