1973
Historio 19ma yarcento20ma21ma yarcento |
Yardeki: 1900a • 1910a • 1920a • 1930a • 1940a |
Yari: 1901 • 1902 • 1903 • 1904 • 1905 |
La yaro 1973 (MCMLXXIII per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye lundio segun Gregoriala kalendario. Ol esis la 973ma yaro di la duesma yarmilo, la 73ma yaro di la 20ma yarcento, e la 4ma yaro di la yari 1970a.
Eventi
[redaktar | redaktar fonto]- 8ma di januaro - Luna 21 lansesas.
- 7ma di marto - Kometo Kohoutek deskovresas.
- 5ma di aprilo - Pioneer 11 sendesas aden kosmo.
- 14ma di mayo - Kosmala staciono Skylab sendesas a Teral orbito.
- 5ma di agosto - Mars 6 lansesas.
- 1ma di januaro - Unionita Rejio divenas membro dil Europana Ekonomiala Komunitato.[1] Dania e la Republiko Irlando anke membreskas ye la sama dio.
- 27ma di januaro - Usa, Nord-Vietnam, Sud-Vietnam e FNL (Fronto di Nacionala Liberigo di Sud-Vietnam) subskribas en Paris la pakto pri armistico.
- 3ma di junio - Aviono Tupolev Tu-144 kolizionas dum montro en Paris e produktas 15 morti.
- 11ma di julio - Aviono Boeing 707 de Braziliana kompanio Varig kolizionas proxim l'aeroportuo di Orly, Francia. L'acidento produktas 123 morti. Nur 12 personi transvivas. Pos ta acidento, komencos restrikti kontre fumar en avioni.
- 29ma di julio - Grekia votas favoroze pri abolisar monarkio.
- 2ma di agosto - Che l'Insulo Man, plu kam 30 personi mortas pro incendio en turistala refujeyo.[2]
- 5ma di agosto - Du Palestinana teroristi pafas kontre grupego en la salono dil aeroportuo di Athina, Grekia, e mortigas 3 personi e vundas plusa 55 homi. Pose deskovresas ke la du apartenis a terorista grupo Nigra Septembro.[3]
- 18ma di septembro - En Suedia, Karl la 16ma Gustaf asumas kom rejo, pos la morto di lua avulo Gustaf la 6ma Adolf.
- 13ma di novembro - Tale dicita gado-milito inter Islando ed Unionita Rejio finas.
- 27ma di januaro - Usa, Nord-Vietnam, Sud-Vietnam e FNL (Fronto di nacionala liberigo di Sud-Vietnam) subskribas en Paris la pakto pri armistico. Milito en Vietnam finas.
- 11ma di februaro - Nord-Vietnam liberigas unesma Usana militala kaptiti.
- 13ma di marto - Plebicito en Siria aprobas konstituco.
- 29ma di marto - Milito en Vietnam: Lasta Usana soldati retretas de Sud-Vietnam.
- 7 til 11ma di julio - West-Germaniana kancelero Willy Brandt vizitas Israel.
- 17ma di julio - En Afganistan Mohammed Daoud Khan revokas la rejulo, e la lando divenas republiko.
- 15ma di agosto - Milito di Vietnam: Bombardo di Kambodja finas.
- 6ma til la 24ma di oktobro - Milito di Yon Kippur, inter Israel, Egiptia e Siria.
- 14ma di oktobro - Revolto di studenti en Tailando.
- 17ma di oktobro - Mondala petrolo-krizo di 1973: Araba stati membri di ONEP decidas diminutar la produktado di petrolo kom respondo a landi qui suportis Israel, ed en defendo di Palestinani.
- 29ma di novembro - Araba Ligo agnoskas PLO kom reprezentero di Palestinana populo.
- 22ma di januaro - Aviono Boeing 707 explozas pos arivar an l'aeroportuo di Kano, Nigeria, produktanta 176 morti.
- 5ma di julio - En Ruanda, Juvénal Habyarimana kaptas la povo per stato-stroko.
- 24ma di septembro - Guinea-Bisau nedependanteskas de Portugal.
- 26ma di oktobro - Unionita Nacioni agnoskas la nedependo di Guinea-Bisau.
- 4ma di aprilo - World Trade Center inauguresas en New-York.
- 4ma di julio - Barbados, Guyana, Jamaika e Trinidad e Tobago signatas la kontrato di Chaguaramas, qua kreas Karibiana Komunitato.
- 10ma di julio - Bahama divenas nedependanta.
- 11ma di marto - Héctor José Cámpora vinkas prezidantala elekto en Arjentinia. Il amnestios e permisos la retroveno di Juan Domingo Perón del exilo.
- 25ma di mayo - Héctor José Cámpora asumas kom prezidanto.
- 20ma di junio - Juan Domingo Perón retroiras ad Arjentinia, ed arivas en l'aeroportuo di Ezeiza. En l'aeroportuo militanti de extrema-dextra pafas kontre Peronisti ed ocidas adminime 13 personi.
- 27ma di junio - Stato-stroko en Uruguay: Juan María Bordaberry dissolvas la parlamento ed asumas tota povo.
- 11ma di septembro - En Chili, Augusto Pinochet kaptas la povo de lora prezidanto Salvador Allende.
- novembro - Equador eniras ONEP.
Naski
[redaktar | redaktar fonto]- 9ma di januaro - Sean Paul, Jamaikana kantisto
- 14ma di januaro - Artur Aivazyan, Ukrainana e Rusiana sporta pafistulo
- 14ma di januaro - Giancarlo Fisichella, Italian automobilisto
- 23ma di januaro - Alexei Voropayev, Rusa-Sovietiana gimnastikistulo (m. 2006)
- 31ma di januaro - Portia de Rossi, Usan aktorino
- 31ma di januaro - Baciro Djá, chefministro di Guinea-Bisau
- 1ma di februaro - Yelena Makarova, Rusa tenisistino
- 4ma di februaro - Oscar De La Hoya, Usana-Mexikiana boxisto
- 14ma di februaro - Sergei Tivyakov, Rusa shakoludisto
- 16ma di februaro - Cathy Freeman, Australian atletino[4]
- 16ma di februaro - Damdingiyn Zul, Mongoliana boxisto
- 18ma di februaro - Claude Makélélé, Franca futbalisto
- 22ma di februaro - Édouard Ngirente, chefa ministro di Ruanda
- 3ma di marto - Xavier Bettel, chefministro di Luxemburgia
- 10ma di marto - Eva Herzigová, Cheka manekinino
- 1ma di aprilo - Rachel Maddow, Usana televiziono-prizentistino e politikala komentisto
- 8ma di aprilo - Emma Caulfield, Usan aktorino
- 5ma di aprilo - Pharrell Williams, Usana kantisto
- 6ma di aprilo - Joe Machine, Usana piktisto e poeto
- 10ma di aprilo - Roberto Carlos da Silva Rocha, Braziliana futbalisto
- 14ma di aprilo - Adrien Brody, Usan aktoro
- 16ma di aprilo - Oxana Yermakova, Rusa skermistino
- 18ma di aprilo - Adriane Galisteu, Braziliana manekinino, prizentistino di televiziono ed aktorino
- 20ma di aprilo - Yoko Takahashi, Japoniana MMA-kombatero
- 11ma di mayo - Aliaxiey Aliaxandraw, Bielorusa shakoludisto
- 11ma di mayo - Igor Matovič, chefministro di Slovakia
- 17ma di mayo - Josh Homme, Usana kantisto, kompozisto e muzikisto (Queens of the Stone Age)
- 19ma di mayo - Dario Franchitti, Skota automobilisto
- 24ma di mayo - Ruslana, Ukrainana kantistino
- 1ma di junio - Heidi Klum, Germana beleso-manekino
- 17ma di junio - Jargaltulgin Erdenebat, chefministro di Mongolia
- 21ma di junio - Zuzana Čaputová, prezidantino di Slovakia
- 23ma di junio - Marija Naumova, Latviana kantistino
- 24ma di junio - Alexandr Agarin, Kirgiziana futbalistulo
- 29ma di junio - Kento Masuda, Japoniana muzikisto e kompozisto
- 19ma di julio - Dmitri Karbanenko, Rusa-Franciana gimnastikistulo
- 22ma di julio - Rufus Wainwright, Kanadan-Usana kantisto
- 26ma di julio - Kate Beckinsale, Britanian aktorino e manekinino
- 30ma di julio - Max Magnus Norman, Sueda piktisto e skultisto
- 6ma di agosto - Vera Farmiga, Usan aktorino
- 11ma di agosto - Kristin Armstrong, Usana biciklistino
- 22ma di agosto - Kristen Wiig, Usan aktorino e komediistino
- 24ma di agosto - Inge de Bruijn, Nederlandana natistino
- 6ma di septembro - Nikola Grbić, Serbiana volebalisto
- 7ma di septembro - Shannon Elizabeth, Usan aktorino e manekinino
- 13ma di septembro - Fabio Cannavaro, Italiana futbalisto
- 16ma di septembro - Alexandr Vinokurov, Kazakstanana biciklisto
- 7ma di oktobro - Sami Hyypiä, Finlandana futbalisto
- 7ma di oktobro - Grigol Mgaloblishvili, chefministro di Gruzia
- 18ma di oktobro - Sergei Bezrukov, Rusa aktoro
- 1ma di novembro - Aishwarya Rai, Indian aktorino e manekinino
- 9ma di novembro - Vladislav Tkachyov, Rusa shakoludisto
- 2ma di decembro - Jan Ullrich, Germana biciklisto
- 2ma di decembro - Monica Seles, Yugoslaviana tenisisto
- 4ma di decembro - Tyra Banks, Usana manekinino
- 5ma di decembro - Sorin Grindeanu, chefministro di Rumania
- 22ma di decembro - Abdolreza Kahani, Iranana filmifisto
Morti
[redaktar | redaktar fonto]- 2ma di januaro - Eleazar López Contreras, prezidanto di Venezuela (n. 1883)
- 17ma di januaro - Tarsila do Amaral, Braziliana piktisto (n. 1886)
- 20ma di januaro - Amílcar Cabral, Bisauana politikistulo (n. 1924)
- 22ma di januaro - Lyndon B. Johnson, prezidanto di Usa (n. 1908)
- 31ma di januaro - Ragnar Anton Kittil Frisch, Norvegiana ekonomikisto, Nobel-laureato (n. 1895)
- 11ma di februaro - Johannes Hans Daniel Jensen, Germana fizikistulo, Nobel-laureato (n. 1907)
- 16ma di februaro - Francisco Caamaño, prezidanto de facto di Dominikana Republiko (n. 1932)
- 17ma di februaro - Pixinguinha, Braziliana kompozisto e muzikisto (n. 1897)
- 19ma di februaro - Joseph Szigeti, Hungara violinisto (n. 1892)
- 20ma di februaro - Brigitte Reimann, Germana skriptistino (n. 1933)
- 23ma di februaro - Dickinson W. Richards, Usana mediko, Nobel-laureato (n. 1895)
- 6ma di marto - Pearl S. Buck, Usana skriptisto, Nobel-laureato (n. 1892)
- 8ma di aprilo - Pablo Picasso, Hispana piktisto (n. 1881)
- 21ma di aprilo - Arthur William Fadden, chefministro di Australia (n. 1894)
- 25ma di aprilo - Tanzan Ishibashi, chefministro di Japonia (n. 1884)
- 1ma di mayo - Asger Jorn, Dana piktisto (n. 1914)
- 16ma di mayo - Albert Paris Gütersloh, Austriana piktisto (n. 1887)
- 20ma di mayo - Jarno Saarinen, Finlandana motorciklisto (n. 1945)
- 10ma di junio - Erich von Manstein, Germana marshalo (n. 1887)[5]
- 4ma di julio - Leonid Shtein, Ukrainana shakoludisto (n. 1934)
- 20ma di julio - Bruce Lee, Chinian-Usan aktoro (n. 1940)
- 24ma di julio - Konstantinos Dovas, chefministro di Grekia (n. 1898)
- 25ma di julio - Louis Saint-Laurent, chefministro di Kanada (n. 1882)
- 26ma di julio - Konstantinos Georgakopulos, chefministro di Grekia (n. 1890)
- 1ma di agosto - Walter Ulbricht, Est-Germana politikistulo (n. 1893)
- 6ma di agosto - Fulgencio Batista, prezidanto di Kuba (n. 1901)
- 8ma di agosto - Vilhelm Moberg, Sueda skriptisto (n. 1898)
- 12ma di agosto - Karl Ziegler, Germana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1898)
- 12ma di agosto - Walter Rudolf Hess, Suisa fiziologiisto, Nobel-laureato (n. 1881)
- 16ma di agosto - Selman Waksman, Ukrainana biokemiisto, Nobel-laureato (n. 1888)
- 22ma di agosto - Stanton Macdonald-Wright, Usan artisto (n. 1890)
- 2ma di septembro - John Ronald Reuel Tolkien, Angla skriptisto e linguisto (n. 1892)
- 11ma di septembro - Salvador Allende, prezidanto di Chili, mortigita dum ofico (n. 1908)
- 15ma di septembro - Gustaf la 6ma Adolf, rejulo di Suedia depos 1950 (n. 1882)
- 16ma di septembro - Víctor Jara, Chiliana kantisto, poeto e diretisto di teatro (n. 1932)
- 18ma di septembro - Théo Lefèvre, chefministro di Belgia (n. 1914)
- 23ma di septembro - Pablo Neruda, Chiliana poeto (n. 1904)
- 26ma di septembro - Anna Magnani, Italian aktorino (n. 1908)
- 29ma di septembro - W. H. Auden, Britaniana skriptisto (n. 1907)
- 2ma di oktobro - Paavo Nurmi, Finlandana kurero-atleto, obtenanto di 29 mondo-rekordi e 9 Olimpiala or-medalii (n. 1897)
- 10ma di oktobro - Ludwig von Mises, Austrian ekonomikisto (n. 1881)
- 16ma di oktobro - Gene Krupa, Usana jazo-muzikisto (n. 1909)
- 22ma di oktobro - Pau Casals, Kataluniana violoncelisto (n. 1876)
- 25ma di oktobro - Abebe Bikila, Etiopian atleto (n. 1932)
- 27ma di oktobro - Otilio Ulate Blanco, prezidanto di Kosta Rika (n. 1891)
- 6ma di novembro - George Biddle, Usana piktisto (n. 1885)
- 11ma di novembro - Artturi Ilmari Virtanen, Finlandana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1895)
- 11ma di novembro - Charles Crodel, Franca piktisto (n. 1894)
- 16ma di novembro - Alan Watts, Britaniana filozofo (n. 1915)
- 1ma di decembro - David Ben-Gurion, chefministro di Israel (n. 1886)
- 3ma di decembro - Adolfo Ruiz Cortines, prezidanto di Mexikia (n. 1890)
- 7ma di decembro - Camilo Mori, Chiliana piktisto (n. 1896)
- 20ma di decembro - Luis Carrero Blanco, chefministro di Hispania[6] (n. 1904)
- 25ma di decembro - İsmet İnönü, chefministro di Turkia (n. 1884)
- 26ma di decembro - Harold B. Lee, prezidanto di Mormon eklezio (n. 1899)
- Rafael Nakhla, Egiptiana sacerdoto katolika ed Idisto (n. 1890)
Nobel-premiiziti
[redaktar | redaktar fonto]- Fiziko: Leo Esaki, Ivar Giaever, Brian David Josephson
- Kemio: Ernst Otto Fischer, Geoffrey Wilkinson
- Fiziologio o Medicino: Karl von Frisch, Konrad Lorenz, Nikolaas Tinbergen
- Literaturo: Patrick White
- Paco: Henry Kissinger, Le Duc Tho
- Ekonomiko: Wassily Leontieff
Referi
[redaktar | redaktar fonto]- ↑ 1973: Britain joins the EEC - Publikigita da BBC. URL vidita ye 27ma di oktobro 2018. Idiomo: Angla.
- ↑ [http:, news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/2/newsid_2526000/2526967.stm 1973: Dozens die in resort fire] - URL vidita ye 24ma di julio 2016. Idiomo: Angla.
- ↑ BBC On This Day - 1973: Athens attack leaves three dead - Publikigita da BBC. URL vidita ye 20ma di julio 2016. Idiomo: Angla.
- ↑ Cathy Freeman|Australian athlete - Publikigita da Encyclopaedia Britannica. URL vidita ye 26ma di decembro 2021. Idiomo: Angla.
- ↑ Erich von Manstein - Biography - URL vidita ye 14ma di julio 2020. Idiomo: Angla.
- ↑ 1973: Spanish prime minister assassinated - Publikigita da BBC. URL vidita ye 26ma di oktobro 2018.