Jump to content

«Գերմանիայի հայոց թեմ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբ
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
չ clean up, replaced: եւ → և (10) using AWB
չ Cite web կաղապարի ձևաչափի ուղղում
 
(33 intermediate revisions by 11 users not shown)
Տող 1. Տող 1.
[[Պատկեր:Armenische Kirche "Surb Harutyun" Ammendorf.JPG|մինի|[[Սուրբ Հարություն եկեղեցի (Հալլե)|Սուրբ Հարություն]] եկեղեցի, [[Հալլե]]]]
{{Տեղեկաքարտ ՀԱԵ թեմ
'''Գերմանիայի հայոց թեմ'''<ref>{{Cite web |author=Հայաստանի Հանրապետության կառավարություն |date=2007 թվականի նոյեմբերի 23-ի N 1390-Ն որոշում |title=Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիություն ստանալու, ինչպես նաև Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիությունը դադարեցնելու համար անհրաժեշտ փաստաթղթերի ցանկը և դրանք ներկայացնելու կարգը սահմանելու մասին (N 4 հավելված՝ Եկեղեցական այն կառույցների ցանկ, որոնց կողմից տրված մկրտության մասին փաստաթուղթը (հաստատված օտարերկրյա պետություններում Հայաստանի Հանրապետության դիվանագիտական ներկայացուցչության կամ հյուպատոսական հիմնարկի կողմից, մկրտվածի կամ նրա ծնողի ազգությամբ հայ լինելու մասին նշումով) համարվում է ազգությամբ հայ լինելը հաստատող փաստաթուղթ) |url=https://www.arlis.am/documentview.aspx?docid=190930 |website=arlis.am}}</ref>, [[Հայաստանյայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցի|Հայաստանյայց առաքելական սուրբ եկեղեցու]]՝ Եվրոպայի տարածքում գտնվող, [[Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին|Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնին]] պատկանող թեմերից մեկը, որը ներկայացնում է առաքելական [[Հայերը Գերմանիայում|գերմանահայության]] հոգևոր կյանքը։
| հայերեն անվանում = ՀԱԵ Գերմանիայի թեմ
| պատկեր =
| պատկերի լայնություն = 250px
| պատկերի նկարագրություն =
| երկիր = {{դրոշավորում|Գերմանիա}}
| երկրներ =
| մարզ =
| մարզեր =
| վարչկենտրոն = [[Քյոլն]]
| հիմնադրման թվական = [[1991]]
| լուծարման թվական =
| միտրիպոլիա = [[Էջմիածնի Կաթողիկոսություն]]
| մայր տաճար = [[Սուրբ Սահակ-Մեսրոպ եկեղեցի (Քյոլն)|Քյոլնի Սուրբ Սահակ-Մեսրոպ եկեղեցի]]
| ծխեր =
| առաջնորդ = [[Գարեգին եպիսկոպոս Պեգճյան]]
| հոգևորականների թիվ =
| թեմի տարածք =
| թեմի բնակչություն =
| հետևորդների թիվ =
| հետևորդների տոկոս =
| կայք =
}}
'''Հարավային Ռուսաստանի թեմ''' — [[Հայ առաքելական եկեղեցի|Հայ առաքելական եկեղեցու]] թեմ [[Գերմանիա]]յում, որի իրավասության ներքո է ամբողջ երկիրը:


== Պատմություն ==
== Պատմություն ==
Հայ Առաքելական եկեղեցու Գերմանիայի թեմը կազմավորվել է [[1991]] թվականին Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս [[Վազգեն Ա]]-ի կոնդակով<ref>{{Cite web |date=2013 թ․ նոյեմբերի 25 |title=ԳԵՐՄԱՆԻԱՅԻ ՀԱՅ ՀԱՄԱՅՆՔ |url=http://hayernaysor.am/archives/24045 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20180412035545/http://hayernaysor.am/archives/24045 |archive-date=2018 թ․ ապրիլի 12 |accessdate=2019 թ․ հուլիսի 31 |website=Hayern Aysor |language=am}}</ref>։ Առաջնորդանիստը Քյոլնի [[Սուրբ Սահակ-Մեսրոպ եկեղեցի (Քյոլն)|սուրբ Սահակ-Մեսրոպ եկեղեցին]] է։ Թեմի կազմի մեջ են մտնում 15 համայնքներ Գերմանիայի մի շարք քաղաքներում, ինչպէս օրինակ՝ Քյոլն<ref>{{Cite web |last=adminian |title=Armenische Gemeinde Köln {{!}} Քէօլնի Հայ Համայնք |url=http://armenischegemeindekoeln.de/ |accessdate=2019 թ․ օգոստոսի 3 |language=de-DE}}</ref>, Բեռլին<ref>{{Cite web |title=Armenische Kirchen- und Kulturgemeinde Berlin e.V. {{!}} Behaimstr. 22, 10585 Berlin (Charlottenburg) Öffnungszeiten jeden Freitag ab 18:30 |url=http://www.armenierberlin.de/ |accessdate=2019 թ․ օգոստոսի 3 |language=de-DE}}</ref>, Մյունխեն, Մայնց<ref name="a-rm.de">{{Cite web |title=Armenier-RheinMain/Armenische Kirche |url=http://www.a-rm.de/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20190803184242/http://www.a-rm.de/ |archive-date=2019 թ․ օգոստոսի 3 |accessdate=2019 թ․ օգոստոսի 3}}</ref>, Գյոպպինգեն<ref>{{Cite web |url=https://agbw.org/}}</ref>, Հանաու<ref name="a-rm.de"/>, Նյուրնբերգ, Բրեմեն և այլն։ Թեմում ներկա պահին ծառայում են Թեմակալ Առաջնորդից բացի ևս վեց հոգևորականներ<ref>{{Cite web |last=akd1991 |date=2017 թ․ մարտի 12 |title=Geistliche |url=https://armenische-kirche.de/ueber-uns/dioezese/geistliche/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20190331134530/https://armenische-kirche.de/ueber-uns/dioezese/geistliche/ |archive-date=2019 թ․ մարտի 31 |accessdate=2019 թ․ օգոստոսի 3 |website=Diözese der Armenischen Kirche in Deutschland |language=de-DE}}</ref>։
Հայ Առաքելական եկեղեցու Գերմանիայի թեմը կազմավորվել է [[1991]] թվականին Ամենայն Հայոց կաթողիկոս [[Վազգեն Ա]]-ի կոնդակով: Առաջնորդանիստը Քյոլնի Աբ Սահակ-Մեսրոպ եկեղեցին է: Թեմի կազմի մեջ են մտնում Գերմանիայի մի շարք քաղաքներ` [[Բեռլին]], [[Քյոլն]], [[Մյունխեն]], [[Մայնդ]], [[Շտուդգարդ]], ուր հայ համայնք կա: Հյուսիսային և հարավային Գերմանիայի հայ համայնքները ունեն իրենց հոգևոր հովիվները: Թեմի կազմավորումից հետո Գերմանիայի հայ համայնքի հոգևոր կյանքը գլխավորել է հոգևոր հովվությունը, որը մինչև [[1980]] թվականին գտնվել է Փարիզի, իսկ դրանից հետո Կենրտրոնական Եվրոպայի հայրապետական (կենտրոնը [[Վիենա]]) ենթակայության տակ: Թեմը սերտորեն համագործակցել է Գերմանիայում գործող ավետարանական և կաթողիկե քույր եկեղեցիների հետ և ներկայացնում է Հայ եկեղեցին Գերմանիայի միջեկեղեցական կենտրոնական խորհրդում:


Թեմի կազմավորումից առաջ Գերմանիայի հայ համայնքը մինչև 1980 թվականին եկեղեցական իմաստով մաս է կազմել [[Արևմտյան Եվրոպայի Հայրապետական պատվիրակություն|Արևմտյան Եվրոպայի Հայրապետական պատվիրակության]] (կենտրոնը՝ Փարիզ), իսկ այնուհետև [[Կենտրոնական Եվրոպայի Հայրապետական պատվիրակություն|Կենտրոնական Եվրոպայի Հայրապետական պատվիրակության]] (կենտրոնը՝ [[Վիենա]])։
Մինչև [[1984]] թվականին գերմանահայ համայնքը եկեղեցի չի ունեցել արարողությունների համար և օգտագործել են տեղի ավետարանական եկեղեցիները: Մշտական օգտագործման համար շենքեր են վարձակալել միայն Գյոփինգենի և Քյոլնի հայ համայնքները: [[1984]] թվականից Գյոփինգենում գործում է Սբ. Խաչ եկեղեցին: [[1998]] թվականից Քյոլնում Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Գարեգին Ա Սարգսյանը կատարել է առաջնորդանիստ Սբ. Սահակ-Մեսրոպ եկեղեցու օծումը: Թեմի հովանավորությամբ հայ ազգային կյանքը աշխուժացել է:


Գերմանիայի Հայոց Թեմը իր սկզբնավորման պահից սերտորեն համագործակցել և համագործակցում է Գերմանիայում գործող ավետարանական և կաթողիկե եկեղեցիների հետ։ Այն լիիրավ անդամ է Գերմանիայի միջեկեղեցական կենտրոնական Խորհրդի<ref>{{Cite web |date=2017 թ․ մարտի 9 |title=Mitglieder |url=https://www.oekumene-ack.de/ueber-uns/mitglieder/ |accessdate=2019 թ․ օգոստոսի 3 |website=www.oekumene-ack.de |language=de-DE}}</ref>։
Աշխատանքներ են տարվում Գերմանիայի հայ համայնքի միջև կապը ամրացնելու ուղղությամբ:
[[1998]] թվականից թեմի նախաձեռնությամբ հիմնվել են Արմաշի ընծայարանը` հոգևորականների բարձրագույն կրթությունն ապահովվելու համար: Թեմը [[1991]] թվականից առաջնորդում է [[Գարեգին եպիսկոպոս Պեգճյան]]ը:


Մինչև 1984 թվականին գերմանահայ համայնքը եկեղեցի չի ունեցել արարողությունների համար և օգտագործել են տեղի ավետարանական եկեղեցիները։ 1984 թվականից Գյոփինգենում գործում է [[Սուրբ Խաչ եկեղեցի (Գյոլփինգեն)|Սուրբ Խաչ եկեղեցին]], որը 2019 թվականի սկզբից սեփականության իրավունքով փոխանցվեց Թեմին։ [[1998]] թվականին Քյոլնում Գարեգին Ա Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը կատարել է առաջնորդանիստ Սուրբ Սահակ-Մեսրոպ եկեղեցու օծումը<ref>{{Cite web |title=Հայկական Հանրագիտարան |url=https://www.encyclopedia.am/pages.php?bId=2&hId=167 |accessdate=2019 թ․ հուլիսի 31 |website=www.encyclopedia.am}}</ref>, որը նախկին կաթողիկե եկեղեցի է և կառուցվել 1958-ին<ref>{{Cite web |title=MauNieWei - St. Christophorus |url=https://gemeinden.erzbistum-koeln.de/seelsorgebereich-mauniewei/ueber_uns/kirchorte/st_christophorus/ |accessdate=2019 թ․ օգոստոսի 3 |website=gemeinden.erzbistum-koeln.de}}</ref>, իսկ 1987 թ․-ից մշտապես ծառայում էր տեղի հայկական համայնքին։ 2006 թ․ Սաքսոնիա-Անհալտի փոքրաթիվ հայ համայնքը Հալլե քաղաքում Թեմի նյութական օժանդակությամբ կարողացավ ձեռք բերել նախկին կաթողիկե մի եկեղեցի, որը վերանորոգումից հետո 2007 թ. ապրիլին վերաօծվեց և ստացավ «[[Սուրբ Հարություն եկեղեցի (Հալլե)|Սուրբ Հարություն]]» անունը<ref>{{Cite web |title=Գերմանիայի Հալլե քաղաքում բացվել է հայկական նոր եկեղեցի |url=https://armenpress.am/arm/news/464199 |accessdate=2019 թ․ օգոստոսի 3 |website=armenpress.am}}</ref>։ Թեմի հովանավորության ներքո գործող մնացած 13 համայնքները իրենց արարողությունների համար վարձակալում են տվյալ քաղաքում գտնվող կաթողիկե կամ ավետարանական եկեղեցիները։
== Տես նաև ==
* [[Հայ առաքելական եկեղեցու թեմերի ցանկ]]


Թեմի առաջին առաջնորդն էր Տ․ [[Գարեգին եպիսկոպոս Պեգճյան|Գարեգին արքեպիսկոպոս Բեքջյան]]ը (1991-2018)։ Նրա հրաժարականից հետո<ref>{{Cite web |last=Sputnik |title=Գարեգին Բեկչյանն այլևս Գերմանիայի Հայոց թեմի առաջնորդը չէ |url=https://armeniasputnik.am/armenia/20180116/10172201/armenia-germania-turkia-polso-patriarqaran.html |accessdate=2019 թ․ հուլիսի 31 |website=Sputnik Armenian}}</ref>, 2018-ի ապրիլի 15-ին, Թեմական-Պատգամավորական Ժողովը Թեմի նոր առաջնորդ է ընտրել Տ․ Սերովբե վարդապետ Իսախանյանին<ref>{{Cite web |last=LLC |first=VIP Studio |title=Տ. Սերովբէ վրդ. Իսախանեան ընտրուեցաւ Գերմանիոյ Թեմի Առաջնորդ |url=http://arevelk.am/am/content/2/3024/%D5%8F.--%D5%8D%D5%A5%D6%80%D5%B8%D5%BE%D5%A2%D5%A7-%D5%BE%D6%80%D5%A4.-%D4%BB%D5%BD%D5%A1%D5%AD%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D5%A1%D5%B6--%D5%A8%D5%B6%D5%BF%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A5%D6%81%D5%A1%D6%82--%D4%B3%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D5%B5-%D4%B9%D5%A5%D5%B4%D5%AB-%D4%B1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%B6%D5%B8%D6%80%D5%A4.html |accessdate=2019 թ․ հուլիսի 31 |website=arevelk.am}}</ref>։ 2019 թ. մայիսի 12-ին Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում թեմակալ առաջնորդը ձեռնադրվել է եպիսկոպոս՝ ձեռամբ Գարեգին Բ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի<ref>{{Cite web |title=Եպիսկոպոսական ձեռնադրություն և օծում Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում |url=http://hetq.am/hy/article/103594 |accessdate=2019 թ․ օգոստոսի 3 |website=Hetq.am}}</ref>։
[[Կատեգորիա:Հայ առաքելական եկեղեցու թեմեր]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{ՀԱԵ թեմեր}}

[[Կատեգորիա:Գերմանիայի հայոց թեմ]]

Ընթացիկ տարբերակը 16:01, 25 Մարտի 2024-ի դրությամբ

Սուրբ Հարություն եկեղեցի, Հալլե

Գերմանիայի հայոց թեմ[1], Հայաստանյայց առաքելական սուրբ եկեղեցու՝ Եվրոպայի տարածքում գտնվող, Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնին պատկանող թեմերից մեկը, որը ներկայացնում է առաքելական գերմանահայության հոգևոր կյանքը։

Պատմություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայ Առաքելական եկեղեցու Գերմանիայի թեմը կազմավորվել է 1991 թվականին Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Վազգեն Ա-ի կոնդակով[2]։ Առաջնորդանիստը Քյոլնի սուրբ Սահակ-Մեսրոպ եկեղեցին է։ Թեմի կազմի մեջ են մտնում 15 համայնքներ Գերմանիայի մի շարք քաղաքներում, ինչպէս օրինակ՝ Քյոլն[3], Բեռլին[4], Մյունխեն, Մայնց[5], Գյոպպինգեն[6], Հանաու[5], Նյուրնբերգ, Բրեմեն և այլն։ Թեմում ներկա պահին ծառայում են Թեմակալ Առաջնորդից բացի ևս վեց հոգևորականներ[7]։

Թեմի կազմավորումից առաջ Գերմանիայի հայ համայնքը մինչև 1980 թվականին եկեղեցական իմաստով մաս է կազմել Արևմտյան Եվրոպայի Հայրապետական պատվիրակության (կենտրոնը՝ Փարիզ), իսկ այնուհետև Կենտրոնական Եվրոպայի Հայրապետական պատվիրակության (կենտրոնը՝ Վիենա)։

Գերմանիայի Հայոց Թեմը իր սկզբնավորման պահից սերտորեն համագործակցել և համագործակցում է Գերմանիայում գործող ավետարանական և կաթողիկե եկեղեցիների հետ։ Այն լիիրավ անդամ է Գերմանիայի միջեկեղեցական կենտրոնական Խորհրդի[8]։

Մինչև 1984 թվականին գերմանահայ համայնքը եկեղեցի չի ունեցել արարողությունների համար և օգտագործել են տեղի ավետարանական եկեղեցիները։ 1984 թվականից Գյոփինգենում գործում է Սուրբ Խաչ եկեղեցին, որը 2019 թվականի սկզբից սեփականության իրավունքով փոխանցվեց Թեմին։ 1998 թվականին Քյոլնում Գարեգին Ա Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը կատարել է առաջնորդանիստ Սուրբ Սահակ-Մեսրոպ եկեղեցու օծումը[9], որը նախկին կաթողիկե եկեղեցի է և կառուցվել 1958-ին[10], իսկ 1987 թ․-ից մշտապես ծառայում էր տեղի հայկական համայնքին։ 2006 թ․ Սաքսոնիա-Անհալտի փոքրաթիվ հայ համայնքը Հալլե քաղաքում Թեմի նյութական օժանդակությամբ կարողացավ ձեռք բերել նախկին կաթողիկե մի եկեղեցի, որը վերանորոգումից հետո 2007 թ. ապրիլին վերաօծվեց և ստացավ «Սուրբ Հարություն» անունը[11]։ Թեմի հովանավորության ներքո գործող մնացած 13 համայնքները իրենց արարողությունների համար վարձակալում են տվյալ քաղաքում գտնվող կաթողիկե կամ ավետարանական եկեղեցիները։

Թեմի առաջին առաջնորդն էր Տ․ Գարեգին արքեպիսկոպոս Բեքջյանը (1991-2018)։ Նրա հրաժարականից հետո[12], 2018-ի ապրիլի 15-ին, Թեմական-Պատգամավորական Ժողովը Թեմի նոր առաջնորդ է ընտրել Տ․ Սերովբե վարդապետ Իսախանյանին[13]։ 2019 թ. մայիսի 12-ին Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում թեմակալ առաջնորդը ձեռնադրվել է եպիսկոպոս՝ ձեռամբ Գարեգին Բ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի[14]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ Հայաստանի Հանրապետության կառավարություն (2007 թվականի նոյեմբերի 23-ի N 1390-Ն որոշում). «Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիություն ստանալու, ինչպես նաև Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիությունը դադարեցնելու համար անհրաժեշտ փաստաթղթերի ցանկը և դրանք ներկայացնելու կարգը սահմանելու մասին (N 4 հավելված՝ Եկեղեցական այն կառույցների ցանկ, որոնց կողմից տրված մկրտության մասին փաստաթուղթը (հաստատված օտարերկրյա պետություններում Հայաստանի Հանրապետության դիվանագիտական ներկայացուցչության կամ հյուպատոսական հիմնարկի կողմից, մկրտվածի կամ նրա ծնողի ազգությամբ հայ լինելու մասին նշումով) համարվում է ազգությամբ հայ լինելը հաստատող փաստաթուղթ)». arlis.am.
  2. ↑ «ԳԵՐՄԱՆԻԱՅԻ ՀԱՅ ՀԱՄԱՅՆՔ». Hayern Aysor (ամհարերեն). 2013 թ․ նոյեմբերի 25. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ ապրիլի 12-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 31-ին.
  3. ↑ adminian. «Armenische Gemeinde Köln | Քէօլնի Հայ Համայնք» (գերմաներեն). Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 3-ին.
  4. ↑ «Armenische Kirchen- und Kulturgemeinde Berlin e.V. | Behaimstr. 22, 10585 Berlin (Charlottenburg) Öffnungszeiten jeden Freitag ab 18:30» (գերմաներեն). Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 3-ին.
  5. ↑ 5,0 5,1 «Armenier-RheinMain/Armenische Kirche». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ օգոստոսի 3-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 3-ին.
  6. ↑ https://agbw.org/. {{cite web}}: Missing or empty |title= (օգնություն)
  7. ↑ akd1991 (2017 թ․ մարտի 12). «Geistliche». Diözese der Armenischen Kirche in Deutschland (գերմաներեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ մարտի 31-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 3-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)
  8. ↑ «Mitglieder». www.oekumene-ack.de (գերմաներեն). 2017 թ․ մարտի 9. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 3-ին.
  9. ↑ «Հայկական Հանրագիտարան». www.encyclopedia.am. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 31-ին.
  10. ↑ «MauNieWei - St. Christophorus». gemeinden.erzbistum-koeln.de. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 3-ին.
  11. ↑ «Գերմանիայի Հալլե քաղաքում բացվել է հայկական նոր եկեղեցի». armenpress.am. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 3-ին.
  12. ↑ Sputnik. «Գարեգին Բեկչյանն այլևս Գերմանիայի Հայոց թեմի առաջնորդը չէ». Sputnik Armenian. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 31-ին.
  13. ↑ LLC, VIP Studio. «Տ. Սերովբէ վրդ. Իսախանեան ընտրուեցաւ Գերմանիոյ Թեմի Առաջնորդ». arevelk.am. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 31-ին.
  14. ↑ «Եպիսկոպոսական ձեռնադրություն և օծում Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում». Hetq.am. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 3-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Գերմանիայի_հայոց_թեմ&oldid=9661139» էջից