Petri I.a Santxitz

Petri I.a Santxitz
	; Irudi gehiago
; Aragoiko Erresumako Aragoiko monarka
Iruñeko Erresumako Iruñeko erregea
Ribagortzako konderriako Ribagorzako kondea
Bizitza
Jaiotza	Echo Ibarra, 1068
Herrialdea	Aragoiko Erresuma ; Iruñeko Erresuma
Heriotza	Arango harana, 1104 (egutegi gregorianoa) (35/36 urte)
Hobiratze lekua	San Juan de la Peña erregearen panteoia
Familia
Aita	Antso V.a Nafarroakoa
Ama	Elisabet Urgellgoa
Ezkontidea(k)	Ines Akitaniakoa ; Berta Italiakoa
Haurrideak	ikusi Ramiro II.a Aragoikoa; Alfontso I.a Nafarroakoa; Fernando Santxitz;
Leinua	Ximeno etxea; Royal house of Aragon (en)
Hezkuntza
Hizkuntzak	Erdi Aroko aragoiera
Jarduerak
Jarduerak	agintaria
Zerbitzu militarra
Parte hartutako gatazkak	Alcorazko gudua; Battle of Bairén (en)

Petri I.a Santxitz —latinez: Petrus Sangiz— (?, 1068 – Arango harana, 1104ko irailaren 28an), Nafarroa eta Aragoiko erregea izan zen.

Nafarroako Antso V.a Ramiritz erregearen eta Elisabet Urgellgoaren semea zen.

Erreinaldia

1094ko ekainaren 4an Aragoi eta Iruñeko errege bihurtu zen, 1085 urtetik Sobrarbe eta Ribagortzakoa zenean. Petrik bere lurraldeak handitu zituen Aragoiko erdialde eta ekialdean Alcubierreko mendiak eta Monegroetaraino.^[1]

1095ean Huesca konkistatu zuen Alcorazko guduan Zaragozako Al-Musta'in II.a irabazi eta gero. 1097an El Cidekin batera Bairengo guduan parte hartu zuen. 1101ean Barbastro eta Sariñena konkistatu zituen eta Zaragoza saiatu. 1104an Tamarite de Litera setiatu zuen, kristauen gailentasuna tinkatuz. 1104ko irailaren 28an Arango haranan hil zen.

Ezkontzak eta haurrak

1086an lehendabizikoz Ines Akitaniakoa ezkondu zuen Jakan. Bi seme-alabak izan zituzten, biak aita baino lehenago hilak:

Petri Aragoikoa, 1098an El Ciden alaba zen Maria Rodriguez ezkondu zuena, 1104an hila.
Ines Aragoikoa, 1103an hila.

Bigarrenez, 1097ko abuztuaren 16an Huescan Berta ezkondu zuen, Petri Italiakoa markesaren eta Ines Potioukoaren alaba. Honek Alto Gallego eskualdea zuen ezkonsaria, senarra hil ondoren gobernatzen jarraituko zuena.

Bigarren ezkontzan seme-alabak ez zituenez, bere oinordekoa Alfontso I.a anaia zen.

Hezurren azterketa eta aurpegiaren sorberritzea

2022an Iruñeko Erresumari lotutako hiru errege historikoren azterketa antropologikoa egin zuen ikerlari talde batek Aragoin, eta nolabait sorberritzea lortu. Petri I.aren 3Dko irudia lortu dute, eta Ramiro I.a erregea benetan nola hil zen jakin dute.^[2]

Lan hori nola egiten den azaldu dute ikerlariek Aragon Televisioneko Antecessor programan.^[2]

Ikerketa horretanbBi erakunde dabiltza elkarlanean: batetik, Zaragozako Unibertsitatea, eta bestetik, Aragoiko Osasun Ikerketarako Institutuko MGR Medikuntza Genetikoko Ikerketa taldea (IISA).^[2]

Erreferentziak

↑ Laliena Corbera, Carlos. (1996). La formación del estado feudal: Aragón y Navarra en la época de Pedro I. Huesca: Instituto de Estudios Altoaragoneses.
↑ ^a ^b ^c Tubia, Iker. «Hezurrek kontatzen dutena» Berria (Noiz kontsultatua: 2023-01-14).

Kanpo estekak

Datuak: Q379748
Multimedia: Peter I of Aragon / Q379748

Aurrekoa
Antso V.a Nafarroakoa

Nafarroako erregea
1094 – 1104

Ondorengoa
Alfontso I.a Nafarroakoa

Aurrekoa
Antso V.a Nafarroakoa

Aragoiko kondea
1094 – 1104

Ondorengoa
Alfontso I.a Nafarroakoa

[1] Laliena Corbera, Carlos. (1996). La formación del estado feudal: Aragón y Navarra en la época de Pedro I. Huesca: Instituto de Estudios Altoaragoneses.

[:0-2] Tubia, Iker. «Hezurrek kontatzen dutena» Berria (Noiz kontsultatua: 2023-01-14).

[1]

[2]

i e a Nafarroako errege-erreginak
Iruñeko buruzagiak	Eneko Arista \| Gartzia Enekoitz \| Orti I.a Gartzeitz
Iruñeko erregeak	Antso I.a \| Gartzia II.a \| Antso II.a \| Gartzia IV.a \| Antso III.a \| Gartzea III.a \| Antso IV.a \| Antso V.a \| Petri I.a \| Alfontso I.a \| Gartzia V.a
Nafarroako errege-erreginak	Antso VI.a \| Antso VII.a \| Tibalt I.a \| Tibalt II.a \| Henrike I.a \| Joana I.a eta Filipe I.a \| Luis I.a \| Joanes I.a \| Filipe II.a \| Karlos I.a \| Joana II.a eta Filipe III.a \| Karlos II.a \| Karlos III.a \| Blanka I.a eta Joanes II.a \| Leonor I.a \| Frantzisko I.a \| Katalina I.a eta Joanes III.a
Nafarroa Behereko errege-erreginak	Henrike II.a \| Joana III.a eta Antonio I.a \| Henrike III.a