Amnir N Uselmad: Tamaziɣt
Amnir N Uselmad: Tamaziɣt
Amnir N Uselmad: Tamaziɣt
AMNIR N USELMAD
Aseggas Amezwaru n Ulmud Alemmas
Imeskaren :
Ɛli LEWNIS
d amaswaḍ n tmaziɣt
Remḍan ƐACUR
d aselmad n tesdawit
ENAG ÉDITIONS
Sommaire/ Agbur
3
Amnir n uselmad
4
1. Préambule
Le Manuel Scolaire
5
Amnir n uselmad
6
TamaziƔt
7
Amnir n uselmad
2. Organisation du manuel
8
TamaziƔt
9
Amnir n uselmad
11
Amnir n uselmad
12
TamaziƔt
13
Amnir n uselmad
14
TamaziƔt
15
Amnir n uselmad
16
TamaziƔt
17
Amnir n uselmad
18
TamaziƔt
19
Amnir n uselmad
20
TamaziƔt
21
Amnir n uselmad
A cet effet, il n’y a pas une meilleure façon de le faire que d’ha-
bituer les élèves à utiliser le brouillon. Ils doivent faire la différence
entre le brouillon qui leur permet de faire des essais d’écriture et le
propre qui représente la mouture finale de l’écrit.
Parmi les éléments de la langue, tirawalt est considérée comme
un des fondements de la lisibilité de l’écrit et comme condition de
bonne communication écrite. Cette activité doit être maîtrisée pro-
gressivement par l’élève, à l’occasion des exercices consacrés aux
outils de la langue.
Enfin, voici un objectif essentiel de l’activité écrite : c’est celui
de faire en sorte que l’élève écrive pour satisfaire son plaisir de s’ex-
primer et de communiquer par l’écriture. Ce sentiment de plaisir
personnel se développera durant le cycle moyen pour se transformer
en désir de faire plaisir à celui qui va le lire ;
Les fables qui sont proposées dans le manuel, les « ama-
cahu »et les contes, ne servent-ils pas d’exemples suffisants de
vouloir émouvoir, amuser, intéresser et répondre par le discours
narratif, l’attente du lecteur ?
22
TamaziƔt
5. Tasnedwelt s usenfar :
D acu i d tasnedwelt s usenfar?
Tasnedwelt s usenfar d yiwen ttawil n uselmed ara yessemlilen
inelmaden d agraw. Ad d-afen iman-nsen deg yiwet n tegnit ideg ara
walin d acu i bɣan? Anti timsal i ilaq ad frun? Sani bɣan ad ssiwḍen? D
acu i ten-ixuṣṣen ? Anwi allalen iwatan akken ad ssiwḍen ad xedmen
asenfar-nsen ?
4.1 Asenfar
Asenfar, d tizziwt neɣ d tamahilt (tigawin) ara yexdem unelmad
d yimeddukkal-is s lebɣi-nsen, s tallalt n uselmad-nsen i wakken ad
d-snulfun kra n waret (n ufaris) akmam.
23
Amnir n uselmad
24
TamaziƔt
4.1.2.Tamlilt n unelmad
Deg tesnedwelt s usenfar, d anelmad i terza temsalt d amez-
waru. Ɣef way-a, d netta s yiman-is ara yebnun tamussni-ines, ad
yaki d yiman-is yettaleɣ, ad ittekki deg usileɣ n yiman-is. Ad yili d
amasay ɣef tmussni-s (meḥsub ad ittikki deg ukruz (acquisition)
d ugmar n tmussni-nni) : ayagi ad t-yerr ad yizmir ad ismutti
tamussni-nni i d-yegmer di kra n tanga ɣer tangiwin niḍen, neɣ
ad ismutti tamussni i d-yegmer deg uɣerbaz ɣer berra n uɣerbaz,
meḥsub ad iqabel yis-s tudert. Akka, anelmad ad yuɣal d amu-
nan (asiman), ad yizmir ad d-yesnulfu mačči d aεaned kan ara
ittεanad. Ad yizmir ad as-yekker i kra yernu ad iḥulfu i yiman-is d
amasay ɣef kra n wayen ara yexdem.
4.1.3.Tamlilt n uselmad
Aselmad, zik-nni, yettwaḥseb d amdan yesεan agerruj n
tmussni gar yifassen-is. Ass-a, deg tesnedwelt s usenfar, aselmad, ad
yuɣal d amnir kan ; d amalal kan n unelmad. Ad t-iwelleh, ad as-yeṭṭef
afus deg tikli-s ɣer tmussni. Ur as-yettakk ara tamussni tekmel, temda
i unelmad acku tamussni-a ur tt-yesεi ara. Ad yili kan d assaɣ gar unel-
mad d tmussni.
25
Amnir n uselmad
6. Isegren n tegzemt
26
TamaziƔt
27
Amnir n uselmad
28
TamaziƔt
29
Amnir n uselmad
30
TamaziƔt
31
Amnir n uselmad
Ismigilen :
1. Igulen ara d-yettwakksen i useɣti ad ilin sɛan assaɣ d wayen i
d-yettunefken deg tanaḍt akked yisuɣad n tegzemt. Tzemrem
ad tekksem kra n yigulen ilusanen n tirawalt neɣ win n tuṣka n
uḍris neɣ n usigez…
2. Amḍan n yigulen ad yili yedda akked wakud tesɛam deg useɣti
32
TamaziƔt
33
Amnir n uselmad
ismigilen :
1. Igulen ara d-yettwakksen i useɣti ad ilin sɛan assaɣ d wayen i
d-yettunefken deg tanaḍt akked yisuɣad n tegzemt. Tzemrem
ad d-tekksem kra n yigulen ilusanen n tirawalt neɣ win n tuṣka
n uḍris neɣ n usigez…
2. Amḍan n yigulen ad yili yedda akked wakud tesɛam deg useɣti ;
3. Fket tafelwit n uktazal i yinelmaden ilmend n wanaw n uḍris.
34
TamaziƔt
35
Amnir n uselmad
36
TamaziƔt
- A l’oral :
• des mises en situation d’écoute et d’analyse de textes oraux ;
• des actes de parole consacrés et intégrés aux situations de
communication ;
• des échanges verbaux dans des contextes variés ;
• des mises en situation de production orale ;
• des prises de parole ;
• des prises de parole pour une expression spontanée.
- A l’écrit :
• Des activités variées de lecture de textes variés ;
• Des propositions de situations d’intégration en vue de
réinvestir les acquis.
37
Amnir n uselmad
38
TamaziƔt
39
Amnir n uselmad
40
TamaziƔt
41
Amnir n uselmad
9.3. Aseɣred :
• d tagnit i unelmad akken ad yessemres tizemmar-is,
• d tagnit daɣen i uselmad akken ad iẓer anda yuweḍ usnefli n
tzemmar ɣur inelmaden-is.
• d tikci n unamek i wayen yettuselmaden.
• d tikci n wazal i wayen yellan d umas, d axatar : ilmuden
addayen (apprentissages de base)
• d tagnit ideg ara nesselmed i yinelmaden amek ara smersen,
deg tegnatin n tudert, timussniwin i d-lemden.
42
TamaziƔt
43
Amnir n uselmad
44
Composantes de la C.T SP de départ Acquisition de ressources (comp. transv. Situation d’apprentissage à l’intégration : agnit n S.P d’évaluation de la Evaluation bilan
(Tagnit n twada) valeurs et savoirs). ulmad n useɣred même famille que la SP
Ecrit / production/ Is-
basée sur la C.T. et Situations d’apprentissage Solution de la S.P de départ Remédiation
ger n tezmert tamed-
les composantes Akruz n tsugmin (tizemmar tizegrawin, élémentaires de départ
dawt : tira d ufares Tagnit tamekrust n
azalen d tmussniwin)
Tignatin n ulmad tiferdasin Tifrat n tegnit n uktazal
Aktazal, tamaɣant,
twada
asesfer
Aɣerbaz-nwen Ad d-yefk uselmad i yinelmaden-is ullis, Aselmad ad d-yefk snat Ad yessuter - Ad d-yessumer Mi yesseɣta
Afares n wullis yessuter-d ad ten-iwelleh ɣer tɣuri-s akken : n tmucuha anda : uselmad i uselmad uselmad ifarisen
amakun neɣ deg-wen ad - ad d-afen tignatin-is ; - tamenzut ad as- yinelmaden tamacahut anda n yinelmaden,
asugnan. d-tgemrem - Azenziɣ ; yekkes tagnit n ad alsen tira ara yerwi tifyar ad ten-yebḍu d
timucuha - Isuraz ; tazwara, ad yessuter i i tmucuha d tegnatin. igrawen ilmend n
- Asegzel n uḍris n - Allalen n tutlayt yettwasmersen. yinelmaden ad tt-id-
yellan deg i d-gemren Ad yessuter i tewsatin n yigulen
tsiwelt. arun
tgemmi. Tid Deg Tegnit tamezwarut n wullis, ad s usemres yinelmaden ad i xedmen. Syin, ad
d-inin timitar-is : - Tamacahut niḍen,
yuran akken ad as-yekkes tagnit n wayen i as-d-alsen tira asen-d-yessumer
iwata, ad inammalen n wakud, n wadeg d d-lemden anda ara tt-id- iluɣma iwatan i yal
yiwudam.
tis snat ad yessuter i
d-ffɣent d yinelmaden ad tt-id- deg uzrar seggmen, ad agraw.
-Tagnit tis 2 :
ammud deg arun. n tegnatin rren yal tagnit
Ad d-afen : -Asmekti n
.tesɣunt yezrin. ɣer umkan-is.
- Aferdis amerway ; yilugan.
- Afares n wullis
amezḍaw - Tigawin (amyag yeftin deg yizri d -S uskan
wurmir ussid) ; n yisulal
- Iwudam d temlilt n yal yiwen deg-sen. (tugniwin,
- Asuter i yinelmaden ad smersen tiwlafin,
isegren-nni i d-ufan, yal yiwen deg unuɣen,
tegnit i t-ilaqen.
asaru…) ad
Tagnit tis 3 :
asen-yessuter
- Asnefru Ad d-afen :
ad d-arun
gar tegnatin -Tanfalit tamenzut s way-s tebda
yemgaraden n n
tamacahut
tettban-d tifrat ;
tmacahut yeddan d usalel.
-Tifrat ;
-Tamsirt ara d-yessukkes seg wullis d Tid i d-yufraren,
wazal-is deg tmetti ;
ad rnunt ɣer
-Ad d-yessugen taggara niḍen i
wammud-nni
tmacahut.
n tesɣunt n
uɣerbaz.
Amnir n uselmad
46
13. Amawal yettusmersen deg umnir-a :
• Tamlilt = rôle
• Tammadit = complétude
• Tamṣukt = structure
• Tamukrist = problématique
• Tamyigawt =interaction
• Tanaḍt = consigne
• Tanzagt(MW) = durée
• Tasfirt(MW) = rédaction
• Tasnedwelt = pédagogie
• Tasnigit = savoir faire
• Tasnilit = savoir être
• Tasugemt (tisugmin) (seg agem : puiser) = ressources
• Tawatit (tumsist) = pertinence
• Tazḍawt(Anemsasa) = cohérence
• Tazmert tameddawt = compétence terminale
• Tigzi n tirawt (MW) = compréhension de l’écrit
• Tizziwt (Tizzaw) = tâche
• Ufrin(MW) : net, exact
• Umas(MW) = essentiel
• uɣrid = sommatif, intégral
• Usdid (MW) = précis
48