Saltar ao contido

Homocisteína

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Fórmula esquelética da homocisteína.[1]
Modelo da homocisteína.
Nome IUPAC: ácido 2-amino-4-sulfanilbutanoico.[2]
Número CAS: 454-29-5, e 6027-13-0 (isómero L).
Fórmula = C4H9NO2S.[3]
Formas betaína da (S)-homocisteína (esquerda) e (R)-homocisteína (dereita).

A homocisteína é un aminoácido que aparece nas proteínas, aínda que non está codificado no código xenético (ver aminoácido non proteinoxénico). É homólogo do aminoácido cisteína, do que se diferenza por ter unha ponte metileno (-CH2-) adicional. Biosintetízase a partir da metionina eliminándolle o seu grupo metilo Cε terminal. A homocisteína pode reciclarse en metionina ou converterse en cisteína coa axuda de vitaminas do grupo B.

Aínda que os niveis séricos altos de homocisteína foron asociados con enfermidades cardiovasculares, manter baixos os niveis de homocisteína non melloran o resultado dos tratamentos.[4]

Estrutura

[editar | editar a fonte]

A homocisteína a pH neutro aparece en forma de zwitterión.

Biosíntese e funcións bioquímicas

[editar | editar a fonte]

A homocisteína non se obtén da dieta.[5] Debe biosintetizarse a partir da metionina nunha ruta con varios pasos. Primeiro, a metionina recibe un grupo adenosil do ATP, nunha reacción catalizada pola S-adenosil-metionina sintetase, orixinando S-adenosil metionina (SAM). A SAM despois transfire o grupo metilo a unha molécula aceptora, (que é o aceptor norepinefrina durante a síntese da epinefrina, e o aceptor intermediario ADN metiltransferase no proceso da metilación do ADN). A adenosina é despois hidrolizada para render L-homocisteína. A L-homocisteína ten dous destinos principais: a súa conversión vía tetrahidrofolato (THF) de novo en L-metionina ou a súa conversión en L-cisteína.[6]

Biosíntese da cisteína

[editar | editar a fonte]

Os mamíferos biosintetizan o aminoácido cisteína por medio da homocisteína. O encima cistationina β-sintase cataliza a condensación da homocisteína e a serina para dar cistationina. Esta reacción utiliza piridoxina (vitamina B6) como cofactor. A cistationina β-liase despois converte este aminoácido dobre en cisteína, amoníaco, e α-cetobutirato. As bacterias e plantas utilizan outra ruta diferente para producir cisteína, na que intervén a O-acetilserina.[7]

Os dous papeis bioquímicos principais da homocisteína. (A homocisteína está na parte esquerda media da imaxe.) Pode sintetizarse a partir de metionina e despois convertida de novo en metionina polo ciclo da SAM ou utilizada para crear cisteína e alfa-cetobutirato.

Reciclaxe da metionina

[editar | editar a fonte]

A homocisteína pode ser reciclada a metionina. Este proceso usa N5-metil tetrahidrofolato como doante do metilo a encimas relacionados coa cobalamina (vitamina B12).

Outras reaccións de importancia bioquímica

[editar | editar a fonte]

A homocisteína pode ciclarse para dar homocisteína tiolactona, un composto heterocíclico de 5 membros. Debido a esta reacción, os péptidos que conteñen homocisteína tenden a clivarse a si mesmos por medio de reaccións que xeran estrés oxidativo.[8]

Efectos sobre a saúde

[editar | editar a fonte]

Os niveis séricos elevados de homocisteína foron asociados con varias enfermidades. Porén, os beneficios de rebaixar os niveis de homocisteína non están suficientemente probados ou non son concluíntes. Non hai evidencias que apoien que a diminución dos niveis de homocisteína preveñan as enfermidades cardiovasculares (incluídas aquelas con enfermidades renais),[9][10] e hai evidencias provisionais pero non concluíntes para a insuficiencia cardíaca[11] e a saúde ósea.[12]

Homocisteína elevada

[editar | editar a fonte]

Os niveis anormalmente altos de homocisteína no soro, por riba de 15 µmol/L, denomínanse hiperhomocisteinemia. Esta condición supón un factor de risco significativo para o desenvolvemento de moitas doenzas.

As deficiencias das vitaminas ácido fólico (B9), piridoxina (B6), ou B12 (cobalamina) poden orixinar niveis elevados de homocisteína.[13] A suplementación da dieta con piridoxina, ácido fólico, vitamina B12, ou trimetilglicina (betaína) reduce a concentración de homocisteína na corrente sanguínea.[14][15] Os niveis elevados de homocisteína están ligados con altas concentracións de dimetilarxinina asimétrica endotelial. Investigacións recentes suxiren que o exercicio físico intenso e de longa duración eleva os niveis plasmáticos de homocisteína, quizais ao incrementar a carga sobre o metabolismo da metionina.[16] O consumo crónico de alcohol pode tamén causar un incremento dos niveis plasmáticos de homocisteína.[17][18]

O aumento da homocisteína tamén se produce na rara enfermidade xenética homocistinuria e nos trazos xenéticos de polimorfismo de metileno-tetrahidrofolato-reductase. Este último é bastante común (presente en aproximadamente o 10% da poboación mundial) e está ligado a un incremento da incidencia de trombose e enfermidades cardiovasculares, que se produce máis frecuentemente en persoas con niveis mínimos de homocisteína (arredor de 6 μmol/L). Estes individuos requiren unha achega dietaria axeitada de riboflavina para que os niveis de homocisteína permanezan normais. Os niveis comúns nas poboacións occidentais son de 10 a 12 μmol/L, e atópanse niveis de 20 μmol/L en poboacións con consumos baixos de vitaminas B (por exemplo, en Nova Delhi) ou entre a poboación máis vella (por exemplo, en Rotterdam, Framingham). As mulleres teñen un 10-15% menos de homocisteína durante as súas décadas reprodutivas que os homes, o cal podería axudar a explicar o feito de que sufran infartos de miocardio (ataques ao corazón) varios anos máis tarde que os homes. Porén, este fenómeno explícase máis facilmente polos seus niveis de estróxenos, que teñen efectos cardioprotectores.

Rangos de referencia sanguíneos para a homocisteína:
Sexo Idade Límite inferior Límite superior Unidade Elevado Diana terapéutica
Femias 12–19 anos 3,3[19] 7,2[19] μmol/L > 10,4 μmol/L
ou
> 140 μg/dl		 < 6,3 μmol/L[20]
ou
< 85 μg/dL[20]
45[21] 100[21] μg/dL
>60 anos 4,9[19] 11,6[19] μmol/L
66[21] 160[21] μg/dL
Machos 12–19 anos 4,3[19] 9,9[19] μmol/L > 11,4 μmol/L
ou
> 150 μg/dL
60[21] 130[21] μg/dL
>60 anos 5,9[19] 15,3[19] μmol/L
80[21] 210[21] μg/dL

Riscos cardiovasculares

[editar | editar a fonte]

Un nivel alto de homocisteína sérica ("homocisteinemia") é un potente factor de risco para as enfermidades cardiovasculares. Porén, un estudo que pretendía rebaixar este risco reducindo os niveis de homocisteína non deu resultados positivos.[22] Este estudo fíxose sobre case 5000 noruegueses que sobreviviran a un ataque cardíaco, que xa tiveran enfermidades de corazón en estado avanzado graves. Non se realizou aínda ningún estudo sobre a capacidade preventiva desta estratexia en suxeitos con saúde relativamente boa.

Estudos publicados en 2006 indicaron que dar vitaminas (ácido fólico, B6 (piridoxina), e B12) para reducir os niveis de homocisteína pode non ofrecer beneficios rápidos, aínda que se atopou unha significativa redución do 25% nos ataques cardíacos no estudo HOPE-2 [23] mesmo en pacientes que na súa maioría xa tiñan graves deterioracións arteriais, aínda que a taxa de mortalidade global non cambiou significativamente pola intervención no ensaio. Claramente, a redución da homocisteína non repara rapidamente os danos estruturais xa existentes na arquitrectura arterial. Porén, hai evidencias bioquímicas que apoian fortemente que a homocisteína degrada e inhibe a formación dos tres compoñentes estruturais principais das arterias, o coláxeno, a elastina e os proteoglicanos. A homocisteína degrada permanentemente as pontes disulfuro formadas polas cisteínas e os residuos de lisina nas proteínas, afectando gradualmente á súa función e estrutura. Estes efectos a longo prazo son difíciles de establecer en ensaios clínicos enfocados a grupos con deterioración arterial xa existente. O principal papel da redución de homocisteína é posiblemente a prevención, pero os estudos con pacientes con condicións clínicas preexistentes non encontraron beneficios significativos nin danos.[23][24][25]

O ensaio VITATOPS chegou á conclusión de que os suplementos de vitaminas B, nun período de dous anos, non reducen significativamente subseguintes mortes por ataques cardíacos, ou enfermidades vasculares en pacientes cunha historia recente de ataques cardíacos e isquemia, a pesar de reducir os niveis de homocisteína.[26]

Enfermidades neuropsiquiátricas

[editar | editar a fonte]

Hai estudos que demostran a conexión entre os niveis elevados de homocisteína (hiperhomocisteinemia) e a aparición da enfermidade de Alzheimer ademais doutros trastornos cognitivos. Os investigadores suxiren que a suplementación con vitaminas do grupo B (incluíndo o folato) probablemente pode diminuír as posibilidades de desenvolver a enfermidade de Alzheimer.[27][28][29] O estrés oxidatvo inducido pola homocisteína pode tamén ter influencia na esquizofrenia.[30]

Saúde ósea

[editar | editar a fonte]

Os niveis elevados de homocisteína asociáronse co incremento de fracturas óseas en anciáns. Os niveis altos de homocisteína autooxidan e reaccionan con intermediatos reactivos do oxíxeno e causan danos nas células endoteliais e teñen un maior risco de formar trombos.[31][32] A homocisteína non afecta á densidade ósea, senón que parece ser que afecta ao coláxeno ao interferir coa formación de enlaces cruzados entre as fibras de coláxeno e os tecidos que este reforza. Aínda que o ensaio HOPE-2 [23] mostrou unha redución na incidencia de ataques cardíacos, nas persoas que tiveran ataques había unha taxa alta de fracturas de cadeira na parte afectada. Un ensaio realizado con dúas vitaminas redutoras dos niveis de homocisteína (folato e B12) en persoas que anteriormente tiveran un ataque cardíaco, houbo un 80% de redución das fracturas, principalmente de cadeira, despois de dous anos. É interesante que tamén aquí a densidade ósea (e o número de caídas) foron idénticas no grupo que tomou as vitaminas e no grupo que tomou placebo.[33]

Os suplementos de vitaminas contrarrestan os efectos deletéreos da homocisteína sobre o coláxeno. Como as persoas vellas absorben deficientemente a vitamina B12 da dieta, pode ser beneficioso para elas tomar doses máis altas oralmente ou por inxección.

Notas

[editar | editar a fonte]
  1. ↑ CHEBI
  2. ↑ PubChem compound - Homocysteine
  3. ↑ ChemSpider - Homocysteine
  4. ↑ Martí-Carvajal AJ, Solà I, Lathyris D, Salanti G (2009). Martí-Carvajal, Arturo J, ed. "Homocysteine lowering interventions for preventing cardiovascular events". Cochrane Database Syst Rev (4): CD006612. PMID 19821378. doi:10.1002/14651858.CD006612.pub2. 
  5. ↑ Selhub, J. (1999). "Homocysteine metabolism". Annual Review of Nutrition 19: 217–246. PMID 10448523. doi:10.1146/annurev.nutr.19.1.217. 
  6. ↑ Champe, PC and Harvey, RA. "Biochemistry. Lippincott's Illustrated Reviews" 4th ed. Lippincott Williams and Wilkins, 2008
  7. ↑ Nelson, D. L.; Cox, M. M. "Lehninger, Principles of Biochemistry" 3rd Ed. Worth Publishing: New York, 2000. ISBN 1-57259-153-6.
  8. ↑ Sibrian-Vazquez M, Escobedo JO, Lim S, Samoei GK, Strongin RM (2010). "Homocystamides promote free-radical and oxidative damage to proteins". Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 107 (2): 551–4. PMC 2818928. PMID 20080717. doi:10.1073/pnas.0909737107. 
  9. ↑ Martí-Carvajal, AJ; Solà, I; Lathyris, D; Salanti, G (2009-10-07). "Homocysteine lowering interventions for preventing cardiovascular events.". Cochrane database of systematic reviews (Online) (4): CD006612. PMID 19821378. doi:10.1002/14651858.CD006612.pub2. 
  10. ↑ Jardine, MJ; Kang, A; Zoungas, S; Navaneethan, SD; Ninomiya, T; Nigwekar, SU; Gallagher, MP; Cass, A; Strippoli, G; Perkovic, V (2012-06-13). "The effect of folic acid based homocysteine lowering on cardiovascular events in people with kidney disease: systematic review and meta-analysis.". BMJ (Clinical research ed.) 344: e3533. PMC 3374481. PMID 22695899. 
  11. ↑ Vizzardi, E; Bonadei, I; Zanini, G; Frattini, S; Fiorina, C; Raddino, R; Dei Cas, L (2009 Jan). "Homocysteine and heart failure: an overview.". Recent patents on cardiovascular drug discovery 4 (1): 15–21. PMID 19149701. 
  12. ↑ Ahmadieh, H; Arabi, A (2011 Oct). "Vitamins and bone health: beyond calcium and vitamin D.". Nutrition Reviews 69 (10): 584–98. PMID 21967159. doi:10.1111/j.1753-4887.2011.00372.x. 
  13. ↑ Miller JW, Nadeau MR, Smith D and Selhub J (1994). "Vitamin B-6 deficiency vs folate deficiency: comparison of responses to methionine loading in rats". American Journal of Clinical Nutrition 59 (5): 1033–1039. PMID 8172087. 
  14. ↑ Coen DA Stehouwer, Coen van Guldener (2001). "Homocysteine-lowering treatment: an overview". Expert Opinion on Pharmacotherapy 2 (9): 1449–1460. PMID 11585023. doi:10.1517/14656566.2.9.1449. 
  15. ↑ Legal note: Metabolite Laboratories is defending a patent as of March 2006 that may cover the mere mention or consideration of the relationship of vitamin B12 and homocysteine levels. Ver Crichton, Michael (19 de marzo de 2006). "This Essay Breaks the Law". The New York Times (The New York Times Company). Consultado o 2006-03-20. 
  16. ↑ According to Professor Melinda M. Manore of Oregon State University's Department of Nutrition and Exercise Sciences,http://www.supplementschat.org/homocysteine-b-vitamins-and-heart-disease.html Arquivado 26 de xaneiro de 2013 en Wayback Machine.
  17. ↑ Bleich S, Bleich K, Kropp S; et al. (2001). "Moderate alcohol consumption in social drinkers raises plasma homocysteine levels: a contradiction to the 'French Paradox'?". Alcohol Alcohol. 36 (3): 189–92. PMID 11373253. 
  18. ↑ Bleich S, Carl M, Bayerlein K; et al. (2005). "Evidence of increased homocysteine levels in alcoholism: the Franconian alcoholism research studies (FARS)". Alcohol. Clin. Exp. Res. 29 (3): 334–6. PMID 15770107. 
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 19,3 19,4 19,5 19,6 19,7 "The Doctor's Doctor: Homocysteine". Arquivado dende o orixinal o 05 de decembro de 2008. Consultado o 15 de xuño de 2013. 
  20. ↑ 20,0 20,1 Adëeva Nutritionals Canada > Optimal blood test values Arquivado 29 de maio de 2009 en Wayback Machine. Consultado o 9 de xullo de 2009
  21. ↑ 21,0 21,1 21,2 21,3 21,4 21,5 21,6 21,7 Derived from molar values using molar mass of 135 g/mol
  22. ↑ "B vitamins do not protect hearts". BBC News (BBC). 6 de setembro de 2005. Consultado o 2006-03-20. 
  23. ↑ 23,0 23,1 23,2 Lonn, E; Yusuf, S; Arnold, MJ; Sheridan, P; Pogue, J; Micks, M; McQueen, MJ; Probstfield, J; Fodor, G (2006). "Homocysteine Lowering with Folic Acid and B Vitamins in Vascular Disease" (PDF). N Engl J Med 354 (15): 1567–77. PMID 16531613. doi:10.1056/NEJMoa060900. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 08 de xullo de 2009. Consultado o 15 de xuño de 2013. 
  24. ↑ Zoungas S, McGrath BP, Branley P, Kerr PG, Muske C, Wolfe R, Atkins RC, Nicholls K, Fraenkel M, Hutchison BG, Walker R, McNeil JJ (2006). "Cardiovascular morbidity and mortality in the Atherosclerosis and Folic Acid Supplementation Trial (ASFAST) in chronic renal failure: a multicenter, randomized, controlled trial". J Am Coll Cardiol 47 (6): 1108–16. PMID 16545638. doi:10.1016/j.jacc.2005.10.064. 
  25. ↑ Bonaa KH, Njolstad I, Ueland PM, Schirmer H, Tverdal A, Steigen T, Wang H, Nordrehaug JE, Arnesen E, Rasmussen K (2006). "Homocysteine Lowering and Cardiovascular Events after Acute Myocardial Infarction" (PDF). N Engl J Med 354 (15): 1578–88. PMID 16531614. doi:10.1056/NEJMoa055227. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 08 de xullo de 2009. Consultado o 15 de xuño de 2013. 
  26. ↑ "B vitamins in patients with recent transient ischaemic attack or stroke in the VITAmins TO Prevent Stroke (VITATOPS) trial: a randomised, double-blind, parallel, placebo-controlled trial". The Lancet Neurology 9 (9): 855–865. 2010. doi:10.1016/S1474-4422(10)70187-3. 
  27. ↑ Moris, MS. (2003). "Homocysteine and Alzheimer's disease.". Lancet Neurology 2 (7): 425–8. PMID 12849121. 
  28. ↑ Smach MA, Jacob N, Golmard JL; Smach MA, Jacob N, Golmard JL, Charfeddine B, Lammouchi T, Ben Othman L, Dridi H, Bennamou S, Limem K.; et al. (2011). "Folate and homocysteine in the cerebrospinal fluid of patients with Alzheimer's disease or dementia: a case control study.". European Neurology 65 (5): 270–8. PMID 21474939. doi:10.1159/000326301. 
  29. ↑ Smith AD, Smith SM, de Jager CA, Whitbread P, Johnston C; et al. (2010). "Homocysteine-Lowering by B Vitamins Slows the Rate of Accelerated Brain Atrophy in Mild Cognitive Impairment: A Randomized Controlled Trial". PLoS ONE 5 (9): e12244. PMC 2935890. PMID 20838622. doi:10.1371/journal.pone.0012244. 
  30. ↑ Dietrich-Muszalska A, Malinowska J, Olas B; et al. (2012). "The oxidative stress may be induced by the elevated homocysteine in schizophrenic patients". Neurochem. Res. 37 (5): 1057–62. PMC 3321271. PMID 22270909. doi:10.1007/s11064-012-0707-3. 
  31. ↑ McLean RR; et al. (2004). "Homocysteine as a predictive factor for hip fracture in older persons". New England Journal of Medicine 350 (20): 2042–2049. PMID 15141042. doi:10.1056/NEJMoa032739. Free text after free registration Arquivado 09 de marzo de 2009 en Wayback Machine.
  32. ↑ van Meurs JB; et al. (2004). "Homocysteine levels and the risk of osteoporotic fracture". New England Journal of Medicine 350 (20): 2033–2041. PMID 15141041. doi:10.1056/NEJMoa032546. Free text after free registration Arquivado 17 de xaneiro de 2010 en Wayback Machine.
  33. ↑ Sato Y, Honda Y, Iwamoto J, Kanoko T, Satoh K (2005). "Effect of folate and mecobalamin on hip fractures in patients with stroke: a randomized controlled trial". JAMA 293 (9): 1082–8. PMID 15741530. doi:10.1001/jama.293.9.1082. 

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas

[editar | editar a fonte]
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Homocisteína&oldid=6728111»