Herakles
Herakles[1] (antzinako grezieraz Ἡρακλῆς Hêraklês, "Heraren aintza") greziar mitologiako heroi erdijainkotiar bat zen, Zeusen semea eta bere indar ezohikoagatik ezaguna. Haren bertsio erromatarra Herkules da. Hari buruz kontatzen diren historia ugarietan ezagunenak haren hamabi lanak dira.
| Herakles | |
|---|---|
| Greziar mitologia | |
 | |
| Ezaugarriak | |
| Sexua | gizonezkoa |
| Baliokideak | Herkules, Hercle (en)  eta Alcaeus (en) |
| Ogibidea | pertsonai mitikoa |
| Heriotza | pozoitze |
| Familia | |
| Aita | Zeus |
| Ama | Alkmena |
| Ezkontidea(k) | Deianira (en) , Megara, Hebe eta Omphale (en) |
| Bikotekidea(k) | Astidamia, Auge (en) , Bolbe (en) , Celtine (en) , Chalciope (en) , Melite (en) , Melite (en) , Phialo (en) , Pirene, Tinjis (en) , Aeschreis (en) , Aglaia (en) , Certhe (en) , Elachia (en) , Euboea (en) , Marse (en) , Nicippe (en) , Meda (en) , Barge (en) , Xenodoce (en) , Exole (en) , Astyoche (en) , Procris (en) , Parthenope (en) , Anthippe (en) , Asopis (en) , Epicaste (en) , Autonoe (en) , Argela (en) , Myrto (en) , Archedice (en) , Clythippe (en) , Elacatus (en) , Chryseis (en) , Eone (en) , Epilais (en) , Lysidice (en) , Euryca (en) , Nice (en) , Laothoe (en) , Tiphyse (en) , Olympusa (en) , Praxithea (en) , Toxicrate (en) , Hippocrate (en) , Erasippe (en) , Anthea (en) , Psophis (en) , Dardanis (en) , Hippo (en) eta Eurypyle (en) |
| Seme-alabak | Agelaus (en) , Gelonus (en) , Alcaeus (en) , Bucolus (en) , Antileon (en) , Aechmagoras (en) , Glenus (en) , Hilo, Hodites (en) , Macaria (en) , Ctesippus (en) , Alexiares (en) , Anicetus (en) , Therimachus (en) , Creontiades (en) , Deicoon (en) , Tlepolemus (en) , Telephus (en) , Olynthus (en) , Promachus (en) , Sufax (en) , Cleodaeus (en) , Dexamenus (en) , Pandaie (en) , Rhopalus (en) , Phaestus (en) , Adrastus (en) , Eurypylus (en) , Hippeus (en) , Alopius (en) , Nephus (en) , Eumedes (en) , Scythes (en) , Agathyrsus (en) , Medebrontes (en) , Leucippus (en) , Antiochus (en) , Antimachus (en) , Echephron (en) , Iobes (en) , Thessalus (en) , Acheles (en) , Hyllus (en) , Anton (en) , Aceles (en) , Atys (en) , Bargasus (en) , Eucleia (en) , Keltos (en) , Erythras (en) , Afer (en) , Antiades (en) , Anicetus (en) , Amathes (en) , Amestrius (en) , Antilochus (en) , Archemachus (en) , Astyanax (en) , Brentus (en) , Brettus (en) , Buleus (en) , Camirus (en) , Cleolaus (en) , Erasippus (en) , Lamus (en) , Archelous (en) , Aristodemus (en) , Atromus (en) , Bdella (en) , Chersibius (en) , Ctesippus (en) , Deion (en) , Democoon (en) , Deucalion (en) , Dynastes (en) , Entelides (en) , Celeustanor (en) , Carthago (en) , Thresippas (en) , Polylaus (en) , Eurycapes (en) , Tigasis (en) , Hippozygus (en) , Onesippus (en) , Teles (en) , Nicodromus (en) , Mentor (en) , Lynceus (en) , Oestrobles (en) , Teleutagoras (en) , Halocrates (en) , Euryops (en) , Patrocleus (en) , Eratus (en) , Eueres (en) , Evenus (en) , Euryteles (en) , Fabius (en) , Galates (en) , Glanus (en) , Glycisonetes (en) , Tyrsenus (en) , Laomenes (en) , Astybies (en) , Archedicus (en) , Antiphus (en) , Leucones (en) , Olympus (en) , Hipponous (en) , Poemen (en) eta Terpsicrates (en) |
| Anai-arrebak | Ifikles |
| Familia | |
| Leinua | Heraklidak |
Heraklesen bizitza Hera Zeusen emazteak zion gorrotoak baldintzatu zuen. Zeusek emakume batekin izandako harremantetatik jaio zen Herakles, eta horrek Herari bere senarraren fideltasun eza gogorazten zion. Izena (Hêraklês, "Heraren aintza") Hera eztitzekotan ipini zitzaion.
Heraklesek errege izan behar zuen berez, baina Herak bere amari erditzea eragotzi zionez, lehenago jaiotako Euristeo lehengusua koroatua izan zen, haren ordez.
Hamabi lanak
aldatuJada heldua zela, Herak eragindako zoroaldi batean, bere bi seme eta bi iloba hil zituen. Krimen horren penitentzia gisa, Euristeoren aginduetara jartzeko agindu zitzaion: hamabi lan famatuak egitera behartu zuen.
Idazle guztiek ez dute ordena bera ematen. Hona hemen Apolodorok (2.5.1-2.5.12) emandako hamabi lanen ordena:
- Nemeako lehoia ito.
- Lernako hidra akabatu.
- Zeriniako oreina atzeman.
- Erimantoko basurdea ehizatu.
- Augiasen ukuiluak garbitu.
- Estinfaloko txoriak akabatu.
- Kretako zezena hezi.
- Diomedesen behorrak lapurtu.
- Hipolitaren gerrikoa hartu.
- Gerionen artaldea ostu.
- Hesperideen lorategiko urrezko sagarrak lapurtu.
- Zerbero txakurra infernutik atera.
