Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego eBooks, Dec 31, 2019
Wydane przez Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego Wydanie I. W.06940.15.0.K Ark. wyd. 12,0; ark. dr... more Wydane przez Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego Wydanie I. W.06940.15.0.K Ark. wyd. 12,0; ark. druk. 18,5 *** W książce zastosowana została pisownia terminów i nazwisk arabskich ujednolicona wedle zasad, jakimi kierują się arabiści od lat 80. XX w.
The paper contains results of questionnaire investigation concerning the consciousness of the soc... more The paper contains results of questionnaire investigation concerning the consciousness of the society of Pomeranian province on the subject of forestry and foresters in the management of forest ecosystems. The respondents have the awareness of numerous threats occurring in the profession of a forester, yet they have to execute their tasks to provide for the charter of economic forests as the way of a durable retaining of forest ecosystems.
The article is devoted to the political circumstances that influenced certain decisions regarding... more The article is devoted to the political circumstances that influenced certain decisions regarding the first two editions of the travel report of the Arab traveler Ibn Faḍlān from Baghdad to the Volga Bulgars (921–922). The now-famous text of the voyage account, known as the Mashhad manuscript, was discovered in 1923 by a Turkish orientalist of Bashkir origin, Ahmed Zeki Velidi Togan (1890–1970) and formed the basis of his doctoral dissertation defended at the University of Vienna in 1935. Due to various problems, the German translation (in book form) was only published in print in 1939. The same year saw the publication of a Russian translation of the voyage description by a Soviet Arabist – Andrei P. Kovalevskiy (1895–1969). Both scholars conflicted with the USSR authorities: Togan had fought with the Soviet Army in 1920–1923, while Kovalevskiy was sentenced to five years in the gulag in 1938 on (as it later turned out) a wrongful charge of counterrevolutionary activity. These circ...
Jak zachwyca, kiedy nie zachwyca?" O przekładach 55 sury Koranu Ar-Raḥmān-Miłosierny 1. Uwagi o p... more Jak zachwyca, kiedy nie zachwyca?" O przekładach 55 sury Koranu Ar-Raḥmān-Miłosierny 1. Uwagi o przekładzie i (nie)przekładalności Koranu Chociaż przedmiotem niniejszego opracowania nie jest ogólna analiza zagadnienia przekładu Koranu i granic jego przekładalności czy też nieprzekładalności, to warto jednak na wstępie zatrzymać się chwilę nad tym zagadnieniem.
The article is devoted to Aḥmad al-Kardūdī, a Moroccan official in the second half of the ninetee... more The article is devoted to Aḥmad al-Kardūdī, a Moroccan official in the second half of the nineteenth century, and his state and diplomatic activities, with particular emphasis on the account he wrote for Sultan Al-Ḥasan I (ruled 1873–1894) from the 1885 expedition to Spain, which had been published for the first time in 1963 under the title At-Tuḥfa as-saniyya li-al-Ḥaḍra al- Ḥasaniyya bi-al-Mamlaka al-Iṣbanyūliyya [Shining Gift for His Majesty Al- Ḥasan about the Kingdom of Spain]. This report often is included into Arab travel literature. It is not only a report on the tasks that the ruler set before the diplomatic mission of which Al-Kardūdī was a member, but also an image of the social and political consciousness of Moroccan elites associated with power of the West in times of active attempt at reforms undertaken by the ruler. Unfortunately, these attempts had little effect. The delegation was received in audience by Regent Maria Krystyna, also visited the capital of Spain and t...
Orientalistyka-nie mylić z orientalizmem-to nauka (niemalże zresztą nieuznawana przez czynniki of... more Orientalistyka-nie mylić z orientalizmem-to nauka (niemalże zresztą nieuznawana przez czynniki ofi cjalne pomimo wieloletnich starań Komitetu Nauk Orientalistycznych PAN przy wsparciu wszystkich orientalistycznych ośrodków akademickich), której przedstawiciele od dziesięcioleci przykładają ogromną wagę do jej dziejów. Świadczą o tym nie tylko niezliczone artykuły, ale także choćby wydawana od 1957 r. seria Szkice z dziejów polskiej orientalistyki licząca w tej chwili sześć tomów. O wadze tego zagadnienia dla orientalistów może świadczyć także fakt, że w latach osiemdziesiątych program studiów arabistycznych obejmował odrębny przedmiot "Historia arabistyki i islamistyki". W ramach orientalistyki istnieje kilkanaście specjalności, wśród których niepoślednią rolę zajmuje arabistyka, obejmująca badania nad światem arabskim obejmującym kraje Bliskiego Wschodu (Maszrik) i Północnej Afryki (Maghreb). Dziejom arabistyki, ściśle związanej z islamistyką, poświęcono wiele publikacji, w tym książkowych, ujmujących zagadnienie zarówno przekrojowo, jak i koncentrujących się na bardziej szczegółowych zagadnieniach. Najnowszą publikacją z tego zakresu jest recenzowana tu praca Zbigniewa Landowskiego z Uniwersytetu Gdańskiego Arabistyka w PRL (1945-1990). Narodziny, historia, modernizacja będąca, jak zapowiada autor, częścią szerszego projektu badawczego. Omawiana książka składa się ze wstępu, sześciu rozdziałów, zakończenia oraz kilku elementów dodatkowych, z których bez wątpienia najważniejszy jest Aneks 1. Dość obszerny Wstęp ma w znacznym stopniu charakter metodologiczny, obejmuje jednak także innego typu elementy, w tym omówienie publikacji na temat historii arabistyki w różnych krajach świata. Nie jestem przekonany o jego konieczności w tej książce, tym bardziej, że autor nie uzasadnił takiego, a nie innego wyboru państw, wśród których nie ma np. bardzo zasłużonej na tym polu Austrii. Część ta sprawia wrażenie raczej przypadkowej. Jeśli jednak już jest, to warto było pamiętać o arabistyce u naszych południowych sąsiadów. Dzieje arabistyki w Czechach i na Słowacji omówił Eduard Gombár z Uniwersytetu Karola w Pradze 1. W przypadku dość szczegółowo omówionej arabistyki radzieckiej autor nie uwzględnił z kolei monumentalnej niemal monografi i Izabeli Kończak z Uniwersytetu Łódzkiego o wybitnej arabistce tego okresu znanej jako Kławdia Ode-Wasiljewa 2. We Wstępie autor wskazuje na najważniejsze elementy swoich badań-obejmują one nie tylko działalność naukową, lecz także dydaktyczną, co należy uznać za niezwykle cenne novum. Tym aspektem dziejów arabistyki faktycznie nikt się dotąd nie zajmował. Pisząc w rozdziale I o sytuacji prawno-społecznej szkolnictwa wyższego w latach 1945-1990, Landowski omawia te kwestie w sposób niebudzący większych zastrzeżeń,
This article is devoted to an eminent Polish-Tatar Orientalist, writer and activist of the first ... more This article is devoted to an eminent Polish-Tatar Orientalist, writer and activist of the first part of the 20th century, Ali Ismail Woronowicz. From 1937 he was an imam of the Muslim community of the city of Warsaw, and from 1938 he looked after Muslims in the Polish army. From 1933, he was a member of the editorial staff of the scholarly journal Rocznik Tatarski [Tatar Yearbook]. In 1941 he was accused of espionage and arrested by the NKVD. The subsequent fate of Woronowicz is unknown; he was probably killed by the Soviet army. Woronowicz published in Polish and foreign scholarly and popular periodicals. He focused mainly on the study of the Tatar region in the Polish-Lithuanian territories. In 1936, in Cairo, he published a brochure in Arabic Al-Islām fī Būlūnyā [Islam in Poland], which was probably the first publication about Poland in Arabic in the Middle East. While still studying in Cairo, he began working on the monograph "The Life of the Prophet Muhammad and the Dawn of Islam".
Abdurrahman Sirrija (“Secret”), also known as Sirri-baba Sikirić was one of the most outstanding ... more Abdurrahman Sirrija (“Secret”), also known as Sirri-baba Sikirić was one of the most outstanding representatives of Bosnian Sufi literature. He was also a sheikh of Naqshbandiyya order and a founder of famous Tekiya in Oglavak near Fojnica. He studied Islamic theology and mysticism in Fojnica, Sarajevo and then in Istanbul and Central Asia. As a Sufi sheikh he was one of most reputable mystics of his times, a teacher and friend of another outstanding writer of 19th century, Abdulvehab Ilhamija. Sirrija knew some Oriental languages well: Arabic, Persian and Turkish. The best evidence of this fact is his library including important religious Muslim works. Sirri-baba left only a small Divan so called ilahiye („God poem”) both in Bosnian and Turkish. Bosnian poems written in Arabic script (aljamiado) include only three pieces of didactic character, and the most famous of them is so called Ilahiye elif, which I present in my paper on the basis of an unused manuscript from Gazi Husrev-beg...
Portrety Uczonych. Profesorowie Uniwersytetu Warszawskiego po 1945, A−K, 2016
Był potomkiem tatarskiego rodu z dawna osiadłego na Litwie. Jego przodkom, pieczętującym się herb... more Był potomkiem tatarskiego rodu z dawna osiadłego na Litwie. Jego przodkom, pieczętującym się herbem Kotwica, król Stanisław August Poniatowski nadał dobra Bergaliszki, położone w ówczesnym powiecie oszmiańskim. Dobra te stały się główną siedzibą rodziny. Tu przychodziły na świat kolejne pokolenia Achmatowiczów. Tu także urodziło się sześcioro rodzeństwa Osmana. On sam również urodził się w Bergaliszkach-tak przynajmniej świadczą zapisy w oficjalnych dokumentach. Nieco inaczej natomiast rzecz wygląda w przekazie rodzinnym 1. Według niego Osman Achmatowicz urodził się w podróży, jaką odbywała jego matka-Emilia z Kryczyńskich-powracająca do domu z Paryża. Być może jazda okazała się zbyt długa lub zbyt męcząca, dość na tym, że rozwiązanie podobno nastąpiło w Piotrkowie Trybunalskim 16 marca 1899 roku. Trudno dziś ustalić, ile w tym prawdy. W każdym razie data urodzenia nie budzi wątpliwości, gdyż taką właśnie datę oraz miejsce urodzenia-Bergaliszki podawał zawsze Achmatowicz w swoich pisanych później życiorysach. Ojciec Osmana, Aleksander Achmatowicz, prawnik z wykształcenia, był właścicielem ziemskim. Odziedziczył majątek Teniukowszczyzna, który po powstaniu styczniowym nabyli jego rodzice w drodze licytacji. Majątek ten, o powierzchni nieco ponad 1500 ha, położony był w pobliżu Bergaliszek "nad rzeczką Jakuńką, pomiędzy stacją kolejową
Not only Houris: wildān muḫalladūn and ġilmān in the Koran and Muslim Religious Literature In des... more Not only Houris: wildān muḫalladūn and ġilmān in the Koran and Muslim Religious Literature In descriptions and discussions of the Muslim concept of paradise, much space is always devoted to the famous – as well as infamous – Houris. My article, however, is devoted to another paradise thread, that is, an analysis of fragments of the Koran where “immortal youths” (wildān muḫalladūn) are mentioned. These are verses 56: 17–19 and 76: 19. In slightly different words (ḡilmān muḫalladūn) they are also referred to in verse 52: 24. This topic has not yet been sufficiently covered in the studies in the field of Arabic and Islamic studies. Christian Luxenberg devoted some space to him in his controversial work on the Syro-Aramaic reading of the Koran. Much more space has been devoted to “immortal youths” by Muslim scholars, both classical and modern, not avoiding references to the ambiguities that may arise in connection with these verses.
Wprowadzenie Islam i związany z nim swego rodzaju kult języka i pisma arabskiego zaowocował na ob... more Wprowadzenie Islam i związany z nim swego rodzaju kult języka i pisma arabskiego zaowocował na obszarach zislamizowanych w różnych okresach dziejów cywilizacji arabsko-muzułmańskiej piśmiennictwem w wielu językach, zapisywanym w alfabecie języka Koranu. Dla piśmiennictwa niearabskiego zapisywanego alfabetem arabskim funkcjonuje w nauce określenie aljamiado wywodzące się od arabskiego słowa al-'ağamiyya, 'obca' (od: al-luġa al-'ağamiyya, 'język obcy'). Początkowo było stosowane tylko do języków i dialektów romańskich na Półwyspie Pirenejskim (kastylijski, aragoński, kataloński, galicyjski, portugalski, także ladino), z czasem jednak rozszerzono jego używanie także w stosunku do innych języków, głównie na Bałkanach (serbski, chorwacki, bośniacki, albański). W piśmie tym znane są także teksty w języku staro-cerkiewno-słowiańskim. Można obecnie dostrzec wśród badaczy tendencję do poszerzania znaczenia aljamiado do wszystkich języków poza arabskim, które używają pisma opartego na arabskim [Lévi Provençal 2001; Hegyi 1979: 262; Casassas Canals 2010: 2]. Południowosłowiańskie piśmiennictwo alhamijado (także: aljamijado oraz adžamijska književnost) zapisywane było alfabetem nazywanym arebica (także: arabica). O rozwoju tego piśmiennictwa, będącego poważnym zjawiskiem kulturowo-literackim, można mówić właściwie od pierwszej połowy XVII w., ale za pierwsze zachowane teksty napisane w arebicy uważa się dwa krótkie rękopisy, stanowiące rodzaj materiałów do nauki języków, datowane na 1512 r. Z kolei najstarszy zachowany tekst literacki w alhamijado to Chirvat türkisi, po chorwacku i bośniacku Hrvatska pjesma albo Hrvatska turćija z 1588/1589 r. [szerzej por.
The article discusses some detailed aspects of the problem regarding the nature of the power gran... more The article discusses some detailed aspects of the problem regarding the nature of the power granted to the Prophet Muḥammad, as seen in the context of the Quranic text and its interpretations made by its various commentators and scholars of Islam, beginning with the medieval period up till today. The focus of the analysis is the controversy over the term muṣayṭir (Quran, 88:22), and the scrutiny begins with a brief consideration of the nature of power in Islam, as expounded by Egyptian thinker ʿAli ʿAbd ar-Rāziq (1888-1966) in his controversial work Al-Islām wa-uṣūl al-ḥukm (Islam and the Foundations of Political Power). The opening part of the paper also comprises a presentation of the intellectual profile of ʿAbd ar-Rāziq and some introductory remarks on his book in question, as well as a translation of the extract from this work considered as crucial to the discussed problem. Then the term muṣaytir is analyzed, and the scrutiny is followed by a discussion of the problems the pro...
Stosunki dziewiętnastowiecznego cesarstwa austriackiego z Marokiem nie stanowią zbyt obszernego m... more Stosunki dziewiętnastowiecznego cesarstwa austriackiego z Marokiem nie stanowią zbyt obszernego materiału badawczego choćby ze względu na ich małą intensywność, związaną z niewielkimi interesami Austrii w stosunku do północnej Afryki. Jednakże, w pierwszej połowie tegoż wieku delegacje austriackie dwa razy odbyły podróż do państwa marokańskiego-raz za czasów sułtana Sulajmana w 1805 roku 1 i po raz drugi w roku 1830, za panowania Abd ar-Rahmana 2. Przedmiotem niniejszego opracowania będzie właśnie ta druga relacja, autorstwa Ferdinanda von Augustina. Relacja ta, choć napisana przez Austriaka, uwzględniana jest także w opracowaniach dotyczących niemieckich podróżników w Maroku, choć bardziej prawidłowo można by tu mówić o literaturze niemieckojęzycznej 3 .
The article is devoted to Václav Budovec of Budov, a prominent representative of the Czech Reform... more The article is devoted to Václav Budovec of Budov, a prominent representative of the Czech Reformation, political and religious activist and writer, denouncing the various important issues of his time. The main point of this article is his work Antialkorán, published in 1614 in which Václav wants to present Islam to the Czech reader, and on the other hand discusses various elements of Muslim doctrine. This work was created as one of the effects of Václav Budovec s residence in Turkey with the imperial delegation.Artykuł poświęcony jest postaci Václava Budovca z Budova, wybitnego przedstawiciela czeskiej Reformacji, działacza politycznego i religijnego oraz pisarza, wypowiadającego się na rozmaite istotne tematy swoich czasów. Główną osią artykułu jest jego wydane w 1614 r. dzieło "Antialkorán", będące z jednej strony prezentacją islamu dla czeskiego czytelnika, z drugiej zaś dyskusją z rozmaitymi elementami doktryny muzułmańskiej. "Antialkorán" powstał jako jeden z efektów pobytu Václava Budovca w Turcji w ramach delegacji cesarskiej
In the article, the author attempts to describe Oriental studies as a separate and independent di... more In the article, the author attempts to describe Oriental studies as a separate and independent discipline of sciences, growing from their philological roots. The analysis and further proposals are based above all on Polish experiences of Oriental studies, which, for historical reasons, have nothing to do with E. Said's 'orientalism'. Classical Oriental studies were determined by their philological character and in some cases until now are understood as a philological discipline. However, contemporary developments in the humanities and in the world require a new approach to the study of Oriental cultures. This new attitude requires, for example, a new methodology. In fact, contemporary Oriental studies embrace such non-philological branches like Buddhist studies, Islamic economy or Chinese philosophy and so on. The author discusses several proposals in this concern, starting from a new definition of Oriental studies, not as an interdisciplinary but a transdisciplinary (in the sense of Welsch's transculturalism) discipline. Such a perspective allows to offer some ideas, which can create a transdisciplinary methodology based on replication of methodologies of other 'traditional' disciplines (like history, anthropology, literary criticism and so on) linked with Feyerabend's epistemological anarchism. * Tekst referatu wygłoszonego na konferencji naukowej Polskiego Towarzystwa Orientalistycznego, Komitetu Nauk Orientalistycznych PAN i Wydziału Orientalistycznego UW w dn. 14-15.10.2013 r. 1 Problematykę tę podjąłem już wcześniej w nieco innym kontekście w artykule Międzykulturowość a problemy metodologii i interpretacji w teorii i praktyce akademickiej. Uwagi orientalisty, w druku.
Abdurrahman Sirrija ("Secret"), also known as Sirri-baba Sikirić was one of the most outstanding ... more Abdurrahman Sirrija ("Secret"), also known as Sirri-baba Sikirić was one of the most outstanding representatives of Bosnian Sufi literature. He was also a sheikh of Naqshbandiyya order and a founder of famous Tekiya in Oglavak near Fojnica. He studied Islamic theology and mysticism in Fojnica, Sarajevo and then in Istanbul and Central Asia. As a Sufi sheikh he was one of most reputable mystics of his times, a teacher and friend of another outstanding writer of 19th century, Abdulvehab Ilhamija. Sirrija knew some Oriental languages well: Arabic, Persian and Turkish. The best evidence of this fact is his library including important religious Muslim works. Sirri-baba left only a small Divan so called ilahiye ("God poem") both in Bosnian and Turkish. Bosnian poems written in Arabic script (aljamiado) include only three pieces of didactic character, and the most famous of them is so called Ilahiye elif, which I present in my paper on the basis of an unused manuscript from Gazi Husrev-begova Library at Sarajevo. The edition of the ilahiye takes into account its transcription based on Šakir Sikirić's version from 1941 and a comparison with Friedrich Krauss' and Abdurahman Nametak's transcriptions as well as its translation into Polish. The paper also contains the translations of two other Bosnian poems of Sirrija. Ilahiyes in aljamiado contain a lot of bor
Museums in the Arab World. A Reconnaissance The present paper is an attempt to present selected e... more Museums in the Arab World. A Reconnaissance The present paper is an attempt to present selected examples of museums in the Arab World. In the introduction I present shortly the history of collecting and museums in this region. Afterwards I try do describe some sorts of Arab museums. They are national museums: Egyptian Museum in Cairo, Bardo Museum in Tunis, Iraq Museum in Baghdad and National Museum in Damascus; two small museums in Sousse (Tunisia) – The Oil Tree Museum and the Dar as-Sid (Dar Essid) Museum; biographical Museum of the writer and painter Gibran Khalil Gibran in Bisharri (Lebanon), and three museums or galleries of contemporary art in Algiers (The Museum of Contemporary and Modern Art), Doha’s New Modern (Qatar) and Safar Khan Gallery in Cairo. I close my article with some reflections concerning the role of museums in contemporary Arab culture.
Morocco-Al-Maghrib al-Aqsa-was one of the few areas in the Arab world that were not joined in the... more Morocco-Al-Maghrib al-Aqsa-was one of the few areas in the Arab world that were not joined in the Ottoman Empire and bravely resisted its influence. Morocco entered the 19th century in an atmosphere of isolationism, introduced by the Alaouite Sultan, Mulay Slimane (ruled 1792-1822) [Mansour,1990], which weakened Morocco's position-firstly economically, then politically. The Sultan banned Europeans from settling in Morocco, and Moroccans from travelling to Europe. At the same time, soon after, right behind the southern border, France intensified its colonial policy and later began its occupation of Algeria in 1830. In turn, changes in the climate in the southern Morocco were another factor which cause the Berber tribes to migrate north, and this subsequently led to armed conflict with the Arab population and other Berber tribes already living there. The isolationism policy was continued by Sulayman's successor, Abd ar-Rahman (ruled 1822-1859), but the famine of the 1820s forced him to open the country to Europe, predominantly to Great Britain-cooperation on part of France was impossible due to the support Morocco provided to Abd al-Qadir in his struggle against colonialism. Regardless of the internal problems, the Alaouite army, comprised of black warriors, was deemed invincible. This belief was shattered when Morocco lost the battle of Isly against France in 1844, which uncovered Morocco's weakness in practically all aspects. The French played an increasingly significant role. Additionally, between the 1850s and 1860s, Morocco was attacked by the Spanish who wanted to exploit the increasingly more visible weakness of Alaouite sultans. As a result of these actions, a trade agreement was signed with Madrid, which granted Spain similar privileges as those enjoyed by other European countries. Sultan Sidi Muhammad (ruled 1859-1873) was becoming more and more aware of the weaknesses of his state and so he decided to introduce various political and economic reforms, but was unable to overcome the resistance from the conservative circles. Definitely greater success in this sphere was enjoyed by Sultan Mawlay Hasan (ruled 1873-1894), who, as Muhammad J. Bayham claims, followed the example of the Egyptian viceroy, Muhammad Ali [Bajham, 1950: 230]. Évariste Lévi-Provençal states clearly that his rule also brought a kind of renaissance of Muslim writing, which was connected with, among others, a political and social peace in the country [Lévi-Provençal, 1922: 349]. on the other hand, it was during his rule that the Moroccans signed the so-called Treaty of Madrid in 1880, which became one of the factors that lead to greater subjugation of Morocco to western countries. Unfortunately, this rather wise and measured internal and foreign policy of Mawlay Hasan was not continued by his successor, Mawlay Abd al-Aziz (ruled 1894-1908), which culminated in Morocco being transformed into a French protectorate in early 20th century [Abitbol, 2009: 280-412]. The 19th-century Morocco w took only a limited part on the Arab revival movement (An-Nahda), however, the opposite claim of it being a cultural vacuum are equally exaggerated as they are widespread. The Polish Arab scholar, Józef Bielawski writes: "When in the 19th century, the Arab East was in the midst of its political, national and cultural renaissance, Morocco was still asleep in the spiritual atmosphere of Middle Ages. Any breath of fresh reformist trends or renaissance ideas, either from the Arab East or from Europe, were reaching Morocco with great difficulty and would not have enough impact to change the traditionalist spiritual atmosphere of this country" [Bielawski, 1989: 87]. This is in contrast to the words of the contemporary Moroccan scholar, Idris Jundari: "In the 19th century, there was an all-encompassing revival, both in Mashriq as well as in Maghrib. It was the result of a civilisation change, which the West imposed on the Arab world beginning with Napoleon's conquest of Egypt and his attempts to change the structures in the region and to impose others, which would serve the new powers playing on the world arena" [Jundari,2012: 14]. In comparison with Mashriq, Moroccan renaissance was delayed by approximately half a century. However, the most recent publications concerning the turn of the 19th and 20th century in the region, such as Sahar Bazzaz's study, demonstrate that the 19th century Arab revival and its continuation in the first half of the 20th century in Morocco have not been extensively studied and explored [Bazzaz, 2010]. This problem therefore requires a wider and more comprehensive examination as part of the study of Maghrib culture until the fall of the Almohad caliphate in the 13th century (e. g. the post-Almohad man concept, created by Malek Bennabi) [Dziekan,2011: 201-211]. The 19th-century Moroccan writings have remained little known even among those specialising in Arab studies. In the first half of the 20th century, French scholars displayed some interest in this period, but later the
Podróże kształcą, pozwalają poznać "innego"-zarówno obojętnego "Innego", jak i przyjaciela czy wr... more Podróże kształcą, pozwalają poznać "innego"-zarówno obojętnego "Innego", jak i przyjaciela czy wroga. Bardzo specyficznym przykładem podróży, które pozwalają poznać "Innego" jako wroga są wyprawy wojenne. Jedna z wojen, toczonych przez Europejczyków na kontynencie afrykańskim w XIX wieku będzie przedmiotem niniejszego opracowania. To wojna hiszpańsko-marokańska z lat 1859-1860, zwana także "wojną afrykańską" lub "wojną tetuańską". Jest ona bodaj najlepiej opisanym w europejskich źródłach wydarzeniem z dziejów Maroka. Wojna tetuańska znalazła swoje szerokie odzwierciedlenie w kilku relacjach, z których w artykule wezmę pod uwagę trzy, pochodzące z rozmaitych krajów: hiszpańską:
Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego eBooks, Dec 31, 2019
Wydane przez Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego Wydanie I. W.06940.15.0.K Ark. wyd. 12,0; ark. dr... more Wydane przez Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego Wydanie I. W.06940.15.0.K Ark. wyd. 12,0; ark. druk. 18,5 *** W książce zastosowana została pisownia terminów i nazwisk arabskich ujednolicona wedle zasad, jakimi kierują się arabiści od lat 80. XX w.
The paper contains results of questionnaire investigation concerning the consciousness of the soc... more The paper contains results of questionnaire investigation concerning the consciousness of the society of Pomeranian province on the subject of forestry and foresters in the management of forest ecosystems. The respondents have the awareness of numerous threats occurring in the profession of a forester, yet they have to execute their tasks to provide for the charter of economic forests as the way of a durable retaining of forest ecosystems.
The article is devoted to the political circumstances that influenced certain decisions regarding... more The article is devoted to the political circumstances that influenced certain decisions regarding the first two editions of the travel report of the Arab traveler Ibn Faḍlān from Baghdad to the Volga Bulgars (921–922). The now-famous text of the voyage account, known as the Mashhad manuscript, was discovered in 1923 by a Turkish orientalist of Bashkir origin, Ahmed Zeki Velidi Togan (1890–1970) and formed the basis of his doctoral dissertation defended at the University of Vienna in 1935. Due to various problems, the German translation (in book form) was only published in print in 1939. The same year saw the publication of a Russian translation of the voyage description by a Soviet Arabist – Andrei P. Kovalevskiy (1895–1969). Both scholars conflicted with the USSR authorities: Togan had fought with the Soviet Army in 1920–1923, while Kovalevskiy was sentenced to five years in the gulag in 1938 on (as it later turned out) a wrongful charge of counterrevolutionary activity. These circ...
Jak zachwyca, kiedy nie zachwyca?" O przekładach 55 sury Koranu Ar-Raḥmān-Miłosierny 1. Uwagi o p... more Jak zachwyca, kiedy nie zachwyca?" O przekładach 55 sury Koranu Ar-Raḥmān-Miłosierny 1. Uwagi o przekładzie i (nie)przekładalności Koranu Chociaż przedmiotem niniejszego opracowania nie jest ogólna analiza zagadnienia przekładu Koranu i granic jego przekładalności czy też nieprzekładalności, to warto jednak na wstępie zatrzymać się chwilę nad tym zagadnieniem.
The article is devoted to Aḥmad al-Kardūdī, a Moroccan official in the second half of the ninetee... more The article is devoted to Aḥmad al-Kardūdī, a Moroccan official in the second half of the nineteenth century, and his state and diplomatic activities, with particular emphasis on the account he wrote for Sultan Al-Ḥasan I (ruled 1873–1894) from the 1885 expedition to Spain, which had been published for the first time in 1963 under the title At-Tuḥfa as-saniyya li-al-Ḥaḍra al- Ḥasaniyya bi-al-Mamlaka al-Iṣbanyūliyya [Shining Gift for His Majesty Al- Ḥasan about the Kingdom of Spain]. This report often is included into Arab travel literature. It is not only a report on the tasks that the ruler set before the diplomatic mission of which Al-Kardūdī was a member, but also an image of the social and political consciousness of Moroccan elites associated with power of the West in times of active attempt at reforms undertaken by the ruler. Unfortunately, these attempts had little effect. The delegation was received in audience by Regent Maria Krystyna, also visited the capital of Spain and t...
Orientalistyka-nie mylić z orientalizmem-to nauka (niemalże zresztą nieuznawana przez czynniki of... more Orientalistyka-nie mylić z orientalizmem-to nauka (niemalże zresztą nieuznawana przez czynniki ofi cjalne pomimo wieloletnich starań Komitetu Nauk Orientalistycznych PAN przy wsparciu wszystkich orientalistycznych ośrodków akademickich), której przedstawiciele od dziesięcioleci przykładają ogromną wagę do jej dziejów. Świadczą o tym nie tylko niezliczone artykuły, ale także choćby wydawana od 1957 r. seria Szkice z dziejów polskiej orientalistyki licząca w tej chwili sześć tomów. O wadze tego zagadnienia dla orientalistów może świadczyć także fakt, że w latach osiemdziesiątych program studiów arabistycznych obejmował odrębny przedmiot "Historia arabistyki i islamistyki". W ramach orientalistyki istnieje kilkanaście specjalności, wśród których niepoślednią rolę zajmuje arabistyka, obejmująca badania nad światem arabskim obejmującym kraje Bliskiego Wschodu (Maszrik) i Północnej Afryki (Maghreb). Dziejom arabistyki, ściśle związanej z islamistyką, poświęcono wiele publikacji, w tym książkowych, ujmujących zagadnienie zarówno przekrojowo, jak i koncentrujących się na bardziej szczegółowych zagadnieniach. Najnowszą publikacją z tego zakresu jest recenzowana tu praca Zbigniewa Landowskiego z Uniwersytetu Gdańskiego Arabistyka w PRL (1945-1990). Narodziny, historia, modernizacja będąca, jak zapowiada autor, częścią szerszego projektu badawczego. Omawiana książka składa się ze wstępu, sześciu rozdziałów, zakończenia oraz kilku elementów dodatkowych, z których bez wątpienia najważniejszy jest Aneks 1. Dość obszerny Wstęp ma w znacznym stopniu charakter metodologiczny, obejmuje jednak także innego typu elementy, w tym omówienie publikacji na temat historii arabistyki w różnych krajach świata. Nie jestem przekonany o jego konieczności w tej książce, tym bardziej, że autor nie uzasadnił takiego, a nie innego wyboru państw, wśród których nie ma np. bardzo zasłużonej na tym polu Austrii. Część ta sprawia wrażenie raczej przypadkowej. Jeśli jednak już jest, to warto było pamiętać o arabistyce u naszych południowych sąsiadów. Dzieje arabistyki w Czechach i na Słowacji omówił Eduard Gombár z Uniwersytetu Karola w Pradze 1. W przypadku dość szczegółowo omówionej arabistyki radzieckiej autor nie uwzględnił z kolei monumentalnej niemal monografi i Izabeli Kończak z Uniwersytetu Łódzkiego o wybitnej arabistce tego okresu znanej jako Kławdia Ode-Wasiljewa 2. We Wstępie autor wskazuje na najważniejsze elementy swoich badań-obejmują one nie tylko działalność naukową, lecz także dydaktyczną, co należy uznać za niezwykle cenne novum. Tym aspektem dziejów arabistyki faktycznie nikt się dotąd nie zajmował. Pisząc w rozdziale I o sytuacji prawno-społecznej szkolnictwa wyższego w latach 1945-1990, Landowski omawia te kwestie w sposób niebudzący większych zastrzeżeń,
This article is devoted to an eminent Polish-Tatar Orientalist, writer and activist of the first ... more This article is devoted to an eminent Polish-Tatar Orientalist, writer and activist of the first part of the 20th century, Ali Ismail Woronowicz. From 1937 he was an imam of the Muslim community of the city of Warsaw, and from 1938 he looked after Muslims in the Polish army. From 1933, he was a member of the editorial staff of the scholarly journal Rocznik Tatarski [Tatar Yearbook]. In 1941 he was accused of espionage and arrested by the NKVD. The subsequent fate of Woronowicz is unknown; he was probably killed by the Soviet army. Woronowicz published in Polish and foreign scholarly and popular periodicals. He focused mainly on the study of the Tatar region in the Polish-Lithuanian territories. In 1936, in Cairo, he published a brochure in Arabic Al-Islām fī Būlūnyā [Islam in Poland], which was probably the first publication about Poland in Arabic in the Middle East. While still studying in Cairo, he began working on the monograph "The Life of the Prophet Muhammad and the Dawn of Islam".
Abdurrahman Sirrija (“Secret”), also known as Sirri-baba Sikirić was one of the most outstanding ... more Abdurrahman Sirrija (“Secret”), also known as Sirri-baba Sikirić was one of the most outstanding representatives of Bosnian Sufi literature. He was also a sheikh of Naqshbandiyya order and a founder of famous Tekiya in Oglavak near Fojnica. He studied Islamic theology and mysticism in Fojnica, Sarajevo and then in Istanbul and Central Asia. As a Sufi sheikh he was one of most reputable mystics of his times, a teacher and friend of another outstanding writer of 19th century, Abdulvehab Ilhamija. Sirrija knew some Oriental languages well: Arabic, Persian and Turkish. The best evidence of this fact is his library including important religious Muslim works. Sirri-baba left only a small Divan so called ilahiye („God poem”) both in Bosnian and Turkish. Bosnian poems written in Arabic script (aljamiado) include only three pieces of didactic character, and the most famous of them is so called Ilahiye elif, which I present in my paper on the basis of an unused manuscript from Gazi Husrev-beg...
Portrety Uczonych. Profesorowie Uniwersytetu Warszawskiego po 1945, A−K, 2016
Był potomkiem tatarskiego rodu z dawna osiadłego na Litwie. Jego przodkom, pieczętującym się herb... more Był potomkiem tatarskiego rodu z dawna osiadłego na Litwie. Jego przodkom, pieczętującym się herbem Kotwica, król Stanisław August Poniatowski nadał dobra Bergaliszki, położone w ówczesnym powiecie oszmiańskim. Dobra te stały się główną siedzibą rodziny. Tu przychodziły na świat kolejne pokolenia Achmatowiczów. Tu także urodziło się sześcioro rodzeństwa Osmana. On sam również urodził się w Bergaliszkach-tak przynajmniej świadczą zapisy w oficjalnych dokumentach. Nieco inaczej natomiast rzecz wygląda w przekazie rodzinnym 1. Według niego Osman Achmatowicz urodził się w podróży, jaką odbywała jego matka-Emilia z Kryczyńskich-powracająca do domu z Paryża. Być może jazda okazała się zbyt długa lub zbyt męcząca, dość na tym, że rozwiązanie podobno nastąpiło w Piotrkowie Trybunalskim 16 marca 1899 roku. Trudno dziś ustalić, ile w tym prawdy. W każdym razie data urodzenia nie budzi wątpliwości, gdyż taką właśnie datę oraz miejsce urodzenia-Bergaliszki podawał zawsze Achmatowicz w swoich pisanych później życiorysach. Ojciec Osmana, Aleksander Achmatowicz, prawnik z wykształcenia, był właścicielem ziemskim. Odziedziczył majątek Teniukowszczyzna, który po powstaniu styczniowym nabyli jego rodzice w drodze licytacji. Majątek ten, o powierzchni nieco ponad 1500 ha, położony był w pobliżu Bergaliszek "nad rzeczką Jakuńką, pomiędzy stacją kolejową
Not only Houris: wildān muḫalladūn and ġilmān in the Koran and Muslim Religious Literature In des... more Not only Houris: wildān muḫalladūn and ġilmān in the Koran and Muslim Religious Literature In descriptions and discussions of the Muslim concept of paradise, much space is always devoted to the famous – as well as infamous – Houris. My article, however, is devoted to another paradise thread, that is, an analysis of fragments of the Koran where “immortal youths” (wildān muḫalladūn) are mentioned. These are verses 56: 17–19 and 76: 19. In slightly different words (ḡilmān muḫalladūn) they are also referred to in verse 52: 24. This topic has not yet been sufficiently covered in the studies in the field of Arabic and Islamic studies. Christian Luxenberg devoted some space to him in his controversial work on the Syro-Aramaic reading of the Koran. Much more space has been devoted to “immortal youths” by Muslim scholars, both classical and modern, not avoiding references to the ambiguities that may arise in connection with these verses.
Wprowadzenie Islam i związany z nim swego rodzaju kult języka i pisma arabskiego zaowocował na ob... more Wprowadzenie Islam i związany z nim swego rodzaju kult języka i pisma arabskiego zaowocował na obszarach zislamizowanych w różnych okresach dziejów cywilizacji arabsko-muzułmańskiej piśmiennictwem w wielu językach, zapisywanym w alfabecie języka Koranu. Dla piśmiennictwa niearabskiego zapisywanego alfabetem arabskim funkcjonuje w nauce określenie aljamiado wywodzące się od arabskiego słowa al-'ağamiyya, 'obca' (od: al-luġa al-'ağamiyya, 'język obcy'). Początkowo było stosowane tylko do języków i dialektów romańskich na Półwyspie Pirenejskim (kastylijski, aragoński, kataloński, galicyjski, portugalski, także ladino), z czasem jednak rozszerzono jego używanie także w stosunku do innych języków, głównie na Bałkanach (serbski, chorwacki, bośniacki, albański). W piśmie tym znane są także teksty w języku staro-cerkiewno-słowiańskim. Można obecnie dostrzec wśród badaczy tendencję do poszerzania znaczenia aljamiado do wszystkich języków poza arabskim, które używają pisma opartego na arabskim [Lévi Provençal 2001; Hegyi 1979: 262; Casassas Canals 2010: 2]. Południowosłowiańskie piśmiennictwo alhamijado (także: aljamijado oraz adžamijska književnost) zapisywane było alfabetem nazywanym arebica (także: arabica). O rozwoju tego piśmiennictwa, będącego poważnym zjawiskiem kulturowo-literackim, można mówić właściwie od pierwszej połowy XVII w., ale za pierwsze zachowane teksty napisane w arebicy uważa się dwa krótkie rękopisy, stanowiące rodzaj materiałów do nauki języków, datowane na 1512 r. Z kolei najstarszy zachowany tekst literacki w alhamijado to Chirvat türkisi, po chorwacku i bośniacku Hrvatska pjesma albo Hrvatska turćija z 1588/1589 r. [szerzej por.
The article discusses some detailed aspects of the problem regarding the nature of the power gran... more The article discusses some detailed aspects of the problem regarding the nature of the power granted to the Prophet Muḥammad, as seen in the context of the Quranic text and its interpretations made by its various commentators and scholars of Islam, beginning with the medieval period up till today. The focus of the analysis is the controversy over the term muṣayṭir (Quran, 88:22), and the scrutiny begins with a brief consideration of the nature of power in Islam, as expounded by Egyptian thinker ʿAli ʿAbd ar-Rāziq (1888-1966) in his controversial work Al-Islām wa-uṣūl al-ḥukm (Islam and the Foundations of Political Power). The opening part of the paper also comprises a presentation of the intellectual profile of ʿAbd ar-Rāziq and some introductory remarks on his book in question, as well as a translation of the extract from this work considered as crucial to the discussed problem. Then the term muṣaytir is analyzed, and the scrutiny is followed by a discussion of the problems the pro...
Stosunki dziewiętnastowiecznego cesarstwa austriackiego z Marokiem nie stanowią zbyt obszernego m... more Stosunki dziewiętnastowiecznego cesarstwa austriackiego z Marokiem nie stanowią zbyt obszernego materiału badawczego choćby ze względu na ich małą intensywność, związaną z niewielkimi interesami Austrii w stosunku do północnej Afryki. Jednakże, w pierwszej połowie tegoż wieku delegacje austriackie dwa razy odbyły podróż do państwa marokańskiego-raz za czasów sułtana Sulajmana w 1805 roku 1 i po raz drugi w roku 1830, za panowania Abd ar-Rahmana 2. Przedmiotem niniejszego opracowania będzie właśnie ta druga relacja, autorstwa Ferdinanda von Augustina. Relacja ta, choć napisana przez Austriaka, uwzględniana jest także w opracowaniach dotyczących niemieckich podróżników w Maroku, choć bardziej prawidłowo można by tu mówić o literaturze niemieckojęzycznej 3 .
The article is devoted to Václav Budovec of Budov, a prominent representative of the Czech Reform... more The article is devoted to Václav Budovec of Budov, a prominent representative of the Czech Reformation, political and religious activist and writer, denouncing the various important issues of his time. The main point of this article is his work Antialkorán, published in 1614 in which Václav wants to present Islam to the Czech reader, and on the other hand discusses various elements of Muslim doctrine. This work was created as one of the effects of Václav Budovec s residence in Turkey with the imperial delegation.Artykuł poświęcony jest postaci Václava Budovca z Budova, wybitnego przedstawiciela czeskiej Reformacji, działacza politycznego i religijnego oraz pisarza, wypowiadającego się na rozmaite istotne tematy swoich czasów. Główną osią artykułu jest jego wydane w 1614 r. dzieło "Antialkorán", będące z jednej strony prezentacją islamu dla czeskiego czytelnika, z drugiej zaś dyskusją z rozmaitymi elementami doktryny muzułmańskiej. "Antialkorán" powstał jako jeden z efektów pobytu Václava Budovca w Turcji w ramach delegacji cesarskiej
In the article, the author attempts to describe Oriental studies as a separate and independent di... more In the article, the author attempts to describe Oriental studies as a separate and independent discipline of sciences, growing from their philological roots. The analysis and further proposals are based above all on Polish experiences of Oriental studies, which, for historical reasons, have nothing to do with E. Said's 'orientalism'. Classical Oriental studies were determined by their philological character and in some cases until now are understood as a philological discipline. However, contemporary developments in the humanities and in the world require a new approach to the study of Oriental cultures. This new attitude requires, for example, a new methodology. In fact, contemporary Oriental studies embrace such non-philological branches like Buddhist studies, Islamic economy or Chinese philosophy and so on. The author discusses several proposals in this concern, starting from a new definition of Oriental studies, not as an interdisciplinary but a transdisciplinary (in the sense of Welsch's transculturalism) discipline. Such a perspective allows to offer some ideas, which can create a transdisciplinary methodology based on replication of methodologies of other 'traditional' disciplines (like history, anthropology, literary criticism and so on) linked with Feyerabend's epistemological anarchism. * Tekst referatu wygłoszonego na konferencji naukowej Polskiego Towarzystwa Orientalistycznego, Komitetu Nauk Orientalistycznych PAN i Wydziału Orientalistycznego UW w dn. 14-15.10.2013 r. 1 Problematykę tę podjąłem już wcześniej w nieco innym kontekście w artykule Międzykulturowość a problemy metodologii i interpretacji w teorii i praktyce akademickiej. Uwagi orientalisty, w druku.
Abdurrahman Sirrija ("Secret"), also known as Sirri-baba Sikirić was one of the most outstanding ... more Abdurrahman Sirrija ("Secret"), also known as Sirri-baba Sikirić was one of the most outstanding representatives of Bosnian Sufi literature. He was also a sheikh of Naqshbandiyya order and a founder of famous Tekiya in Oglavak near Fojnica. He studied Islamic theology and mysticism in Fojnica, Sarajevo and then in Istanbul and Central Asia. As a Sufi sheikh he was one of most reputable mystics of his times, a teacher and friend of another outstanding writer of 19th century, Abdulvehab Ilhamija. Sirrija knew some Oriental languages well: Arabic, Persian and Turkish. The best evidence of this fact is his library including important religious Muslim works. Sirri-baba left only a small Divan so called ilahiye ("God poem") both in Bosnian and Turkish. Bosnian poems written in Arabic script (aljamiado) include only three pieces of didactic character, and the most famous of them is so called Ilahiye elif, which I present in my paper on the basis of an unused manuscript from Gazi Husrev-begova Library at Sarajevo. The edition of the ilahiye takes into account its transcription based on Šakir Sikirić's version from 1941 and a comparison with Friedrich Krauss' and Abdurahman Nametak's transcriptions as well as its translation into Polish. The paper also contains the translations of two other Bosnian poems of Sirrija. Ilahiyes in aljamiado contain a lot of bor
Museums in the Arab World. A Reconnaissance The present paper is an attempt to present selected e... more Museums in the Arab World. A Reconnaissance The present paper is an attempt to present selected examples of museums in the Arab World. In the introduction I present shortly the history of collecting and museums in this region. Afterwards I try do describe some sorts of Arab museums. They are national museums: Egyptian Museum in Cairo, Bardo Museum in Tunis, Iraq Museum in Baghdad and National Museum in Damascus; two small museums in Sousse (Tunisia) – The Oil Tree Museum and the Dar as-Sid (Dar Essid) Museum; biographical Museum of the writer and painter Gibran Khalil Gibran in Bisharri (Lebanon), and three museums or galleries of contemporary art in Algiers (The Museum of Contemporary and Modern Art), Doha’s New Modern (Qatar) and Safar Khan Gallery in Cairo. I close my article with some reflections concerning the role of museums in contemporary Arab culture.
Morocco-Al-Maghrib al-Aqsa-was one of the few areas in the Arab world that were not joined in the... more Morocco-Al-Maghrib al-Aqsa-was one of the few areas in the Arab world that were not joined in the Ottoman Empire and bravely resisted its influence. Morocco entered the 19th century in an atmosphere of isolationism, introduced by the Alaouite Sultan, Mulay Slimane (ruled 1792-1822) [Mansour,1990], which weakened Morocco's position-firstly economically, then politically. The Sultan banned Europeans from settling in Morocco, and Moroccans from travelling to Europe. At the same time, soon after, right behind the southern border, France intensified its colonial policy and later began its occupation of Algeria in 1830. In turn, changes in the climate in the southern Morocco were another factor which cause the Berber tribes to migrate north, and this subsequently led to armed conflict with the Arab population and other Berber tribes already living there. The isolationism policy was continued by Sulayman's successor, Abd ar-Rahman (ruled 1822-1859), but the famine of the 1820s forced him to open the country to Europe, predominantly to Great Britain-cooperation on part of France was impossible due to the support Morocco provided to Abd al-Qadir in his struggle against colonialism. Regardless of the internal problems, the Alaouite army, comprised of black warriors, was deemed invincible. This belief was shattered when Morocco lost the battle of Isly against France in 1844, which uncovered Morocco's weakness in practically all aspects. The French played an increasingly significant role. Additionally, between the 1850s and 1860s, Morocco was attacked by the Spanish who wanted to exploit the increasingly more visible weakness of Alaouite sultans. As a result of these actions, a trade agreement was signed with Madrid, which granted Spain similar privileges as those enjoyed by other European countries. Sultan Sidi Muhammad (ruled 1859-1873) was becoming more and more aware of the weaknesses of his state and so he decided to introduce various political and economic reforms, but was unable to overcome the resistance from the conservative circles. Definitely greater success in this sphere was enjoyed by Sultan Mawlay Hasan (ruled 1873-1894), who, as Muhammad J. Bayham claims, followed the example of the Egyptian viceroy, Muhammad Ali [Bajham, 1950: 230]. Évariste Lévi-Provençal states clearly that his rule also brought a kind of renaissance of Muslim writing, which was connected with, among others, a political and social peace in the country [Lévi-Provençal, 1922: 349]. on the other hand, it was during his rule that the Moroccans signed the so-called Treaty of Madrid in 1880, which became one of the factors that lead to greater subjugation of Morocco to western countries. Unfortunately, this rather wise and measured internal and foreign policy of Mawlay Hasan was not continued by his successor, Mawlay Abd al-Aziz (ruled 1894-1908), which culminated in Morocco being transformed into a French protectorate in early 20th century [Abitbol, 2009: 280-412]. The 19th-century Morocco w took only a limited part on the Arab revival movement (An-Nahda), however, the opposite claim of it being a cultural vacuum are equally exaggerated as they are widespread. The Polish Arab scholar, Józef Bielawski writes: "When in the 19th century, the Arab East was in the midst of its political, national and cultural renaissance, Morocco was still asleep in the spiritual atmosphere of Middle Ages. Any breath of fresh reformist trends or renaissance ideas, either from the Arab East or from Europe, were reaching Morocco with great difficulty and would not have enough impact to change the traditionalist spiritual atmosphere of this country" [Bielawski, 1989: 87]. This is in contrast to the words of the contemporary Moroccan scholar, Idris Jundari: "In the 19th century, there was an all-encompassing revival, both in Mashriq as well as in Maghrib. It was the result of a civilisation change, which the West imposed on the Arab world beginning with Napoleon's conquest of Egypt and his attempts to change the structures in the region and to impose others, which would serve the new powers playing on the world arena" [Jundari,2012: 14]. In comparison with Mashriq, Moroccan renaissance was delayed by approximately half a century. However, the most recent publications concerning the turn of the 19th and 20th century in the region, such as Sahar Bazzaz's study, demonstrate that the 19th century Arab revival and its continuation in the first half of the 20th century in Morocco have not been extensively studied and explored [Bazzaz, 2010]. This problem therefore requires a wider and more comprehensive examination as part of the study of Maghrib culture until the fall of the Almohad caliphate in the 13th century (e. g. the post-Almohad man concept, created by Malek Bennabi) [Dziekan,2011: 201-211]. The 19th-century Moroccan writings have remained little known even among those specialising in Arab studies. In the first half of the 20th century, French scholars displayed some interest in this period, but later the
Podróże kształcą, pozwalają poznać "innego"-zarówno obojętnego "Innego", jak i przyjaciela czy wr... more Podróże kształcą, pozwalają poznać "innego"-zarówno obojętnego "Innego", jak i przyjaciela czy wroga. Bardzo specyficznym przykładem podróży, które pozwalają poznać "Innego" jako wroga są wyprawy wojenne. Jedna z wojen, toczonych przez Europejczyków na kontynencie afrykańskim w XIX wieku będzie przedmiotem niniejszego opracowania. To wojna hiszpańsko-marokańska z lat 1859-1860, zwana także "wojną afrykańską" lub "wojną tetuańską". Jest ona bodaj najlepiej opisanym w europejskich źródłach wydarzeniem z dziejów Maroka. Wojna tetuańska znalazła swoje szerokie odzwierciedlenie w kilku relacjach, z których w artykule wezmę pod uwagę trzy, pochodzące z rozmaitych krajów: hiszpańską:
Uploads
Papers by Marek Dziekan