An Giúdachas

Is é an Giúdachas nó an tIúdachas reiligiún na nGiúdach. Ceann de na reiligiúin aondiacha is sine ar domhan atá ann, agus ceann de na reiligiúin is sine atá á gcleachtadh fós. Tá airteagail chreidimh agus stair an Ghiúdachais ina gcroílár do bhunús na gcreideamh Ábrahamach eile, an Chríostaíocht agus Ioslam san áireamh.

An Giúdachas

(he) יַהֲדוּת‎
Ainmnithe in ómós	Iúdá
Sonraí
Cineál	creideamh ethnic religion (en) stíl bheatha
Stair
Dáta a bunaíodh	c. 5 haois "RCh":  Giúdachas an Dara Teampall, an Mheaspatáim
Bunaitheoir(í)	Abrahám
'	an Torah
'	an Bíobla Eabhraise
'	An Talmud
Gníomhaíocht
Limistéar oibriúcháin	domhanda
Codanna	Jewish movement (en)
WD Bosca Sonraí Foirgneamh Domhanda Sonraí Cineál Limistéar geografach

Realta Dháibhí, siombail an Ghiúdachais. Feictear ar bhratach Stát Iosrael í freisin.

Fuascailt na nGiúdach

Níl aon údarás lárnach nó dogma comhaontach ag an nGiúdachas, ach tá roinnt prionsabal creidimh ag an reiligiún ilghnéitheach seo a choinníonn le chéile é. An ceann is tábhachtaí ná creideamh in aon Dia amháin atá uilefhiosach, uilechumhachtach, uiledhea-mhéiniúil, tarchéimnitheach, a chruthaigh an chruinne agus gach rud atá inti, agus a bhfuil baint aige fós le riaradh na cruinne seo.

De réir mar a chreidtear, b'é an Dia céanna a chruthaigh an chruinne agus a shocraigh cúnant leis na Giúdaigh agus a chuir a chuid dlíthe agus aitheanta in iúl dóibh sa Tórá.

Meanóra, siombail thábhachtach eile de chuid an chreidimh seo. Cuid d'armas Iosrael é fosta.

Caitheann an Giúdach fíréanta cuid mhó ama ag staidéar na ndlíthe agus na n-aitheanta seo le bheith in ann iad a urramú mar is cóir, agus litríocht iomlán - an Talmud - scríofa ag Giúdaigh léannta na n-aoiseanna a chuaigh thart leis na dlíthe seo a mhíniú do na fíréin.