غازی عینتاب
غازی عینتاب[۳][۴] (به ترکی استانبولی: Gaziantep; ارمنی: Այնթապ آینتاپ؛[۵] کردی: دیلۆک) کلانشهری در استان غازی عینتاب در جنوب شرقی ترکیه است. این شهر با جمعیتی نزدیک به ۲ میلیون نفر، ششمین شهر پر جمعیت ترکیه[۶] و از صنعتی‌ترین شهرهای این کشور بشمار می‌رود. هم چنین این شهر به علت داشتن تعداد زیادی دانشجوی ترک و خارجی در دانشگاه غازی عینتاب یکی از شهرهای دانشجویی ترکیه نیز به‌شمار می‌رود.
غازی عینتاب | |
|---|---|
Clockwise from top: قلعه غازی عینتاب، Şirehan, Alaüddevle Mosque, Gaziantep skyline, Büdeyri Hanı and Tahtani Mosque, Liberation Mosque (former St. Mary's Cathedral) | |
 Emblem of Gaziantep Metropolitan Municipality | |
  غازی عینتاب Location of Gaziantep within Turkey  غازی عینتاب غازی عینتاب (آسیا)  غازی عینتاب غازی عینتاب (اروپا) | |
| مختصات: ۳۷°۰۳′۴۶″ شمالی ۳۷°۲۲′۴۵″ شرقی / ۳۷٫۰۶۲۷۸°شمالی ۳۷٫۳۷۹۱۷°شرقی | |
| کشور |  ترکیه |
| منطقه‌های ترکیه | منطقه آناتولی جنوب شرق |
| استان | استان غازی عینتاب |
| حکومت | |
| • شهردار | فاطمه شاهین (حزب عدالت و توسعه) |
| مساحت | |
| • Metropolitan municipality | ۶۸۱۹ کیلومتر مربع (۲۶۳۳ مایل مربع) |
| • شهری | ۲۹۶۰ کیلومتر مربع (۱۱۴۰ مایل مربع) |
| • کلانشهری | ۲۲۵۰ کیلومتر مربع (۸۷۰ مایل مربع) |
| جمعیت (31/12/2021 estimation)[۱] | |
| • Metropolitan municipality | ۲۱۳۰۴۳۲ |
| • تراکم | ۳۱۰/کیلومتر مربع (۸۱۰/مایل مربع) |
| • شهری | ۱۸۰۸۹۴۸ |
| • تراکم شهری | ۶۱۰/کیلومتر مربع (۱۶۰۰/مایل مربع) |
| • کلانشهری | ۱۷۷۵۹۰۴ |
| • تراکم کلانشهری | ۷۹۰/کیلومتر مربع (۲۰۰۰/مایل مربع) |
| اهلیت‌نام | Aintaban |
| GDP | |
| • Metropolitan municipality | ۱۴۸٫۵۵۸ میلیارد لیره ترک ۱۶٫۵۴۵ میلیارد دلار آمریکا (۲۰۲۱) |
| • Per capita | لیره ترک ۷۰٬۲۲۸ دلار آمریکا ۷٬۸۱۹ (۲۰۲۱) |
| منطقهٔ زمانی | یوتی‌سی +۳ (زمان در ترکیه) |
| کد پستی | 27x xx |
| کد منطقه | ۳۴۲ & ۳۴۳ |
| پلاک وسایل نقلیه ترکیه | ۲۷ |
| وبگاه | www.gaziantep.gov.tr |
 | |
در فوریه ۲۰۲۳، این شهر بر اثر زمین‌لرزه به شدت آسیب دید.
وجه تسمیه
ویرایشدر فوریه ۱۹۲۱، مجلس ترکیه این شهر را به عنوان غازی آنتپ به معنی «قهرمان جنگ آنتپ» برای تمجید مقاومت شهر در جنگ جهانی اول برابر محاصره فرانسه برگزید و این نام از ۱۹۲۸ رسمی شد. دربارهٔ خود کلمه آنتپ، قول معروف، برگرفته از «عین طاب» به معنی «چشمه پاک» می‌باشد.[۷]
تاریخچه
ویرایشغازی عینتاب از شهرهای تاریخی ارامنه بوده‌است.[۸] این شهر در سال ۱۴۰۴ میلادی توسط تیمور لنگ ویران شد و در سال ۱۵۱۶ به تصرف ترکان عثمانی درآمد.[۸] عینتاب و بیش از یکصد روستای حومه آن در قرن هجدهم کاملاً ارمنی‌نشین بوده که بعدها دولت‌های عثمانی با هدف تغییر نسبت جمعیتی ترک‌ها را در آنجا مستقر کردند.[۸] در آغاز سده بیستم، عینتاب ۵۰ هزار نفر جمعیت داشت که حدود ۲۰ هزار نفر از آنها ارمنی بودند.[۸] در عینتاب آثار تاریخی مذهبی و فرهنگی (کلیساها، صومعه‌ها و قلعه‌ها) متعددی از ارامنه به جا مانده‌است.[۸]
فرهنگ
ویرایشفرهنگ غذا و خوراک‌ها
ویرایشدر سال ۲۰۱۵ شهر غازی عینتاب از سوی یونسکو به‌عنوان شهر خلاق خوراک‌شناسی در شبکه شهرهای خلاق یونسکو ثبت شد.[۹]
گردشگری
ویرایشقلعه تاریخی غازی عینتاب در مرکز شهر، چندین بازار قدیمی، موزه موزائیک زیوگما، موزه مبارزه، موزه اسباب‌بازی، موزه مولانا، موزه حمام ترکی، موزه یاد بود آتاترک، موزه پانورامای ۲۵ آرالیک و باغ وحش، باغ گیاه‌شناسی، خانه سیاره و مرکز علوم در این شهر قرار دارند. قلعهٔ تاریخ غازی عینتاب در زلزله بزرگ ۷٬۸ ریشتری روز دوم فوریه ۲۰۲۳ به‌طور کامل ویران گردید.
جستارهای وابسته
ویرایشمنابع
ویرایش- ↑ "Turkey: Administrative Division (Provinces and Districts) - Population Statistics, Charts and Map". Archived from the original on 2021-08-31. Retrieved 2021-09-12.
- ↑ "Statistics by Theme > National Accounts > Regional Accounts". www.turkstat.gov.tr. Retrieved 11 May 2023.
- ↑ دبا، ذیل «آدانا»
- ↑ دایرةالمعارف فارسی، ذیل «غازی عینتاب»
- ↑ *Armenian Soviet Encyclopedia. Vol. 1. Yerevan. p. 346.
- ↑ "Gaziantep Nüfusu" (به ترکی استانبولی).
- ↑ «الموسوعة العربیة المیسرة». موسوعة شبکة المعرفة الریفیة. ۱۹۶۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ ژوئیه ۲۰۱۲.
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ ۸٫۳ ۸٫۴ «طرح خواهرخواندگی کرمان با پنج شهر از جمله "آرماویر" ارمنستان در دستور کار وزارت خارجه». رادیو عمومی ارمنستان.
- ↑ یونسکو: غازی عینتاب شهر خوراک‌شناسی یونسکو؛ آرشیوشده در ١٠ نوامبر ۲۰۲۴؛ بازدید در ۱۱ نوامبر ۲۰۲۴.