Lingua chócue

Chócue; Chokwe; Côkwe; (Este último, o seu nome nativo)
Outros nomes:	Chócué, Côkwe, Ciokwe, Djok, Kioko, Quioco, Shioko, Tchocué, Tshokwe e Tschiokloe
Falado en:	Angola; República Democrática do Congo; Zambia
Rexións:	África austral
Total de falantes:	1 004 200
Familia:	Níxer-Congo; Volta-Congo; Benue-Kwa; Benue-Congo; Bantoide; Bantoide S; Bantú; Central; Chokwe-Luchazi; Chócue/Chokwe
Status oficial
Lingua oficial de:	Angola
Regulado por:	Instituto de Línguas Nacionais
Códigos de lingua
ISO 639-1:	--
ISO 639-2:	---
ISO 639-3:	cjk
Mapa
Status

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Chócue.

O chócue, chokwe, ou quioco é unha lingua bantú falada en zonas de Angola, a República Democrática do Congo e Zambia.

Outros nomes

O chócue ten varios nomes alternativos, sendo coñecido tamén, ademais de pola forma vernácula côkwe, por chokwe, ciokwe, djok, kioko, quioco, tchokwê, shioko, tchocué, tshokwe e tschiokloe.^[1]

Dialectos

Distíngunse tres dialectos do chócue: o minungo, o ulanda e o ukhongo.^[1]

Distribución e falantes

En 1991 en Angola falábano unhas 456 000 persoas, localizadas no nordeste, o sur e o norte de Lunda, no leste de Bié, o oeste do Moxico, na rexión central de Cuando Cubango, en Cunene e en Malanje. Na provincia de Luanda, a capital, é máis falado no municipio de Viana.

Esta lingua só está oficiamente recoñecida en Angola, onde é usada como lingua franca no leste do país. Nese ano aproximadamente medio millón falábana na República Democrática do Congo, e tan só uns 44 200 en Zambia, en 1986,^[2] Neste último país, no ano 2000 os falantes reducíranse a 20 000.^[3]

É unha das principais linguas nacionais de Angola, tendo o Instituto de Línguas Nacionais de Angola estableceu unhas nomas ortográficas básicas para estandarizaren esta lingua para a súa mellor divulgación e utilización.^[1]

Algunhas expresións

musono unapema - (hoxe está bo)
mbungue - (corazón)
tweya - (ven)
mutu - (persoa)
chimene-chipema - (bos días)
chindele - (branco)
katapi - (cacahuete)
chingahi? - (canto custa?)
samanhonga - (pensador)
ishimo - (proverbios)
muanapwo - (muller moza)
mbolo - (pan)
ua - (toma)
landa kanawa- (compra ben)
zungo - (silencio)
Yesu - (Xesús)
tambele - (igrexa)

Notas

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Lewis, M. Paul: Ethnologue. Languages of the World Sexta ed. Dallas, Texas, USA: SIL International. ISBN 978-1-55671-216-6. Consultado o 22 de setembro de 2019.
↑ Informe de Ethnologue sobre a lingua chokwe, Consultado o 22 de setembro de 2019.
↑ Chokwe en Ethnologue (18ª ed., 2015). Consultada o 22 de setgembro de 2019.

Véxase tamén

Outros artigos

Pobo chócue

[Côkwe-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Lewis, M. Paul: Ethnologue. Languages of the World Sexta ed. Dallas, Texas, USA: SIL International. ISBN 978-1-55671-216-6. Consultado o 22 de setembro de 2019.

[2] Informe de Ethnologue sobre a lingua chokwe, Consultado o 22 de setembro de 2019.

[3] Chokwe en Ethnologue (18ª ed., 2015). Consultada o 22 de setgembro de 2019.

[1]

[2]

[3]