Contabilidade

A contabilidade é a disciplina que serve para proporcionar información útil na toma de decisións económicas. veu sendo definida como Ciencia do Patrimonio, e iso porque o seu obxecto é o estudo e a representación do patrimonio empresarial, tanto desde un punto de vista estático como dinámico.

O produto final da contabilidade son todos os Estados Contables ou Estados Financeiros que son os que resumen a situación económica e financeira da empresa. Esta información resulta útil para xestores, reguladores e outros tipos de interesados como os accionistas, acredores ou propietarios.

A contabilidade como Ciencia e Técnica

• Ciencia: Posto que é un coñecemento verdadeiro. Non é unha suposición de feitos sen relevancia algunha, ao contrario, analiza cada feito económico e en todos aplica un coñecemento adquirido. É un coñecemento sistemático, verificable e falible. Busca, a través da formulación de hipótese, a construción de conxuntos de ideas lóxicas (teorías) que sirvan para predicir e explicar os fenómenos relativos ao seu obxecto de estudo.
• Técnica: Porque traballa en base a un conxunto de procedementos ou sistemas para acumular, procesar e informar datos útiles referentes ao patrimonio. É unha serie de pasos para realizar unha tarefa e en contabilidade a tarefa é o rexistro de libros.
• Sistema de Información: De acordo coas opinións e enfoques profesionais máis modernos, a contabilidade é en si un subsistema dentro do Sistema de Información da Empresa, toma toda a información dunha empresa referente aos elementos que definen o Patrimonio, procésaa e resúmea de tal forma que cumpra cos criterios básicos que uniforman a interpretación da Información Financeira (contable), deste xeito analistas financeiros e non financeiros usan a información contable, de aí conclúese que independentemente das definicións anteriores, a contabilidade é en si un Sistema de Información.

Algúns enfoques máis actuais falan tamén da contabilidade como Tecnoloxía social, dado que a tecnoloxía encárgase de conxugar saberes científicos e técnicos para a resolución de problemas concretos. A contabilidade aplica coñecementos científicos (provenientes de campos como a economía, por exemplo) e técnicos (como a súa técnica específica, a da partida dobre) para poder elaborar información útil para a toma de decisións.

Estas caracterizacións da Contabilidade, con altos graos de compoñente científico e tecnolóxico caracterizárona especialmente nos últimos 100 anos, chegando a conformarse ata "escolas" ou tendencias na súa comprensión. Así por exemplo fálase das escolas latina e anglosaxoa da Contabilidade. A escola latina caracterízase, fundamentalmente, pola súa orientación forense e a construción de evidencias do proceso da información, facilitando así os procesos de control organizacional. A escola anglosaxoa, pola súa banda, oriéntase máis aos procesos de revelación de estados financeiros dirixidos aos mercados de valores e outros decisores estratéxicos das organizacións

Historia

Retrato de Luca Paccioli, obra do pintor Jacopo de'Barbari (ou Jacob Welsh-1440;1515-) exposta no Museo dei Capodimonte (Nápoles)

O estudo da contabilidade sobre unha base científica tivo a súa primeira manifestación escrita coa publicación en Italia (Venecia) en 1494, da famosa obra Summa de arithmetica, geometria, proportioni e proportionalita de Luca Pacioli (1445-1517) o autor, tamén coñecido como Frei Luca de Borgo Sancti Sepulchri que dedicou trinta e seis capítulos da súa obra á descrición dos métodos contables empregados polos principais comerciantes venecianos. O autor dedica ademais parte dos seus traballos á descrición doutros usos mercantís, tales como contratos de sociedade, o cobro de intereses e o emprego das letras de cambio. Dise que na antigüidade usaban ou sabían ler a famosa lingua parda ou "lingua do diaño" que era usada para investigar a contabilidade na época clásica.

Segundo Paccioli as anotacións no libro Diario constan de dúas partes claramente diferenciadas: unha comezando coa palabra por (o Debe do asento) e a outra coa palabra a (o haber do asento contable), antecedente do modelo de asento contable tradicional. Dado que naquela época non era costume a utilización do balance de situación só describe os usos na elaboración do balance de comprobación de sumas e saldos, que era utilizado ao esgotarse as páxinas do Maior.

Estas eran efectuadas baixo as normas da partida dobre a cal Paccioli aseguraba que só ensinaba porque xa se executaba moito antes polos mercadores, a partida dobre asegura que por cada aumento do activo no debe hai unha diminución nas contas do pasivo e capital dentro do haber, así mesmo habendo unha diminución nas contas do activo dentro do debe hai un aumento nas contas do pasivo e capital dentro do haber, así efectuándose as normas da partida dobre.

A tradución en inglés foi publicada en Londres por John Gouge ou Gough en 1543. Descríbese como Un Tratado Proveitoso (A profitable treatyce), tamén denominado O Instrumento ou Libro para aprender a boa orde de levanza do famoso coñecemento chamado en Latin Dare e Habere, é dicir, Debe e Haber.

Publicouse un pequeno libro de instrución en 1588 por John Mellis de Southwark, no que di, "Son o renovador e revividor dunha antiga copia publicada aquí en Londres o 14 de agosto de 1543”. John Mellis refírese ao feito de que os principios de contabilidade que explica (que é un sistema simple de partida dobre) segue "a forma de Venecia."

A Contabilidade ten un obxectivo: Dar a información necesaria para a toma correcta de decisións.

Patrimonio neto contable

É o resultado da suma dos bens e dereitos expresados en unidades monetarias e restándolle a ese resultado as obrigacións tamén expresadas na mesma unidade de medida. Ese resultado expresa o valor neto ( expresado en unidades monetarias) da empresa nun momento determinado e é ao que se lle chama Patrimonio Neto Contable.

Áchase calculando a diferenza entre o Activo ( así se chaman en contabilidade aos bens e aos dereitos) e o Pasivo ( así se lle chama ás obrigacións).

Elementos dos estados financeiros

Son cada un dos bens, dereitos e obrigacións que forman parte do patrimonio das empresas. O Marco conceptual do IASB (International Accounting Standard Board) define cinco elementos básicos que compón a contabilidade: Activo, Pasivo, Patrimonio, Gastos e Ingresos. Todo eles deben seguir un itinerario lóxico para a súa adecuada contabilización, que son: Definición, Recoñecemento e Medición, os cales quedan reflectidos nos estados financeiros.

Masas patrimoniais

O activo é o conxunto de bens e dereitos que posúe a empresa. O pasivo está formado polas obrigacións cara a terceiros (Pasivo Esixible) e os fondos propios da empresa (Pasivo Non Esixible). Os Fondos Propios, tamén chamados Capital ou Neto Patrimonial, por ser a diferenza entre o Activo e o Pasivo Esixible, son xa que logo o valor contable neto da empresa, xa que representa o valor dos bens e dereitos que a empresa non debe a ninguén.

Paquetes contables

Son software de aplicación que permite realizar os ingresos de datos de comprobadores ligados a unha aplicación de (ingresos e egresos).

Tamén son unha excelente ferramenta que posibilita que o labor do contador sexa máis eficaz e eficiente. Son programas computacionais que permiten levar rexistros de todas as actividades e procesos contables dunha empresa así como a preparación dos diferentes reportes como estados financeiros.

E estes permiten un mellor desenvolvemento na realización dos labores contables dunha formas moito máis rápida, ordenada e unha mellor presentación en repórtelos contables e informes financeiros.

As Contas

Instrumento de representación e medida de cada elemento patrimonial.Utilízase unha palabra e un número, a palabra representa o elemento cualitativo da conta e o número o elemento cuantitativo. Devanditas palabras e números son a representación da realidade dos elementos do patrimonio escritos nun papel. Polo tanto hai tantas contas como elementos patrimoniais teña a empresa. Graficamente debúxanse como unha T, onde á parte esquerda chámase "Débito" ou "Debe" e á parte dereita "crédito"ou "haber", sen que estes termos teñan ningún outro significado máis que o indicar unha mera situación física dentro da conta (o debe é a parte esquerda da conta e o haber é a parte dereita da conta e non outra cousa como o pode indicar a súa palabra). Hai dous tipos de conta: de patrimonio e de xestión ou de resultados. As contas de patrimonio aparecerán no Balance e poden formar parte do Activo ou do Pasivo (e dentro deste, do Pasivo esixible ou do Capital, tamén chamado Fondos propios ou Patrimonio Neto). As contas de xestión ou de resultados son as que reflicten ingresos ou gastos e aparecerán na Conta de Perdas e Ganancias.

Independentemente de se as contas son de Patrimonio ou de Resultados, tamén se di que pola súa natureza son debedoras ou acredoras. As contas son debedoras cando sendo de Patrimonio refírense a un activo ou sendo de Xestión refírense a un gasto e son acredoras cando sendo de Patrimonio refírense a un pasivo ou a unha conta de capital, ou cando sendo de Xestión refírense a un ingreso. Unha conta complementaria de activo ou de pasivo pode investir a lóxica anterior, por exemplo a Estimación para Contas Incobrables ou de Inventarios Obsoletos ou de Lento Movemento que sendo contas de activo a súa natureza é acredora. Tamén podemos ter contas complementarias nas contas de Xestión.

Un tipo moi común de conta son as contas Correntes, é unha conta identificada por unha palabra e un número ( por exemplo Cliente Se JJ e os seus débitos e créditos) estas son contas que en calquera momento poden ser debedoras ou acredoras e a súa natureza defínea soamente o feito de se son contas de Patrimonio ou de Xestión, e máis aínda dentro das clasificacións anteriores é a súa localización específica dentro do estado financeiro o que define a súa natureza, non esquezamos son contas que poden ser debedoras ou acredoras.

Tipos de contabilidade

Segundo os tipos de usuarios, poden ser:

• Contabilidade financeira (externa). Dá información esencial do funcionamento e estado financeiro da empresa a todos os axentes económicos interesados (clientes, investidores, provedores etc.). Vén regulada e planificada oficialmente para a súa comprensión por todos.
• Contabilidade de custos ou Contabilidade de xestión. É a contabilidade interna, para o cálculo dos custos e movementos económicos e produtivos no interior da empresa. Serve para tomar decisións en canto a produción, organización da empresa etc.

Os Criterios de medición

Segundo o Marco Conceptual para a preparación e presentación dos estados financeiros, existen 4 criterios de medición:

• Custo histórico:

Os activos rexístranse polo monto de efectivo ou equivalentes de efectivo pagos, ou polo valor xusto do activo entregado a cambio no momento da adquisición. Os pasivos rexístranse polo valor do produto recibido a cambio de incorrer na obrigación ou, nalgunhas circunstancias (por exemplo, imposto á renda por pagar) polos montos de efectivo ou equivalentes de efectivo que se espera pagar para extinguir a correspondente obrigación.

• Custo Corrente:

Os activos levan contablemente polo monto de efectivo, ou equivalentes de efectivo, que debería pagarse se se adquirise na actualidade o mesmo activo ou outro de similares características. Os pasivos rexístranse ao monto de efectivo ou equivalente de efectivo que se require para liquidar a obrigación ao momento presente.

• Valor Realizable:

Os activos rexístranse contablemente polo monto de efectivo ou equivalentes de efectivo que poderían ser obtidos, no momento presente, na venda non forzada dos mesmos. Os pasivos rexístranse aos seus valores de liquidación, isto é, os montos sen descontar de efectivo ou equivalentes de efectivo, que se espera pagar polas obrigacións no curso normal das operacións.

• Valor Actual:

Os activos rexístranse contablemente ao valor actual, descontando as futuras entradas netas de efectivo que se espera xere a partida no curso normal das operacións. Os pasivos rexístranse polo valor actual, descontando as saídas netas de efectivo que se necesitarán para pagar as obrigacións, no curso normal das operacións.

Véxase tamén

• Ano fiscal.
• Banca.
• Economía.
• Finanzas.
• Principios de Contabilidade Xeralmente Aceptados
• SICOSS (seguridade social).
• Tributos.
• Estados Contables ou Estados Financeiros
• Finanzas