Papers by hamed sajadi - حامد سجادی
مدارس سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان (سمپاد) به‌عنوان یکی از ارکان اصلی سیاستگذاری نخبگان در... more مدارس سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان (سمپاد) به‌عنوان یکی از ارکان اصلی سیاستگذاری نخبگان در عرصه آموزش و پرورش طی سه دهه اخیر به سرعت در سراسر کشور گسترش یافته و طیف وسیعی از دانش‌آموزان مستعد مناطق مختلف ایران را جذب نموده است. پژوهش حاضر در پی بررسی ابعاد فرهنگی متمایز اجتماع دانش‌آموزان/ دانش‌آموختگان سمپاد با تأکید بر پیکره اطلاعاتی در فضای مجازی می‌باشد. در این راستا با استفاده از نشانه‌شناسی فرهنگی به مثابه روش، بر مبنای نظریه ابعاد فرهنگی خرت هوفستده (2012) چارچوب نظری سامان یافته است. به‌علاوه آنکه دینامیسم و پویایی مؤلفه‌های نشانه‌شناختی سمپاد در بستری از تقابل و ارتباط میان خود و دیگری غیرسمپادی، امکان دستیابی به برخی از ویژگی‌های مهم فرهنگی آن فراهم می‌سازد. براین اساس گروه دانش‌آموزان سمپادی در فیس بوک با بیش از 21900 عضو به‌عنوان بزرگترین گروه مختص به سمپادی‌ها در شبکه‌های اجتماعی، برای نمونه‌گیری انتخاب شد. از منظر تحلیل نشانه‌شناختی با توجه به اهداف تاریخی تأسیس مراکز آموزشی سمپاد و لزوم تمایزیابی هویتی اعضای آن، دوگانه تقابلی «هلنیسم ـ بربریت» در شکل‌گیری اجت...
تفاوت‌های فرهنگی همواره امری معناساز در زیست اجتماعی بشر بوده است و شناخت همه‌جانبه از این مسئل... more تفاوت‌های فرهنگی همواره امری معناساز در زیست اجتماعی بشر بوده است و شناخت همه‌جانبه از این مسئله جایگاه مؤثری در تبیین و پیش‌بینی تعاملات و ارتباطات میان فرهنگها و نیز درون آن‌ها فراهم می‌آورد. نظریۀ ابعاد فرهنگ ملی (dimensions of national culture) خرت هوفستده[i](Geert Hofstede) با محوریت کتاب سازمانها و فرهنگها؛ نرمافزار ذهن از نظریات پیش‌گام و اثرگذار در عرصۀ مطالعۀ تفاوت‌های میان‌فرهنگی طی بیش از سه دهۀ اخیر بوده است. درمجموع، زمینه‌سازی عرصه‌ای جدید در مطالعات میان‌رشته‌ای فرهنگ و بهره‌گیری از طیف‌های دوگانۀ محدود از نکات مثبت نظریۀ هوفستده به‌شمار می‌رود و ازسوی‌دیگر، تاریخ‌محوری، کم‌توجهی به تغییرات و تنوع اجتماعی، و بهره‌نبردن از پشتوانۀ نظری منسجم، و مغالطۀ اکولوژیک نقدهایی است که بر این کتاب وارد است.
شیعه امامیه که یکی از جریانهای جدی در دین اسلام است، به عنوان یک مذهب اسلامی و با توجه به حجم تول... more شیعه امامیه که یکی از جریانهای جدی در دین اسلام است، به عنوان یک مذهب اسلامی و با توجه به حجم تولیدات اندیشه‌ای، از جایگاه مهمی برخوردار است. در این زمینه حضور امامان شیعه طی 250 سال، بر تولید گسترده و عمیق اندیشه این مذهب، تأثیر شگرفی گذارده است. از طرفی با توجه به جایگاه این مذهب، نحوه تعامل آن با مذاهب دیگر اسلام بر کیفیت مناسبات و همبستگی اجتماعی جهان اسلام بسیار مؤثر است. از این رو در این نوشتار ارتباط شیعیان با اهلسنت و غالیان به مثابه دو فرقه مذهبی از منظر نشانه شناختی فرهنگی در حوزه روایات ائمه اطهار(ع) مورد توجه و تحلیل قرار گرفته است. بر این اساس، غالیان به دلیل آنکه «دیگری فرهنگی نزدیک» به شمار می‌‌روند، تعارضات هویتی جدی‌تری با شیعه امامیه در مقایسه با اهلسنت ـ به عنوان «دیگری دور» ـ دارند. حاصل این روند توصیه به عدم ارتباط با غالیان و ارتباط حسنه و محترمانه با اهلسنت در دو سطح اعتقادی و رفتاری است.
سازوکار بهرهبرداری از منابع آب و دانش‌بومی شکل‌گرفته پیرامون آن از عناصر محوری جوامع محلی است که... more سازوکار بهرهبرداری از منابع آب و دانش‌بومی شکل‌گرفته پیرامون آن از عناصر محوری جوامع محلی است که ترکیب قابل‌توجهی از پیوند همگرای زیست انسانی با طبیعت را به نمایش می‌گذارد. در عمل غایت این همگرایی، برآورده ساختن نیازهای انسان با ادراک دقیق محدودیت‌ها است که البته در این روند سپهری از معناها و نمادها شکل می‌گیرد. برکه به‌عنوان یک سازهی تاریخی آبی در عین مشابهت با سایر سازه‌های سنتی آبی در دیگر نواحی ایران خصوصا فلات مرکزی، به دلیل واقع شدن در محیط جزیره وسیع قشم، طیفی از ویژگی‌ها را نیز به همراه دارد که برخاسته از محدودیت‌های جغرافیایی و فرهنگ آن منطقه است. در مقاله پیش رو با درنظر گرفتن این ضرورت و با تکیه بر روش مردمنگاری واقع‌گرا، 18 منطقه شهری و روستایی در جزیره قشم به‌عنوان میدان پژوهش انتخاب گردید و پس از مصاحبه (مصاحبه عمیق و گروه متمرکز کانونی) با 86 نفر از خبرگان و اطلاع‌رسان‌ها بومی، مشاهده مشارکتی و بررسی سایر اسناد و منابع مرتبط، داده‌های مرتبط جمع‌آوری و سپس تحلیل شد. درنهایت اقدام به ارائه توصیف ضخیمی از دانش بومی مربوط به ساخت، نگهداری و بهرهبرداری برکه و نظام کارکر...
راهبرد فرهنگ, 2020
Pilgrimage journeys to the battlefields of Iraq’s Imposed war on Iran (1980-1988), named as “Rahi... more Pilgrimage journeys to the battlefields of Iraq’s Imposed war on Iran (1980-1988), named as “Rahiyane Noor” (Wayfarers of light) have served for two decades as an important cultural strategy for promoting and disseminating the values of the Holy Defense. This paper aims at surveying the inter-subjective meanings of the people of host communities in destination areas regarding the war-tourist and overall elements of Rahiyane Noor as a cultural policy. This research utilizes an ethnographical qualitative method and undertakes an abductive strategy. The study uses both purposeful and snowball sampling and its sample zone includes cities of Ahwaaz, Abadan, Sousangerd, Howaiza, Hamidiye, and Bostan. Finally, and after two stages of codifying the data, in explanation of the inter-subjective meanings of communities hosting Rahiyane Noor, three organizing dichotomies of continuum had greater appearance, including imposed War-Holy Defense, administrative-popular, and pilgrim-tourist. There were also three frequencies which had greater appearance including war, administrationism, and tourist. We also discovered an opposite dichotomy of marginalized Arab-Central Fars, though positive evaluation of constructive intercultural communication based on mutual respect and considering cultural sensitivities of host communities from their side weaken this theme.
سفرهای زیارتی به مناطق مرتبط با جنگ تحمیلی ایران تحت عنوان راهیان نور، با عمری بیش از دو دهه، یکی از راهبردهای فرهنگی مهم در زمینه ترویج و نشر ارزش‌های دفاع مقدس به‌شمار می‌رود. پژوهش حاضر با هدف بررسی معانی‌بین‌الاذهانی مردم اجتماع محلی میزبان، نسبت به گردشگران جنگ و راهیان نور به‌عنوان کلیتی وابسته به آن صورت پذیرفته است تا از این رهگذر، به فهم جایگاه ایشان در نزد جامعه محلی دست یابد. استراتژی پژوهش استفهامی و رویکرد روشی آن کیفی و متکی بر مردمنگاری است. در این روند نمونه‌گیری بر مبنای ترکیب تکنیک‌های گلوله‌برفی و نمونه‌گیری هدفمند در هفت شهر اهواز، خرمشهر، آبادان، سوسنگرد، هویزه، حمیدیه و بستان صورت پذیرفته است. درنهایت پس از دو مرحله کدگذاری داده‌ها، در تبیین معانی بین‌الاذهانی اجتماع میزبان سه دوگانه پیوستاری شامل جنگ تحمیلی ـ دفاع مقدس، دولت‌محور ـ مردم‌محور و زائر ـ بازدیدکننده (گردشگر) شناسایی، که به‌ترتیب بسامد جنگ، دولت‌محوری و بازدیدکننده نمود بیشتری داشت. از سوی دیگر دوگانه تقابلی عرب حاشیه‌نشین ـ فارس مرکزنشین نیز شناسایی گردید که البته در این میان تجارب موفقی از ارتباطات میان‌فرهنگی مبتنی بر احترام متقابل و آگاهی از حساسیت‌های فرهنگی جامعه میزبان از سوی گردشگران، در تضعیفِ این دوگانه بسیار مؤثر ارزیابی شده است.
دوفصلنامه دانش بومی ایران / Indigenous Knowledge, 2019
Constructing and using water systems and the indigenous knowledge associated with them are among ... more Constructing and using water systems and the indigenous knowledge associated with them are among the pivotal components of local communities, manifesting the convergent correlation of human life and Mother Nature. Practically, the goal of this convergence is to realizing human needs according to a careful understanding of natural limitations which ends to formulation of a system of meanings and rituals related water using styles. As a historical water-storing construction, Burka maintains strong similarities with other traditional water-storing structures in other parts of Iran while remaining particularities due to the geographical and cultural conditions of Qeshm Island. Relying on a realistic ethnography method, and after selection of 18 urban and rural regions in the island as its field, this study used both deep and focus-group interviews with more than 80 persons of local informants along with participative observation and survey of related published documents to collect and analyze the data regarding this traditional knowledge. Finally, this study led to a thick description of the indigenous knowledge regarding construction, maintenance and utilizing Burkas and functional-ritual values around them. Wise techniques of spotting the best location for harvesting the best quality rain water and building the Burka according to a technical intelligent architecture and then channeling the stream to the sediment pool and then transmitting it to a deep covered basin (constructing), constant solidarity of local communities through subtle mores (maintenance), and frugality and contentment in using water according to priorities (utilizing) are prominent components of this indigenous knowledge.///
سازوکار بهرهبرداری از منابع آب و دانش‌بومی شکل‌گرفته پیرامون آن از عناصر محوری جوامع محلی است که ترکیب قابل‌توجهی از پیوند همگرای زیست انسانی با طبیعت را به نمایش می‌گذارد. در عمل غایت این همگرایی، برآورده ساختن نیازهای انسان با ادراک دقیق محدودیت‌ها است که البته در این روند سپهری از معناها و نمادها شکل می‌گیرد. بُرکه به‌عنوان یک سازهی تاریخی آبی در عین مشابهت با سایر سازه‌های سنتی آبی در دیگر نواحی ایران خصوصاً فلات مرکزی، به دلیل واقع شدن در محیط جزیره وسیع قشم، طیفی از ویژگی‌ها را نیز به همراه دارد که برخاسته از محدودیت‌های جغرافیایی و فرهنگ آن منطقه است. در مقاله پیش رو با درنظر گرفتن این ضرورت و با تکیه بر روش مردمنگاری واقع‌گرا، 18 منطقه شهری و روستایی در جزیره قشم به‌عنوان میدان پژوهش انتخاب گردید و پس از مصاحبه (مصاحبه عمیق و گروه متمرکز کانونی) با 86 نفر از خبرگان و اطلاع‌رسان‌ها بومی، مشاهده مشارکتی و بررسی سایر اسناد و منابع مرتبط، داده‌های مرتبط جمع‌آوری و سپس تحلیل شد. درنهایت اقدام به ارائه توصیف ضخیمی از دانش بومی مربوط به ساخت، نگهداری و بهرهبرداری برکه و نظام کارکردی و آئینی و ارزش‌های مرتبط با آن شد. در زمینه‌ی ساخت سازه ها، بهره‌گیری از رویکرد خردمندانه استحصال آب باران با مکان‌یابی مناسب جهت استحصال آب با کیفیت، انتقال به حوضچه رسوبگیر، افزایش کیفیت آب در حوضچه رسوبگیر و انتقال آب به مخزن سرپوشیده؛ در زمینه فنون نگهداری برکه‌ها، همبستگی مستمر جماعت‌های محلی از رهگذر آدابی ظریف؛ و در زمینه بهره برداری خردمندانه، مدبرانه و قناعت‌آمیز آب برکه با اولویت‌بندی محتاطانه نحوه مصرف آن، جانمایه این دانش بومی است.
پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی / Critical Studies in Texts and Programs of Human Sciences, 2019
Cultural differences have always been regarded as significant in human social life. A comprehensi... more Cultural differences have always been regarded as significant in human social life. A comprehensive understanding of these differences plays an influential role in explaining and predicting interactions and communications between cultures and within them. Geert Hofstede’s theory of Dimensions of national Culture which is completely introduced in his prominent book titled Cultures and Organizations: Software of the Mind has been developing in last three decades as a pioneer and influential theory for study of intercultural differences. In short, preparing a new realm in the field of interdisciplinary studies of culture and using limited dichotomies in recognizing national culture dimensions are among this theory’s privileges while historicity, underestimating social dynamics and diversity, failing to utilize a consistent and strong theoretical foundation, and ecological fallacy are regarded as its main limitations.
Keywords: Dimensions of national Culture, Geert Hofstede, Intercultural communication.
تفاوت‌های فرهنگی همواره امری معناساز در زیست اجتماعی بشر بوده است و شناخت همه‌جانبه از این مسئله جایگاه مؤثری در تبیین و پیش‌بینی تعاملات و ارتباطات میان فرهنگها و نیز درون آن‌ها فراهم می‌آورد. نظریۀ ابعاد فرهنگ ملی (dimensions of national culture) خِرت هوفستِدِه[i](Geert Hofstede) با محوریت کتاب سازمانها و فرهنگها؛ نرمافزار ذهن از نظریات پیش‌گام و اثرگذار در عرصۀ مطالعۀ تفاوت‌های میان‌فرهنگی طی بیش از سه دهۀ اخیر بوده است. درمجموع، زمینه‌سازی عرصه‌ای جدید در مطالعات میان‌رشته‌ای فرهنگ و بهره‌گیری از طیف‌های دوگانۀ محدود از نکات مثبت نظریۀ هوفستده به‌شمار می‌رود و ازسوی‌دیگر، تاریخ‌محوری، کم‌توجهی به تغییرات و تنوع اجتماعی، و بهره‌نبردن از پشتوانۀ نظری منسجم، و مغالطۀ اکولوژیک نقدهایی است که بر این کتاب وارد است.
فصلنامه دین و ارتباطات / Religion and Communication, 2017
National Organization for Development of Exceptional Talents (NODET) schools, known as SAMPAD in... more National Organization for Development of Exceptional Talents (NODET) schools, known as SAMPAD in Iran, a main pillar of policy making in elite education and training during the last three decades, has expanded and attracted a wide range of talented students from around Iran.The current studyseeks to investigatevarious cultural dimensions of SAMPAD community of students/alumni, based on the Internet corpus .In this regard and by using cultural semiotics as method, the theoretical framework has been organized on the basis of the Cultural Dimension Theory (Geert Hofstede et al., 2012).In addition, thedynamism of SAMPAD semiotic components in the context of the relationship/opposition between Ego and Alter (non-SAMPAD) provides access to some important cultural properties. Accordingly, a SAMPAD student Group in Facebook, which is the largest group dedicated to SAMPAD in social networks and has more than 21900 members, was selected for sampling.From the perspective of semiotic analysis, in regard to the historical objectivesof SAMPADeducational institutions and the necessity ofrecognizing various identities derived from it, the binary opposition Barbarous/Hellenism plays a crucial role in creating SAMPAD community. In this context, individualism, masculinity,power distance, uncertainty avoidance and long-term orientation are considered to be the dominantculturaldimensions of SAMPAD's identity.//
مدارس سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان (سمپاد) به‌عنوان یکی از ارکان اصلی سیاستگذاری نخبگان در عرصه آموزش و پرورش طی سه دهه اخیر به سرعت در سراسر کشور گسترش یافته و طیف وسیعی از دانش‌آموزان مستعد مناطق مختلف ایران را جذب نموده است. پژوهش حاضر در پی بررسی ابعاد فرهنگی متمایز اجتماع دانش‌آموزان/ دانش‌آموختگان سمپاد با تأکید بر پیکره اطلاعاتی در فضای مجازی می‌باشد. در این راستا با استفاده از نشانه‌شناسی فرهنگی به مثابه روش، بر مبنای نظریه ابعاد فرهنگی خِرت هوفستده (2012) چارچوب نظری سامان یافته است. به‌علاوه آنکه دینامیسم و پویایی مؤلفه‌های نشانه‌شناختی سمپاد در بستری از تقابل و ارتباط میان خود و دیگریِ غیرسمپادی، امکان دستیابی به برخی از ویژگی‌های مهم فرهنگی آن فراهم می‌سازد. براین اساس گروه دانش‌آموزان سمپادی در فیس بوک با بیش از 21900 عضو به‌عنوان بزرگترین گروه مختص به سمپادی‌ها در شبکه‌های اجتماعی، برای نمونه‌گیری انتخاب شد. از منظر تحلیل نشانه‌شناختی با توجه به اهداف تاریخی تأسیس مراکز آموزشی سمپاد و لزوم تمایزیابی هویتی اعضای آن، دوگانه تقابلی
«هلنیسم ـ بربریت» در شکل‌گیری اجتماع سمپاد جایگاهی محوری ایفا می‌کند. در این میان فاصله قدرتِ اندک، فردگرایی، مردگرایی، احتمال‌گریزی زیاد، جهت‌گیری بلند مدت و زیاده‌روی به‌عنوان ابعاد غالب فرهنگی هویت سمپادی در نسبت با دیگریِ فرهنگیِ خود، به‌شمار می‌آیند.
Books by hamed sajadi - حامد سجادی
برای تهیه کتاب با مرکز مطالعات اتاق بازرگانی استان کرمان (بعنوان حامی این پژوهش و کتاب حاصل از آن... more برای تهیه کتاب با مرکز مطالعات اتاق بازرگانی استان کرمان (بعنوان حامی این پژوهش و کتاب حاصل از آن) تماس گرفته (03432442324 و 03432464774) و درخواست برقراری ارتباط با بخش انتشارات نمایید.
ضمنا نسخه هایی از کتاب در کتابخانه های دانشگاهی نظیر دانشگاه علامه طباطبایی، دانشگاه امام صادق (واحد آقایان) نمایه شده است.
سپاس؛ حامد سجادی (hamed.sajadi@gmail.com
بخشهایی از مقدمه کتاب:
همگام با روند توسعه و پیشرفت جهانی در سطوح مختلف اقتصادی، گردشگری به‌عنوان محوری مهم و یکی از ضرورت‌های امروزین اقتصاد ایران مورد توجه و تأکید متخصصین و فعالان اقتصادی کشور بوده است. در واقع تقویت و پرداختن به گردشگری موجب می‌گردد که ظرفیت‌های بالقوه‌ی گوناگونی در زیست بوم اقتصادی جامعه ایران فعال گردد و عملاً نقش مؤثری در رفع و کنارگذاشتن زیان ناشی از اقتصادی تک محصولی وابسته به فروش منابع اولیه ایفا نماید. از سوی دیگر رشد قابل توجه و گسترده‌ی تقاضا در بازار گردشگری در سطح بین‌المللی و همچنین تعدد ظرفیت‌های بالقوه ایران -که آن را در میان ده کشور اول دنیا قرار داده است- بر ضرورت توجه و بهره‌گیری از این عرصه می‌افزاید.
در این میان طی سال‌های اخیر، طبیعت‌گردی و در پی آن شکل‌گیری سازوکاری اقامتی با محوری زندگی بومی و فولکلور مردم در مناطق خصوصاً روستایی، عنصر جدیدی را به بازار گردشگری ایران معرفی نمود که مجموعه این سبک از گردشگری "بومگری" و یا "Ecotourism" است؛ همچنین یکی از ارکان این گونه از گردشگری جامعه‌ی محلی و اقامتگاههای ارائه دهنده‌ی این خدمات است که "اقامتگاههای بومگردی" و یا "Ecolodge" نامیده می‌شود. ...
کتاب پیش‌رو برآمده از پژوهشی با همین عنوان به سفارش کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمان است. با توجه به مساله‌ی محوری طرح شده از سوی کمیسیون مبنی بر ارزیابی کیفی و آسیب‌شناسانه‌ی اقامتگاههای بومگردی، پژوهش حاضر در واقع تکمیل کننده چرخه فرایندی سیاستگذاری در زمینه بومگردی محسوب می‌شود. طبق الگوی فرایندی در سیاستگذاری و خط‌مشی‌گذاری عمومی، این روند در خلاصه‌ترین نوع خود در چهار مرحله شناسایی مساله، تدوین و تنظیم (فرموله كردن و مشروعيت بخشي به اهداف و برنامه‌ها)، اجرا و بکار‌گیری خط‌مشی و نهایتاً ارزیابی سامان می‌یابد....
نوشتار پیش‌رو در چهار فصل به ارزیابی زوایای گوناگون اقامتگاههای بومگردی پرداخته است که فصل اول نگاه کلان و بنیادین به موضوع دارد و سه فصل بعد برمسائل استان کرمان متمرکز است. در گام اول، اکوتوریسم – که بومگردی بخشی از این رویکرد در نظام گردشگری بین‌المللی است- مورد بررسی نظری قرار گرفته و مولفه‌ها، اهداف و تأثیرات پیش‌بینی شده برای آن استخراج گردیده است. علاوه بر آن جایگاه گردشگری و بومگردی در اسناد بالادستی مانند برنامه ششم توسعه مورد توجه قرار گرفته است. در فصل دوم، پس از ارائه آمار کمّی توصیفی از پراکندگی و خصوصیات واحده‌های بومگردی در سطح استان کرمان، اقدام به تیپولوژی و گونه‌شناسی اقامتگاههای بومگردی از جوانب مختلف شده است. در واقع به دلیل اهمیت ارزیابی رویکرد توسعه اقامتگاههای بومگردی ، تیپولوژی و طبقه‌بندی جوانب مختلف فعالیت‌های این واحدها در سطح استان کرمان، ظرفیت سیاستی جدیدی را در شناسایی و صورت‌بندی جدیدی از مسائل مرتبط در این عرصه پیش‌روی نهادهای خط‌مشی‌گذار قرار خواهد داد. دیگر حاصل این روند ایجاد امکان تفکیک راهبرد کلان در رابطه با بومگردی و دستیابی به اقدامات عملیاتی مشخص در قبال هر یک از این تیپ و گونه‌ها است. در فصل سوم ، خدمات نهادی ارائه شده از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با محوریت سازوکار جذب، راهبری و حمایت از این واحدها بررسی شده است. از سوی دیگر ابعاد مرتبط فعالیت پایگاه‌های جهانی با فعالیت اقامتگاههای بومگردی در سطح استان نیز شناسایی و مورد آسیب‌شناسی قرار گرفت. در انتها نیز روند ترویج آموزش و تقویت مهارت مجریان این واحدها از سوی نهادهای خصوصی و دولتی مورد کنکاش و ارزیابی قرار گرفته است. در فصل چهارم نیز طبق نتایج حاصل شده به‌ویژه در دو فصل پیشین، راهکارهای سیاستی در سه حوزهی اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و زیست محیطی بصورت گزاره‌هایی مجزا ارائه گردید.
از منظر روش‌شناختی، در فصل اول از دو روش مطالعات کتابخانه‌ای و تحلیل اسنادی استفاده شده است. فصل دوم بر مبنای رویکردی کمی و با اتکا به آمار توصیفی به تحلیل داده‌ها پرداخته است و فصل سوم از رویکرد کیفی به‌ویژه مردمنگاری انتقادی بهره برده و از تکنیک های است. نهایتاً در فرایند تحلیل داده‌ها نیز از الگوهایی مانند تحلیل مضمون و آمار توصیفی استخراج شده در سطح استان بهره‌گیری شد؛ همچنین آمار رسمی سازمان‌های معتبر بین‌المللی مانند سازمان تجارت جهانی ، جامعه بین‌المللی اکوتوریسم ، سازمان جهانی گردشگری ، انجمن جهانی سفر و گردشگری ، سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی در روند تحلیل نهایی داده‌ها و ارائه‌ی راهکارهای متناسب با هر یک از مسائل پیش‌روی سیاستگذاری اقامتگاههای بودمگردی راهگشا بود. در نهایت تمامی گزار‌ه‌های استخراج شده ذیل 12 سیاست پیشنهادی کلان با محوریت ابعاد اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و محیط زیستی مورد تجمیع قرار گرفت و در ذیل آن راهکارها و نیز داده‌های آسیب‌شناسانه به تفکیک ارائه گردید...
حامد سجادی
20 آبان 1397
Uploads
Papers by hamed sajadi - حامد سجادی
سفرهای زیارتی به مناطق مرتبط با جنگ تحمیلی ایران تحت عنوان راهیان نور، با عمری بیش از دو دهه، یکی از راهبردهای فرهنگی مهم در زمینه ترویج و نشر ارزش‌های دفاع مقدس به‌شمار می‌رود. پژوهش حاضر با هدف بررسی معانی‌بین‌الاذهانی مردم اجتماع محلی میزبان، نسبت به گردشگران جنگ و راهیان نور به‌عنوان کلیتی وابسته به آن صورت پذیرفته است تا از این رهگذر، به فهم جایگاه ایشان در نزد جامعه محلی دست یابد. استراتژی پژوهش استفهامی و رویکرد روشی آن کیفی و متکی بر مردمنگاری است. در این روند نمونه‌گیری بر مبنای ترکیب تکنیک‌های گلوله‌برفی و نمونه‌گیری هدفمند در هفت شهر اهواز، خرمشهر، آبادان، سوسنگرد، هویزه، حمیدیه و بستان صورت پذیرفته است. درنهایت پس از دو مرحله کدگذاری داده‌ها، در تبیین معانی بین‌الاذهانی اجتماع میزبان سه دوگانه پیوستاری شامل جنگ تحمیلی ـ دفاع مقدس، دولت‌محور ـ مردم‌محور و زائر ـ بازدیدکننده (گردشگر) شناسایی، که به‌ترتیب بسامد جنگ، دولت‌محوری و بازدیدکننده نمود بیشتری داشت. از سوی دیگر دوگانه تقابلی عرب حاشیه‌نشین ـ فارس مرکزنشین نیز شناسایی گردید که البته در این میان تجارب موفقی از ارتباطات میان‌فرهنگی مبتنی بر احترام متقابل و آگاهی از حساسیت‌های فرهنگی جامعه میزبان از سوی گردشگران، در تضعیفِ این دوگانه بسیار مؤثر ارزیابی شده است.
سازوکار بهرهبرداری از منابع آب و دانش‌بومی شکل‌گرفته پیرامون آن از عناصر محوری جوامع محلی است که ترکیب قابل‌توجهی از پیوند همگرای زیست انسانی با طبیعت را به نمایش می‌گذارد. در عمل غایت این همگرایی، برآورده ساختن نیازهای انسان با ادراک دقیق محدودیت‌ها است که البته در این روند سپهری از معناها و نمادها شکل می‌گیرد. بُرکه به‌عنوان یک سازهی تاریخی آبی در عین مشابهت با سایر سازه‌های سنتی آبی در دیگر نواحی ایران خصوصاً فلات مرکزی، به دلیل واقع شدن در محیط جزیره وسیع قشم، طیفی از ویژگی‌ها را نیز به همراه دارد که برخاسته از محدودیت‌های جغرافیایی و فرهنگ آن منطقه است. در مقاله پیش رو با درنظر گرفتن این ضرورت و با تکیه بر روش مردمنگاری واقع‌گرا، 18 منطقه شهری و روستایی در جزیره قشم به‌عنوان میدان پژوهش انتخاب گردید و پس از مصاحبه (مصاحبه عمیق و گروه متمرکز کانونی) با 86 نفر از خبرگان و اطلاع‌رسان‌ها بومی، مشاهده مشارکتی و بررسی سایر اسناد و منابع مرتبط، داده‌های مرتبط جمع‌آوری و سپس تحلیل شد. درنهایت اقدام به ارائه توصیف ضخیمی از دانش بومی مربوط به ساخت، نگهداری و بهرهبرداری برکه و نظام کارکردی و آئینی و ارزش‌های مرتبط با آن شد. در زمینه‌ی ساخت سازه ها، بهره‌گیری از رویکرد خردمندانه استحصال آب باران با مکان‌یابی مناسب جهت استحصال آب با کیفیت، انتقال به حوضچه رسوبگیر، افزایش کیفیت آب در حوضچه رسوبگیر و انتقال آب به مخزن سرپوشیده؛ در زمینه فنون نگهداری برکه‌ها، همبستگی مستمر جماعت‌های محلی از رهگذر آدابی ظریف؛ و در زمینه بهره برداری خردمندانه، مدبرانه و قناعت‌آمیز آب برکه با اولویت‌بندی محتاطانه نحوه مصرف آن، جانمایه این دانش بومی است.
Keywords: Dimensions of national Culture, Geert Hofstede, Intercultural communication.
تفاوت‌های فرهنگی همواره امری معناساز در زیست اجتماعی بشر بوده است و شناخت همه‌جانبه از این مسئله جایگاه مؤثری در تبیین و پیش‌بینی تعاملات و ارتباطات میان فرهنگها و نیز درون آن‌ها فراهم می‌آورد. نظریۀ ابعاد فرهنگ ملی (dimensions of national culture) خِرت هوفستِدِه[i](Geert Hofstede) با محوریت کتاب سازمانها و فرهنگها؛ نرمافزار ذهن از نظریات پیش‌گام و اثرگذار در عرصۀ مطالعۀ تفاوت‌های میان‌فرهنگی طی بیش از سه دهۀ اخیر بوده است. درمجموع، زمینه‌سازی عرصه‌ای جدید در مطالعات میان‌رشته‌ای فرهنگ و بهره‌گیری از طیف‌های دوگانۀ محدود از نکات مثبت نظریۀ هوفستده به‌شمار می‌رود و ازسوی‌دیگر، تاریخ‌محوری، کم‌توجهی به تغییرات و تنوع اجتماعی، و بهره‌نبردن از پشتوانۀ نظری منسجم، و مغالطۀ اکولوژیک نقدهایی است که بر این کتاب وارد است.
مدارس سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان (سمپاد) به‌عنوان یکی از ارکان اصلی سیاستگذاری نخبگان در عرصه آموزش و پرورش طی سه دهه اخیر به سرعت در سراسر کشور گسترش یافته و طیف وسیعی از دانش‌آموزان مستعد مناطق مختلف ایران را جذب نموده است. پژوهش حاضر در پی بررسی ابعاد فرهنگی متمایز اجتماع دانش‌آموزان/ دانش‌آموختگان سمپاد با تأکید بر پیکره اطلاعاتی در فضای مجازی می‌باشد. در این راستا با استفاده از نشانه‌شناسی فرهنگی به مثابه روش، بر مبنای نظریه ابعاد فرهنگی خِرت هوفستده (2012) چارچوب نظری سامان یافته است. به‌علاوه آنکه دینامیسم و پویایی مؤلفه‌های نشانه‌شناختی سمپاد در بستری از تقابل و ارتباط میان خود و دیگریِ غیرسمپادی، امکان دستیابی به برخی از ویژگی‌های مهم فرهنگی آن فراهم می‌سازد. براین اساس گروه دانش‌آموزان سمپادی در فیس بوک با بیش از 21900 عضو به‌عنوان بزرگترین گروه مختص به سمپادی‌ها در شبکه‌های اجتماعی، برای نمونه‌گیری انتخاب شد. از منظر تحلیل نشانه‌شناختی با توجه به اهداف تاریخی تأسیس مراکز آموزشی سمپاد و لزوم تمایزیابی هویتی اعضای آن، دوگانه تقابلی
«هلنیسم ـ بربریت» در شکل‌گیری اجتماع سمپاد جایگاهی محوری ایفا می‌کند. در این میان فاصله قدرتِ اندک، فردگرایی، مردگرایی، احتمال‌گریزی زیاد، جهت‌گیری بلند مدت و زیاده‌روی به‌عنوان ابعاد غالب فرهنگی هویت سمپادی در نسبت با دیگریِ فرهنگیِ خود، به‌شمار می‌آیند.
Books by hamed sajadi - حامد سجادی
ضمنا نسخه هایی از کتاب در کتابخانه های دانشگاهی نظیر دانشگاه علامه طباطبایی، دانشگاه امام صادق (واحد آقایان) نمایه شده است.
سپاس؛ حامد سجادی (hamed.sajadi@gmail.com
بخشهایی از مقدمه کتاب:
همگام با روند توسعه و پیشرفت جهانی در سطوح مختلف اقتصادی، گردشگری به‌عنوان محوری مهم و یکی از ضرورت‌های امروزین اقتصاد ایران مورد توجه و تأکید متخصصین و فعالان اقتصادی کشور بوده است. در واقع تقویت و پرداختن به گردشگری موجب می‌گردد که ظرفیت‌های بالقوه‌ی گوناگونی در زیست بوم اقتصادی جامعه ایران فعال گردد و عملاً نقش مؤثری در رفع و کنارگذاشتن زیان ناشی از اقتصادی تک محصولی وابسته به فروش منابع اولیه ایفا نماید. از سوی دیگر رشد قابل توجه و گسترده‌ی تقاضا در بازار گردشگری در سطح بین‌المللی و همچنین تعدد ظرفیت‌های بالقوه ایران -که آن را در میان ده کشور اول دنیا قرار داده است- بر ضرورت توجه و بهره‌گیری از این عرصه می‌افزاید.
در این میان طی سال‌های اخیر، طبیعت‌گردی و در پی آن شکل‌گیری سازوکاری اقامتی با محوری زندگی بومی و فولکلور مردم در مناطق خصوصاً روستایی، عنصر جدیدی را به بازار گردشگری ایران معرفی نمود که مجموعه این سبک از گردشگری "بومگری" و یا "Ecotourism" است؛ همچنین یکی از ارکان این گونه از گردشگری جامعه‌ی محلی و اقامتگاههای ارائه دهنده‌ی این خدمات است که "اقامتگاههای بومگردی" و یا "Ecolodge" نامیده می‌شود. ...
کتاب پیش‌رو برآمده از پژوهشی با همین عنوان به سفارش کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمان است. با توجه به مساله‌ی محوری طرح شده از سوی کمیسیون مبنی بر ارزیابی کیفی و آسیب‌شناسانه‌ی اقامتگاههای بومگردی، پژوهش حاضر در واقع تکمیل کننده چرخه فرایندی سیاستگذاری در زمینه بومگردی محسوب می‌شود. طبق الگوی فرایندی در سیاستگذاری و خط‌مشی‌گذاری عمومی، این روند در خلاصه‌ترین نوع خود در چهار مرحله شناسایی مساله، تدوین و تنظیم (فرموله كردن و مشروعيت بخشي به اهداف و برنامه‌ها)، اجرا و بکار‌گیری خط‌مشی و نهایتاً ارزیابی سامان می‌یابد....
نوشتار پیش‌رو در چهار فصل به ارزیابی زوایای گوناگون اقامتگاههای بومگردی پرداخته است که فصل اول نگاه کلان و بنیادین به موضوع دارد و سه فصل بعد برمسائل استان کرمان متمرکز است. در گام اول، اکوتوریسم – که بومگردی بخشی از این رویکرد در نظام گردشگری بین‌المللی است- مورد بررسی نظری قرار گرفته و مولفه‌ها، اهداف و تأثیرات پیش‌بینی شده برای آن استخراج گردیده است. علاوه بر آن جایگاه گردشگری و بومگردی در اسناد بالادستی مانند برنامه ششم توسعه مورد توجه قرار گرفته است. در فصل دوم، پس از ارائه آمار کمّی توصیفی از پراکندگی و خصوصیات واحده‌های بومگردی در سطح استان کرمان، اقدام به تیپولوژی و گونه‌شناسی اقامتگاههای بومگردی از جوانب مختلف شده است. در واقع به دلیل اهمیت ارزیابی رویکرد توسعه اقامتگاههای بومگردی ، تیپولوژی و طبقه‌بندی جوانب مختلف فعالیت‌های این واحدها در سطح استان کرمان، ظرفیت سیاستی جدیدی را در شناسایی و صورت‌بندی جدیدی از مسائل مرتبط در این عرصه پیش‌روی نهادهای خط‌مشی‌گذار قرار خواهد داد. دیگر حاصل این روند ایجاد امکان تفکیک راهبرد کلان در رابطه با بومگردی و دستیابی به اقدامات عملیاتی مشخص در قبال هر یک از این تیپ و گونه‌ها است. در فصل سوم ، خدمات نهادی ارائه شده از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با محوریت سازوکار جذب، راهبری و حمایت از این واحدها بررسی شده است. از سوی دیگر ابعاد مرتبط فعالیت پایگاه‌های جهانی با فعالیت اقامتگاههای بومگردی در سطح استان نیز شناسایی و مورد آسیب‌شناسی قرار گرفت. در انتها نیز روند ترویج آموزش و تقویت مهارت مجریان این واحدها از سوی نهادهای خصوصی و دولتی مورد کنکاش و ارزیابی قرار گرفته است. در فصل چهارم نیز طبق نتایج حاصل شده به‌ویژه در دو فصل پیشین، راهکارهای سیاستی در سه حوزهی اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و زیست محیطی بصورت گزاره‌هایی مجزا ارائه گردید.
از منظر روش‌شناختی، در فصل اول از دو روش مطالعات کتابخانه‌ای و تحلیل اسنادی استفاده شده است. فصل دوم بر مبنای رویکردی کمی و با اتکا به آمار توصیفی به تحلیل داده‌ها پرداخته است و فصل سوم از رویکرد کیفی به‌ویژه مردمنگاری انتقادی بهره برده و از تکنیک های است. نهایتاً در فرایند تحلیل داده‌ها نیز از الگوهایی مانند تحلیل مضمون و آمار توصیفی استخراج شده در سطح استان بهره‌گیری شد؛ همچنین آمار رسمی سازمان‌های معتبر بین‌المللی مانند سازمان تجارت جهانی ، جامعه بین‌المللی اکوتوریسم ، سازمان جهانی گردشگری ، انجمن جهانی سفر و گردشگری ، سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی در روند تحلیل نهایی داده‌ها و ارائه‌ی راهکارهای متناسب با هر یک از مسائل پیش‌روی سیاستگذاری اقامتگاههای بودمگردی راهگشا بود. در نهایت تمامی گزار‌ه‌های استخراج شده ذیل 12 سیاست پیشنهادی کلان با محوریت ابعاد اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و محیط زیستی مورد تجمیع قرار گرفت و در ذیل آن راهکارها و نیز داده‌های آسیب‌شناسانه به تفکیک ارائه گردید...
حامد سجادی
20 آبان 1397
سفرهای زیارتی به مناطق مرتبط با جنگ تحمیلی ایران تحت عنوان راهیان نور، با عمری بیش از دو دهه، یکی از راهبردهای فرهنگی مهم در زمینه ترویج و نشر ارزش‌های دفاع مقدس به‌شمار می‌رود. پژوهش حاضر با هدف بررسی معانی‌بین‌الاذهانی مردم اجتماع محلی میزبان، نسبت به گردشگران جنگ و راهیان نور به‌عنوان کلیتی وابسته به آن صورت پذیرفته است تا از این رهگذر، به فهم جایگاه ایشان در نزد جامعه محلی دست یابد. استراتژی پژوهش استفهامی و رویکرد روشی آن کیفی و متکی بر مردمنگاری است. در این روند نمونه‌گیری بر مبنای ترکیب تکنیک‌های گلوله‌برفی و نمونه‌گیری هدفمند در هفت شهر اهواز، خرمشهر، آبادان، سوسنگرد، هویزه، حمیدیه و بستان صورت پذیرفته است. درنهایت پس از دو مرحله کدگذاری داده‌ها، در تبیین معانی بین‌الاذهانی اجتماع میزبان سه دوگانه پیوستاری شامل جنگ تحمیلی ـ دفاع مقدس، دولت‌محور ـ مردم‌محور و زائر ـ بازدیدکننده (گردشگر) شناسایی، که به‌ترتیب بسامد جنگ، دولت‌محوری و بازدیدکننده نمود بیشتری داشت. از سوی دیگر دوگانه تقابلی عرب حاشیه‌نشین ـ فارس مرکزنشین نیز شناسایی گردید که البته در این میان تجارب موفقی از ارتباطات میان‌فرهنگی مبتنی بر احترام متقابل و آگاهی از حساسیت‌های فرهنگی جامعه میزبان از سوی گردشگران، در تضعیفِ این دوگانه بسیار مؤثر ارزیابی شده است.
سازوکار بهرهبرداری از منابع آب و دانش‌بومی شکل‌گرفته پیرامون آن از عناصر محوری جوامع محلی است که ترکیب قابل‌توجهی از پیوند همگرای زیست انسانی با طبیعت را به نمایش می‌گذارد. در عمل غایت این همگرایی، برآورده ساختن نیازهای انسان با ادراک دقیق محدودیت‌ها است که البته در این روند سپهری از معناها و نمادها شکل می‌گیرد. بُرکه به‌عنوان یک سازهی تاریخی آبی در عین مشابهت با سایر سازه‌های سنتی آبی در دیگر نواحی ایران خصوصاً فلات مرکزی، به دلیل واقع شدن در محیط جزیره وسیع قشم، طیفی از ویژگی‌ها را نیز به همراه دارد که برخاسته از محدودیت‌های جغرافیایی و فرهنگ آن منطقه است. در مقاله پیش رو با درنظر گرفتن این ضرورت و با تکیه بر روش مردمنگاری واقع‌گرا، 18 منطقه شهری و روستایی در جزیره قشم به‌عنوان میدان پژوهش انتخاب گردید و پس از مصاحبه (مصاحبه عمیق و گروه متمرکز کانونی) با 86 نفر از خبرگان و اطلاع‌رسان‌ها بومی، مشاهده مشارکتی و بررسی سایر اسناد و منابع مرتبط، داده‌های مرتبط جمع‌آوری و سپس تحلیل شد. درنهایت اقدام به ارائه توصیف ضخیمی از دانش بومی مربوط به ساخت، نگهداری و بهرهبرداری برکه و نظام کارکردی و آئینی و ارزش‌های مرتبط با آن شد. در زمینه‌ی ساخت سازه ها، بهره‌گیری از رویکرد خردمندانه استحصال آب باران با مکان‌یابی مناسب جهت استحصال آب با کیفیت، انتقال به حوضچه رسوبگیر، افزایش کیفیت آب در حوضچه رسوبگیر و انتقال آب به مخزن سرپوشیده؛ در زمینه فنون نگهداری برکه‌ها، همبستگی مستمر جماعت‌های محلی از رهگذر آدابی ظریف؛ و در زمینه بهره برداری خردمندانه، مدبرانه و قناعت‌آمیز آب برکه با اولویت‌بندی محتاطانه نحوه مصرف آن، جانمایه این دانش بومی است.
Keywords: Dimensions of national Culture, Geert Hofstede, Intercultural communication.
تفاوت‌های فرهنگی همواره امری معناساز در زیست اجتماعی بشر بوده است و شناخت همه‌جانبه از این مسئله جایگاه مؤثری در تبیین و پیش‌بینی تعاملات و ارتباطات میان فرهنگها و نیز درون آن‌ها فراهم می‌آورد. نظریۀ ابعاد فرهنگ ملی (dimensions of national culture) خِرت هوفستِدِه[i](Geert Hofstede) با محوریت کتاب سازمانها و فرهنگها؛ نرمافزار ذهن از نظریات پیش‌گام و اثرگذار در عرصۀ مطالعۀ تفاوت‌های میان‌فرهنگی طی بیش از سه دهۀ اخیر بوده است. درمجموع، زمینه‌سازی عرصه‌ای جدید در مطالعات میان‌رشته‌ای فرهنگ و بهره‌گیری از طیف‌های دوگانۀ محدود از نکات مثبت نظریۀ هوفستده به‌شمار می‌رود و ازسوی‌دیگر، تاریخ‌محوری، کم‌توجهی به تغییرات و تنوع اجتماعی، و بهره‌نبردن از پشتوانۀ نظری منسجم، و مغالطۀ اکولوژیک نقدهایی است که بر این کتاب وارد است.
مدارس سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان (سمپاد) به‌عنوان یکی از ارکان اصلی سیاستگذاری نخبگان در عرصه آموزش و پرورش طی سه دهه اخیر به سرعت در سراسر کشور گسترش یافته و طیف وسیعی از دانش‌آموزان مستعد مناطق مختلف ایران را جذب نموده است. پژوهش حاضر در پی بررسی ابعاد فرهنگی متمایز اجتماع دانش‌آموزان/ دانش‌آموختگان سمپاد با تأکید بر پیکره اطلاعاتی در فضای مجازی می‌باشد. در این راستا با استفاده از نشانه‌شناسی فرهنگی به مثابه روش، بر مبنای نظریه ابعاد فرهنگی خِرت هوفستده (2012) چارچوب نظری سامان یافته است. به‌علاوه آنکه دینامیسم و پویایی مؤلفه‌های نشانه‌شناختی سمپاد در بستری از تقابل و ارتباط میان خود و دیگریِ غیرسمپادی، امکان دستیابی به برخی از ویژگی‌های مهم فرهنگی آن فراهم می‌سازد. براین اساس گروه دانش‌آموزان سمپادی در فیس بوک با بیش از 21900 عضو به‌عنوان بزرگترین گروه مختص به سمپادی‌ها در شبکه‌های اجتماعی، برای نمونه‌گیری انتخاب شد. از منظر تحلیل نشانه‌شناختی با توجه به اهداف تاریخی تأسیس مراکز آموزشی سمپاد و لزوم تمایزیابی هویتی اعضای آن، دوگانه تقابلی
«هلنیسم ـ بربریت» در شکل‌گیری اجتماع سمپاد جایگاهی محوری ایفا می‌کند. در این میان فاصله قدرتِ اندک، فردگرایی، مردگرایی، احتمال‌گریزی زیاد، جهت‌گیری بلند مدت و زیاده‌روی به‌عنوان ابعاد غالب فرهنگی هویت سمپادی در نسبت با دیگریِ فرهنگیِ خود، به‌شمار می‌آیند.
ضمنا نسخه هایی از کتاب در کتابخانه های دانشگاهی نظیر دانشگاه علامه طباطبایی، دانشگاه امام صادق (واحد آقایان) نمایه شده است.
سپاس؛ حامد سجادی (hamed.sajadi@gmail.com
بخشهایی از مقدمه کتاب:
همگام با روند توسعه و پیشرفت جهانی در سطوح مختلف اقتصادی، گردشگری به‌عنوان محوری مهم و یکی از ضرورت‌های امروزین اقتصاد ایران مورد توجه و تأکید متخصصین و فعالان اقتصادی کشور بوده است. در واقع تقویت و پرداختن به گردشگری موجب می‌گردد که ظرفیت‌های بالقوه‌ی گوناگونی در زیست بوم اقتصادی جامعه ایران فعال گردد و عملاً نقش مؤثری در رفع و کنارگذاشتن زیان ناشی از اقتصادی تک محصولی وابسته به فروش منابع اولیه ایفا نماید. از سوی دیگر رشد قابل توجه و گسترده‌ی تقاضا در بازار گردشگری در سطح بین‌المللی و همچنین تعدد ظرفیت‌های بالقوه ایران -که آن را در میان ده کشور اول دنیا قرار داده است- بر ضرورت توجه و بهره‌گیری از این عرصه می‌افزاید.
در این میان طی سال‌های اخیر، طبیعت‌گردی و در پی آن شکل‌گیری سازوکاری اقامتی با محوری زندگی بومی و فولکلور مردم در مناطق خصوصاً روستایی، عنصر جدیدی را به بازار گردشگری ایران معرفی نمود که مجموعه این سبک از گردشگری "بومگری" و یا "Ecotourism" است؛ همچنین یکی از ارکان این گونه از گردشگری جامعه‌ی محلی و اقامتگاههای ارائه دهنده‌ی این خدمات است که "اقامتگاههای بومگردی" و یا "Ecolodge" نامیده می‌شود. ...
کتاب پیش‌رو برآمده از پژوهشی با همین عنوان به سفارش کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمان است. با توجه به مساله‌ی محوری طرح شده از سوی کمیسیون مبنی بر ارزیابی کیفی و آسیب‌شناسانه‌ی اقامتگاههای بومگردی، پژوهش حاضر در واقع تکمیل کننده چرخه فرایندی سیاستگذاری در زمینه بومگردی محسوب می‌شود. طبق الگوی فرایندی در سیاستگذاری و خط‌مشی‌گذاری عمومی، این روند در خلاصه‌ترین نوع خود در چهار مرحله شناسایی مساله، تدوین و تنظیم (فرموله كردن و مشروعيت بخشي به اهداف و برنامه‌ها)، اجرا و بکار‌گیری خط‌مشی و نهایتاً ارزیابی سامان می‌یابد....
نوشتار پیش‌رو در چهار فصل به ارزیابی زوایای گوناگون اقامتگاههای بومگردی پرداخته است که فصل اول نگاه کلان و بنیادین به موضوع دارد و سه فصل بعد برمسائل استان کرمان متمرکز است. در گام اول، اکوتوریسم – که بومگردی بخشی از این رویکرد در نظام گردشگری بین‌المللی است- مورد بررسی نظری قرار گرفته و مولفه‌ها، اهداف و تأثیرات پیش‌بینی شده برای آن استخراج گردیده است. علاوه بر آن جایگاه گردشگری و بومگردی در اسناد بالادستی مانند برنامه ششم توسعه مورد توجه قرار گرفته است. در فصل دوم، پس از ارائه آمار کمّی توصیفی از پراکندگی و خصوصیات واحده‌های بومگردی در سطح استان کرمان، اقدام به تیپولوژی و گونه‌شناسی اقامتگاههای بومگردی از جوانب مختلف شده است. در واقع به دلیل اهمیت ارزیابی رویکرد توسعه اقامتگاههای بومگردی ، تیپولوژی و طبقه‌بندی جوانب مختلف فعالیت‌های این واحدها در سطح استان کرمان، ظرفیت سیاستی جدیدی را در شناسایی و صورت‌بندی جدیدی از مسائل مرتبط در این عرصه پیش‌روی نهادهای خط‌مشی‌گذار قرار خواهد داد. دیگر حاصل این روند ایجاد امکان تفکیک راهبرد کلان در رابطه با بومگردی و دستیابی به اقدامات عملیاتی مشخص در قبال هر یک از این تیپ و گونه‌ها است. در فصل سوم ، خدمات نهادی ارائه شده از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با محوریت سازوکار جذب، راهبری و حمایت از این واحدها بررسی شده است. از سوی دیگر ابعاد مرتبط فعالیت پایگاه‌های جهانی با فعالیت اقامتگاههای بومگردی در سطح استان نیز شناسایی و مورد آسیب‌شناسی قرار گرفت. در انتها نیز روند ترویج آموزش و تقویت مهارت مجریان این واحدها از سوی نهادهای خصوصی و دولتی مورد کنکاش و ارزیابی قرار گرفته است. در فصل چهارم نیز طبق نتایج حاصل شده به‌ویژه در دو فصل پیشین، راهکارهای سیاستی در سه حوزهی اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و زیست محیطی بصورت گزاره‌هایی مجزا ارائه گردید.
از منظر روش‌شناختی، در فصل اول از دو روش مطالعات کتابخانه‌ای و تحلیل اسنادی استفاده شده است. فصل دوم بر مبنای رویکردی کمی و با اتکا به آمار توصیفی به تحلیل داده‌ها پرداخته است و فصل سوم از رویکرد کیفی به‌ویژه مردمنگاری انتقادی بهره برده و از تکنیک های است. نهایتاً در فرایند تحلیل داده‌ها نیز از الگوهایی مانند تحلیل مضمون و آمار توصیفی استخراج شده در سطح استان بهره‌گیری شد؛ همچنین آمار رسمی سازمان‌های معتبر بین‌المللی مانند سازمان تجارت جهانی ، جامعه بین‌المللی اکوتوریسم ، سازمان جهانی گردشگری ، انجمن جهانی سفر و گردشگری ، سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی در روند تحلیل نهایی داده‌ها و ارائه‌ی راهکارهای متناسب با هر یک از مسائل پیش‌روی سیاستگذاری اقامتگاههای بودمگردی راهگشا بود. در نهایت تمامی گزار‌ه‌های استخراج شده ذیل 12 سیاست پیشنهادی کلان با محوریت ابعاد اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و محیط زیستی مورد تجمیع قرار گرفت و در ذیل آن راهکارها و نیز داده‌های آسیب‌شناسانه به تفکیک ارائه گردید...
حامد سجادی
20 آبان 1397