Jump to content

«Շիրվանշահերի ապարանքներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
չ r2.7.1) (Ռոբոտը ավելացնում է․: uk:Палац Ширваншахів
չ top: փոխարինվեց: <ref → <ref oգտվելով ԱՎԲ
 
(37 intermediate revisions by 20 users not shown)
Տող 1. Տող 1.
{{անաղբյուր}}
{{Տեղեկաքարտ Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտ
{{Տեղեկաքարտ Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտ
|HayName = Շիրվանշահերի ապարանքներ
|Հայերեն անվանում = Շիրվանշահերի ապարանքներ
|Name = {{lang-az|Şirvanşahlar Sarayı}}
|Անգլերեն անվանում = {{lang-az|Şirvanşahlar Sarayı}}
| Image = [[Պատկեր:Shirvanshah Palace 001.JPG|300px]]
| Պատկեր = [[Պատկեր:Palace of Shirvanshahs common.JPG|300px]]
|imagecaption= Շիրվանշահերի ապարանքային համալիր [[Բաքու|Բաքվի]] կենտրոնում
|Պատկերի նկարագրություն= Շիրվանշահերի ապարանքային համալիր [[Բաքու|Բաքվի]] կենտրոնում
| State Party = {{AZE}}
| Երկիր = {{AZE}}
| Type = Մշակութային
| Տիպ = Մշակութային
| Criteria = iv
| Չափանիշներ = iv
| ID = 958
| ID = 958
| Link =
| Հղում =
| Region = [[Ասիայի ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգությունների ցանկ|Ասիա]]
| Աշխարհամաս = [[Ասիայի ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգությունների ցանկ|Ասիա]]<ref>[http://whc.unesco.org/en/list/958 "Walled City of Baku with the Shirvanshah's Palace and Maiden Tower"][[UNESCO]]</ref>
|Կոորդինատներ =
|Coordinates =
| Year = [[2000]]
| Տարի = [[2000]]
| Session = 24-րդ
| Նստաշրջան = 24-րդ
}}
}}
'''Շիրվանշահերի ապարանքները''' ({{lang-az|Şirvanşahlar sarayı}}) համալիր է [[Բաքու|Բաքվի]] կենտրոնում, որը կառուցված է եղել [[XV-րդ դար]]ում [[Հալիլ Ալահ]] շիրվանշահի ժամանակ: Պալատի կառուցումը կապված է Շիրվանշահերի պետության մայրաքաղաքի տեղափոխումի հետ Շամախիից Բաքու:
'''Շիրվանշահերի ապարանքները''' կամ '''Շիրվանշահերի պալատը''' ({{lang-az|Şirvanşahlar sarayı}}) համալիր է [[Ադրբեջանի Հանրապետություն|Ադրբեջանի Հանրապետության]] [[մայրաքաղաք]] [[Բաքու|Բաքվի]] կենտրոնում։ Կառուցվել է [[15-րդ դար]]ում՝ [[Հալիլ Ալահ]] շիրվանշահի ժամանակ, երբ [[Շիրվանշահերի պետություն|Շիրվանշահերի պետության]] մայրաքաղաքը [[Շամախի]]ից տեղափոխվել է Բաքու<ref>Бретаницкий, Веймарн, 1976. ст. 106</ref><ref>Левиатов, 1944. ст. 19</ref><ref>Бретаницкий Л. К. К вопросу назначения и датировки "Диван-хане". — Б.: Искусство Азербайджана, 1956. — Т. V. — С. 138, 142, 161.</ref>։


Անսամբլի մեջ մտնում են ճարտարապետական ձևերով պարզ երկհարկանի պալատը, կամարակապ [[սյունաշար]]ով մասամբ շրջափակված ութանիստ դահլիճով Դիվանխանեն (XV դ․), խաչաձև աղոթասրահով և ճոխ հարդարված շքամուտքով, հա-Դիվանխանեն (XV դ․) շիրվանշահերի պալատի համալիրում հատակագծում ուղղանկյուն դամբարանը ([[1435]]), նրբագեղ մինարեթով երկգմբեթ մզկիթը ([[1442]]), Սեիդ Ցախիա Բաքուվիի Փոքրաչափ ութանիստ դամբարանը, Արևելյան դարպասը ([[1585]]), ստորգետնյա ջրհոր-ջրամբարը և բաղնիքը։ Տարբեր ժամանակներում իրականացված կառույցների անսամբլի գեղարվեստական ամբողջականությունը պայմանավորված է մասշտաբների միասնությամբ, ճարտարապետական հնարքների ընդհանրությամբ։ Շենքերի երկրաչափական հստակ ծավալների խստությունը ընդգծված է սակավաթիվ, բայց արտահայտիչ դեկորատիվ տարրերով։ Ներկայումս շիրվանշահերի պալատը թանգարան է։
{{Ադրբեջան-անավարտ}}


== Շիրվանշահերի ապարանքների տեսարաններ ==
[[Կատեգորիա:Համաշխարհային ժառանգություն Ադրբեջանում]]
<gallery caption="ապարանքների շենքը" widths="200px" heights="150px" perrow="6">
Պատկեր: Portal inside the Palace of Shirvanshahs.jpg| պորտալը ապարանքներում
Պատկեր: Baku - Shirwanshapalast ab 1435 03.JPG| 1-րդ հարկ
Պատկեր: Shirvanshakh palace old city(baku) azerbaijan 8-18centuries31.jpg| 2-րդ հարկի հարավային դահլիճը
Պատկեր: Şirvanşahlar sarayının birinci mərtəbəsində kiçik zal.JPG| Շիրվանշահերի ապարանքների 2-րդ հարկում փոքր դահլիճը
Պատկեր: Şirvanşahlar sarayında Taxt zalının interyeri.JPG| Շիրվանշահերի ապարանքների դահլիճը
</gallery>


<gallery caption="Դիվան-խանա" widths="200px" heights="150px" perrow="6">
[[az:Şirvanşahlar saray kompleksi]]
Պատկեր: Palacio de los Shirvanshah, Baku, Azerbaiyán, 2016-09-26, DD 165-167 HDR.jpg| Դիվան-խանե
[[ca:Palau dels Xirvanxàs]]
Պատկեր: Palacio de los Shirvanshah, Baku, Azerbaiyán, 2016-09-26, DD 183-185 HDR.jpg| դահլիճի հարավային դարպասը
[[cs:Palác Širvanšáhů]]
Պատկեր: Şirvanşahlar sarayında Divanxananın portalı.jpg| Դիվան-խանեի պորտալը
[[de:Mausoleum der Schirwanschahs]]
Պատկեր: Palacio de los Shirvanshah, Baku, Azerbaiyán, 2016-09-28, DD 08-10 HDR.jpg| Կոլոնադա
[[en:Palace of the Shirvanshahs]]
Պատկեր: Palacio de los Shirvanshah, Baku, Azerbaiyán, 2016-09-28, DD 11-13 HDR.jpg| Դիվան-խանեի բակը
[[eo:Palaco de Ŝirvanŝahoj]]
</gallery>
[[es:Palacio de los Shirvanshah]]

[[it:Palazzo degli Shirvanshah]]
== Ծանոթագրություններ ==
[[ka:შირვანშაჰების სასახლე]]
{{ծանցանկ}}
[[lt:Širvanšachų rūmai]]

[[mk:Ширваншахски замок]]
{{Համաշխարհային ժառանգություն|958}}
[[nl:Paleis van de Shirvanshah]]
{{Համաշխարհային ժառանգությունը Ադրբեջանում}}
[[pt:Palácio dos Shirvanshahs]]
{{ՀՍՀ|հատոր=8|էջ=519}}
[[ru:Дворец Ширваншахов]]
{{Արտաքին հղումներ}}
[[sc:Palatu de su Shirvanshahs]]
[[Կատեգորիա:Պալատներ]]
[[sk:Palác Širvanšáha]]
[[tr:Şirvanşahlar Sarayı]]
[[uk:Палац Ширваншахів]]
[[zh:希尔万沙宫殿]]

Ընթացիկ տարբերակը 05:08, 6 Մարտի 2024-ի դրությամբ

Շիրվանշահերի ապարանքներ
ադրբ.՝ Şirvanşahlar Sarayı*
ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգություն

Շիրվանշահերի ապարանքային համալիր Բաքվի կենտրոնում
Երկիր {{{2}}} Ադրբեջան
Տիպ Մշակութային
Չափանիշներ iv
Ցանկ ՅՈՒՆԵՍԿՕ֊ի ցանկ
Աշխարհամաս** Ասիա[1]
Ընդգրկման պատմություն
Ընդգրկում 2000  (24-րդ նստաշրջան)
Համար 958
* Անվանումը պաշտոնական անգլերեն ցանկում
** Երկրամասը ըստ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի դասակարգման
Համաշխարհային ժառանգություն

Շիրվանշահերի ապարանքները կամ Շիրվանշահերի պալատը (ադրբ.՝ Şirvanşahlar sarayı) համալիր է Ադրբեջանի Հանրապետության մայրաքաղաք Բաքվի կենտրոնում։ Կառուցվել է 15-րդ դարում՝ Հալիլ Ալահ շիրվանշահի ժամանակ, երբ Շիրվանշահերի պետության մայրաքաղաքը Շամախիից տեղափոխվել է Բաքու[2][3][4]։

Անսամբլի մեջ մտնում են ճարտարապետական ձևերով պարզ երկհարկանի պալատը, կամարակապ սյունաշարով մասամբ շրջափակված ութանիստ դահլիճով Դիվանխանեն (XV դ․), խաչաձև աղոթասրահով և ճոխ հարդարված շքամուտքով, հա-Դիվանխանեն (XV դ․) շիրվանշահերի պալատի համալիրում հատակագծում ուղղանկյուն դամբարանը (1435), նրբագեղ մինարեթով երկգմբեթ մզկիթը (1442), Սեիդ Ցախիա Բաքուվիի Փոքրաչափ ութանիստ դամբարանը, Արևելյան դարպասը (1585), ստորգետնյա ջրհոր-ջրամբարը և բաղնիքը։ Տարբեր ժամանակներում իրականացված կառույցների անսամբլի գեղարվեստական ամբողջականությունը պայմանավորված է մասշտաբների միասնությամբ, ճարտարապետական հնարքների ընդհանրությամբ։ Շենքերի երկրաչափական հստակ ծավալների խստությունը ընդգծված է սակավաթիվ, բայց արտահայտիչ դեկորատիվ տարրերով։ Ներկայումս շիրվանշահերի պալատը թանգարան է։

Շիրվանշահերի ապարանքների տեսարաններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. "Walled City of Baku with the Shirvanshah's Palace and Maiden Tower"UNESCO
  2. Бретаницкий, Веймарн, 1976. ст. 106
  3. Левиатов, 1944. ст. 19
  4. Бретаницкий Л. К. К вопросу назначения и датировки "Диван-хане". — Б.: Искусство Азербайджана, 1956. — Т. V. — С. 138, 142, 161.
ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի դրոշը ՅՈւՆԵՍԿՕՀամաշխարհային ժառանգություն ,
օբյեկտ № 958
ռուս..անգլ..ֆր.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 8, էջ 519
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Շիրվանշահերի ապարանքներ» հոդվածին։