پرش به محتوا

کوچه حرمخانه

مختصات: ۳۸°۰۴′۴۷″شمالی ۴۶°۱۷′۴۳″شرقی / ۳۸٫۰۷۹۸۲۹°شمالی ۴۶٫۲۹۵۲۹۳°شرقی / 38.079829; 46.295293
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

کوچۀ حرمخانه از کوچه‌های قدیمی تبریز است. در گذشته درب خروجی عمارت عالی‌قاپو یا شمس‌العماره برای حرم شاهی از سمت شمال، درب تاریخی باغمیشه، مغازه‌های مجیدالملک و مغازه‌های عمر (عمر مغازالاری) در آن واقع شده بود و امروزه دنبالۀ بازار کفاشان در جهت شرقی از کوی حرمخانه آغاز شده و در پشت عمارت استانداری قرار دارد.

وجه تسمیه

[ویرایش]

کوی حرمخانه در گذشته، محلۀ اعیان و ارباب‌نشین تبریز بوده و علما و بازرگانان شهر در این محله ساکن بودند. استانداری امروزی یا کاخ عالی‌قاپو در گذشته سه درب بزرگ ورودی داشت. درب اول برای ورود ولیعهدهای قاجار و کارکنان دولتی استفاده می‌شود. درب دوم از سمت شرقی برای ورود عموم مردم به خصوص در ایام ماه محرم و برگزاری مراسم عزاداری در حضور ولیعهد بوده و درب سوم نیز به عنوان «درب حرمخانه» مورد استفاده قرار می‌گرفت که حرم شاهی و افراد خاندان ولیعهد از این درب رفت‌وآمد داشتند.

مکان‌های مهم

[ویرایش]

در حدود صد سال پیش، کوی حرمخانه یکی از مکان‌های گردش و گذراندن اوقات فراغت مردم تبریز بود و پاتوق عده‌ای از روشنفکران شهر محسوب می‌شد. در مغازه‌های مجیدالملک چندین کتابخانه، چاپخانه و دفتر روزنامه، داروخانۀ شفا، مسجد و باشگاه ورزشی وجود داشت که در حال حاضر مغازه‌های قدیمی مجیدالملک که تخریب شده و از میان رفته‌اند.

در کتاب تاریخ جغرافی دارالسلطنه تبریز به قلم نادر میرزا به این محله اشاره شده‌است. در ماجرای سیلاب سال ۱۳۱۳ ه‍.ش، بخش مهمی از کاخ عالی‌قاپو تخریب شده و سپس در زمان ادیب‌السلطنه سمیعی قسمتی از عمارت عالی قاپو یا شمس‌العماره آتش گرفت. سرانجام کوی حرمخانه و عمارت عالی‌قاپو ارزش و اعتبار خود را از دست دادند.

منابع

[ویرایش]
  • شهر من تبریز، ممد اوکراین، ص ۲۳۵، ۲۳۶