diff --git a/1-js/02-first-steps/02-structure/article.md b/1-js/02-first-steps/02-structure/article.md index cf1dd53d2..97ef23d05 100644 --- a/1-js/02-first-steps/02-structure/article.md +++ b/1-js/02-first-steps/02-structure/article.md @@ -1,44 +1,44 @@ -# Code structure +# Կոդի կառուցվածքը -The first thing we'll study is the building blocks of code. +Առաջին հերթին ուսումնասիրենք կոդի կառուցման տարրական էլեմենտները։ -## Statements +## Դրույթներ (statements) -Statements are syntax constructs and commands that perform actions. +Դրույթները շարահյուսական (syntax) կառույցներ և հրամաններ են, որոնք իրականացնում են գործողություններ։ -We've already seen a statement, `alert('Hello, world!')`, which shows the message "Hello, world!". +Մենք արդեն հանդիպել են դրույթի օրինակի՝ `alert('Hello, world!')`, որի գործողությունն է ցույց տալ «Hello, world!» հաղորդագրությունը։ -We can have as many statements in our code as we want. Statements can be separated with a semicolon. +Կոդում կարող ենք ունենալ այնքան դրույթներ, որքան կամենանք։ Դրույթներն իրարից բաժանվում են կետ-ստորակետով (semicolon)։ -For example, here we split "Hello World" into two alerts: +Օրինակ՝ բաժանենք «Hello, world!»–ը երկու alert դրույթների․ ```js run no-beautify alert('Hello'); alert('World'); ``` -Usually, statements are written on separate lines to make the code more readable: +Դրույթները սովորաբար տեղադրում են առանձին տողերում՝ կոդն ավելի ընթեռնելի դարձնելու համար։ ```js run no-beautify alert('Hello'); alert('World'); ``` -## Semicolons [#semicolon] +## Կետ-ստորակետ [#semicolon] -A semicolon may be omitted in most cases when a line break exists. +Կետ-ստորակետը դեպքերի մեծամասնությունում կարելի է բաց թողել, եթե առակա է նոր տողին անցում․ -This would also work: +Հետևյալ օրինակը կաշխատի՝ ```js run no-beautify alert('Hello') alert('World') ``` -Here, JavaScript interprets the line break as an "implicit" semicolon. This is called an [automatic semicolon insertion](https://tc39.github.io/ecma262/#sec-automatic-semicolon-insertion). +Այստեղ JavaScript–ն ընկալում է նոր տողին անցումը որպես կետ-ստորակետ։ Սա կոչվում է [կետ-ստորակետի ինքաշխատ ավելացում](https://tc39.github.io/ecma262/#sec-automatic-semicolon-insertion) (automatic semicolon insertion)։ -**In most cases, a newline implies a semicolon. But "in most cases" does not mean "always"!** +**Դեպքերի մեծամասնությունում նոր տողին անցումը դիտարկվում է որպես կետ-ստորակետ։ Կան դեպքեր, երբ այս պնդումը ճիշտ չէ։** -There are cases when a newline does not mean a semicolon. For example: +Որոշ դեպքերում նոր տողին անցումը չի դիտվում որպես կետ-ստորակետ։ Օրինակ՝ ```js run no-beautify alert(3 + @@ -46,114 +46,114 @@ alert(3 + + 2); ``` -The code outputs `6` because JavaScript does not insert semicolons here. It is intuitively obvious that if the line ends with a plus `"+"`, then it is an "incomplete expression", so the semicolon is not required. And in this case that works as intended. +Կոդն արտածում է `6`, քանի որ JavaScript–ն այստեղ կետ-ստորակետ չի ավելացնում։ Ակնհայտ է․ քանի որ տողն ավարտվում է `"+"`–ով, ապա այն անավարտ արտահայտություն է և կետ–ստորակերի կարիք չկա։ -**But there are situations where JavaScript "fails" to assume a semicolon where it is really needed.** +**Կան դեպքեր, երբ JavaScript–ը կետ–ստորակետ չի դնում, բայց իրականում այն անհրաժեշտ է։** -Errors which occur in such cases are quite hard to find and fix. +Այս դեպքերում առաջացող սխալները բավական դժվար է գտնել և ուղղել։ -````smart header="An example of an error" -If you're curious to see a concrete example of such an error, check this code out: +````smart header="Սխալի օրինակ" +Ահա կոդ, որի միջոցով կհանգենք նման սխալի՝ ```js run [1, 2].forEach(alert) ``` -No need to think about the meaning of the brackets `[]` and `forEach` yet. We'll study them later. For now, just remember the result of the code: it shows `1` then `2`. +Այժմ չմտածենք այն մասին, թե ինչ են նշանակում `[]` փակագծերը և `forEach`–ը։ Դրանց մասին սովորելու ենք հետագայում։ Այս պահին հիշենք այս կոդի արդյունքը՝ այն արտածում է `1`, հետո `2`։ -Now, let's add an `alert` before the code and *not* finish it with a semicolon: +Հիմա եկեք այս կոդից առաջ ավելացնենք `alert` և կետ–ստորակետ չդնենք դրանից հետո՝ ```js run no-beautify -alert("There will be an error") +alert("Սրանից հետո սխալ է լինելու") [1, 2].forEach(alert) ``` -Now if we run the code, only the first `alert` is shown and then we have an error! +Եթե գործարկենք այս կոդը, ապա կտեսնենք միայն առաջին `alert`–ի հաղորդագրությունը, որից հետո սխալ կառաջանա։ -But everything is fine again if we add a semicolon after `alert`: +Սխալը կաելի է վերացնել `alert`–ից հետո կետ–ստորակետ դնելով՝ ```js run -alert("All fine now"); +alert("Հիմա ամեն ինչ նորմալ է"); [1, 2].forEach(alert) ``` -Now we have the "All fine now" message followed by `1` and `2`. +Այժմ կտեսնենք «Հիմա ամեն ինչ նորմալ է» հաղորդագրությունը, որին կհաջորդեն `1`–ը և `2`–ը։ -The error in the no-semicolon variant occurs because JavaScript does not assume a semicolon before square brackets `[...]`. +Սխալն առաջանում է այն պատճառով, որ JavaScript–ը `[...]`–ից առաջ կետ–ստորակետ չի դնում։ -So, because the semicolon is not auto-inserted, the code in the first example is treated as a single statement. Here's how the engine sees it: +Քանի որ կետ–ստորակետն ինքնաշխատ չի ավելացվում, այս օրինակում ողջ կոդը դիտվում է որպես մեկ դրույթ։ Ահա, թե ինչպես է JavaScript շարժիչը տեսնում այն՝ ```js run no-beautify -alert("There will be an error")[1, 2].forEach(alert) +alert("Սրանից հետո սխալ է լինելու")[1, 2].forEach(alert) ``` -But it should be two separate statements, not one. Such a merging in this case is just wrong, hence the error. This can happen in other situations. +Պարզ է, որ այստեղ երկու դրույթ պետք է լինի՝ ոչ թե մեկ։ Դրույթների նման միաձուլումն էլ հանգեցնում է սխալին։ Սա կարող է տեղի ունենալ նաև այլ իրավիճակներում։ ```` -We recommend putting semicolons between statements even if they are separated by newlines. This rule is widely adopted by the community. Let's note once again -- *it is possible* to leave out semicolons most of the time. But it's safer -- especially for a beginner -- to use them. +Խորհուրդ ենք տալիս դրույթներից հետո դնել կետ–ստորակետ, նույնիսկ եթե դրույթներն առաձին տողերում են։ Սա տարածված կանոն է։ Եվս մեկ անգամ կրկնենք․ դեպքերի մեծամասնությունում *հնարավոր է* բաց թողել կետ–ստորակետը, բայց ավելի ապահով է (հատկապես սկսնակների համար) օգտագործել այն։ -## Comments [#code-comments] +## Մեկնաբանություններ [#code-comments] -As time goes on, programs become more and more complex. It becomes necessary to add *comments* which describe what the code does and why. +Ժամանակի ընթացքում ծրագրերի բարդությունն աճում է։ Անհրաժեշտ է լինում հաճախ *մեկնաբանությունների* միջոցով նկարագրել, թե ինչ է անում տվյալ կոդը և ինչու։ -Comments can be put into any place of a script. They don't affect its execution because the engine simply ignores them. +Մեկնաբանությունները կարող են զետեղվել սկրիպտի կամայական հատվածում։ Դրանք չեն ազդում կոդի աշխատանքի վրա, քանի որ արհամարհվում են շարժիչի կողմից։ -**One-line comments start with two forward slash characters `//`.** +**Միատող մեկնաբանությունները սկսվում են կրկնակի շեղ գծերով՝ `//`։** -The rest of the line is a comment. It may occupy a full line of its own or follow a statement. +Տողի մնացած մասը դառնում է մեկնաբանություն։ Այն կարող է զբաղեցնել ամբողջ տողը, կամ գտնվել դրույթից հետո։ -Like here: +Ինչպես հետևյալ օրինակում՝ ```js run -// This comment occupies a line of its own +// Այս մեկնաբանությունը գտնվում է առանձին տողում և զբաղեցնում է ամբողջ տողը alert('Hello'); -alert('World'); // This comment follows the statement +alert('World'); // Այս մեկնաբանությունը գտնվում է դրույթից հետո ``` -**Multiline comments start with a forward slash and an asterisk /* and end with an asterisk and a forward slash */.** +**Բազմատող մեկնաբանությունները սկսվում են շեղ գծով և աստղանիշով՝ /*, վերջանում աստղանիշով և շեղ գծով՝ */։** -Like this: +Ինչպես այս օրինակում՝ ```js run -/* An example with two messages. -This is a multiline comment. +/* Այս օրինակն արտածում է երկու հաղորդագրություն։ +Սա բազմատող մեկնաբանություն է։ */ alert('Hello'); alert('World'); ``` -The content of comments is ignored, so if we put code inside /* ... */, it won't execute. +Մեկնաբանության պարունակությունն արհամարհվում է, այնպես որ, եթե կոդ տեղադրենք /* ... */–ի մեջ, ապա այն չի գործարկվի։ -Sometimes it can be handy to temporarily disable a part of code: +Սովորաբար օգտակար է ժամանակավորապես անջատել կոդի մի մասը՝ ```js run -/* Commenting out the code +/* Այս կոդը գտնվում է մեկնաբանության մեջ և չի գործարկվի alert('Hello'); */ alert('World'); ``` -```smart header="Use hotkeys!" -In most editors, a line of code can be commented out by pressing the `key:Ctrl+/` hotkey for a single-line comment and something like `key:Ctrl+Shift+/` -- for multiline comments (select a piece of code and press the hotkey). For Mac, try `key:Cmd` instead of `key:Ctrl` and `key:Option` instead of `key:Shift`. +```smart header="Օգտագործեք ստեղների համադրություններ" +Բազմաթիվ խմբագրիչներում տողը կարելի է զետեղել մեկնաբանության մեջ, սեղմելով `key:Ctrl+/` ստեղները՝ միատող մեկնաբանության համար, և `key:Ctrl+Shift+/` ստեղները (կամ նմանատիպ այլ համադրություն)՝ բազմատող մեկնաբանությունների համար։ Mac–ում `key:Ctrl`–ի փոխարեն օգտագործեք `key:Cmd`, իսկ `key:Shift`–ի փոխարեն՝ `key:Option`։ ``` -````warn header="Nested comments are not supported!" -There may not be `/*...*/` inside another `/*...*/`. +````warn header="Մեկնաբանությունները չեն ներդրվում" +Չի կարելի ներդնել `/*...*/`–ը այլ բազմատող մեկնաբանության մեջ։ -Such code will die with an error: +Այս կոդը սխալ կառաջացնի՝ ```js run no-beautify /* - /* nested comment ?!? */ + /* ներդրված մեկնաբանություն ?!? */ */ alert( 'World' ); ``` ```` -Please, don't hesitate to comment your code. +Աշխատեք թողնել մեկնաբանություններ ձեր կոդում։ -Comments increase the overall code footprint, but that's not a problem at all. There are many tools which minify code before publishing to a production server. They remove comments, so they don't appear in the working scripts. Therefore, comments do not have negative effects on production at all. +Մեկնաբանությունները մեծացնում են սկրիպտի ծավալը, սակայն դա ընդհանրապես խնդիր չէ։ Կան բազմաթիվ գործիքներ, որոնք հնարավորինս փոքրացնում են կոդը և բերում վերջնական տեսքի՝ միչև այն սերվեր վերբեռնելը։ Դրանք ջնջում են մեկնաբանությունները, այնպես որ վերջնական սկրիպտում դրանք բացակայում են։ -Later in the tutorial there will be a chapter that also explains how to write better comments. +Այս ձեռնարկի բաժնում կանդրադառնանք այն հարցին, թե ինչպես գրել լավ մեկնաբանություններ։