فیصل یکم: تفاوت میان نسخه‌ها
بهبود برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز ابرابزار برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۵ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
در اوت ۱۹۲۱، به دنبال تصمیم [[کنفرانس قاهره (۱۹۲۱)]]، انگلیسی‌ها فیصل را پادشاه [[پادشاهی عراق|پادشاهی جدید عراق]] اعلام کردند که توسط بریتانیا اداره می‌شد. فیصل در طول سلطنت خود، اتحاد بین [[سنی]] و [[شیعه]] را تقویت کرد تا وفاداری به [[پان عربیسم]] را در سراسر [[جهان عرب]] تشویق کند و پان عربیسم را در هدف ایجاد یک کشور عربی که شامل عراق، [[سوریه]] و بقیه [[هلال حاصلخیز]] باشد، ترویج دهد. در سال ۱۹۳۲ با پایان قیمومیت بریتانیا بر عراق و ورود این کشور به [[جامعه ملل]]، او ریاست استقلال عراق را برعهده داشت. فیصل در سال ۱۹۳۳ در [[برن]] [[سوئیس]] در سن ۴۸ سالگی بر اثر [[سکته قلبی]] درگذشت و پسر بزرگش [[غازی اول|غازی]] جانشین وی شد. |
در اوت ۱۹۲۱، به دنبال تصمیم [[کنفرانس قاهره (۱۹۲۱)]]، انگلیسی‌ها فیصل را پادشاه [[پادشاهی عراق|پادشاهی جدید عراق]] اعلام کردند که توسط بریتانیا اداره می‌شد. فیصل در طول سلطنت خود، اتحاد بین [[سنی]] و [[شیعه]] را تقویت کرد تا وفاداری به [[پان عربیسم]] را در سراسر [[جهان عرب]] تشویق کند و پان عربیسم را در هدف ایجاد یک کشور عربی که شامل عراق، [[سوریه]] و بقیه [[هلال حاصلخیز]] باشد، ترویج دهد. در سال ۱۹۳۲ با پایان قیمومیت بریتانیا بر عراق و ورود این کشور به [[جامعه ملل]]، او ریاست استقلال عراق را برعهده داشت. فیصل در سال ۱۹۳۳ در [[برن]] [[سوئیس]] در سن ۴۸ سالگی بر اثر [[سکته قلبی]] درگذشت و پسر بزرگش [[غازی اول|غازی]] جانشین وی شد. |
||
== اوایل زندگی == |
|||
فیصل در سال ۱۸۸۵<ref name=":0">{{یادکرد وب|عنوان=Faisal I {{!}} King, Iraq, & Biography {{!}} Britannica|نشانی=https://www.britannica.com/biography/Faisal-I|وبگاه=www.britannica.com|تاریخ=2024-09-04|بازبینی=2024-10-12|کد زبان=en}}</ref> در [[مکه]]، [[امپراتوری عثمانی]]<ref name=":0"/> (در [[عربستان]] کنونی) به دنیا آمد. او سومین پسر حسین بن علی، شریف اعظم مکه بود. فیصل در [[قسطنطنیه]] بزرگ شد و رهبری را از پدرش آموخت. |
|||
== جنگ جهانی اول و شورش بزرگ اعراب == |
|||
[[پرونده:FeisalPartyAtVersaillesCopy.jpg|بندانگشتی|هیئت امیر فیصل در [[ورسای]]، در جریان [[کنفرانس صلح پاریس]] در سال ۱۹۱۹. از چپ به راست: رستم حیدر، [[نوری سعید]]، شاهزاده فیصل (در پله پایین)، [[w:en:Rosario Pisani|کاپیتان پیسانی]] (پشت سر فیصل)، [[توماس ادوارد لورنس]]، ناشناس، کاپیتان تحسین قدری]] |
|||
در ۲۳ اکتبر ۱۹۱۶ در [[الحمراء (مدینه)|الحمراء]]، فیصل با کاپیتان [[تی. ای. لورنس]]، افسر اطلاعاتی بریتانیا ملاقات کرد. لارنس می‌خواست به ایجاد یک کشور مستقل عربی کمک کند و به رهبری برای نیروهای هاشمی نیاز داشت.{{sfn|Lawrence|1997|p=۷۶}} در سال‌های ۱۹۱۶–۱۹۱۸، فیصل رهبری ارتش شمالی شورش را بر عهده داشت که با عثمانی‌ها در منطقه‌ای که بعداً به غرب [[عربستان سعودی]]، [[اردن]] و [[سوریه]] تبدیل شد، مقابله می‌کرد.<ref>[http://www.jpost.com/Magazine/Books/Faisal-of-Arabia-358122 Faisal of Arabia], ''[[جروزالم پست|The Jerusalem Post]]''</ref> در سال ۱۹۱۷ فیصل که به جای فتح امپراتوری برای پدرش، آرزوی امپراتوری برای خود داشت، سعی کرد با عثمانی‌ها مذاکره کند که بر اساس آن وی به عنوان دست نشاندهٔ عثمانی بر [[w:en:Vilayet|ولایت]]های سوریه و موصل حکومت کند.<ref name=karsh137-8>Karsh, Efraim ''Islamic Imperialism A History'', New Haven: Yale University Press, 2006 pages 137–138</ref> در دسامبر ۱۹۱۸، فیصل با ژنرال [[جمال پاشا]] ارتباط گرفت و اعلام کرد که حاضر است به طرف عثمانی بپیوندد، مشروط بر اینکه ولایتی به او بدهند تا حکومت کند، و گفت که [[توافق‌نامه سایکس–پیکو|قرارداد سایکس–پیکو]] او را از [[متفقین جنگ جهانی اول|متفقین]] ناامید کرده و او اکنون می‌خواهد با مسلمانان هموطن خود کار کند.{{sfn|Karsh|Karsh|2022|p=۱۹۵}} [[سه پاشا]] نمی‌خواستند هیچ گونه کنترلی بر امپراتوری عثمانی را با فیصل به اشتراک بگذارند، به همین دلیل فیصل به پدرش وفادار ماند. سرانجام فیصل متوجه شد که هدف واقعی عثمانی ایجاد تفرقه در نیروهای هاشمی و تضعیف آنهاست.<ref name=karsh137-8/> |
|||
لارنس در کتاب [[هفت رکن حکمت]] خود سعی کرد رفتار فیصل را مثبت نشان دهد و رفتار فریبکارانه او را کم‌اهمیت جلوه دهد تا تصویر فیصل را به عنوان متحدی وفادار که توسط بریتانیایی‌ها و فرانسوی‌ها به او خیانت شده است، حفظ کند. او استدلال کرد که فیصل قصد دارد بین جناح‌های ملی‌گرا و اسلام‌گرا در [[حزب اتحاد و ترقی]] (CUP) تفرقه بیندازد.{{sfn|Karsh|Karsh|2022|p=۱۹۶}} |
|||
پس از آنکه آلمان [[عملیات میشائیل]] را در ۲۱ مارس ۱۹۱۸ آغاز کرد و برای مدتی اوضاع را به شکست متفقین سوق داد، فیصل دوباره با جمال پاشا ارتباط گرفت و درخواست صلح کرد، مشروط بر اینکه به او اجازه داده شود به عنوان یک دست نشانده عثمانی بر سوریه حکومت کند. جمال، که از پیروزی مطمئن بود، از بررسی آن خودداری کرد.{{sfn|Karsh|Karsh|2022|p=۱۹۷}} پس از یک [[w:en:Siege of Medina|محاصره ۳۰ ماهه]]، فیصل مدینه را فتح کرد، دفاع سازماندهی شده توسط [[w:en:Fakhri Pasha|فخری پاشا]] را شکست داد و شهر را غارت کرد. فیصل همچنین در طول [[جنگ جهانی اول]] با متفقین در فتح [[w:en:Syria (region)|منطقه سوریه]] و تصرف [[دمشق]] در اکتبر ۱۹۱۸ همکاری کرد. پس از آن فیصل بخشی از [[پادشاهی عربی سوریه|دولت جدید عربی]] در دمشق شد که پس از تصرف آن شهر در سال ۱۹۱۸ تشکیل شد. نقش امیر فیصل در [[انقلاب بزرگ عربی|شورش اعراب]] توسط لورنس در هفت ستون حکمت توصیف شده است. با این حال، صحت آن کتاب، از جمله اهمیتی که نویسنده به سهم خود در جریان شورش داده است، مورد انتقاد برخی از مورخان از جمله [[دیوید فرامکین]] قرار گرفته است. |
|||
== زندگی‌نامه == |
== زندگی‌نامه == |
||
نسخهٔ کنونی تا ۱۲ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۳۵
| فیصل اول فيصل الأول | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 فیصل در ژوئن ۱۹۳۳، مدت کوتاهی پیش از مرگش | |||||
| پادشاه عراق | |||||
| سلطنت | ۲۳ اوت ۱۹۲۱ – ۸ سپتامبر ۱۹۳۳ | ||||
| پیشین | اشغال نظامی | ||||
| جانشین | غازی اول | ||||
| نخست وزیران | |||||
| پادشاه سوریه | |||||
| سلطنت | ۸ مارس ۱۹۲۰ – ۲۴ ژوئیه ۱۹۲۰ | ||||
| پیشین | اشغال نظامی | ||||
| جانشین | پادشاهی لغو شد | ||||
| نخست وزیران | مشاهده کنید | ||||
| زاده | ۲۰ مهٔ ۱۸۸۵[۱][۲] مکه، ولایت حجاز، امپراتوری عثمانی[۳][۴] | ||||
| درگذشته | ۸ سپتامبر ۱۹۳۳ (۴۸ سال) برن، سوئیس | ||||
| آرامگاه | |||||
| همسران | حزیمه بنت ناصر لطیفه بنت حامد | ||||
| فرزند(ان) |
| ||||
| |||||
| خاندان | هاشمی | ||||
| پدر | حسین بن علی، پادشاه حجاز | ||||
| مادر | عبدیّه بنت عبداللّه | ||||
فیصل بن حسین بن علی الهاشمی (به عربی: فیصل الأول بن الحسين بن علي الهاشمي؛ ۲۰ مه ۱۸۸۵[۶][۷][۸] – ۸ سپتامبر ۱۹۳۳) ملقب به ملک فیصل اول از ۲۳ اوت ۱۹۲۱ تا زمان مرگش در سال ۱۹۳۳ پادشاه عراق بود. او یکی از اعضای خاندان هاشمی و یکی از رهبران شورش بزرگ اعراب در طول جنگ جهانی اول بود. او از مارس تا ژوئیه ۱۹۲۰ به عنوان پادشاه پادشاهی عربی سوریه خدمت کرد تا اینکه توسط فرانسوی‌ها اخراج شد.[۹]
فیصل، سومین پسر حسین بن علی، امیر اعظم و شریف مکه، در مکه به دنیا آمد و در استانبول بزرگ شد. او از سال ۱۹۱۶ تا ۱۹۱۸، با کمک بریتانیا، نقش مهمی در شورش اعراب علیه امپراتوری عثمانی ایفا کرد. او به تشکیل یک دولت عربی در سوریه مستقر در دمشق کمک کرد و هیئت عربی را در کنفرانس صلح پاریس در سال ۱۹۱۹، رهبری کرد. در سال ۱۹۲۰، کنگره ملی سوریه، فیصل را به عنوان پادشاه اعلام کرد و ادعای فرانسه مبنی بر قیمومیت بر سوریه را رد کرد. در پاسخ، فرانسه چند ماه بعد به سوریه حمله کرد، پادشاهی را از بین برد و فیصل را مجبور به تبعید کرد.
در اوت ۱۹۲۱، به دنبال تصمیم کنفرانس قاهره (۱۹۲۱)، انگلیسی‌ها فیصل را پادشاه پادشاهی جدید عراق اعلام کردند که توسط بریتانیا اداره می‌شد. فیصل در طول سلطنت خود، اتحاد بین سنی و شیعه را تقویت کرد تا وفاداری به پان عربیسم را در سراسر جهان عرب تشویق کند و پان عربیسم را در هدف ایجاد یک کشور عربی که شامل عراق، سوریه و بقیه هلال حاصلخیز باشد، ترویج دهد. در سال ۱۹۳۲ با پایان قیمومیت بریتانیا بر عراق و ورود این کشور به جامعه ملل، او ریاست استقلال عراق را برعهده داشت. فیصل در سال ۱۹۳۳ در برن سوئیس در سن ۴۸ سالگی بر اثر سکته قلبی درگذشت و پسر بزرگش غازی جانشین وی شد.
اوایل زندگی
[ویرایش]فیصل در سال ۱۸۸۵[۱۰] در مکه، امپراتوری عثمانی[۱۰] (در عربستان کنونی) به دنیا آمد. او سومین پسر حسین بن علی، شریف اعظم مکه بود. فیصل در قسطنطنیه بزرگ شد و رهبری را از پدرش آموخت.
جنگ جهانی اول و شورش بزرگ اعراب
[ویرایش]
در ۲۳ اکتبر ۱۹۱۶ در الحمراء، فیصل با کاپیتان تی. ای. لورنس، افسر اطلاعاتی بریتانیا ملاقات کرد. لارنس می‌خواست به ایجاد یک کشور مستقل عربی کمک کند و به رهبری برای نیروهای هاشمی نیاز داشت.[۱۱] در سال‌های ۱۹۱۶–۱۹۱۸، فیصل رهبری ارتش شمالی شورش را بر عهده داشت که با عثمانی‌ها در منطقه‌ای که بعداً به غرب عربستان سعودی، اردن و سوریه تبدیل شد، مقابله می‌کرد.[۱۲] در سال ۱۹۱۷ فیصل که به جای فتح امپراتوری برای پدرش، آرزوی امپراتوری برای خود داشت، سعی کرد با عثمانی‌ها مذاکره کند که بر اساس آن وی به عنوان دست نشاندهٔ عثمانی بر ولایت‌های سوریه و موصل حکومت کند.[۱۳] در دسامبر ۱۹۱۸، فیصل با ژنرال جمال پاشا ارتباط گرفت و اعلام کرد که حاضر است به طرف عثمانی بپیوندد، مشروط بر اینکه ولایتی به او بدهند تا حکومت کند، و گفت که قرارداد سایکس–پیکو او را از متفقین ناامید کرده و او اکنون می‌خواهد با مسلمانان هموطن خود کار کند.[۱۴] سه پاشا نمی‌خواستند هیچ گونه کنترلی بر امپراتوری عثمانی را با فیصل به اشتراک بگذارند، به همین دلیل فیصل به پدرش وفادار ماند. سرانجام فیصل متوجه شد که هدف واقعی عثمانی ایجاد تفرقه در نیروهای هاشمی و تضعیف آنهاست.[۱۳]
لارنس در کتاب هفت رکن حکمت خود سعی کرد رفتار فیصل را مثبت نشان دهد و رفتار فریبکارانه او را کم‌اهمیت جلوه دهد تا تصویر فیصل را به عنوان متحدی وفادار که توسط بریتانیایی‌ها و فرانسوی‌ها به او خیانت شده است، حفظ کند. او استدلال کرد که فیصل قصد دارد بین جناح‌های ملی‌گرا و اسلام‌گرا در حزب اتحاد و ترقی (CUP) تفرقه بیندازد.[۱۵]
پس از آنکه آلمان عملیات میشائیل را در ۲۱ مارس ۱۹۱۸ آغاز کرد و برای مدتی اوضاع را به شکست متفقین سوق داد، فیصل دوباره با جمال پاشا ارتباط گرفت و درخواست صلح کرد، مشروط بر اینکه به او اجازه داده شود به عنوان یک دست نشانده عثمانی بر سوریه حکومت کند. جمال، که از پیروزی مطمئن بود، از بررسی آن خودداری کرد.[۱۶] پس از یک محاصره ۳۰ ماهه، فیصل مدینه را فتح کرد، دفاع سازماندهی شده توسط فخری پاشا را شکست داد و شهر را غارت کرد. فیصل همچنین در طول جنگ جهانی اول با متفقین در فتح منطقه سوریه و تصرف دمشق در اکتبر ۱۹۱۸ همکاری کرد. پس از آن فیصل بخشی از دولت جدید عربی در دمشق شد که پس از تصرف آن شهر در سال ۱۹۱۸ تشکیل شد. نقش امیر فیصل در شورش اعراب توسط لورنس در هفت ستون حکمت توصیف شده است. با این حال، صحت آن کتاب، از جمله اهمیتی که نویسنده به سهم خود در جریان شورش داده است، مورد انتقاد برخی از مورخان از جمله دیوید فرامکین قرار گرفته است.
زندگی‌نامه
[ویرایش]فیصل پسر حسین پسر علی حسنی هاشمی، در شهر طائف امیرنشین مکه که خود یکی از امیرنشین‌های والی نشین حجاز پیرو دولت عثمانی بود، زاده شد.
او پسر سوم حسین بن علی است. حسین بن علی معروف به شریف حسین، شریف مکه (یعنی امیر و حکمران منطقه حجاز و مکه) و برادر عبدالله هاشمی (پادشاه اردن) بود. در سال ۱۹۱۳ به نمایندگی پدر بزرگش در پارلمان عثمانی برگزیده شد. پادشاهی عراق را از ۱۹۲۱ تا ۱۹۳۳ و پادشاهی سوریه را در سال ۱۹۲۰ در دست داشت. دو بار زن گرفت. دو پسر به نامهای (غازی، محمد) و سه دختر به نامهای (رافعه، عزه و راجحه) داشت.
ارجاعات
[ویرایش]- ↑ «Index Fa-Fl». rulers.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۹.
- ↑ "Faisal I | King, Iraq, & Biography | Britannica". www.britannica.com (به انگلیسی). 2024-09-04. Retrieved 2024-10-09.
- ↑ «Index Fa-Fl». rulers.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۹.
- ↑ "Faisal I | King, Iraq, & Biography | Britannica". www.britannica.com (به انگلیسی). 2024-09-04. Retrieved 2024-10-09.
- ↑ IRAQ – Resurgence In The Shiite World – Part 8 – Jordan & The Hashemite Factors, APS Diplomat Redrawing the Islamic Map, 14 February 2005
- ↑ «Index Fa-Fl». rulers.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۹.
- ↑ Allawi 2014.
- ↑ "Faisal I | King, Iraq, & Biography | Britannica". www.britannica.com (به انگلیسی). 2024-09-04. Retrieved 2024-10-09.
- ↑ Hahn, Peter (2007). Historical dictionary of United States-Middle East relations (به انگلیسی). Scarecrow Press, Lanham. p. 56. ISBN 978-0-8108-6456-6.
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ "Faisal I | King, Iraq, & Biography | Britannica". www.britannica.com (به انگلیسی). 2024-09-04. Retrieved 2024-10-12.
- ↑ Lawrence 1997, p. 76.
- ↑ Faisal of Arabia, The Jerusalem Post
- ↑ ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ Karsh, Efraim Islamic Imperialism A History, New Haven: Yale University Press, 2006 pages 137–138
- ↑ Karsh & Karsh 2022, p. 195.
- ↑ Karsh & Karsh 2022, p. 196.
- ↑ Karsh & Karsh 2022, p. 197.
منابع
[ویرایش]- Simon, Reeva S. (Jun 1974). "The Hashemite 'Conspiracy': Hashemite Unity Attempts, 1921–1958". International Journal of Middle East Studies. 5 (3): 314–327. doi:10.1017/s0020743800034966. JSTOR 162381. S2CID 162677596.
- Tripp, Charles (2007). A History of Iraq (3 ed.). New York: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-87823-4.
- Allawi, Ali (2014). Faisal I of Iraq (به انگلیسی). Yale University Press, New Haven. ISBN 978-0-300-12732-4.
- Lawrence, Thomas Edwards (1997). The Seven Pillars of Wisdom. Wordsworth Editions.
- Karsh, Efraim; Karsh, Inari (2022). Empires of the Sand: The Struggle for Mastery in the Middle East, 1789-1923. Cambridge: Harvard University Press. ISBN 978-0-674-03934-6.
- Ireland, Philip (1936). Government and administration of Iraq: A study in political development. University of London (London School of Economics and Political Science). OCLC 1006212063.
- Masalha, N. (October 1991). "Faisal's Pan-Arabism, 1921-33". Middle Eastern Studies. Vol. 27, no. 4. pp. 679–693. ISSN 0026-3206. JSTOR 4283470.
 |
|  | |
شاهزادگان عراق | ||
|---|---|---|
نسل‌ها بر اساس تبار از شریف حسین. | ||
| نسل اول | | |
| نسل دوم | ||
| نسل سوم | ||
| نسل چهارم | ||
- افراد جنگ سوریه با فرانسه
- افراد عراقی چرکستبار
- انقلاب بزرگ عربی
- اهالی جده
- اهالی مکه
- خاندان هاشمی
- درگذشتگان ۱۹۳۳ (میلادی)
- دریافتکنندگان صلیب بزرگ لژیون دونور
- دریافتکنندگان نشان پهلوی
- زادگان ۱۸۸۵ (میلادی)
- سوریه در سده ۲۰ (میلادی)
- سیاستمداران سده ۲۰ (میلادی) اهل سوریه
- سیاستمداران سده ۲۰ (میلادی)
- سیاستمداران عرب
- سیاستمداران اهل عراق
- شاهان سوریه
- شاهان عراق
- شوالیههای افتخاری صلیب بزرگ نشان حمام
- عراق در سده ۲۰ (میلادی)
- عراقیهای سده ۱۹ (میلادی)
- عراقیهای سده ۲۰ (میلادی)
- عربهای امپراتوری عثمانی
- فعالان مستقل
- فیلد مارشالهای عراق
- گیرندگان زنجیر پادشاهی ملکه ویکتوریا
- گیرندگان نشان والای افتخار شوالیهگری اردن
- مسلمان سنی اهل عثمانی
- مسلمانان سنی اهل عراق
- ملیگرایان عرب اهل عثمانی
- ملیگرایان عرب اهل عراق