Rudolf Carnap
Rudolf Carnap, nado en Ronsdorf o 18 de maio de 1891 e finado en Santa Monica (California), o 14 de setembro de 1970, foi un influente filósofo alemán que desenvolveu a súa actividade académica en Centroeuropa ata 1935 e, a partir desta data, nos Estados Unidos. Destacado defensor do positivismo lóxico, foi un dos membros máis destacados do Círculo de Viena.
Vida e obra
editarCarnap naceu no seo dunha familia xermano-occidental que fora humilde ata a xeración dos seus pais. Comezou a súa educación formal no Gymnasium Barmen. Desde 1910 ata 1914, acudiu á Universidade de Jena, intentando escribir unha tese de física. Pero tamén estudou coidadosamente a Crítica da razón pura de Kant nun curso impartido por Bruno Bauch, e foi un dos escasos estudantes que acudiu aos cursos de Frege sobre lóxica matemática. Logo de servir no exército alemán durante a primeira guerra mundial durante tres anos, déuselle permiso para estudar físicas na Universidade de Berlín, 1917-18, onde Albert Einstein acababa de ser nomeado profesor. Carnap entón acudiu á Universidade de Jena, onde escribiu unha tese establecendo unha teoría axiomática do espazo e do tempo. O departamento de física dixo que era demasiado filosófico, e Bruno Bauch do departamento de filosofía dixo que era pura física. Carnap escribiu entón outra tese, baixo a supervisión de Bauch, sobre a teoría do espazo desde un punto de vista kantiano máis ortodoxo, e publicouno como Der Raum («Espazo») nun número suplementario de Kant-Studien (1922).
En 1921, Carnap escribiu unha carta decisiva a Bertrand Russell, quen respondeu copiando a man longas pasaxes do seu Principia Mathematica en beneficio de Carnap, pois nin Carnap nin Freiburg podían permitirse unha copia deste traballo transcendental. En 1924 e 1925, acudiu a seminarios impartidos por Edmund Husserl, o fundador da fenomenoloxía, e seguiu escribindo sobre física desde unha perspectiva positivista lóxica.
Carnap descubriu un espírito afín cando coñeceu a Hans Reichenbach nunha conferencia en 1923. Reichenbach presentou a Carnap a Moritz Schlick, un profesor da Universidade de Viena quen ofreceu a Carnap un posto no seu departamento, que Carnap aceptou en 1926. Carnap entón uniuse a un grupo informal de intelectuais vieneses ao que se acabaría chamando Círculo de Viena, guiado por Moritz Schlick e que incluía a Hans Hahn, Friedrich Waismann, Otto Neurath, e Herbert Feigl, con aparicións ocasionais do estudante de Hahn, Kurt Gödel. Cando Wittgenstein visitou Viena, Carnap atoparíase con el. El (con Hahn e Neurath) escribiu o manifesto do ano 1929 do Círculo, e (con Hans Reichenbach) fundou o xornal filosófico Erkenntnis.
En 1928, Carnap publicou dous libros importantes:
- A estrutura lóxica do mundo (En alemán: «Der logische Aufbau der Welt»), no que desenvolveu unha versión formal rigorosa do empirismo, definindo todos os termos científicos en termos fenomenalísticos. O sistema formal do Aufbau (como se chama normalmente a esta obra) baseouse nun simple predicado dual primitivo, que se satisfai se dous individuos «parécense» entre si. O Aufbau estaba moi influído polos Principia Mathematica, e é comparable coa metafísica mereotopolóxica que A. N. Whitehead desenvolveu ao longo de 1916-29. Parece, con todo, que Carnap pronto quedou algo desencantado con este libro. En particular, non autorizou unha tradución ao inglés ata 1967.
- Pseudoproblemas de filosofía afirmaba que moitas preguntas filosóficas carecen de sentido, isto é, o xeito en que eran suscitadas supoñían un abuso da linguaxe. Unha implicación operacional desta radical frase tomouse para eliminar a metafísica do discurso humano responsable. É unha posición coñecida pola que Carnap foi principalmente coñecido durante moitos anos.
En febreiro de 1930, Tarski deu unha conferencia en Viena e en novembro de 1930 Carnap visitou Varsovia. Nestas ocasións aprendeu moito do enfoque da teoría de modelos de Tarski sobre semántica. En 1931, Carnap foi nomeado profesor na Universidade de Praga en idioma alemán. Alí escribiu o libro que ía facer del o máis famoso positivista lóxico e membro do Círculo de Viena, o seu Sintaxe lóxica da linguaxe (Carnap, 1934). Nesta obra, Carnap adiantou o seu principio de tolerancia, segundo o cal non existe algo que poida chamarse linguaxe ou lóxica «correctos» ou «verdadeiros». Un é libre de adoptar a forma de linguaxe que lle resulte útil aos seus propósitos. En 1933, Willard Quine coñeceu a Carnap en Praga e discutiron a obra deste último con certo detalle. Así comezou un respecto mutuo que duraría toda a vida entre estes dous homes, un que sobreviviu aos eventuais desacordos de Quine cunha serie das conclusións filosóficas de Carnap.
Carnap, que non ignoraba o que ocorrería en Europa co terceiro Reich, e cuxas conviccións socialistas e pacifistas o sinalaban abertamente, emigrou aos Estados Unidos en 1935 e converteuse en cidadán naturalizado en 1941. Mentres tanto en Viena, Moritz Schlick foi asasinado en 1936. Desde 1936 ata 1952, Carnap foi profesor de filosofía na Universidade de Chicago. Grazas en parte aos bos oficios de Quine, Carnap pasou os anos 1939-41 en Harvard, onde se reuniu con Tarski. Carnap (1963) máis tarde expresou certa irritación sobre a súa época de Chicago, onde el e Charles W. Morris eran os únicos membros do departamento comprometidos coa primacía da ciencia e da lóxica. (Os seus colegas de Chicago eran, entre outros, Richard McKeon, Mortimer Adler, Charles Hartshorne e Manley Thompson). Os anos de Carnap en Chicago foron malia todo altamente produtivos. Escribiu libros sobre semántica (Carnap 1942, 1943, 1956), lóxica modal, chegando moi preto en Carnap (1956) á semántica de mundos posibles actualmente considerada estándar por esa lóxica que Saul Kripke propuxo a partir de 1959, e sobre os fundamentos filosóficos de probabilidade e indución (Carnap 1950, 1952).
Logo dun período no Instituto de Estudos Avanzados de Princeton, uniuse ao departamento de filosofía da UCLA en 1954, habendo falecido Hans Reichenbach o ano anterior. Anteriormente declinara unha oferta dun posto similar na Universidade de California, porque para asumir o cargo debía asinar un xuramento de lealdade propio do mccarthismo, unha práctica á que se opoñía por principios. Mentres estaba na UCLA, escribiu sobre coñecemento científico, a distinción analítico-sintética, e o principio de verificación. Os seus escritos sobre termodinámica e sobre as bases da probabilidade e a indución, publicáronse postumamente en Carnap (1971, 1977, 1980).
Carnap foi autodidacta do esperanto cando só tiña catorce anos, e sempre sentiu simpatía cara a este idioma (Carnap 1963). Máis tarde acudiu ao Congreso Universal de Esperanto en 1908 e 1922, e empregaba o idioma mentres viaxaba.
Carnap tivo catro fillos do seu primeiro matrimonio, que acabou en divorcio no ano 1929. A súa segunda esposa suicidouse en 1964.
Publicacións
editar- 1922. Der Raum: Ein Beitrag zur Wissenschaftslehre, Kant-Studien, Ergänzungshefte, non. 56. A súa tese doutoral.
- 1926. Physikalische Begriffsbildung. Karlsruhe: Braun.
- 1928. Scheinprobleme in der Philosophie (Pseudoproblemas de Filosofía). Berlín: Weltkreis-Verlag.
- 1928. Der Logische Aufbau der Welt. Leipzig: Felix Meiner Verlag. Tradución ao inglés de Rolf A. George, 1967. The Logical Structure of the World: Pseudoproblems in Philosophy. University of California Press.
- 1929. Abriss der Logistik, mit besonderer Berücksichtigung der Relationstheorie und ihrer Anwendungen. Springer.
- 1929. Wissenschaftliche Weltauffassung - der Wiener Kreis. Tradución ao castelán: La concepción científica del mundo - El Círculo de Viena, en Otto Neurath, Wissenschaftliche Weltauffassung Sozialismus und Logischer Empirismus, editado por R. Hegselmann, Frankfurt do Meno, Suhrkamp, 1995, pp. 81–101.
- 1934. Logische Syntax der Sprache.
- 1996 (1935). Philosophy and Logical Syntax. Bristol UK: Thoemmes. Extracto.
- 1939, Foundations of Logic and Mathematics en International Encyclopedia of Unified Science, Vol. I, non. 3. University of Chicago Press. En castelán, Fundamentos de lógica y matemáticas, Taller de Ediciones Josefina Betancor, 1975. ISBN 84-7330-037-8
- 1942. Introduction to Semantics. Harvard University Press.
- 1943. Formalization of Logic. Harvard Uni. Press.
- 1956 (1947). Meaning and Necessity: a Study in Semantics and Modal Logic. University of Chicago Press.
- 1950. Logical Foundations of Probability. University of Chicago Press. Pp. 3-15 online.
- 1950. "Empiricism, Semantics, Ontology", Revue Internationale de Philosophie 4: 20-40.
- 1952. The Continuum of Inductive Methods. University of Chicago Press.
- 1958. Introduction to Symbolic Logic with Applications. Dover.
- 1963, «Intellectual Autobiography» en Schilpp (1963: 1-84). En España, Autobiografía intelectual, 1992, Edicións Paidós Ibérica, S.A. ISBN 84-7509-806-1
- 1966. Philosophical Foundations of Physics. Martin Gardner, ed. Basic Books. Extracto.
- 1971. Studies in inductive logic and probability, Vol. 1. University of California Press.
- 1977. Two essays on entropy. Shimony, Abner, ed. University of California Press.
- 1980. Studies in inductive logic and probability, Vol. 2. Jeffrey, R. C., ed. University of California Press.
Bibliografía en liña. En construción, sen artigos posteriores a 1937. A maior parte das publicacións de Carnap desde 1940 en diante poden buscarse a través do índice do filósofo baseado na web, ao que están subscritas a maior parte das bibliotecas académicas.
Outras fontes
editar- Grattan-Guinness, Ivor, 2000. In Search of Mathematical Roots. Princeton Uni. Press.
- Quine, Willard, 1985. The Time of My Life: An Autobiography. MIT Press.
- Richardson, Alan W., 1998. Carnap's construction of the world: the Aufbau and the emergence of logical empiricism. Cambridge Uni. Press.
- Schilpp, P. A., ed., 1963. The Philosophy of Rudolf Carnap. LaSalle IL: Open Court.
- Spohn, Wolfgang, ed., 1991. Erkenntnis Orientated: A Centennial Volume for Rudolf Carnap and Hans Reichenbach. Kluwer Academic Publishers.
- 1991. Logic, Language, and the Structure of Scientific Theories: Proceedings of the Carnap-Reichenbach Centennial, University of Konstanz, 21-24 May 1991. University of Pittsburgh Press.
Citas
editar- «Na ciencia non hai "buracos"; senón superficie por todos lados». (Do manifesto do Círculo de Viena de 1929.)
- Cando Wittgenstein lle regañó por ter libros sobre o paranormal na súa biblioteca, Carnap respondeu: «Pero Ludwig, só é unha cuestión empírica».
- «Non é asunto noso establecer prohibicións, senón chegar a convenciones... Na lóxica non hai moral algunha. Cada un ten a liberdade de construír a súa propia lóxica, isto é, a súa propia linguaxe, tal como prefira. Todo o que se requiere del é que, se desexa discutilo, debe establecer os seus métodos con claridade, e proporcionar regras sintácticas en lugar de argumentos filosóficos.» A sintaxis lóxica da linguaxe, §17 (1937)
Véxase tamén
editarLigazóns externas
editar- Páxina principal das Obras completas de Rudolf Carnap. (en inglés)
- Enciclopedia de filosofía en Internet: Rudolf Carnap por Mauro Murzi. (en inglés)
- Entrevista a Martin Gardner (en inglés)
- A vida de Rudolf Carnap (en inglés)