Jethro Tull

banda de rock progresivo británica

Jethro Tull é o nome dunha banda de rock progresivo británica, de orixe inglesa, que comezou a súa andaina no 1967 e que, desde entón, traballou de forma ininterrompida até o día de hoxe. A súa música caracterízase polas letras, as voces, a frauta de Ian Anderson, que leva liderando ao grupo dende os seus inicios, e o traballo de guitarras de Martin Barre, que entrou en Jethro Tull en 1969.

Jethro Tull nun concerto en Nápoles en 1998
OrixeLuton, Inglaterra Inglaterra
Período1967 - 2011
Xénero(s)rock progresivo, folk rock, hard rock
Selo(s) discográfico(s)Chrysalis
MembrosIan Anderson
Martin Barre
Doane Perry
Andrew Giddings
Jonathan Noyce
Antigos membrosMick Abrahams
Clive Bunker
Glenn Cornick
Jeffrey Hammond-Hammond
Barriemore Barlow
John Evan
John Glascock (†)
Mark Craney (†)
Gerry Conway
Dave Mattacks
Dave Pegg
David Palmer (Dee Palmer)
Eddie Jobson
Peter-John Vettese
Don Airey
Maartin Allcock
Tony Iommi
Paul Burguess
Tony Williams
Matthew Pegg
Steve Bailey
Na rede
www.j-tull.com
IMDB: nm1432618 Facebook: officialjethrotull Twitter: jethrotull Instagram: jethrotull_ Youtube: UCyZe0Uc78q7aEA7bFKtZ-oA BNE: XX123515 Souncloud: jethrotullmusic Spotify: 6w6z8m4WXX7Tub4Rb6Lu7R iTunes: 44596725 Last fm: Jethro+Tull Musicbrainz: ece57992-dc2e-4f67-a269-fa43626c1a3d Songkick: 111953 Discogs: 30122 Allmusic: mn0000850692 Deezer: 2888 Genius: Jethro-tull Editar o valor en Wikidata

A banda comezou tocando blues-rock con toques experimentais, e foron incorporando elementos da música clásica, o folk, o jazz e o art rock á súa música.

Desde os seus inicios, este grupo vendeu máis de 60 millóns de copias dos seus máis de 30 álbums en todo o mundo[1]. Os últimos traballos publicados pola banda datan de 2003, aínda que continuaron a actuar en xiras ata 2011.En abril de 2014, Anderson anunciou a fin da actividade de Jethro Tull como banda[2].

Historia

editar

Orixes (1964-1968)

editar

As orixes de Jethro Tull remóntanse a mediados dos anos 60, cando tres individuos que respondían ós nomes de Ian Anderson, Jeffrey Hammond Hammond e John Evans decidiron formar unha banda de rock chamada The Blades. O seu debut foi en 1963, no Blackpool’s Holy Family Youth Club, constituíndo a formación os seguintes músicos: Anderson á guitarra, Hammond ó baixo, Evans á batería e Michael Stephens, ex-guitarrista do grupo The Atlantics. O repertorio da banda baseábase en temas blues inspirados por xente coma Sonny Terry, Howling Wolf, Brownie McGhee, Graham Bond e outros músicos norteamericanos e británicos do mesmo estilo musical.

Con esta formación e repertorio estiveron actuando unha tempada, ata que comezaron a sucederse os cambios no seo da banda, que rematou estabilizándose coa inclusión de Barriemore Barlow á batería e o paso de John Evans ós teclados, que era o instrumento que dende un principio máis lle gustaba. Así chegouse ó primeiro cambio de nome na banda (aínda que non sería o último, como veremos), pasando a chamarse en 1965 The John Evan Band, e incluíndo no seu seo a un verdadeiro rosario de músicos: os mesmos que formaron The Blades menos Michael Stephens, que decidiu abandonar o grupo, e a inclusión de Derek Ward ó baixo, Jim Doolin á trompeta, Martin Skyrme ó saxofón e Chris Riley á guitarra. Durante os seguintes dous anos, 1966 e 1967, o grupo tocou nos clubs máis prestixiosos do norte de Gran Bretaña, entre os que destacaron o Twisted Wheel Chain e The Cavern, en Liverpool.

Os temas que realizaban eran unha mestura de blues, jazz e soul. Un novo cambio de nome produciuse neste período: pasaron a chamarse The John Evan´s Smash, co conseguinte cambio na formación: Jeffrey Hammond, Derek Ward, Jim Doolin, Martin Skyrme e Chris Riley foron substituídos por Chick Murray á guitarra, Tony Wilkinson ó saxofón barítono, Neil Valentine ó saxofón tenor e Glenn Cornick ó baixo. Porén, esta formación só durou un ano, xa que en novembro de 1967 produciuse a grande estoupada e só quedaron no grupo Ian Anderson e Glenn Cornick, polo que tiveron que recrutar a dous novos músicos. Estes serían o batería Clive Bunker e o guitarrista Mick Abrahams, ambos procedentes do grupo McGregor´s Engine. Con estes catro compoñentes comezou un periplo de dous meses durante os cales actuaron en diversos locais británicos, entre eles o mítico Marquee e no que se sucederon os cambios de nome: Navy Blue, Bag of Blues, Ian Henderson´s Bag O’ Blues e moitos outros, produto do espantosamente mal que tocaban. Parece ser que o constante cambio de nome era o único que lles permitía poder actuar nun local máis dunha vez, xa que coñecéndoos xamais poderían facelo. Porén, xusto daquela sucedeu un feito que máis tarde se revelaría como crucial para o futuro de Jethro Tull e para a historia da música en xeral: Terry Ellis e Chris Wright deciden formar unha compañía de discos á que poñerían por nome Chrysalis Records.

A dita compañía sería nun principio subsidiaria da todopoderosa Island e enfocou o seu traballo á promoción de grupos con sons innovadores, polo que a través do produtor Derek Lawrence deciden fichar ós nosos protagonistas e colocarlles o ridículo nome de Candy Coloured Rain, o cal non se produciu finalmente grazas a que un empregado de Chrysalis que estudara historia suxeriu o de Jethro Tull, que non é outra cousa que o nome dun agricultor, granxeiro e escritor inglés nado en Basildon en 1674, ó que se lle atribue en 1701 a invención e perfeccionamento da máquina de arar e diversos experimentos cos sistemas de sementeira. A pesar de todo, o primeiro traballo oficial de Jethro Tull na industria discográfica non sairía baixo o selo Chrysalis, senón que o faría para Metro Goldwyn-Mayer. Tratábase dun single que incluía na súa cara A o tema "Aeroplane", composto por Len Barnard e Ian Anderson e pola cara B "Sunshine day", composto por Mick Abrahams. Este single foi publicado en febreiro de 1968 e distribuído baixo o nome de Jethro Toe, seguramente debido a un erro de imprenta. En calquera caso, a repercusión deste traballo foi mínima, xa que apenas tivo promoción e tampouco atraeu o interese da crítica nin do público.

Os comezos (1968-1970)

editar

Tralo intento de alcanzar o éxito, o grupo, esta vez xa baixo o nome de Jethro Tull, comezou unha extensa xira de actuacións durante o verán de 1968 en diversos clubs británicos, volvendo ó Marquee, esta vez xa de forma máis estable e gañándose o beneplácito do público. Este feito foi fundamental para o posterior triunfo do grupo, xa que a base de traballalo nas actuacións en directo conseguiron atraer a atención de gran cantidade de persoas que asistían perplexas ás incribles loucuras de Anderson coa súa frauta sobre o escenario e á enerxía que desprendía a banda tocando en vivo. Desta maneira, chegou por fin o salto á fama de Jethro Tull: sería no Sunbury Jazz and Blues Festival, onde a crítica quedou literalmente sorprendida da popularidade do grupo, debida sobre todo a que a xente que os vira tocar en directo polos diversos locais concentrouse alí para velos, polo que case todo o público asistente era xa fan de Jethro. Evidentemente, o seguinte paso estaba a punto de darse: a gravación dun Lp, algo que xa se víña xerando e que se consumou en outubro de 1968, cando "This was" sae á venda.

Este primeiro disco lévaos a realizar numerosos concertos, entre eles unhas sesións de radio para á BBC nas que demostran que o seu directo é demoledor. O sinxelo escollido foi "A song for Jeffrey", dedicado a Jeffrey Hammond Hammond, e a cara B de dito single tamén tiña que estar dedicada a alguén, polo que o tema incluído foi "One for John Gee", como agradecemento a John Gee, director do Club Marquee en Londres e primeira persoa que confiou no éxito do grupo. A pesar da ansiedade coa que se esperaba o primeiro disco de Jethro Tull e das boas críticas recibidas por este, o single non tivo demasiado éxito entre o gran público. Con todo, o seguinte si que alcanzou boas posicións nas listas británicas. Este segundo single foi "Love story", tema que non aparece en "This was", composto tamén por Ian Anderson e cheo de potencia, que se publicaría en decembro de 1968.

Pronto comezaron as desavinzas entre as dúas principais figuras de Jethro Tull: Anderson e Abrahams. Este decide abandonar o grupo, oficialmente porque existían desavinzas no relativo á orientación musical do mesmo. Non obstante, a razón ben puido ser o carisma de Ian Anderson á fronte do grupo e a súa desbordante creatividade musical, que apuntaba xa dende un principio a direccións máis diversas que as dunha simple banda de blues-rock. Isto poñía en dúbida o liderado de Mick Abrahams e o final non puido ser outro que o que xa coñecemos: o guitarrista marchou e formou a súa propia banda, Bloodwyn Pig, coa que xamais pasou de ser un artista de segunda fila. Así, Mick Abrahams deixará pasar a súa oportunidade de alcanzar a fama e a inmortalidade artística.

O peor, porén, foi que a marcha do guitarrista deixaba un oco en Jethro Tull que tiña que ser ocupado pronto, xa que a súa primeira xira polos Estados Unidos estaba á volta da esquina. Comeza así unha frenética carreira por incorporar a un bo guitarrista. O primeiro en probar coa banda foi Tommy Iomi, o coñecido guitarrista de Black Sabbath, que só estivo dez días con Jethro Tull, xa que a súa técnica non convencía a Anderson. Tras el, chegou Davy O’List, que aínda estivo menos tempo con eles: catro días, pero que posteriormente sería mundialmente coñecido como o guitarrista da banda Nice. Por fin chegou o que sería guitarrista definitivo de Jethro Tull, Martin Lancelot Barre, que dende a súa mesma chegada ó grupo converteríase na peza máis importante do mesmo, a excepción, claro está, do propio Anderson. Martin Barre era máis que un guitarrista aceptable, pero o certo é que a súa valía non sempre fora recoñecida pola prensa especializada, demasiado acostumada a que un guitarrista sexa o líder dunha banda de rock, ou ós sós enrevesados, tecnicistas e interminables dos "heroes" da guitarra (ex: Jimi Hendrix, Jimmy Page, Jeff Beck...), pero o destacable de Barre foi a súa compenetración con Ian Anderson.

1969 foi un ano moi importante para Jethro Tull, xa que na primavera do mesmo comezaron a súa primeira xira polos Estados Unidos, nun principio como abreconcertos de Led Zeppelin ou Fleetwood Mac. A repercusión dos concertos que a banda ofreceu nos Estados Unidos foi enorme, ata o punto de que son invitados a gravar en varios estudios musicais daquel país. Ditas gravacións foron moi frutíferas, e dunha delas xurdiu unha das mellores cancións na historia de Jethro Tull: "Living in the past", gravada nos Estudios Vantone de New Jersey. Este foi o primeiro sinxelo de Jethro que alcanzou o éxito, chegando incluso a facelos aparecer na televisión, concretamente no programa "Top of the pops". Este éxito, unido á publicación do seu segundo traballo, "Stand up", consolidou a Jethro Tull como unha das mellores bandas do momento. Gravado nos Estudios Morgan de Londres, "Stand up" alcanza rapidamente o número 1 das listas británicas e fai o propio noutros países europeos, chegando a ser disco de ouro, o primeiro que a banda consegue. Neste álbum aprécianse xa as características básicas do son típico do grupo, como poden ser a forma de tocar a frauta por parte de Anderson, as alternancias entre as partes suaves e fortes en moitas das cancións e a clara influencia da música medieval no son de Jethro Tull. Aquí aparecen instrumentos coma a balalaica ou a mandolina, que xunto á xa típica frauta (tocada en dous dos temas por Martin Barre) contribúen a dotar ós temas dun ambiente folk do que a banda xamais se desprendería, por moito que en ocasións Anderson declarase que odiaba a música folk. Pero non só se aprecian neste traballo influencias da música folk, senón que tamén podemos observar coma o rock duro aparece en temas coma "A new day yesterday", "Nothing is easy" e nas partes máis fortes doutros cortes do disco. Igualmente, a influencia da música clásica queda patente nada máis escoitar "Bourée", que é unha adaptación dunha composición de Johann Sebastian Bach. Todo isto supón que o grupo se afastara un pouco do son blues e jazz que caracterizou o seu primeiro traballo.

Ó éxito de "Stand up" seguiu a edición de dous novos sinxelos igualmente triunfantes: o primeiro deles estaba formado por "Sweet dream" na cara A e "17" na cara B, e publicouse en setembro de 1969. Nel aprécianse toques de orquestra que, se ben non eran rigorosamente unha primicia (o tema "Reasons for waiting", de "Stand up" xa tiña unha parte de orquestra amañada por David Palmer), si que consolidan a vertente sinfónica do son de Jethro Tull. De feito, moitos dos seus seguintes discos incluíron extensas partes con amaños de orquestra. O outro single foi "Witch’s promise"/"Teacher", no que aparecen por primeira vez os xeniais toques de piano por parte de John Evans, que deste modo regresaba xunto cos seus colegas de toda a vida. Este disco saíu á venda en decembro de 1969, como preludio do seu seguinte álbum, o terceiro na historia do grupo, que se publicou en febreiro de 1970 e se titulou "Benefit". A saída á venda do Lp coincidiu coa segunda xira de Jethro Tull polos Estados Unidos, esta vez como estrelas absolutas. Existen algunhas testemuñas de dita xira, sobre todo da actuación do grupo no Carnegie Hall de Nova York, onde ofreceron un dos seus mellores concertos que se recordan e onde moi probablemente comenzouse a forxar o halo de lenda que agora envolve á banda. Neste concerto graváronse dous temas que posteriormente formarían parte do álbum "Living in the past".

Centrándonos no álbum "Benefit", hai que dicir que é un dos seus discos menos influenciados polo folk e, polo contrario, máis próximo ó rock clásico co apoio dos teclados e, sobre todo, piano. Con todo, Ian Anderson conseguiu que soase diferente ó que o público estaba acostumado. Jimi Hendrix declarou en varias ocasións ser fan de Jethro Tull, e incluso chegou a coincidir co grupo nun memorable concerto: Illa de Wight, un dos eventos máis emblemáticos do rock dos 70. Alí estiveron xente coma Bob Dylan, Free, The Doors, Emerson Lake & Palmer, Joan Baez, Ten YearsS After, The Who e un longo etcétera e, por suposto, Jethro Tull. Este festival celebrouse en agosto de 1970, dous meses despois da aparición dun novo single da banda, incluíndo os temas "Wond’ring again" e "Just trying to be". A pesar de que case tódolos compañeiros de cartel tiñan máis experiencia e táboas no negocio, Jethro foi o único grupo que tocou máis de tres horas seguidas a petición do público.

O seu cénit creativo (1970-1973)

editar

Tras a frenética actividade que envolveu á banda no 1970 produciuse a segunda baixa: Glenn Cornick, o baixista, decidiu iniciar unha carreira musical en solitario formando o seu propio grupo: Wild Turkey, que tería un éxito discreto no panorama musical underground británico. Así, a finais de 1970 produciuse o segundo relevo na banda. Dito cambio trouxo de novo a un vello coñecido: Jeffrey Hammond-Hammond, que ocupou o posto de baixista vacante. Desta forma entrou Jethro Tull en 1971, ano que resultaría crucial para a súa carreira. En xaneiro publicase o primeiro dos dous grandes discos do grupo na súa longa traxectoria: "Aqualung". É a primeira obra de Jethro Tull que pode considerarse en certo modo "conceptual", ó abordar o tema da relixión dende un punto de vista crítico e irónico, se ben Anderson nunca quixo burlarse da relixión en si mesma, senón das imposicións ás que o ser humano está sometido por ela, incluso antes de ter uso de razón. De calquera forma, o estilo base do disco é o rock duro, como pode apreciarse nos temas máis importantes do mesmo: "Aqualung", "Cross-eyed Mary", "Locomotive breath" ou "Wind up"; non obstante, seguen tendo un peso específico moi importante as influencias folk e clásicas, e non tanto o jazz ou o blues.

As ditas influencias aprécianse nas partes acústicas de cancións coma "My God", "Cheap day return", "Slipstream", "Mother goose", "Wond’ring aloud" ou "Up to me". Mención á parte merece o solo de frauta e voces de "My God", no que se fai patente unha vez máis a influencia da música clásica e barroca nas composicións deste músico. Parte dos temas que aparecen neste disco xa foran tocados en directo, en especial "My God" e "Locomotive breath", polo que cando se puso á venda, os fans arrasaron nas tendas de discos. Tal era a expectación levantada por "Aqualung". Os resultados foron evidentes: máis de 5 millóns de copias vendidas, disco de ouro, multiplatino e numerosos premios e loanzas por parte da crítica especializada. A pesar de todo, o disco non alcanzou o primeiro lugar nas listas de vendas, aínda que si chegou ó nº 4 en Gran Bretaña e ó nº 7 nos Estados Unidos, sendo o primeiro álbum do grupo que conseguiu entrar no "Top ten" deste país.

"Aqualung" foi censurado en España, onde non se puido publicar ata 1975 e, aínda así, co cambio de "Locomotive breath" por "Glory row", nun dos exemplos máis incoherentes e esperpénticos do que é a censura no mundo do rock, ó prohibirse a aparición de "Locomotive breath" como tema do disco "Aqualung" pero, porén, permitirse como tema do disco "Living in the past", que se publicou en 1972. Non foi este o único disco de Jethro Tull que sufriu as iras da censura no noso estado.

En marzo de 1971 produciuse a terceira deserción no seo do grupo: Clive Bunker quería casar e cambiar de aires musicais, polo que se uniu a Robin Trower, Frankie Miller e James Dewar para formar o grupo Jude, de nula relevancia na música moderna. O seu posto ocupouno outro vello amigo dos tempos de The Blades: Barriemore Barlow. Desta forma, Ian Anderson converteuse no único membro de Jethro Tull que quedaba do cuarteto inicial que gravou "This was". A formación do grupo quedaba, pois, da seguinte forma: Anderson á voz, guitarras acústicas e frauta, Barre coma guitarrista, John Evans ós teclados e pianos, Jeffrey Hammond ó baixo e o mencionado Barlow á batería.

Non obstante, existía unha sexta persoa que aínda que non era membro fixo do grupo, si que comezaba a adquirir importancia polas súas numerosas e importantes colaboracións: David Palmer, que dende as súas intervención nun dos temas de "Stand up" seguiu achegando os seus coñecementos da música clásica para realizar diversos arranxos orquestrais nalgunhas cancións do grupo. Esta formación é considerada por moitos críticos coma a mellor e máis produtiva de toda a historia de Jethro Tull. O debut de Barriemore Barlow produciuse en maio de 1971, cando a banda gravou nos Sound Techniques Studios de Londres o EP "Life’s a long song", que incluía cinco temas: o que daba título ó disco, "Dr. Bogenbroom", "Up the pool", "For later" e "Nursie". Por estas datas comezan unha xira por todo o mundo que lles encumiaría coma un dos mellores grupos en directo.

A pesar de que a imaxe do grupo sempre foi e segue sendo a de Ian Anderson tocando a súa frauta sobre unha soa perna, o certo é que o potencial en directo da banda nutríase en non pouca medida polas ideas dos seus membros, que desenvolvían os seus propios "numeriños" en directo. Estes pequenos detalles teñen grande importancia cando un grupo de rock se presenta ante os seus fans, sobre todo á hora de crear un clima propicio para á asimilación das súas cancións, pero tamén para conseguir "teatralizar" a música que neses momentos desenvolve e transmitir á audiencia algo que non se pode percibir a través do disco: a imaxe e o dinamismo dunha auténtica banda de rock. Nisto, Jethro Tull eran e seguen sendo uns auténticos mestres. Moitos grupos posteriores imitaron ata a saciedade os trucos de Anderson sobre o escenario, así como diversos efectos utilizados por el nos concertos. Na xira do 71 comezaron a escoitarse en vivo certos fragmentos do que sería o seu próximo disco.

En abril do 72 publícase "Thick as a brick". Nada máis publicarse, moitos profesionais da radio situárono como o segundo mellor disco da historia da música moderna, por detrás do "Sgt. Pepper’s lonely hearts club band" de The Beatles. En seguida alcanzou o número 1 nas listas dos Estados Unidos, algo que a banda merecía e víña perseguindo durante moito tempo. Posiblemente a resaca de "Aqualung" tivese moito que ver en tal logro, xa que moitos fans norteamericanos comezaron a darse conta do potencial de Jethro a partir deste disco, polo que esperaban con verdadeiras ansias a súa nova obra. "Thick as a brick" é o primeiro Lp do grupo no que non encontramos temas separados, senón unha única canción que dura todo o disco, sen pausas ou interrupcións de ningún tipo, tan só o tempo que se tarda en cambiar de cara ao álbum. Isto xa resultaba unha novidade de seu, aínda que non era o único novo na música da banda.

Así, podemos encontrar múltiples facetas novas, como o formato do disco, en forma de periódico despregable con numerosas páxinas nas que aparecen noticias de todo tipo, cheas de sarcasmo e humor. Xunto a este aspecto "visual", o son do grupo é moito máis elaborado, os arranxos comezan a ser extremadamente difíciles. Os cambios rítmicos, melódicos etc., sucédense sen parar, achegando cada un deles unha nova perspectiva do que estamos escoitando. A conxunción entre os membros da banda resulta aplastante. Moitos dudaron de que "Thick as a brick" puidese executarse en directo de forma adecuada, tal era o grao de dificultade instrumental do disco, pero equivocábanse, xa que a banda ofrecerá parte do que aparece no álbum nos seus concertos de 1971. "Thick as a brick" levou á banda ó cumio da popularidade e creatividade, aínda que as letras do disco aparecen asinadas por un tal Gerald Bostock, en realidade Ian Anderson preferiu utilizar dito pseudónimo e a truculenta historia dun neno prodixio de oito anos que gaña un concurso de poesía e logo é descalificado por deixar embarazada a unha nena de catorce, como un elemento máis de crítica social e imaxinación creativa, por suposto, como un reclamo para crear interese e incluso polémica entre os seus fans. Non obstante, todo queda moi claro de se consultar á Sociedade de Autores Británica, xa que "Thick as a brick" aparece coma unha composición enteiramente de Anderson na súa letra e na súa música.

Os concertos de presentación de "Thick as a brick" por todo o mundo acompañáronse dun forte tratamento escénico, produto seguramente da influencia que en Anderson tiveron diversos shows televisivos como o Flying Circus de Monty Python.

O seguinte disco de Jethro Tull publicaríase no mesmo ano que "Thick as a brick", aínda que non se trataba dun disco enteiramente novo, senón dunha recompilación de sinxelos non publicados en ningún disco, temas extraídos dos seus anteriores traballos, algunhas cancións novas e partes en directo dalgúns dos seus concertos. Trátase de "Living in the past", editado en xullo de 1972 en Gran Bretaña e en outubro dese mesmo ano nos Estados Unidos. O álbum foi un acerto por parte do grupo, xa que moitos fans se perderan no seu momento moitos dos singles que Jethro publicaran entre Lp e Lp, polo que esta era unha magnífica oportunidade para facerse con eles sen ter que recorrer ó mercado de segunda man, coa propina adicional de que, ó tratarse dun disco dobre, ofrecía unha boa perspectiva do que o grupo fora capaz de ofrecer en directo mediante unha das catro caras dos discos, que era enteiramente en directo, así como o regalo adicional dalgún que outro tema novo.

O bienio conflitivo (1973-1974)

editar

1973 foi un ano bastante negativo para a banda, aínda que visto dende a perspectiva actual quizais resulte incomprensible todo o que sucedeu, se nos guiamos por puntos de vista musicais. Xullo de 1973 viu a publicación de "A passion play", novo álbum de Jethro Tull e sétimo ata a data. A xestación deste disco xa estivo chea de dificultades dende o mesmo momento en que se gravaron os temas en estudio. Nun principio ía ser un Lp dobre, con temas independentes, e para iso o grupo trasladouse ós famosos estudios Chateau D’Herouville, cerca de París, onde gravaron as voces e partes instrumentais básicas para tres das caras de dito disco dobre, pero problemas técnicos co estudio de gravación e o desagrado de Anderson polo que se estaba gravando fixeron que se paralizase o proceso e se atrasase a publicación do disco, de maneira que Anderson decidiu aproveitar parte do gravado e rexeitar a outra parte. Deste modo, chegouse á decisión final, que foi a de montar un disco seguindo os pasos de "Thick as a brick", cun só tema en todo o álbum (se exceptuamos a historia que aparece na metade do disco). Novamente aparecían arranxos enrevesados, letras incomprensibles, orixinalidade e un maior acercamento ao mundo do teatro a través dunha historia referente á vida despois da morte. O espectáculo foi presentado oficialmente no Wembley Empire Pool Arena de Londres, ante 8.000 persoas, antes de que o disco vise a luz e diante da prensa e a crítica, que arremeteron sen piedade contra el, ofendendo profundamente a Anderson.

Anderson decide anular os concertos previstos para a presentación do disco e romper as súas relacións coa crítica británica. Con todo, "A passion play" alcanzaría o nº 1 nas listas dos Estados Unidos debido ó entusiasmo dos fans do grupo, mentres que en Gran Bretaña o desprestixio na prensa non tivo todo o efecto desexado e logrou alcanzar o posto 13 no top 20. Así e todo, vendo que Jethro Tull tíña máis éxito nos USA que nas illas británicas, Ian Anderson e o seu grupo trasládanse a Norteamérica, onde se establecerán durante unha boa tempada, aducindo problemas coa crítica británica e a forte presión fiscal á que se vían sometidos. As verdadeiras razóns puideron ser outras, como se verá no apartado de "citas", en palabras do propio Anderson.

Durante o período de tempo no que Jethro Tull se mantiveron inactivos, os seareiros comezaron a mostrar certa preocupación, xa que non lles chegaban noticias sobre a banda, algo ao que non acostumaban, posto que o grupo sempre fora portada das revistas especializadas e foco de atención de tódalas miradas. Ao mesmo tempo, outras bandas como Led Zeppelin, Rolling Stones, The Who ou Pink Floyd tomaron o relevo como mellores grupos do momento, relegando a Jethro a unha posición secundaria. O grupo de Anderson pagaría moi caro ese período de inactividade e a súa inimizade coa crítica británica, daquela moi influente na do resto de Europa, ata o punto de que Jethro Tull xamais volvería ós postos de privilexio que alcanzaran con anterioridade, a pesar de que durante os anos seguintes se publicaron outros álbums.

A comezos de 1974 aparecen as primeiras noticias referentes á banda, que falaban dun novo proxecto de Ian enfocado cara ao cine. En realidade tratábase de realizar unha película coa música do grupo xunto a unha orquestra sinfónica completa. O guión da película estaba xa escrito e trataba sobre a historia alegórica dunha rapaza que morre nun accidente e as súas experiencias no máis alá. Por desgraza, o tema non resultou atractivo para os produtores da película, que propuxeron a Anderson que lles cedese o control artístico do proxecto. O líder de Jethro Tull negouse, polo que todo quedou cancelado ao retirárense os produtores da película e non poder encontrar financiamento para o mesmo. Afortunadamente, o que si se levou a cabo foi a realización dun novo álbum, co título de "War Child". Este novo traballo retomaba o formato típico de temas individuais e de curta duración, en prol da facilidade para elixilos á hora de tocar en directo. A pesar de que o disco tíña un alto nivel de calidade, non é un dos mellores do grupo, razón pola cal resulta estraño que a crítica acollese o álbum con entusiasmo, quizais nunha estratexia de "reconciliación" coa banda, reconciliación que non se produciu na súa totalidade. En calquera caso, o certo é que "War Child" é un dos discos menos coherentes do grupo, nos que o son se afasta bastante das bases asentadas cos seus anteriores álbums, coa excepción de "A passion play".

En ámbolos dous discos, Ian Anderson atrévese co saxofón, se ben o abandonaría posteriormente por razóns descoñecidas. Con todo, o mellor de "War Child" foron, sen dúbida, os seus concertos en directo, dos cales escribiuse no seu momento que foron os mellores de toda a historia da banda, cheos de efectos visuais e sonoros, cun son impecable e unhas actuacións dos músicos moi dinámicas. Nestes concertos intervirían catro rapazas formando unha sección de corda e espidas de cintura para arriba. Respondían ós nomes de Elizabeth Edwards, Rita Eddowes e Helen, todas ao violín, e Katharine Thulborn ao violonchelo. Tamén participarían no seguinte disco da banda en estudio. Con todo, as actuacións de Jethro Tull en España, en 1974 (ano no que a visitaron por primeira vez), non contaban con esta parte do espectáculo, prohibida pola censura, e as catro actuaron ben cubertas.

"War Child" publicouse en outubro de 1974, en metade dunha xigantesca xira que o grupo realizou polos Estados Unidos, Xapón, Australia, Europa etc. Alcanzou o nº 2 nas listas dos Estados Unidos e o nº 14 nas de Gran Bretaña, uns resultados similares aos de "A passion play", o "disco maldito" do grupo. Embriagados polo éxito dos seus concertos, cada vez máis fans acudían aos lugares nos que actuaban Jethro Tull para admirar as loucuras de Anderson sobre o escenario, a posta en escena da banda, o seu impecable son e, sobre todo, a un grupo que dende había varios anos pertencía á elite do rock. Como datos máis significativos, pódese dicir que na actuación da banda no Forum dos Ánxeles víronos en directo máis de cen mil persoas e que nos Estados Unidos conseguiron que máis dun millón de seguidores asistisen ós seus concertos.

Durante este mesmo ano, Ian Anderson aínda tivo tempo para producir un dos mellores discos do grupo de folk-rock Steeleye Span, "Now we are six", no que se adivina facilmente a man de Anderson en cada unha das cancións, e sobre todo no son do grupo, en especial da sección rítmica de baixo e batería.

O retorno triunfal (1975-1976)

editar

A comezos do ano 1975, Ian Anderson consegue un dos seus obxectivos máis perseguidos: ter estudio de gravación propio para a banda. Trátase nada máis e nada menos que dos míticos Maison Rouge Studios, que ademais dun estudio fixo dispoñían doutro móbil. Nada mellor para estrenalos que embarcarse na gravación dun novo disco, así que durante os dous primeiros meses do ano concéntranse en gravar os temas para o seu próximo álbum, que sairía á venda en marzo co nome de "Minstrel in the gallery", a pesar de que nun principio íase titular "Tears in the eyes of the minstrel" (lágrimas nos ollos do trobador). Un cambio de última hora, seguramente para acurtar o nome e facelo máis accesible ao público en xeral, foi o responsable do título dun dos mellores discos de Jethro Tull en toda a súa carreira. O disco chegou ao nº 7 nos Estados Unidos e ao nº 20 en Gran Bretaña, resultados que poden parecer peores que os dos seus antecesores, pero que non o son tanto se temos en conta que a banda non actuou en directo ese ano para promocionar o disco.

Así pois, considerando esta falta de potenciación comercial, será máis fácil darse conta da magnitude de "Minstrel in the gallery", que ao longo dos anos seguintes se converteu no disco máis vendido de Jethro Tull tras "Aqualung" e "Thick as a brick". A razón deste éxito de vendas hai que buscala na conxunción da faceta acústica e medieval do grupo coa súa vertente máis rockeira, de forma que hai temas que se aproximan en varias das súas partes moito ao rock duro. Referímonos, concretamente, á introdución da guitarra eléctrica de Martin Barre no tema que dá título ó disco, a parte rápida de "Cold wind to Valhalla" e as partes de guitarra eléctrica de "Black satin dancer". Esta enerxía contrasta coa delicadeza e fraxilidade doutras dúas pezas: "Requiem" e "One white duck". A faceta máis barroca e sinfónica de Jethro Tull tamén estaba presente en "Minstrel in the gallery", concretamente na longa suite "Baker street muse", que se dividía en catro partes e que recuperaba en certo modo o espírito da súa obra máis clásica e elaborada: "Thick as a Brick". Igualmente, contribúe a potenciar esta faceta a inclusión do cuarteto de corda feminino xa mencionado anteriormente.

Pese ao nivel de calidade alcanzado polo disco, o certo é que Ian Anderson sempre manifestou non estar moi ledo co excesivo nivel de introspección do mesmo, queixándose repetidamente do que el chamaba "atmosfera festiva" durante a gravación do vinilo.

O ano 1976 preséntase para o grupo cunha despedida: a de Jeffrey Hammond Hammond, que decide colgar o seu baixo e dedicarse á pintura. Isto supón un duro golpe para todos, xa que Jeffrey era un vello amigo dende os primeiros días nos que Jethro Tull comezou as súas andanzas, e incluso dende moito antes. Comezou a tarefa de substituír a un home que non só achegaba ao grupo o seu bo facer co baixo, senón unha importantísima imaxe en directo, chea de dinamismo e humor.

Non se demoraría moito o relevo na banda, posto que nos plans máis inmediatos estaba a gravación dun novo disco e unha extensa xira mundial. O elixido foi John Glascock, un baixista moi técnico e versátil que traballara xa co grupo Carmen, e ao que incluso o mesmo Ritchie Blackmore pretendía para o seu grupo Rainbow. Anderson coñecía a Glascock dende había un ano, non só polo feito de que o seu grupo Carmen fose abreconcertos de Jethro Tull na xira de "War Child", senón tamén pola mediación da vocalista de dito grupo, Angela Allen, amiga persoal de Ian, e principal valedora de Glascock, ata o punto de recomendarlle persoalmente ao líder dos Tull a súa contratación para o grupo, unha vez disoltos Carmen. A pesar de que a música deste peculiar grupo era un flamenco-rock bastante estraño e pouco tiñan que ver co que facían Jethro Tull, o certo é que John Glascock demostraría pronto ser unha excelente adquisición para a banda, compenetrándose de inmediato cos demais músicos e traendo un ar fresco e renovador coa súa mestría ao baixo e a súa capacidade para facer coros.

Paralelamente, e no mesmo mes de xuño dese ano, publicaríase "M.U. - The best of Jethro Tull", primeiro disco recompilatorio do grupo, que contiña un acertado repaso ao mellor da súa discografía. Aí estaban "Aqualung", un fragmento de "Thick as a brick", "Locomotive breath", "Nothing is easy" e un tema inédito titulado "Rainbow blues" de gran beleza e harmonía, no que aparece por última vez Jeffrey e no que se poden escoitar uns magníficos arranxos de corda por parte dun músico que estaba a punto de converterse en membro fixo da banda: David Palmer. Os resultados obtidos polo disco non foron demasiado exitosos, seguramente debido á proximidade do seu lanzamento en relación co seu predecesor. O certo é que chegou ó nº 13 nos Estados Unidos e ó 44 en Gran Bretaña, vendendo máis de medio millón de discos inicialmente. Pouco máis se pode dicir deste álbum, salvo quizais a anécdota de que as siglas M.U. fan referencia á Musicians Union, é dicir, ao sindicato de músicos británicos.

A época folk (1977-1978)

editar

A principios de 1977 publicouse o seu novo disco, titulado Songs from the Wood, que veu precedido polo éxito alcanzado polo EP Solstice Bells, publicado en decembro de 1976 cun tema do Songs from the Wood ("Ring out Solstice Bells") e dúas cancións inéditas, "Pan Dance" e "March the Mad Scientist", ambos compostos por Anderson en 1974. Unha das moitas novidades que se atopan en Songs from the Wood é a ampliación do grupo, que pasa de ter cinco membros a seis, coa incorporación de David Palmer como teclista e encargado dos arranxos de forma fixa. O seu labor instrumental iría encamiñado a traballar cos sintetizadores, instrumentos que John Evans xamais conseguiu dominar adecuadamente. Outra das sorpresas foi a orientación musical do grupo, que se encamiñaba cara a derroteiros moito máis medievais e folclóricos. Así o demostraron en todos os temas do disco, e sobre todo en "The Whistler", "Velvet Green", "Jack-in-the-Green" e "Cup of Wonder". Por outro lado, advertíase unha irrupción moito máis potente dos riffs guitarrísticos orientados cara ao hard rock en moitos dos temas do disco, pero sobre todo en "Hunting Girl", "Pibroch (Cap in Hand)" e "Fire at Midnight".

A aparición do álbum vería acompañada con outra aparición, esta vez do grupo, no programa "Top of the Pops", de notable impacto entre a audiencia. "Songs from the Wood" alcanzou o posto nº 8 nos Estados Unidos e o 13 en Gran Bretaña, produto da calidade do disco e do tour mundial polos Estados Unidos, Europa e, por primeira vez en tres anos, Gran Bretaña. Tal acontecemento mereceu o interese da BBC, que retransmitiu unha hora completa de Jethro Tull en concerto por televisión e radio simultaneamente. Verdadeiramente, "Songs from the Wood" é unha das pezas clave na carreira do grupo e un dos seus mellores álbums, quizais o mellor tras "Aqualung", "Thick as a brick" e "Bursting out".

"Songs from the Wood" é un referente obrigatorio para todo o que desexe coñecer o mellor rock progresivo de influencia folk. O single elixido foi "The whistler", que apareceu cun tema inédito na súa cara B: "Strip cartoon", composto en 1976 por Ian Anderson e gravado no Ridge Farm Studio de Surrey, en Inglaterra.

O ano cerra para o grupo cun novo disco recompilatorio titulado "Repeat-The best of Jethro Tull vol. II", que resulta ser un fracaso comercial, xa que só chegou ao nº 94 nos Estados Unidos e non alcanzou o top 50 de Gran Bretaña. Era quizais demasiado pedir aos fans que respondesen favorablemente ante a segunda recompilación de temas do grupo en menos de dous anos. A pesar do seu fracaso, "Repeat..." ten un tema moi interesante, como é "Glory row", unha canción que pertence á época de "War Child" e que fora rexeitada para dito disco, pero que agora aparecía como reclamo comercial, posto que só aparecera con anterioridade en España, onde a censura substituíu "Locomotive breath", do disco "Aqualung", por este tema.

Discografía

editar