Bal arısı (Apis mellifera L.) yüksek adaptasyon yeteneği ve üreme içgüdüsü ile bilinen sosyal bi... more Bal arısı (Apis mellifera L.) yüksek adaptasyon yeteneği ve üreme içgüdüsü ile bilinen sosyal bir böcektir. Arıyı önce keşfeden sonra onu bir evcil böcek gibi kontrollü üreten insan, arı ürünlerinden yararlanmayı öğrenmeye başlamıştır ki bunlardan fonksiyonel önemdeki birisi de "royal jelly" olarak da bilinen arı sütüdür. Arı sütü, işçi arıların yutak üstü salgı bezlerinden üretilen, jel formunda akıcı, kremsi beyaz renkli bir salgıdır. Ekşi, keskin fenolik kokuludur, suda kısmen çözünebilir. Arı sütü, arı larvalarının ilk dönem gelişiminde yer alan tek besin maddesidir. Ayrıca, kraliçe onunla beslenir, işlevlerini yerine getirebilmesi için arı sütüne ihtiyaç duyar. Sadece arı sütüyle beslenen kraliçe arının, işçi arılardan yaklaşık 50 kat uzun ömre sahip olmasında rolü olduğu düşünülmektedir. Bu derleme, arı sütü ve fizyolojik etkileri üzerinedir. Amaç, stratejik önemdeki bu fonksiyonel gıda hakkında farkındalık oluşturmak ve bu besinden bilinçli yararlanımı artırmaktır.
İnsan ve hayvanlarda genel sağlık durumunu okumak, doğru teşhis ve etkili tedavi için önemlidir. ... more İnsan ve hayvanlarda genel sağlık durumunu okumak, doğru teşhis ve etkili tedavi için önemlidir. Bu amaçla başvurulan temel tarama testlerinden hemogram ve diğer hematolojik analizler çoğu zaman spesifik yönlendirmeler yapar. Kanı oluşturan bileşenlere ait sayım ve yüzdeler ile elde edilen hematolojik tablo, vücuttaki fizyolojik durum ve sistemler hakkında çok değerli bilgiler sunabilmektedir. Kan sayımı incelemesi ile elde edilen bilgilerin anlamlı yönlendirme yapabilmesi için, hasta öyküsü ve fizik muayene ile birlikte değerlendirilmesi gerekmektedir. Tam Kan Sayımı anlamına gelen Hemogram Testi (CBC), anemiler, enfeksiyonlar, inflamasyon ve kanama bozuklukları yanı sıra lösemiler hakkında teşhise yardımcı spesifik ve nonspesifik veriler sunar. Kolun antekübital bölgesindeki uygun ve geniş bir venden veya parmak ucu ya da yeni doğanlarda topuktan alınan kan örneği ile yapılan hemogram testi hiç bir özel hazırlık gerektirmediği gibi aç ya da tok iken yapılabilir. Derleme, popüler bir tıbbi bulgu elde etme yönteni olan hemogram testinin tıp ve veteriner hekimliği gibi sağlık disiplinlerinde eğitim gören öğrenciler ile tıp dışı paydaşlar tarafından daha iyi tanınmasını amaçlamaktadır. ANAHTAR KELİMELER: Hematoloji, kan fizyolojisi hemogram, kan sayımı, kan ABSTRACT: The first of the basic screening tests to determine general health status in human and animals is the hemogram. Blood counts and percentage of the components of hematological table and other systems in the body have vital information. The Hemogram Test which means Complete Blood Count (CBC), provides specific and nonspecific data to aid in the diagnosis of anemia, infections, inflammation and bleeding disorders as well as leukemias. The information obtained from the blood count examination should be evaluated together with the patient's history and physical examination in order to provide meaningful guidance. Hemogram testing with a suitable and wide vein in the antecubital region of the arm, or with a fingertip or a blood sample taken from the heel in newborns does not require special preparation, but can be performed when hungry or full. The review aims to better recognize the hemogram test, a popular method in medicine offering valuable information about physiological condition and tissues, for students studying in health disciplines such as medicine and veterinary medicine and non-medical stakeholders.
ÖZET: Melissa oficinalis, lamiaceae familyasına ait, Türkçede oğul otu veya melisa olarak bilinen... more ÖZET: Melissa oficinalis, lamiaceae familyasına ait, Türkçede oğul otu veya melisa olarak bilinen, 20-150 cm arasında uzayabilen hoş kokulu, çok yıllık bir bitkidir. Ülkemizde Anadolunun kenar kısımları, Akdeniz bölgesine yayılmış bir bitkidir. Geleneksel olarak baş ağrısı, ateşlenme, uykusuzluk ve soğuk algınlığı hazımsızlık, kalınbağırsak sancısı, sinirlilik, kalp yetmezliği ve depresyon tedavisinde kullanılır. Melissa oficinalis yapısında bulunan etkin maddelerin GC, GC / MS, HCT, CID, tandem, MS, EAE (enzim destekli ekstraksiyon), PLE (basınçlı sıvı ekstraksiyon), Sıvı Tandem Mass spektrometresi (LC-MS/MS) ve HPLC gibi yöntemlerle kalitatif ve kantitatif analizleri yapılmıştır ve bu etkin maddelerin çeşitli farmakolojik etkileri; in vivo, in vitro ve klinik araştırmalarda incelenmiştir ve incelenmeye devam edilmektedir. Klinikte en çok sedatif etkisinden yararlanılarak depresyon tedavisinde kullanılmaktadır. Piyasa preparatlarının hazırlanmasında melissa oficinalis bitkisinin çoğunlukla yaprak ekstrelerinden yararlanılmaktadır. Daha çok antidepresan amaçla kullanılmakta, diğer antidepresan ilaçların neden olduğu araç sürmede dikkatsizlik, olumsuz kardiyak etkiler gibi yan etkileri dikkat çekmektedir. Bu derleme, geleneksel tıbbi uygulamalarda ve modern tıpta geniş bir kullanım alanına sahip olan Melissa officinalis bitkisinin daha yakından tanınmasını, farmakolojik etkilerini ve bu etkilerin nedenlerini ve olası toksik zararlı özelliklerini bilimsel ortamın dikkatine sunmak amacıyla hazırlanmıştır. Anahtar Kelimeler: Fitokimyasallar, Melisa, Oğul otu, tıbbi aromatik bitkiler ABSTRACT: Melissa oficinalis, which belongs to the family Lamiaceae, Turkish known as lemon balm or lemon balm, scented space can be between 20-150 cm, it is a perennial plant. Anatolia at the edges of our country, is a plant that spread to the Mediterranean region. Traditionally, headache, fever, common cold, insomnia and dyspepsia, colic, irritability, used to treat heart failure and depression. Melissa oficinalis GC of the active ingredient present in the composition, GC / MS, HCT, CID, tandem MS, EAE (enzyme assisted extraction), PLA (liquid extraction), Liquid tandem mass spectrometry (LC-MS / MS) and qualitatively by methods such as HPLC and quantitative analyzes were performed and these various pharmacological effects of the active substance; in vivo and in in vitro and clinical studies are still being investigated. Utilizing the most sedative effect it is used in the clinical treatment of depression. Market preparations were utilized in the preparation of extracts of leaves of melissa oficinalis mostly plants. When used antidepressant purposes carelessness in driving caused by the other antidepressants, side effects such as cardiac effects were observed. Prolonged use can lead to addiction and withdrawal syndrome. In this review, both traditional medical practice in both having a broad range of applications in modern medicine Melissa officinalis plant closer recognition of the pharmacological effects and the causes of these effects and possible toxic harmful properties is prepared to bring to the attention of the scientific environment.
Kadim tıp kültüründe bitkilerin tedavideki yeri yadsınamaz. Bitkiler, halk tıbbında acı, ağrı ve ... more Kadim tıp kültüründe bitkilerin tedavideki yeri yadsınamaz. Bitkiler, halk tıbbında acı, ağrı ve birçok semptomun giderilmesinde, ayrıca duygu durum sorunlarında ilk başvurulan paydaşlardır. Endüstrileşme ile yaygınlaşan sentetik ürünler, cazibesini kaybetmeye ve yerini doğala bırakmaya başlamıştır. Bu kapsamda tıbbi tedavilerde bitkisel tercihlerin yeri artmış, tıbbi aromatik bitkiler, ilaç endüstrisinin öncelikli bir ilgi alanı haline gelmiştir. Hücre koruyucu, kanama durdurucu, immunostimulan, antienflamatuvar, analjezik özelliklere sahip bitkiler, bitkisel ürünler ve fitokimyasallar, geleneksel ve tamamlayıcı tıbbi uygulamalar kadar konvansiyonel tıpta da önemli bir yere sahiptir. Günümüzde daha etkin ve az riskli tedavi modaliteleri geliştirilmesi amacıyla bitkiler ve fitokimyasallar cazip bir AR-GE alanıdır. Dünya Sağlık Örgütü, sağlıklı diyetin ağırlıklı olarak bitkilerden oluşması gerektiğini bildirmiş, bu da tıbbi ve ıtri bitkilere ilgiyi artıran bir diğer önemli faktör olmuştur. Derleme, tıbbi ve ıtri bitkilere tarihçe, sınıflandırma ve yaygın kullanım alanları açısından yaklaşmaktadır. ANAHTAR KELİMELER: Tıbbi bitkiler, ıtri bitkiler, aromatik bitkiler, ilaç ve tedavi ABSTRACT: Especially the folkloric medicine culture was built on plants. In traditional public health; in case of different kind of symptoms, pain, mood disorders, plants are the first applicants. Nowadays, when the synthetic products started with the industrial revolution began to lose their appeal, the process of turning back to nature has begun to be re-emphasized and the place of vegetative preferences started to increase. Medicinal and aromatic plants have therefore been updated and become one of the primary interests of researchers, the medical and pharmaceutical industry. Phytochemicals, plants and herbal products with medical properties such as potentiator, cell preservative, antihemorrhagic, immunostimulant, and anti-inflammatory have an important place in conventional medicine as well as conventional, alternative and complementary medical applications. The healthy diet recommended by the World Health Organization consists mainly of plants is another important factor of extraordinary interest to medical and herbal plants. The review deals with the history, classification and widespread use of medicinal and indoor plants.
ÖZET: Bize çok geniş gibi gelse de gezegenimiz kozmik ölçekte oldukça küçüktür ve çok hassas deng... more ÖZET: Bize çok geniş gibi gelse de gezegenimiz kozmik ölçekte oldukça küçüktür ve çok hassas dengelere sahiptir. Bu denge hali insanın eylemlerinden etkilenir. Sanayi tesisleri, teknolojik üretim, enerji ve maden havzaları, ulaşım sistemleri ve endüstriyel üretim tesisleri gibi yapılaşmaların geotasarım hassasiyetinden yoksunluğu nedeniyle yaban hayatı ve evcil yaşamın kaynağı olan ekosistem ve biyolojik çeşitlilik, sürdürülebilirlik açısından risk altındadır. Deri sektörü ülkemizin hem başarılı olduğu hem de uluslararası alanda iddialı olduğu bir alandır. Ege ve Akdeniz bölgeleri bu açıdan yaygın bir üretim ağına sahiptir. 1970'lerden bu yana ülke ekonomisinde giderek artan bir role sahiptir; ihracata ve turizme yönelik önemli bir enstrumandır. İş gücüne dayanması nedeniyle geniş bir istihdama sahiptir. Katma değeri yüksek ürün elde edilmektedir. Bu derleme, deri işleme tesisleri ve tabakhanelerinin yaygın olarak kullandıkları kimyasallar ve açığa çıkan deri atık ürünleri nedeniyle oluşan çevresel etkileri ele almaktadır. ANAHTAR KELİMELER: Tabakhaneler, deri imalatı, çevre kirliliği, toksik kimyasallar.
Amaç: Ovariektomi yapılmış ratlarda östrojen ve progesteron hormonlarının beraber veya ayrı uygul... more Amaç: Ovariektomi yapılmış ratlarda östrojen ve progesteron hormonlarının beraber veya ayrı uygulanmasının lipid peroksidasyon, antioksidatif aktivite (AOA) ile β-karoten, vitamin A ve C düzeyine olan etkisinin belirlenmesi amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Araştırma overioktemi yapılmış ve her biri 10 rattan oluşan kontrol ve 3 deneme grubunda yürütüldü. Kontrol grubuna susam yağı, progesteron grubuna progesteron 2 mg/rat/gün, östrojen grubuna 17β-östradiol 10 mg/rat/gün, östrojen + progesteron grubuna 17β-östradiol 10 mg/rat/gün + progestagen 2 mg/rat/gün olarak 10 gün uygulandı. En son uygulamadan 2 saat sonra genel anestezi altındaki ratlardan alınan kan örneklerinde malondialdehit (MDA), AOA, β-karoten, vitamin A ve C düzeyleri ölçüldü. Bulgular: Tam kan MDA düzeylerinin kontrol gruba göre östrojen grubunda azaldığı, ancak diğer deneme gruplarında fark bulunmadığı tespit edildi. Plazma AOA düzeyinin östrojen ve östrojen + progesteron gruplarında kontrol ve progesteron gruplarına göre yüksek (p<0.05) olduğu belirlendi. Plazma β-karoten düzeyinin tüm deneme gruplarında kontrol grubuna göre azaldığı görüldü. Vitamin C düzeylerinin kontrole göre tüm deneme gruplarında yüksek olduğu bulunurken en yüksek artış östrojen ve östrojen + progesteron gruplarında saptandı. Öneri: Ovariektomi yapılmış ratlarda östrojenin antioksidan etkinliği artırarak lipid peroksidasyonunu azalttığı, progesteronun ise vitamin A ve C düzeyini artırmasına karşın lipid peroksidsyonuna etkisi olmadığı ifade edilebilir.
Bulaşıcı salgın hastalıklar epidemiler olarak bilinir. Pandemiler çok geniş coğrafyalara bazen bi... more Bulaşıcı salgın hastalıklar epidemiler olarak bilinir. Pandemiler çok geniş coğrafyalara bazen bir kıtaya, hatta tüm küreye yayılan, insanlar veya hayvanlarda hastalık ve ölümlere yol açan bulaşıcı, salgın hastalıklardır. Enfeksiyöz hastalıklar, hastalık yapıcı mikroorganizmalar bir türden diğerine, hayvandan insana, insandan insana veya havadan, sudan, topraktan insana ve hayvana geçebilir, bu sebeple bulaşıcı hastalık olarak tanımlanırlar. Bir salgın hastalığa yol açan organizma virüs, bakteri, riketsia, mantar veya parazit olabilir. Bütün bulaşıcı hastalıklar bir veya daha fazla yolla insana veya hayvana geçebilme özelliğindedir. Bu sebeple, diğer endemilerde olduğu gibi Covid-19 ile mücadelede de öncelik, temas ve kontaminasyon yollarından uzak durmak, vücudun bulaşıma açık bölgelerini korumak, etkin dezenfeksiyondur. Bağışıklığı etkileyen duygu durumu, inanç, beslenme, uyku rejimi ve hayat tarzı gibi tercihlerin evrensel genel doğrularla uyumlu olması da önemlidir. ANAHTAR KELIMELER: Covid-19, pandemiler, epidemiler, salgın hastalıklar, öletler.
ÖZET: Yaşlılık ve yaşlanma birbirlerinin yerine kullanılsalar da anlam farkı içerirler. Yaşlılık ... more ÖZET: Yaşlılık ve yaşlanma birbirlerinin yerine kullanılsalar da anlam farkı içerirler. Yaşlılık bir fizyolojik olguyu ve belirli bir yaşın üzerinde olmayı tanımlarken, yaşlanma ise doğuştan başlayan yaş alma sürecini anlatır. Doğum, büyüme, gelişim, değişim ve yaşlılık, canlı organizmalar için birer doğal süreçtir. Bu süreçlerin özgün fizyolojik ve psikolojik özellikleri vardır. Her canlıya özgü yaşlılık süreçleri olmakla birlikte genel yaşlılık çerçevesi ve göstergeleri benzerdir. Yaşlılığı genetik program başlatsa da bunun mekanizması henüz tam olarak bilinmiyor. Genetik yaşlılık sürecinin başlamasıyla hormon seviyeleri azalır, serbest radikal nitelikli ürünlerin tahrip ediciliği artar, yenilenme faaliyetleri yavaşlar. Organ ve dokularda yetmezlikler görülmeye başlar. Genital faaliyetler geriler. Kemik doku gözenekli hale gelerek zayıflayıp bozulur ve osteoporoz süreci başlar. Kalp, akciğer ve böbrek fonksiyonları azalma seyrine girer, damar sorunları gelişir. Termoregülasyon (sıcaklık ayar) mekanizmaları bozulur, çevresel sıcaklık değişimlerine adaptasyon ve direnç azalır. Savunma sistemi zayıflar. Yangısal cevapta gecikme ve yavaşlama ile iyileşme güçlükleri dikkat çeker. Vücudun kendi hücrelerine karşı geliştirdiği otoimmun cevaba bağlı alerjik hastalıklarda artış olur. Mesafe ayarlama, odaklama kabiliyeti zayıflar. Uyaranlara karşı mental ve fiziksel cevaplarda yavaşlama gözlenir. Bu makale, önceden hazırlık yanı sıra özel bir beslenme ve hayat tarzı gerektiren bu hassas dönem hakkında farkındalık ve bilinç oluşturmayı amaçlamaktadır. ANAHTAR KELIMELER: Yaşlılık, fizyoloji, yaşlı, beslenme, antioksidanlar, yaşam tarzı ABSTRACT: Although aging and "get old" are used interchangeably, they include meaning difference. While old age (aging) defines a physiological phenomenon and being above a certain age, "to get old" refers to age taking and describes the innate process. Birth, growth, development, change and aging are processes for living organisms. These processes have different physiological, psychological characteristics. Although there are aging processes that are specific to each living, the general framework is similar. The genetics program starts aging, but it is still under investigation. With the genetic aging process, hormone levels decrease, free radical products increase, synthesis and regeneration activities are slowed down. Deficiencies in organs and tissues begin to appear. Genital activities regress, the bone tissue becomes weakened by weakening and osteoporosis process begins. Heart, lung and kidney functions go into a decreasing course, vascular problems develop. The thermoregulation mechanisms deteriorate and adaptation and resistance to environmental temperature changes are reduced. The defense system is weak. The lag and deceleration in the inflammatory response and the difficulties of recovery are noteworthy. Allergic diseases related to the autoimmune response developed by the body against its own cells increase. Adjusting the distance, poor focusing ability. Mental and physical responses to stimuli are observed to slow down. This paper aims to raise awareness about this sensitive period that requires a special diet and lifestyle.
ÖZET: Tamamlayıcı tıbbi usuller ve formüller etki mekanizmaları bilimsel olarak henüz kanıtlanmam... more ÖZET: Tamamlayıcı tıbbi usuller ve formüller etki mekanizmaları bilimsel olarak henüz kanıtlanmamış yaklaşımlardır; bir inanış veya tecrübe kökenli bu bilgi, uygulama ve yöntemlerin çoğu hipotez yani önerme konumundadır. Bilimsel yöntemlerle henüz kanıtlanmamış olmaları onların bilimsel bir mekanizmalarının olmadığı anlamına gelmediği için, önyargıdan uzak bilimsel otoriteler, tamamlayıcı tıbbi öneri ve teknikleri kanıta dayalı hale getirmeye çalışmakta, hatta konvansiyonel tıpla hibrit uygulamalar geliştirmektedirler. Ülkemiz tıbbı da, hem beşeri hem de veteriner hekimliği alanında holistik yaklaşımları önemsediğini göstermektedir. Türkiye Bilimler Akademisi, Sağlık Bakanlığı, üniversitelerin tıp ve veteriner fakültelerinin bu alandaki çalışmaları, bu sürece ait somutlaşmış uygulamalar artmıştır. Tamamlayıcı tedavi yöntemleri üzerine araştırma ve tezler, tarihi kaynaklardaki ilaç formüllerinin ilaç AR-GE ekosistemine dâhil edilmesi, tamamlayıcı tıp ürünlerinin ruhsatlandırılması temalı çalıştay, kongre, sempozyum ve etkinlikler, TÜBA, üniversiteler, Sağlık Bakanlığı ve STK'ların bu alandaki çalışmaları önemli göstergelerdir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO)'nün tamamlayıcı tıp temalı etkinliklere destek vermesi de önemli bir kazanımdır. Dünyada ve ülkemizde tamamlayıcı tıbbi uygulamalara ve ürünlere rağbet artmaktadır. Çok zengin bir folklorik tedavi hafızasına sahip olan kültürümüz, günümüz tıbbının uyguladığı birçok teknik ve tedavinin ilham kaynağıdır. Mikrobiatayı geliştiren beslenme usulleri, zindelik ve tedavi amaçlı çayları, macunları, şerbetleri, akıl ve ruh sağlığını koruyan tekkeleri, kıraathaneleri ve köy odaları bu açıdan incelenmektedir. Artan ilgi tamamlayıcı tıbbın kapsamını genişletmekte, standartlarını netleştirmektedir. Tıp, veteriner hekimliği, diş hekimliği fakültelerinin müfredatına girmesi gereken kanıta dayalı tamamlayıcı tıp, tedavi protokolleri ve uygulamalarının hızlanmasına, ruhsatlandırma ve sertifikasyon hizmetlerinin artmasına da zemin hazırlayacaktır. Ayrıca helal tıbbi ürün ve ilaçların geliştirilmesi sürecini de destekleyecektir. Kanıta dayalı tamamlayıcı tıp çalışmaları ve uygulamalarında hedef, koruyucu tıbbı teşvik etmek, insan ve hayvan refahı yanı sıra sağlık ekonomisini iyileştirerek uygun, etkin ve etkili sağlık hizmeti sunabilmektir. Sağlık ve tıp alanındaki bilgi ve tecrübe birikimini geleneksel tıp ve modern ikileminden kurtararak bilimsel platformda uzlaştırıp insan ve hayvan sağlığının hizmetine sunmaktır. ANAHTAR KELİMELER: kanıta dayalı tamamlayıcı tıp, holistik tıp ve veteriner hekimlik. ABSTRACT: Complementary medical procedures and formulas impact mechanisms are scientifically unproven approaches; most of these information, applications and methods of origin of a belief or experience are hypotheses, that is, propositions. Since the fact that they have not yet been proven by scientific methods does not mean that they have no scientific mechanisms, the scientific authorities are trying to make complementary medical advice and techniques based on evidence, even developing hybrid applications with conventional medicine. Our country's medicine shows that it cares about holistic approaches in both human and veterinary medicine. The studies of the Turkish Academy of Sciences, Ministry of health, the faculties of Medicine and veterinary medicine of universities in this field have increased the embodiment of this process. Research and theses on complementary treatment methods, inclusion of drug formulas in the pharmaceutical R & D ecosystem in historical sources, Congress, Symposium and activities on licensing of complementary medicine products, Tuba, universities, Ministry of health and NGOs are important indicators in this field. The World Health Organization (WHO) supports complementary medical-themed activities. In the world and in our country, the demand for complementary medical applications and products is increasing. Having a very rich folkloric treatment memory, our culture is a source of inspiration for many techniques and treatments applied by today's medicine. In this respect, nutrition procedures that develop microbiata, tea for wellness and treatment, pastries, sherbets, Dervish lodges that protect mental and mental health, and village rooms are examined. Increasing interest widens the scope of complementary medicine and clarifies Its standards. Medical, veterinary, dental faculty's curriculum should be entered into the complementary medicine, treatment protocols and applications based on evidence to accelerate, licensing and certification services will also prepare the ground. It will also support the development of Halal medicinal products and medicines. The aim is to promote preventive medicine, to provide appropriate, effective and effective health care by improving human and animal welfare as well as health economy. To reconcile knowledge and experience in the field of health and medicine in scientific platform by saving from the traditional medical and modern dilemmas and to present them to the service of human and animal health.
Biyokimyasal reaksiyonlarda yer almayan bir ağır metal ve nörotoksin olan kurşun, sürdürülebilir ... more Biyokimyasal reaksiyonlarda yer almayan bir ağır metal ve nörotoksin olan kurşun, sürdürülebilir yaşam ve çevre bilincinden yoksun sanayileşme anlayışının bir sonucu olarak bugün yaşamı kuşatmıştır. Bu nedenle de problem küreseldir. Kurşun zehirlenmesi, önlenebilir bir olgu olmasına karşın yaygın bir halk sağlığı ve çevre sorunu olarak karşımızdadır. Kurşun kontaminasyon ve zehirlenmesi, gelişim ve davranış bozukluklarından nörolojik patolojilere kadar bir dizi sağlık sorununda temel etmendir. Bu doğrultuda, çevreyi ve yaşamı tehdit eden kurşunlu ürünlerin ortadan kaldırılması, en önemli risk grubunu oluşturan çocukların korunması için, hiç olmazsa kontrol altına alınması öncelikli amaç olmalıdır. Özellikle, kurşunlu benzin kullanımının tamamen engellenmesi başta olmak üzere, kurşun kontaminasyonuna yol açan faktörlerin yaşam alanlarından izole edilmesi hedeflenmelidir.
Son yıllarda, serbest radikal kimyası, antioksidanlar, eksojen fitokimyasal antioksidanlar ve bun... more Son yıllarda, serbest radikal kimyası, antioksidanlar, eksojen fitokimyasal antioksidanlar ve bunların güvenli kullanımına ilgi büyük olmuştur. Oksidatif strese yol açan serbest radikaller, reaktif oksijen ve nitrojen türleri, çeşitli endojen sistemlerde vücudumuz tarafından üretilir. Bunun dışında farklı fiziksel ve kimyasal koşullara veya patolojik durumlara maruziyet de oksidatif stres kaynağı olabilmektedir. Normal koşullarda serbest radikaller ve antioksidanlar arasında bir denge ve bir uyum vardır. Bu canlı için gereklidir. Serbest radikalleri makul sınırlarda tutan vücudun antioksidan savunma yeteneğinin aşılması halinde oksidatif stres ile karşılaşılır. Böylece, lipidler, proteinler ve DNA'da hasar oluşturarak hastalıklara yol açan bir dizi reaksiyon tetiklenir. Bu nedenle antioksidan dış kaynakların kullanımı oksidatif stresi önelmede veya onunla başa çıkmada sıkça karşımıza çıkmaktadır. Ancak bütillenmiş hidroksitoluen (BHT) ve butillenmiş hidroksianisol (BHA) örneklerinde olduğu gibi, kimi sentetik antioksidanların sağlık için tehlikeli olduğunun anlaşılması, araştırmacıları antioksidan aktiviteye sahip etkili, toksik olmayan, doğal, bitkisel bileşiklerin aranmasına yoğunlaştımıştır. Bu kapsamda, derlemede oksidatif stres aracılı hücresel hasar ve hastalıklara karşı fonksiyonel kabul edilen antioksidan fiyokimyasalların temel özellikleri ve rolleri üzerinde özet bir bakış sağlamak amaçlanmıştır.
Son yıllarda, serbest radikal kimyası, antioksidanlar, eksojen fitokimyasal antioksidanlar ve bun... more Son yıllarda, serbest radikal kimyası, antioksidanlar, eksojen fitokimyasal antioksidanlar ve bunların güvenli kullanımına ilgi büyük olmuştur. Oksidatif strese yol açan serbest radikaller, reaktif oksijen ve nitrojen türleri, çeşitli endojen sistemlerde vücudumuz tarafından üretilir. Bunun dışında farklı fiziksel ve kimyasal koşullara veya patolojik durumlara maruziyet de oksidatif stres kaynağı olabilmektedir. Normal koşullarda serbest radikaller ve antioksidanlar arasında bir denge ve bir uyum vardır. Bu canlı için gereklidir. Serbest radikalleri makul sınırlarda tutan vücudun antioksidan savunma yeteneğinin aşılması halinde oksidatif stres ile karşılaşılır. Böylece, lipidler, proteinler ve DNA'da hasar oluşturarak hastalıklara yol açan bir dizi reaksiyon tetiklenir. Bu nedenle antioksidan dış kaynakların kullanımı oksidatif stresi önelmede veya onunla başa çıkmada sıkça karşımıza çıkmaktadır. Ancak bütillenmiş hidroksitoluen (BHT) ve butillenmiş hidroksianisol (BHA) örneklerinde olduğu gibi, kimi sentetik antioksidanların sağlık için tehlikeli olduğunun anlaşılması, araştırmacıları antioksidan aktiviteye sahip etkili, toksik olmayan, doğal, bitkisel bileşiklerin aranmasına yoğunlaştımıştır. Bu kapsamda, derlemede oksidatif stres aracılı hücresel hasar ve hastalıklara karşı fonksiyonel kabul edilen antioksidan fiyokimyasalların temel özellikleri ve rolleri üzerinde özet bir bakış sağlamak amaçlanmıştır.
Değişim, dönüşüm ve evrilme tüm zamanlar ve mekanların ortak evrensel süreçleridir. Tarihsel döne... more Değişim, dönüşüm ve evrilme tüm zamanlar ve mekanların ortak evrensel süreçleridir. Tarihsel dönemlere ait coğrafi kesitler bu gerçeği göstermektedir. İnsan eliyle oluşturulan ortamlardan birisi olan şehirlere insan aklı ve duyguları doğrudan yansımaktadır. Bu sebeple şehirler, konumlandırıldıkları coğrafi alan dâhil panaromik görüntüleri, mahrem detayları ve diğer özellikleri yanı sıra soyut hafızalarını, kendilerini kuran ve geliştiren insanın ortak aklı olarak yansıtırlar. Şehirde insanın sadece elinin değil aklının da izini görebilmeliyiz. İç güdülerin ve salt zekanın orta-uzun vadeli projeksiyon üretemeyen duygusallığından kurtulmuş bir aklı, özellikle de ileri akıl olan öz aklı yansıtması halinde şehrin akıllandığını ve evrildiğini, kemâlat yaşadığını söyleyebiliriz. Görüntü ve fiziksel koşullarla sınırlı mekânsal değişimler, insanı rahatlatıp memnun etse de onun kendini kendi gibi hissedeceği ortamlar oluşturamaz. Eğer evrensel doğrularla uyumlu aklın belirleyiciliği yoksa, ileri zekâ ürünleri ile gelen rahatlık ve memnuniyete rağmen mutlu yaşam standardına ulaşmak mümkün olmaz. Teknoloji, insana has bir kavram olarak, kendisini üreten akıl kadar onu kullanan akla göre de şekillenir ve yaşama yön verir. Şehirlerin insan ve çevre ayrılmazlığını merkeze alan, koruyan ve geliştiren akılla inşa edilmeleri ancak akılla, dahası öz akılla yani evrensel doğrularla uyumlu akılla mümkündür. Öz aklın yön verdiği adımlara bu nedenle şehirleşmenin salih ameli diyebiliriz. Yapay zekâ gibi bilgi işlem kapasitesini kendi geliştirebilen otonom ürün ve sistemlerin şehirlere dokunmasının önüne geçmeye çalışmak, dünya ile birlikte nefes alıyor olmanın gereği olarak yanlıştır, global olarak da hem sağlıklı bir seçim değildir hem de sürdürülebilir bir tercih olmayacaktır. Ancak mekânın zekâ ile şekillendirilmesi sürecini akılla veya öz akılla yönetebilmek, dahası aletsel zekayı öz aklın belirlediği koşullarda yönetmek hayati önemdedir. Bu bakışla, CBS ve Geotasarım gibi güncel imkân ve metodolojileri bu perspektifle kullanmak, insanı ve şehri zekâ ile buluşmanın
İnanış ve gelenek kökenli tıbbi uygulamaların tamamlayıcı tıp kapsamında görülenleri, Dünya Sağlı... more İnanış ve gelenek kökenli tıbbi uygulamaların tamamlayıcı tıp kapsamında görülenleri, Dünya Sağlık Örgütü, sağlık bakanlıkları ve bilim camiası tarafından kanıta dayalı hale getirilmeye çalışılmaktadır. Kanıta dayalı tamamlayıcı tıp uygulamalarında, hastanın kendini kendi gibi hissetmesini sağlayan yaklaşım ve uygulamalar dikkat çekmektedir. Hastanın psişik ve homeostatik refahının sağlanması için kendini kendi gibi hissedebileceği ortam ve yaklaşımların sağlanması önemlidir. Bunun için insan veya hasta tercihleri önemsenmelidir. Örneğin, vejetaryen ve veganların tercihlerine saygı duyularak geliştirilen ilaç, malzeme ve teknikler, onların bir insan ve bir hasta olarak kendilerini iyi hissetmesini sağlamaktadır. Türkiye'de helal-haram kavramları yaşantıda önemli bir yere sahip olup, halk için öncelikli ve önemli bir tercih alanıdır. İlaç formülasyonları hazırlanırken, ilaçlar ambalajlanırken, medikal veya cerrahi girişimler planlanırken helal kriterlere uygunluğa dikkat edilmesi müslüman toplumlarda sağlıklı kişiler ve hastalar açısından bir insani hak olarak görülmeli ve yasalarla teminat altına alınmalıdır. Haram olması sebebiyle alkol içeren bir ilacı kullanmak istemeyen veya mahremiyeti için riskli gördüğü bir muayene tekniğine maruz kalmak istemeyen hastanın duygularına gösterilecek saygı, bütüncül tıp kapsamında etik yaklaşımın bir gereğidir. Vejetaryenler/veganlar için bazı ilaçların ambalajı dâhil hayvansal ürün kullanılmadan üretilmesi, bir insan hakkı olarak sevindiricidir. Müslümanlar için, teşhis ve tedavi yöntemleri, tıbbi ortamlar, sarf malzemeleri, ilaçların hazırlanış ve uygulanışı ve operasyon süreçlerinde helal ve haram standartlarının oluşturulması ve uygulanması, bir insan ve hasta hakkı olarak hastalarda iyi hissetme ve güveni artıracak, tedavi süreçlerini olumlu etkileyecektir.
Biyolojik ritimler aydınlık ve karanlık faza göre çalışan döngülerdir. İnsan ve hayvanlar diürnal... more Biyolojik ritimler aydınlık ve karanlık faza göre çalışan döngülerdir. İnsan ve hayvanlar diürnal ve noktürnal olarak bilinen 24 saatlik biyoritmlerde metabolik faaliyetlerini sürdürmektedir. Biyoritimlerin birçok etkileri yanı sıra besinlerin etkilerini değiştirebildiği, aynı zamanda bazı durumlarda besinlerin de biyolojik ritimleri yönlendirebildiği düşünülmektedir. Bu durum, biyoritimler ve metabolizmanın etkileşimini somutlaştırmayı zorunlu kılmaktadır. Son 50 yılda, gıda anlayışı, beslenme tarzı ve besin teknolojilerinin hızlı geliştiği ve değiştiği bir dönem yaşanmaktadır. Fonksiyonel gıdalar, hiper besleyiciler, antioksidanlar, fitokimyasallar ve probiyotikler gibi yaklaşımlar, gıda konusundaki klasik yaklaşımları değiştirmiştir. Biyolojik ritimler ve besinlerdeki biyoaktif besin öğelerinin ilişkisi de yeni bir yaklaşım olarak dikkat çekmektedir. Biyoritimler, fizyolojik döngüler, metabolizma ve besin maddeleri ilişkisini yakından tanımak, besinlerin fonksiyonelleştirilerek ilaç gibi kullanımını sağlamak, biyoaktif besin bileşenlerinden hedefli olarak yararlanmak bilimsel çalışmaların hedefi haline gelmiştir. Biyoritimlerin bilinmesi ve bitkilerin terapotik amaçla kullanımı çok eski tarihlere uzansa da bilimsel çalışmalar yenidir. Biyoritmler ve besinler birbirlerinin etkisini şekillendirebilmekte, örneğin doğru bir kahvaltının biyoritm saatini olumlu şekilde etkilediği, polifenoller gibi biyoaktif besin bileşenlerin sinyal yolları üzerinden biyolojik saati etkiledikleri düşünülmektedir. Fonksiyonel gıdalar ve biyoaktif besin öğeleri, biyoritmler yardımıyla obezite ve metabolik sendrom gibi kronik olguları da önleyebilmektedir. Güncel veriler, fizyolojik ve metabolik süreçlerde sirkadiyen ritimlerin ve biyoaktif besin bileşenlerinin önemini, metabolik sendrom ve obezite gibi yaygın sağlık sorunlarını önleme veya iyileştirmede bunlardan yararlanılabileceğini göstermektedir. Anahtar kelimeler: Biyoritimler, fotoperiyod, fitokimyasallar, biyoaktif besin bileşenleri ABSTRACT: Biological rhythms are cycles that operate according to the light and dark phase. Humans and animals continue their metabolic activities in 24-hour biorhythms known as diurnal and nocturnal. It is thought that biorhythms can change the effects of nutrients as well as many effects, and also, in some cases, nutrients can direct biological rhythms. This situation makes it necessary to embody the interaction of biorhythms and metabolism. In the last 50 years, there has been a period in which food understanding, nutrition style and food technologies are rapidly developing and changing. Approaches such as functional foods, hyper-nutrients, antioxidants, phytochemicals and probiotics have changed classical approaches to food. The relationship between biological rhythms and bioactive nutrients in foods also draws attention as a new approach. Biorhythms, physiological cycles, metabolism and nutrient relationships, functionalizing foods and using them as drugs, targeted utilization of bioactive nutrients have become the goals of scientific studies. Although the knowledge of biorhythms and the therapeutic use of plants goes back to ancient times, scientific studies are new. Bio-active nutritional components such as polyphenols affect the biological clock through signaling pathways, while biorhythms and nutrients can shape each other's effect, for example, a correct breakfast is thought to positively affect the biorhythm clock. Functional foods and bioactive nutrients can prevent chronic cases such as obesity and metabolic syndrome with the help of biorhythms. Current data show the importance of circadian rhythms and bioactive nutritional components in physiological and metabolic processes, and that they can be used to prevent or improve common health problems such as metabolic syndrome and obesity.
Sevgi hayatı derinden etkileyen bir duygudur ve bu duygu biyokimyasal, fizyolojik süreçlerle dest... more Sevgi hayatı derinden etkileyen bir duygudur ve bu duygu biyokimyasal, fizyolojik süreçlerle desteklenmektedir. Sevgi duyulan konular ve aşk duygusu yaşanırken organizmada oksitosin, vazopressin, dopamin ve serotonin aktif bir süreç olduğu bilinmektedir, ancak bu duygunun fizyolojik, psikolojik mekanizmaları hala çözümlenebilmiş değildir. Farklı alanlarda ortaya çıkan gerçek sevgiler evrensel sevgi platformuna aittir. Evrensel genel doğrulara dayanmayan ve genellikle bir arzudan, bir ihtiyaçtan kaynaklanan hoşlanma, yönelme ve ilgi duyma davranışları sevgi olarak kabul edilse de, içinde şiddet ve nefret barındırıyorsa gerçek sevgi kapsamında değildir. Gerçek sevgi hali için bireyin gerçeğe dair bilgiye ve bu bilginin onda bilişsel kemalata dönüşmesi gerekmektedir. Bu durum eşyanın hakikatine ve evrensel sisteme dair doğru bilimsel verilere dayanır. Sevgi ve ilişkili olduğu kavramlar, her biri bilimsel bir bulgu olan ve inanılması gereken bilgilerden oluşan, evrensel genel doğruları öğreten ayetler ve hadisler ile ele alındığında, sevgi ve aşkın doğru tanımına ulaşmak kolaylaşır. İslam düşüncesinde sevgi yaratılışın temel verilerindendir, yaratılanların tümü sevgiyle yaratılmıştır; evren ve içindekiler bir sevgi ürünüdür. Sevgi manasını ve ürünlerini anlamanın ilk koşulu Allah'ı ve sistemini doğru tanımaktır. Bu bize bilgiye dayalı ve içinde mutlaka korku barındıran sevgi duygusunu gösterir, bu sevginin doğruluğunu anlatır. Evrensel bilgiye dayanan sevgi ve aşklar, hayatı paydaşlarıyla birlikte onurlu, güçlü, barışık, başarılı yapar, aklı ve duyguları besler, korur ve geliştirir, hayatı dinamik tutar, motive eder. Bu derlemenin amacı, sevgiyi ve sevgi sanılan nefreti ele almak, 14 Şubat Sevgi Günü vesilesiyle gerçek sevgiyi gündeme getirmektir.
Psikoloji ve fizyoloji birbirini besler, destekler. Psikolojinin bağışıklık, homeostatik denge gi... more Psikoloji ve fizyoloji birbirini besler, destekler. Psikolojinin bağışıklık, homeostatik denge gibi fizyolojik işlevleri, fizyolojik durumun da duygu durumunu etkilediğini "nöro immuno modülasyon" gibi tanımlamalar da göstermektedir. Duygu durumu, düşünceler, konuşma ve davranışlar, fizyolojik sistemleri etkilemektedir. Covid-19 güçlü ve yaygın bir belirsizlik içeren yeni bir tıbbi durumdur. "Her salgın eski şeyleri siler, yeni bakış açıları ve hayat tarzları inşa eder" kuralı, sürecin fizyoloji ve psikolojiye etkilerinin bilinmesini gerektirmektedir. Covid-19 geri dönüşsüz doku ve organ hasarları sebebiyle fizyolojiyi ciddi düzeyde etkilemektedir. Psikolojik açısından ise hastalarda ve geniş kitlelerde anksiyete, stres ve davranış bozuklukları oluşturmaktadır. Ancak doğru değerlendiren bireyler için Kovid-19 psikolojiyi onaran, hayatı daha güvenli, hijyenik ve daha disiplinli hale getiren bir durumdur. Salgın sokağa dayalı hayatın ve alışılmış sosyalleşmenin güvenli olmadığını göstermiş, bakış açılarını, düşünceleri ve alışkanlıkları yeni normallere taşımıştır. Kovid-19'un kazanımları arasında dengelenmiş bir korku-ümit duygusu oluşturması, psikoloji ve fizyolojiyi olumlu yönde geliştirmesi de sayılabilir. Şikâyet ve bilimsel olmayan korkudan farklı bir duygu durumu olan korku-umut dengesi, sürdürülebilir fizyoloji ve psikoloji için önemli ve gereklidir. Virüsün vasıfları, virülansı ve etki mekanizmaları doğrultusunda, evrensel genel doğrulara dayalı bir hayat tarzı oluşturmak, salgın sürecinde psikoloji ve sağlığın doğru yönetilmesini ve güçlendirilmesini sağlayabilir. ANAHTAR KELIMELER: Salgınlar, psikoloji, fizyoloji, immun sistem, homeostatik denge. Psychology and physiology support each other. Descriptions such as "neuroimmune modulation" show that psychology affects the physiological functions such as immunity, homeostatic balance, and the physiological state affects the emotional state. Mood, thoughts, speech and behavior affect physiological systems. Covid-19 is a new medical condition that includes a strong and common uncertainty. The rule "Every epidemic deletes old things, builds new perspectives and lifestyles" requires knowing the effects of the process on physiology and psychology. Covid-19 seriously affects physiology due to irreversible tissue and organ damage. In terms of psychology, it creates anxiety, stress and behavioral disorders in patients and large masses. However, for individuals who evaluate correctly, Kovid-19 is a condition that repairs psychology, making life safer, hygienic and more disciplined. The epidemic has shown that street-based life and habitual socialization are not safe and have brought perspectives, thoughts and habits to new normal. Kovid-19's achievements include creating a balanced sense of fear and hope, and improving psychology and physiology positively. The fear-hope balance, which is a different emotional state than complaint and unscientific fear, is important and necessary for sustainable physiology and psychology. In line with the characteristics, virulence, and mechanisms of action of the virus, creating a lifestyle based on universal general truths can ensure that psychology and health are properly managed and strengthened during the outbreak.
Bal arısı (Apis mellifera L.) yüksek adaptasyon yeteneği ve üreme içgüdüsü ile bilinen sosyal bi... more Bal arısı (Apis mellifera L.) yüksek adaptasyon yeteneği ve üreme içgüdüsü ile bilinen sosyal bir böcektir. Arıyı önce keşfeden sonra onu bir evcil böcek gibi kontrollü üreten insan, arı ürünlerinden yararlanmayı öğrenmeye başlamıştır ki bunlardan fonksiyonel önemdeki birisi de "royal jelly" olarak da bilinen arı sütüdür. Arı sütü, işçi arıların yutak üstü salgı bezlerinden üretilen, jel formunda akıcı, kremsi beyaz renkli bir salgıdır. Ekşi, keskin fenolik kokuludur, suda kısmen çözünebilir. Arı sütü, arı larvalarının ilk dönem gelişiminde yer alan tek besin maddesidir. Ayrıca, kraliçe onunla beslenir, işlevlerini yerine getirebilmesi için arı sütüne ihtiyaç duyar. Sadece arı sütüyle beslenen kraliçe arının, işçi arılardan yaklaşık 50 kat uzun ömre sahip olmasında rolü olduğu düşünülmektedir. Bu derleme, arı sütü ve fizyolojik etkileri üzerinedir. Amaç, stratejik önemdeki bu fonksiyonel gıda hakkında farkındalık oluşturmak ve bu besinden bilinçli yararlanımı artırmaktır.
İnsan ve hayvanlarda genel sağlık durumunu okumak, doğru teşhis ve etkili tedavi için önemlidir. ... more İnsan ve hayvanlarda genel sağlık durumunu okumak, doğru teşhis ve etkili tedavi için önemlidir. Bu amaçla başvurulan temel tarama testlerinden hemogram ve diğer hematolojik analizler çoğu zaman spesifik yönlendirmeler yapar. Kanı oluşturan bileşenlere ait sayım ve yüzdeler ile elde edilen hematolojik tablo, vücuttaki fizyolojik durum ve sistemler hakkında çok değerli bilgiler sunabilmektedir. Kan sayımı incelemesi ile elde edilen bilgilerin anlamlı yönlendirme yapabilmesi için, hasta öyküsü ve fizik muayene ile birlikte değerlendirilmesi gerekmektedir. Tam Kan Sayımı anlamına gelen Hemogram Testi (CBC), anemiler, enfeksiyonlar, inflamasyon ve kanama bozuklukları yanı sıra lösemiler hakkında teşhise yardımcı spesifik ve nonspesifik veriler sunar. Kolun antekübital bölgesindeki uygun ve geniş bir venden veya parmak ucu ya da yeni doğanlarda topuktan alınan kan örneği ile yapılan hemogram testi hiç bir özel hazırlık gerektirmediği gibi aç ya da tok iken yapılabilir. Derleme, popüler bir tıbbi bulgu elde etme yönteni olan hemogram testinin tıp ve veteriner hekimliği gibi sağlık disiplinlerinde eğitim gören öğrenciler ile tıp dışı paydaşlar tarafından daha iyi tanınmasını amaçlamaktadır. ANAHTAR KELİMELER: Hematoloji, kan fizyolojisi hemogram, kan sayımı, kan ABSTRACT: The first of the basic screening tests to determine general health status in human and animals is the hemogram. Blood counts and percentage of the components of hematological table and other systems in the body have vital information. The Hemogram Test which means Complete Blood Count (CBC), provides specific and nonspecific data to aid in the diagnosis of anemia, infections, inflammation and bleeding disorders as well as leukemias. The information obtained from the blood count examination should be evaluated together with the patient's history and physical examination in order to provide meaningful guidance. Hemogram testing with a suitable and wide vein in the antecubital region of the arm, or with a fingertip or a blood sample taken from the heel in newborns does not require special preparation, but can be performed when hungry or full. The review aims to better recognize the hemogram test, a popular method in medicine offering valuable information about physiological condition and tissues, for students studying in health disciplines such as medicine and veterinary medicine and non-medical stakeholders.
ÖZET: Melissa oficinalis, lamiaceae familyasına ait, Türkçede oğul otu veya melisa olarak bilinen... more ÖZET: Melissa oficinalis, lamiaceae familyasına ait, Türkçede oğul otu veya melisa olarak bilinen, 20-150 cm arasında uzayabilen hoş kokulu, çok yıllık bir bitkidir. Ülkemizde Anadolunun kenar kısımları, Akdeniz bölgesine yayılmış bir bitkidir. Geleneksel olarak baş ağrısı, ateşlenme, uykusuzluk ve soğuk algınlığı hazımsızlık, kalınbağırsak sancısı, sinirlilik, kalp yetmezliği ve depresyon tedavisinde kullanılır. Melissa oficinalis yapısında bulunan etkin maddelerin GC, GC / MS, HCT, CID, tandem, MS, EAE (enzim destekli ekstraksiyon), PLE (basınçlı sıvı ekstraksiyon), Sıvı Tandem Mass spektrometresi (LC-MS/MS) ve HPLC gibi yöntemlerle kalitatif ve kantitatif analizleri yapılmıştır ve bu etkin maddelerin çeşitli farmakolojik etkileri; in vivo, in vitro ve klinik araştırmalarda incelenmiştir ve incelenmeye devam edilmektedir. Klinikte en çok sedatif etkisinden yararlanılarak depresyon tedavisinde kullanılmaktadır. Piyasa preparatlarının hazırlanmasında melissa oficinalis bitkisinin çoğunlukla yaprak ekstrelerinden yararlanılmaktadır. Daha çok antidepresan amaçla kullanılmakta, diğer antidepresan ilaçların neden olduğu araç sürmede dikkatsizlik, olumsuz kardiyak etkiler gibi yan etkileri dikkat çekmektedir. Bu derleme, geleneksel tıbbi uygulamalarda ve modern tıpta geniş bir kullanım alanına sahip olan Melissa officinalis bitkisinin daha yakından tanınmasını, farmakolojik etkilerini ve bu etkilerin nedenlerini ve olası toksik zararlı özelliklerini bilimsel ortamın dikkatine sunmak amacıyla hazırlanmıştır. Anahtar Kelimeler: Fitokimyasallar, Melisa, Oğul otu, tıbbi aromatik bitkiler ABSTRACT: Melissa oficinalis, which belongs to the family Lamiaceae, Turkish known as lemon balm or lemon balm, scented space can be between 20-150 cm, it is a perennial plant. Anatolia at the edges of our country, is a plant that spread to the Mediterranean region. Traditionally, headache, fever, common cold, insomnia and dyspepsia, colic, irritability, used to treat heart failure and depression. Melissa oficinalis GC of the active ingredient present in the composition, GC / MS, HCT, CID, tandem MS, EAE (enzyme assisted extraction), PLA (liquid extraction), Liquid tandem mass spectrometry (LC-MS / MS) and qualitatively by methods such as HPLC and quantitative analyzes were performed and these various pharmacological effects of the active substance; in vivo and in in vitro and clinical studies are still being investigated. Utilizing the most sedative effect it is used in the clinical treatment of depression. Market preparations were utilized in the preparation of extracts of leaves of melissa oficinalis mostly plants. When used antidepressant purposes carelessness in driving caused by the other antidepressants, side effects such as cardiac effects were observed. Prolonged use can lead to addiction and withdrawal syndrome. In this review, both traditional medical practice in both having a broad range of applications in modern medicine Melissa officinalis plant closer recognition of the pharmacological effects and the causes of these effects and possible toxic harmful properties is prepared to bring to the attention of the scientific environment.
Kadim tıp kültüründe bitkilerin tedavideki yeri yadsınamaz. Bitkiler, halk tıbbında acı, ağrı ve ... more Kadim tıp kültüründe bitkilerin tedavideki yeri yadsınamaz. Bitkiler, halk tıbbında acı, ağrı ve birçok semptomun giderilmesinde, ayrıca duygu durum sorunlarında ilk başvurulan paydaşlardır. Endüstrileşme ile yaygınlaşan sentetik ürünler, cazibesini kaybetmeye ve yerini doğala bırakmaya başlamıştır. Bu kapsamda tıbbi tedavilerde bitkisel tercihlerin yeri artmış, tıbbi aromatik bitkiler, ilaç endüstrisinin öncelikli bir ilgi alanı haline gelmiştir. Hücre koruyucu, kanama durdurucu, immunostimulan, antienflamatuvar, analjezik özelliklere sahip bitkiler, bitkisel ürünler ve fitokimyasallar, geleneksel ve tamamlayıcı tıbbi uygulamalar kadar konvansiyonel tıpta da önemli bir yere sahiptir. Günümüzde daha etkin ve az riskli tedavi modaliteleri geliştirilmesi amacıyla bitkiler ve fitokimyasallar cazip bir AR-GE alanıdır. Dünya Sağlık Örgütü, sağlıklı diyetin ağırlıklı olarak bitkilerden oluşması gerektiğini bildirmiş, bu da tıbbi ve ıtri bitkilere ilgiyi artıran bir diğer önemli faktör olmuştur. Derleme, tıbbi ve ıtri bitkilere tarihçe, sınıflandırma ve yaygın kullanım alanları açısından yaklaşmaktadır. ANAHTAR KELİMELER: Tıbbi bitkiler, ıtri bitkiler, aromatik bitkiler, ilaç ve tedavi ABSTRACT: Especially the folkloric medicine culture was built on plants. In traditional public health; in case of different kind of symptoms, pain, mood disorders, plants are the first applicants. Nowadays, when the synthetic products started with the industrial revolution began to lose their appeal, the process of turning back to nature has begun to be re-emphasized and the place of vegetative preferences started to increase. Medicinal and aromatic plants have therefore been updated and become one of the primary interests of researchers, the medical and pharmaceutical industry. Phytochemicals, plants and herbal products with medical properties such as potentiator, cell preservative, antihemorrhagic, immunostimulant, and anti-inflammatory have an important place in conventional medicine as well as conventional, alternative and complementary medical applications. The healthy diet recommended by the World Health Organization consists mainly of plants is another important factor of extraordinary interest to medical and herbal plants. The review deals with the history, classification and widespread use of medicinal and indoor plants.
ÖZET: Bize çok geniş gibi gelse de gezegenimiz kozmik ölçekte oldukça küçüktür ve çok hassas deng... more ÖZET: Bize çok geniş gibi gelse de gezegenimiz kozmik ölçekte oldukça küçüktür ve çok hassas dengelere sahiptir. Bu denge hali insanın eylemlerinden etkilenir. Sanayi tesisleri, teknolojik üretim, enerji ve maden havzaları, ulaşım sistemleri ve endüstriyel üretim tesisleri gibi yapılaşmaların geotasarım hassasiyetinden yoksunluğu nedeniyle yaban hayatı ve evcil yaşamın kaynağı olan ekosistem ve biyolojik çeşitlilik, sürdürülebilirlik açısından risk altındadır. Deri sektörü ülkemizin hem başarılı olduğu hem de uluslararası alanda iddialı olduğu bir alandır. Ege ve Akdeniz bölgeleri bu açıdan yaygın bir üretim ağına sahiptir. 1970'lerden bu yana ülke ekonomisinde giderek artan bir role sahiptir; ihracata ve turizme yönelik önemli bir enstrumandır. İş gücüne dayanması nedeniyle geniş bir istihdama sahiptir. Katma değeri yüksek ürün elde edilmektedir. Bu derleme, deri işleme tesisleri ve tabakhanelerinin yaygın olarak kullandıkları kimyasallar ve açığa çıkan deri atık ürünleri nedeniyle oluşan çevresel etkileri ele almaktadır. ANAHTAR KELİMELER: Tabakhaneler, deri imalatı, çevre kirliliği, toksik kimyasallar.
Amaç: Ovariektomi yapılmış ratlarda östrojen ve progesteron hormonlarının beraber veya ayrı uygul... more Amaç: Ovariektomi yapılmış ratlarda östrojen ve progesteron hormonlarının beraber veya ayrı uygulanmasının lipid peroksidasyon, antioksidatif aktivite (AOA) ile β-karoten, vitamin A ve C düzeyine olan etkisinin belirlenmesi amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Araştırma overioktemi yapılmış ve her biri 10 rattan oluşan kontrol ve 3 deneme grubunda yürütüldü. Kontrol grubuna susam yağı, progesteron grubuna progesteron 2 mg/rat/gün, östrojen grubuna 17β-östradiol 10 mg/rat/gün, östrojen + progesteron grubuna 17β-östradiol 10 mg/rat/gün + progestagen 2 mg/rat/gün olarak 10 gün uygulandı. En son uygulamadan 2 saat sonra genel anestezi altındaki ratlardan alınan kan örneklerinde malondialdehit (MDA), AOA, β-karoten, vitamin A ve C düzeyleri ölçüldü. Bulgular: Tam kan MDA düzeylerinin kontrol gruba göre östrojen grubunda azaldığı, ancak diğer deneme gruplarında fark bulunmadığı tespit edildi. Plazma AOA düzeyinin östrojen ve östrojen + progesteron gruplarında kontrol ve progesteron gruplarına göre yüksek (p<0.05) olduğu belirlendi. Plazma β-karoten düzeyinin tüm deneme gruplarında kontrol grubuna göre azaldığı görüldü. Vitamin C düzeylerinin kontrole göre tüm deneme gruplarında yüksek olduğu bulunurken en yüksek artış östrojen ve östrojen + progesteron gruplarında saptandı. Öneri: Ovariektomi yapılmış ratlarda östrojenin antioksidan etkinliği artırarak lipid peroksidasyonunu azalttığı, progesteronun ise vitamin A ve C düzeyini artırmasına karşın lipid peroksidsyonuna etkisi olmadığı ifade edilebilir.
Bulaşıcı salgın hastalıklar epidemiler olarak bilinir. Pandemiler çok geniş coğrafyalara bazen bi... more Bulaşıcı salgın hastalıklar epidemiler olarak bilinir. Pandemiler çok geniş coğrafyalara bazen bir kıtaya, hatta tüm küreye yayılan, insanlar veya hayvanlarda hastalık ve ölümlere yol açan bulaşıcı, salgın hastalıklardır. Enfeksiyöz hastalıklar, hastalık yapıcı mikroorganizmalar bir türden diğerine, hayvandan insana, insandan insana veya havadan, sudan, topraktan insana ve hayvana geçebilir, bu sebeple bulaşıcı hastalık olarak tanımlanırlar. Bir salgın hastalığa yol açan organizma virüs, bakteri, riketsia, mantar veya parazit olabilir. Bütün bulaşıcı hastalıklar bir veya daha fazla yolla insana veya hayvana geçebilme özelliğindedir. Bu sebeple, diğer endemilerde olduğu gibi Covid-19 ile mücadelede de öncelik, temas ve kontaminasyon yollarından uzak durmak, vücudun bulaşıma açık bölgelerini korumak, etkin dezenfeksiyondur. Bağışıklığı etkileyen duygu durumu, inanç, beslenme, uyku rejimi ve hayat tarzı gibi tercihlerin evrensel genel doğrularla uyumlu olması da önemlidir. ANAHTAR KELIMELER: Covid-19, pandemiler, epidemiler, salgın hastalıklar, öletler.
ÖZET: Yaşlılık ve yaşlanma birbirlerinin yerine kullanılsalar da anlam farkı içerirler. Yaşlılık ... more ÖZET: Yaşlılık ve yaşlanma birbirlerinin yerine kullanılsalar da anlam farkı içerirler. Yaşlılık bir fizyolojik olguyu ve belirli bir yaşın üzerinde olmayı tanımlarken, yaşlanma ise doğuştan başlayan yaş alma sürecini anlatır. Doğum, büyüme, gelişim, değişim ve yaşlılık, canlı organizmalar için birer doğal süreçtir. Bu süreçlerin özgün fizyolojik ve psikolojik özellikleri vardır. Her canlıya özgü yaşlılık süreçleri olmakla birlikte genel yaşlılık çerçevesi ve göstergeleri benzerdir. Yaşlılığı genetik program başlatsa da bunun mekanizması henüz tam olarak bilinmiyor. Genetik yaşlılık sürecinin başlamasıyla hormon seviyeleri azalır, serbest radikal nitelikli ürünlerin tahrip ediciliği artar, yenilenme faaliyetleri yavaşlar. Organ ve dokularda yetmezlikler görülmeye başlar. Genital faaliyetler geriler. Kemik doku gözenekli hale gelerek zayıflayıp bozulur ve osteoporoz süreci başlar. Kalp, akciğer ve böbrek fonksiyonları azalma seyrine girer, damar sorunları gelişir. Termoregülasyon (sıcaklık ayar) mekanizmaları bozulur, çevresel sıcaklık değişimlerine adaptasyon ve direnç azalır. Savunma sistemi zayıflar. Yangısal cevapta gecikme ve yavaşlama ile iyileşme güçlükleri dikkat çeker. Vücudun kendi hücrelerine karşı geliştirdiği otoimmun cevaba bağlı alerjik hastalıklarda artış olur. Mesafe ayarlama, odaklama kabiliyeti zayıflar. Uyaranlara karşı mental ve fiziksel cevaplarda yavaşlama gözlenir. Bu makale, önceden hazırlık yanı sıra özel bir beslenme ve hayat tarzı gerektiren bu hassas dönem hakkında farkındalık ve bilinç oluşturmayı amaçlamaktadır. ANAHTAR KELIMELER: Yaşlılık, fizyoloji, yaşlı, beslenme, antioksidanlar, yaşam tarzı ABSTRACT: Although aging and "get old" are used interchangeably, they include meaning difference. While old age (aging) defines a physiological phenomenon and being above a certain age, "to get old" refers to age taking and describes the innate process. Birth, growth, development, change and aging are processes for living organisms. These processes have different physiological, psychological characteristics. Although there are aging processes that are specific to each living, the general framework is similar. The genetics program starts aging, but it is still under investigation. With the genetic aging process, hormone levels decrease, free radical products increase, synthesis and regeneration activities are slowed down. Deficiencies in organs and tissues begin to appear. Genital activities regress, the bone tissue becomes weakened by weakening and osteoporosis process begins. Heart, lung and kidney functions go into a decreasing course, vascular problems develop. The thermoregulation mechanisms deteriorate and adaptation and resistance to environmental temperature changes are reduced. The defense system is weak. The lag and deceleration in the inflammatory response and the difficulties of recovery are noteworthy. Allergic diseases related to the autoimmune response developed by the body against its own cells increase. Adjusting the distance, poor focusing ability. Mental and physical responses to stimuli are observed to slow down. This paper aims to raise awareness about this sensitive period that requires a special diet and lifestyle.
ÖZET: Tamamlayıcı tıbbi usuller ve formüller etki mekanizmaları bilimsel olarak henüz kanıtlanmam... more ÖZET: Tamamlayıcı tıbbi usuller ve formüller etki mekanizmaları bilimsel olarak henüz kanıtlanmamış yaklaşımlardır; bir inanış veya tecrübe kökenli bu bilgi, uygulama ve yöntemlerin çoğu hipotez yani önerme konumundadır. Bilimsel yöntemlerle henüz kanıtlanmamış olmaları onların bilimsel bir mekanizmalarının olmadığı anlamına gelmediği için, önyargıdan uzak bilimsel otoriteler, tamamlayıcı tıbbi öneri ve teknikleri kanıta dayalı hale getirmeye çalışmakta, hatta konvansiyonel tıpla hibrit uygulamalar geliştirmektedirler. Ülkemiz tıbbı da, hem beşeri hem de veteriner hekimliği alanında holistik yaklaşımları önemsediğini göstermektedir. Türkiye Bilimler Akademisi, Sağlık Bakanlığı, üniversitelerin tıp ve veteriner fakültelerinin bu alandaki çalışmaları, bu sürece ait somutlaşmış uygulamalar artmıştır. Tamamlayıcı tedavi yöntemleri üzerine araştırma ve tezler, tarihi kaynaklardaki ilaç formüllerinin ilaç AR-GE ekosistemine dâhil edilmesi, tamamlayıcı tıp ürünlerinin ruhsatlandırılması temalı çalıştay, kongre, sempozyum ve etkinlikler, TÜBA, üniversiteler, Sağlık Bakanlığı ve STK'ların bu alandaki çalışmaları önemli göstergelerdir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO)'nün tamamlayıcı tıp temalı etkinliklere destek vermesi de önemli bir kazanımdır. Dünyada ve ülkemizde tamamlayıcı tıbbi uygulamalara ve ürünlere rağbet artmaktadır. Çok zengin bir folklorik tedavi hafızasına sahip olan kültürümüz, günümüz tıbbının uyguladığı birçok teknik ve tedavinin ilham kaynağıdır. Mikrobiatayı geliştiren beslenme usulleri, zindelik ve tedavi amaçlı çayları, macunları, şerbetleri, akıl ve ruh sağlığını koruyan tekkeleri, kıraathaneleri ve köy odaları bu açıdan incelenmektedir. Artan ilgi tamamlayıcı tıbbın kapsamını genişletmekte, standartlarını netleştirmektedir. Tıp, veteriner hekimliği, diş hekimliği fakültelerinin müfredatına girmesi gereken kanıta dayalı tamamlayıcı tıp, tedavi protokolleri ve uygulamalarının hızlanmasına, ruhsatlandırma ve sertifikasyon hizmetlerinin artmasına da zemin hazırlayacaktır. Ayrıca helal tıbbi ürün ve ilaçların geliştirilmesi sürecini de destekleyecektir. Kanıta dayalı tamamlayıcı tıp çalışmaları ve uygulamalarında hedef, koruyucu tıbbı teşvik etmek, insan ve hayvan refahı yanı sıra sağlık ekonomisini iyileştirerek uygun, etkin ve etkili sağlık hizmeti sunabilmektir. Sağlık ve tıp alanındaki bilgi ve tecrübe birikimini geleneksel tıp ve modern ikileminden kurtararak bilimsel platformda uzlaştırıp insan ve hayvan sağlığının hizmetine sunmaktır. ANAHTAR KELİMELER: kanıta dayalı tamamlayıcı tıp, holistik tıp ve veteriner hekimlik. ABSTRACT: Complementary medical procedures and formulas impact mechanisms are scientifically unproven approaches; most of these information, applications and methods of origin of a belief or experience are hypotheses, that is, propositions. Since the fact that they have not yet been proven by scientific methods does not mean that they have no scientific mechanisms, the scientific authorities are trying to make complementary medical advice and techniques based on evidence, even developing hybrid applications with conventional medicine. Our country's medicine shows that it cares about holistic approaches in both human and veterinary medicine. The studies of the Turkish Academy of Sciences, Ministry of health, the faculties of Medicine and veterinary medicine of universities in this field have increased the embodiment of this process. Research and theses on complementary treatment methods, inclusion of drug formulas in the pharmaceutical R & D ecosystem in historical sources, Congress, Symposium and activities on licensing of complementary medicine products, Tuba, universities, Ministry of health and NGOs are important indicators in this field. The World Health Organization (WHO) supports complementary medical-themed activities. In the world and in our country, the demand for complementary medical applications and products is increasing. Having a very rich folkloric treatment memory, our culture is a source of inspiration for many techniques and treatments applied by today's medicine. In this respect, nutrition procedures that develop microbiata, tea for wellness and treatment, pastries, sherbets, Dervish lodges that protect mental and mental health, and village rooms are examined. Increasing interest widens the scope of complementary medicine and clarifies Its standards. Medical, veterinary, dental faculty's curriculum should be entered into the complementary medicine, treatment protocols and applications based on evidence to accelerate, licensing and certification services will also prepare the ground. It will also support the development of Halal medicinal products and medicines. The aim is to promote preventive medicine, to provide appropriate, effective and effective health care by improving human and animal welfare as well as health economy. To reconcile knowledge and experience in the field of health and medicine in scientific platform by saving from the traditional medical and modern dilemmas and to present them to the service of human and animal health.
Biyokimyasal reaksiyonlarda yer almayan bir ağır metal ve nörotoksin olan kurşun, sürdürülebilir ... more Biyokimyasal reaksiyonlarda yer almayan bir ağır metal ve nörotoksin olan kurşun, sürdürülebilir yaşam ve çevre bilincinden yoksun sanayileşme anlayışının bir sonucu olarak bugün yaşamı kuşatmıştır. Bu nedenle de problem küreseldir. Kurşun zehirlenmesi, önlenebilir bir olgu olmasına karşın yaygın bir halk sağlığı ve çevre sorunu olarak karşımızdadır. Kurşun kontaminasyon ve zehirlenmesi, gelişim ve davranış bozukluklarından nörolojik patolojilere kadar bir dizi sağlık sorununda temel etmendir. Bu doğrultuda, çevreyi ve yaşamı tehdit eden kurşunlu ürünlerin ortadan kaldırılması, en önemli risk grubunu oluşturan çocukların korunması için, hiç olmazsa kontrol altına alınması öncelikli amaç olmalıdır. Özellikle, kurşunlu benzin kullanımının tamamen engellenmesi başta olmak üzere, kurşun kontaminasyonuna yol açan faktörlerin yaşam alanlarından izole edilmesi hedeflenmelidir.
Son yıllarda, serbest radikal kimyası, antioksidanlar, eksojen fitokimyasal antioksidanlar ve bun... more Son yıllarda, serbest radikal kimyası, antioksidanlar, eksojen fitokimyasal antioksidanlar ve bunların güvenli kullanımına ilgi büyük olmuştur. Oksidatif strese yol açan serbest radikaller, reaktif oksijen ve nitrojen türleri, çeşitli endojen sistemlerde vücudumuz tarafından üretilir. Bunun dışında farklı fiziksel ve kimyasal koşullara veya patolojik durumlara maruziyet de oksidatif stres kaynağı olabilmektedir. Normal koşullarda serbest radikaller ve antioksidanlar arasında bir denge ve bir uyum vardır. Bu canlı için gereklidir. Serbest radikalleri makul sınırlarda tutan vücudun antioksidan savunma yeteneğinin aşılması halinde oksidatif stres ile karşılaşılır. Böylece, lipidler, proteinler ve DNA'da hasar oluşturarak hastalıklara yol açan bir dizi reaksiyon tetiklenir. Bu nedenle antioksidan dış kaynakların kullanımı oksidatif stresi önelmede veya onunla başa çıkmada sıkça karşımıza çıkmaktadır. Ancak bütillenmiş hidroksitoluen (BHT) ve butillenmiş hidroksianisol (BHA) örneklerinde olduğu gibi, kimi sentetik antioksidanların sağlık için tehlikeli olduğunun anlaşılması, araştırmacıları antioksidan aktiviteye sahip etkili, toksik olmayan, doğal, bitkisel bileşiklerin aranmasına yoğunlaştımıştır. Bu kapsamda, derlemede oksidatif stres aracılı hücresel hasar ve hastalıklara karşı fonksiyonel kabul edilen antioksidan fiyokimyasalların temel özellikleri ve rolleri üzerinde özet bir bakış sağlamak amaçlanmıştır.
Son yıllarda, serbest radikal kimyası, antioksidanlar, eksojen fitokimyasal antioksidanlar ve bun... more Son yıllarda, serbest radikal kimyası, antioksidanlar, eksojen fitokimyasal antioksidanlar ve bunların güvenli kullanımına ilgi büyük olmuştur. Oksidatif strese yol açan serbest radikaller, reaktif oksijen ve nitrojen türleri, çeşitli endojen sistemlerde vücudumuz tarafından üretilir. Bunun dışında farklı fiziksel ve kimyasal koşullara veya patolojik durumlara maruziyet de oksidatif stres kaynağı olabilmektedir. Normal koşullarda serbest radikaller ve antioksidanlar arasında bir denge ve bir uyum vardır. Bu canlı için gereklidir. Serbest radikalleri makul sınırlarda tutan vücudun antioksidan savunma yeteneğinin aşılması halinde oksidatif stres ile karşılaşılır. Böylece, lipidler, proteinler ve DNA'da hasar oluşturarak hastalıklara yol açan bir dizi reaksiyon tetiklenir. Bu nedenle antioksidan dış kaynakların kullanımı oksidatif stresi önelmede veya onunla başa çıkmada sıkça karşımıza çıkmaktadır. Ancak bütillenmiş hidroksitoluen (BHT) ve butillenmiş hidroksianisol (BHA) örneklerinde olduğu gibi, kimi sentetik antioksidanların sağlık için tehlikeli olduğunun anlaşılması, araştırmacıları antioksidan aktiviteye sahip etkili, toksik olmayan, doğal, bitkisel bileşiklerin aranmasına yoğunlaştımıştır. Bu kapsamda, derlemede oksidatif stres aracılı hücresel hasar ve hastalıklara karşı fonksiyonel kabul edilen antioksidan fiyokimyasalların temel özellikleri ve rolleri üzerinde özet bir bakış sağlamak amaçlanmıştır.
Değişim, dönüşüm ve evrilme tüm zamanlar ve mekanların ortak evrensel süreçleridir. Tarihsel döne... more Değişim, dönüşüm ve evrilme tüm zamanlar ve mekanların ortak evrensel süreçleridir. Tarihsel dönemlere ait coğrafi kesitler bu gerçeği göstermektedir. İnsan eliyle oluşturulan ortamlardan birisi olan şehirlere insan aklı ve duyguları doğrudan yansımaktadır. Bu sebeple şehirler, konumlandırıldıkları coğrafi alan dâhil panaromik görüntüleri, mahrem detayları ve diğer özellikleri yanı sıra soyut hafızalarını, kendilerini kuran ve geliştiren insanın ortak aklı olarak yansıtırlar. Şehirde insanın sadece elinin değil aklının da izini görebilmeliyiz. İç güdülerin ve salt zekanın orta-uzun vadeli projeksiyon üretemeyen duygusallığından kurtulmuş bir aklı, özellikle de ileri akıl olan öz aklı yansıtması halinde şehrin akıllandığını ve evrildiğini, kemâlat yaşadığını söyleyebiliriz. Görüntü ve fiziksel koşullarla sınırlı mekânsal değişimler, insanı rahatlatıp memnun etse de onun kendini kendi gibi hissedeceği ortamlar oluşturamaz. Eğer evrensel doğrularla uyumlu aklın belirleyiciliği yoksa, ileri zekâ ürünleri ile gelen rahatlık ve memnuniyete rağmen mutlu yaşam standardına ulaşmak mümkün olmaz. Teknoloji, insana has bir kavram olarak, kendisini üreten akıl kadar onu kullanan akla göre de şekillenir ve yaşama yön verir. Şehirlerin insan ve çevre ayrılmazlığını merkeze alan, koruyan ve geliştiren akılla inşa edilmeleri ancak akılla, dahası öz akılla yani evrensel doğrularla uyumlu akılla mümkündür. Öz aklın yön verdiği adımlara bu nedenle şehirleşmenin salih ameli diyebiliriz. Yapay zekâ gibi bilgi işlem kapasitesini kendi geliştirebilen otonom ürün ve sistemlerin şehirlere dokunmasının önüne geçmeye çalışmak, dünya ile birlikte nefes alıyor olmanın gereği olarak yanlıştır, global olarak da hem sağlıklı bir seçim değildir hem de sürdürülebilir bir tercih olmayacaktır. Ancak mekânın zekâ ile şekillendirilmesi sürecini akılla veya öz akılla yönetebilmek, dahası aletsel zekayı öz aklın belirlediği koşullarda yönetmek hayati önemdedir. Bu bakışla, CBS ve Geotasarım gibi güncel imkân ve metodolojileri bu perspektifle kullanmak, insanı ve şehri zekâ ile buluşmanın
İnanış ve gelenek kökenli tıbbi uygulamaların tamamlayıcı tıp kapsamında görülenleri, Dünya Sağlı... more İnanış ve gelenek kökenli tıbbi uygulamaların tamamlayıcı tıp kapsamında görülenleri, Dünya Sağlık Örgütü, sağlık bakanlıkları ve bilim camiası tarafından kanıta dayalı hale getirilmeye çalışılmaktadır. Kanıta dayalı tamamlayıcı tıp uygulamalarında, hastanın kendini kendi gibi hissetmesini sağlayan yaklaşım ve uygulamalar dikkat çekmektedir. Hastanın psişik ve homeostatik refahının sağlanması için kendini kendi gibi hissedebileceği ortam ve yaklaşımların sağlanması önemlidir. Bunun için insan veya hasta tercihleri önemsenmelidir. Örneğin, vejetaryen ve veganların tercihlerine saygı duyularak geliştirilen ilaç, malzeme ve teknikler, onların bir insan ve bir hasta olarak kendilerini iyi hissetmesini sağlamaktadır. Türkiye'de helal-haram kavramları yaşantıda önemli bir yere sahip olup, halk için öncelikli ve önemli bir tercih alanıdır. İlaç formülasyonları hazırlanırken, ilaçlar ambalajlanırken, medikal veya cerrahi girişimler planlanırken helal kriterlere uygunluğa dikkat edilmesi müslüman toplumlarda sağlıklı kişiler ve hastalar açısından bir insani hak olarak görülmeli ve yasalarla teminat altına alınmalıdır. Haram olması sebebiyle alkol içeren bir ilacı kullanmak istemeyen veya mahremiyeti için riskli gördüğü bir muayene tekniğine maruz kalmak istemeyen hastanın duygularına gösterilecek saygı, bütüncül tıp kapsamında etik yaklaşımın bir gereğidir. Vejetaryenler/veganlar için bazı ilaçların ambalajı dâhil hayvansal ürün kullanılmadan üretilmesi, bir insan hakkı olarak sevindiricidir. Müslümanlar için, teşhis ve tedavi yöntemleri, tıbbi ortamlar, sarf malzemeleri, ilaçların hazırlanış ve uygulanışı ve operasyon süreçlerinde helal ve haram standartlarının oluşturulması ve uygulanması, bir insan ve hasta hakkı olarak hastalarda iyi hissetme ve güveni artıracak, tedavi süreçlerini olumlu etkileyecektir.
Biyolojik ritimler aydınlık ve karanlık faza göre çalışan döngülerdir. İnsan ve hayvanlar diürnal... more Biyolojik ritimler aydınlık ve karanlık faza göre çalışan döngülerdir. İnsan ve hayvanlar diürnal ve noktürnal olarak bilinen 24 saatlik biyoritmlerde metabolik faaliyetlerini sürdürmektedir. Biyoritimlerin birçok etkileri yanı sıra besinlerin etkilerini değiştirebildiği, aynı zamanda bazı durumlarda besinlerin de biyolojik ritimleri yönlendirebildiği düşünülmektedir. Bu durum, biyoritimler ve metabolizmanın etkileşimini somutlaştırmayı zorunlu kılmaktadır. Son 50 yılda, gıda anlayışı, beslenme tarzı ve besin teknolojilerinin hızlı geliştiği ve değiştiği bir dönem yaşanmaktadır. Fonksiyonel gıdalar, hiper besleyiciler, antioksidanlar, fitokimyasallar ve probiyotikler gibi yaklaşımlar, gıda konusundaki klasik yaklaşımları değiştirmiştir. Biyolojik ritimler ve besinlerdeki biyoaktif besin öğelerinin ilişkisi de yeni bir yaklaşım olarak dikkat çekmektedir. Biyoritimler, fizyolojik döngüler, metabolizma ve besin maddeleri ilişkisini yakından tanımak, besinlerin fonksiyonelleştirilerek ilaç gibi kullanımını sağlamak, biyoaktif besin bileşenlerinden hedefli olarak yararlanmak bilimsel çalışmaların hedefi haline gelmiştir. Biyoritimlerin bilinmesi ve bitkilerin terapotik amaçla kullanımı çok eski tarihlere uzansa da bilimsel çalışmalar yenidir. Biyoritmler ve besinler birbirlerinin etkisini şekillendirebilmekte, örneğin doğru bir kahvaltının biyoritm saatini olumlu şekilde etkilediği, polifenoller gibi biyoaktif besin bileşenlerin sinyal yolları üzerinden biyolojik saati etkiledikleri düşünülmektedir. Fonksiyonel gıdalar ve biyoaktif besin öğeleri, biyoritmler yardımıyla obezite ve metabolik sendrom gibi kronik olguları da önleyebilmektedir. Güncel veriler, fizyolojik ve metabolik süreçlerde sirkadiyen ritimlerin ve biyoaktif besin bileşenlerinin önemini, metabolik sendrom ve obezite gibi yaygın sağlık sorunlarını önleme veya iyileştirmede bunlardan yararlanılabileceğini göstermektedir. Anahtar kelimeler: Biyoritimler, fotoperiyod, fitokimyasallar, biyoaktif besin bileşenleri ABSTRACT: Biological rhythms are cycles that operate according to the light and dark phase. Humans and animals continue their metabolic activities in 24-hour biorhythms known as diurnal and nocturnal. It is thought that biorhythms can change the effects of nutrients as well as many effects, and also, in some cases, nutrients can direct biological rhythms. This situation makes it necessary to embody the interaction of biorhythms and metabolism. In the last 50 years, there has been a period in which food understanding, nutrition style and food technologies are rapidly developing and changing. Approaches such as functional foods, hyper-nutrients, antioxidants, phytochemicals and probiotics have changed classical approaches to food. The relationship between biological rhythms and bioactive nutrients in foods also draws attention as a new approach. Biorhythms, physiological cycles, metabolism and nutrient relationships, functionalizing foods and using them as drugs, targeted utilization of bioactive nutrients have become the goals of scientific studies. Although the knowledge of biorhythms and the therapeutic use of plants goes back to ancient times, scientific studies are new. Bio-active nutritional components such as polyphenols affect the biological clock through signaling pathways, while biorhythms and nutrients can shape each other's effect, for example, a correct breakfast is thought to positively affect the biorhythm clock. Functional foods and bioactive nutrients can prevent chronic cases such as obesity and metabolic syndrome with the help of biorhythms. Current data show the importance of circadian rhythms and bioactive nutritional components in physiological and metabolic processes, and that they can be used to prevent or improve common health problems such as metabolic syndrome and obesity.
Sevgi hayatı derinden etkileyen bir duygudur ve bu duygu biyokimyasal, fizyolojik süreçlerle dest... more Sevgi hayatı derinden etkileyen bir duygudur ve bu duygu biyokimyasal, fizyolojik süreçlerle desteklenmektedir. Sevgi duyulan konular ve aşk duygusu yaşanırken organizmada oksitosin, vazopressin, dopamin ve serotonin aktif bir süreç olduğu bilinmektedir, ancak bu duygunun fizyolojik, psikolojik mekanizmaları hala çözümlenebilmiş değildir. Farklı alanlarda ortaya çıkan gerçek sevgiler evrensel sevgi platformuna aittir. Evrensel genel doğrulara dayanmayan ve genellikle bir arzudan, bir ihtiyaçtan kaynaklanan hoşlanma, yönelme ve ilgi duyma davranışları sevgi olarak kabul edilse de, içinde şiddet ve nefret barındırıyorsa gerçek sevgi kapsamında değildir. Gerçek sevgi hali için bireyin gerçeğe dair bilgiye ve bu bilginin onda bilişsel kemalata dönüşmesi gerekmektedir. Bu durum eşyanın hakikatine ve evrensel sisteme dair doğru bilimsel verilere dayanır. Sevgi ve ilişkili olduğu kavramlar, her biri bilimsel bir bulgu olan ve inanılması gereken bilgilerden oluşan, evrensel genel doğruları öğreten ayetler ve hadisler ile ele alındığında, sevgi ve aşkın doğru tanımına ulaşmak kolaylaşır. İslam düşüncesinde sevgi yaratılışın temel verilerindendir, yaratılanların tümü sevgiyle yaratılmıştır; evren ve içindekiler bir sevgi ürünüdür. Sevgi manasını ve ürünlerini anlamanın ilk koşulu Allah'ı ve sistemini doğru tanımaktır. Bu bize bilgiye dayalı ve içinde mutlaka korku barındıran sevgi duygusunu gösterir, bu sevginin doğruluğunu anlatır. Evrensel bilgiye dayanan sevgi ve aşklar, hayatı paydaşlarıyla birlikte onurlu, güçlü, barışık, başarılı yapar, aklı ve duyguları besler, korur ve geliştirir, hayatı dinamik tutar, motive eder. Bu derlemenin amacı, sevgiyi ve sevgi sanılan nefreti ele almak, 14 Şubat Sevgi Günü vesilesiyle gerçek sevgiyi gündeme getirmektir.
Psikoloji ve fizyoloji birbirini besler, destekler. Psikolojinin bağışıklık, homeostatik denge gi... more Psikoloji ve fizyoloji birbirini besler, destekler. Psikolojinin bağışıklık, homeostatik denge gibi fizyolojik işlevleri, fizyolojik durumun da duygu durumunu etkilediğini "nöro immuno modülasyon" gibi tanımlamalar da göstermektedir. Duygu durumu, düşünceler, konuşma ve davranışlar, fizyolojik sistemleri etkilemektedir. Covid-19 güçlü ve yaygın bir belirsizlik içeren yeni bir tıbbi durumdur. "Her salgın eski şeyleri siler, yeni bakış açıları ve hayat tarzları inşa eder" kuralı, sürecin fizyoloji ve psikolojiye etkilerinin bilinmesini gerektirmektedir. Covid-19 geri dönüşsüz doku ve organ hasarları sebebiyle fizyolojiyi ciddi düzeyde etkilemektedir. Psikolojik açısından ise hastalarda ve geniş kitlelerde anksiyete, stres ve davranış bozuklukları oluşturmaktadır. Ancak doğru değerlendiren bireyler için Kovid-19 psikolojiyi onaran, hayatı daha güvenli, hijyenik ve daha disiplinli hale getiren bir durumdur. Salgın sokağa dayalı hayatın ve alışılmış sosyalleşmenin güvenli olmadığını göstermiş, bakış açılarını, düşünceleri ve alışkanlıkları yeni normallere taşımıştır. Kovid-19'un kazanımları arasında dengelenmiş bir korku-ümit duygusu oluşturması, psikoloji ve fizyolojiyi olumlu yönde geliştirmesi de sayılabilir. Şikâyet ve bilimsel olmayan korkudan farklı bir duygu durumu olan korku-umut dengesi, sürdürülebilir fizyoloji ve psikoloji için önemli ve gereklidir. Virüsün vasıfları, virülansı ve etki mekanizmaları doğrultusunda, evrensel genel doğrulara dayalı bir hayat tarzı oluşturmak, salgın sürecinde psikoloji ve sağlığın doğru yönetilmesini ve güçlendirilmesini sağlayabilir. ANAHTAR KELIMELER: Salgınlar, psikoloji, fizyoloji, immun sistem, homeostatik denge. Psychology and physiology support each other. Descriptions such as "neuroimmune modulation" show that psychology affects the physiological functions such as immunity, homeostatic balance, and the physiological state affects the emotional state. Mood, thoughts, speech and behavior affect physiological systems. Covid-19 is a new medical condition that includes a strong and common uncertainty. The rule "Every epidemic deletes old things, builds new perspectives and lifestyles" requires knowing the effects of the process on physiology and psychology. Covid-19 seriously affects physiology due to irreversible tissue and organ damage. In terms of psychology, it creates anxiety, stress and behavioral disorders in patients and large masses. However, for individuals who evaluate correctly, Kovid-19 is a condition that repairs psychology, making life safer, hygienic and more disciplined. The epidemic has shown that street-based life and habitual socialization are not safe and have brought perspectives, thoughts and habits to new normal. Kovid-19's achievements include creating a balanced sense of fear and hope, and improving psychology and physiology positively. The fear-hope balance, which is a different emotional state than complaint and unscientific fear, is important and necessary for sustainable physiology and psychology. In line with the characteristics, virulence, and mechanisms of action of the virus, creating a lifestyle based on universal general truths can ensure that psychology and health are properly managed and strengthened during the outbreak.
Uploads
Papers by recep aslan